Έρημη χώρα

Το Δίστομο Βοιωτίας όπως φαίνεται από το Μαυσωλείο των θυμάτων της Σφαγής του Διστόμου, 10 Ιουνίου 1944

Αν κάποιος κοιτάξει τη Wikipedia ή αναζητήσει άλλες επίσημες πηγές θα δει ότι ο πληθυσμός του Διστόμου ανέρχεται σε περίπου 1.500 άτομα. Το νούμερο αυτό, αν και απογοητευτικό σε σχέση με τη δεκαετία του 1990, φαντάζει σχετικά ικανοποιητικό αν λάβει κανείς υπόψιν το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. 

Φεύ όμως, αν δούμε την αλήθεια πέρα από τους αριθμούς καταλαβαίνουμε πως τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα: 

- Ένας μεγάλος αριθμός εκείνων που έχουν απογραφεί στο Δίστομο, το έχουν κάνει για συναισθηματικούς λόγους. Στην πραγματικότητα ζουν στην Αθήνα ή σε κάποιο άλλο αστικό κέντρο. 

- Ακόμα και ο ‘αληθινός» αριθμός μόνιμων κατοίκων, που σήμερα ίσως να είναι γύρω στους εννιακόσιους, πρέπει να ιδωθεί υπό το πρίσμα της ηλικίας: Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων αποτελείται από συνταξιούχους. 

Αδιάψευστος μάρτυρας είναι το Σχοκλείο: Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 κάθε τάξη είχε περί τα τριάντα παιδιά ενώ σήμερα έχει μείνει με μονοψήφιο αριθμό (μάλιστα όχι μεγάλο), εκ των οποίων τα μισά είναι παιδιά μεταναστών (που οι κάτοικοι ευχαριστούν θερμά, καθώς δίνουν λίγη ζωή στο χωριό).

Είναι μάλλον πικρό χιούμορ να πει κανείς πως το Δίστομο πρόκειται για έναν ιδανικό τόπου που αντιμετωπίζεται ικανοποιητικά η κρίση μέσης ηλικίας: Οι σαραντάρηδες λογίζονται για νέοι! 

Τα παραπάνω, που τα βιώνω τώρα από πρώτο χέρι στη δεύτερη ιδιαίτερη πατρίδα.μου, σε καμία περίπτωση δεν έχουν να κάνουν με κάποια ‘ιδιαιτερότητα’ του ιστορικού αυτού χωριού. Ίσα ίσα που το Δίστομο παραμένει ένας σχετικά δραστήριος τόπος. Το 2019 έμεινα άναυδος επισκεπτόμενος αυγουστιάτικα πανηγύρια σε εγκαταλελειμμένα χωριά της Αρκαδίας. 

Ρούμελη, Μωριάς και Ήπειρος διαφέρουν σε πολλά. Σήμερα όμως τους ελληνικούς αυτούς τόπους τους ενώνει η εγκατάλειψη και η ερημοποίηση, όπως επίσης συμβαίνει και σε πολλά υπέροχα νησιά. 

Το δημογραφικό δεν είναι απλά ένα πρόβλημα. Είναι μία βόμβα που έχει ήδη σκάσει στα θεμέλια της χώρας και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα καθώς σε λίγο δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα. Ποιες επενδύσεις θα γίνουν σε μία έρημη χώρα; Ο ανθρώπινος παράγοντας έχει κι αυτός μία τοπική διάσταση ή, αν θέλετε καλύτερα, ο τόπος ο ίδιος έχει κι αυτός μια ανθρώπινη διάσταση. 

Χρειάζεται μία σειρά μέτρων σε τοπικό εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να επιστρέψουν οι άνθρωποι στις εστίες τους με παραγωγικές οικονομικές δραστηριότητες και με πρόσβαση στα αγαθά που απαιτεί ο 21ος αιώνας όσον αφορά την υγεία την παιδεία και όλες τις ανέσεις καθημερινή ζωής.

Ειλικρινά όμως οι δυνατότητες των θεσμών είναι περιορισμένες αν δεν συμπληρωθούν από τα κινήματα των πολιτών που πρέπει να θέσουν την αρμονική συνύπαρξη την ισορροπία μεταξύ πολλούς και υπαίθρου ως βασικό στόχο για τον 21ο αιώνα στην Ελλάδα κι αλλού. 

Η πυκνότητα της ιστορίας και του συμβολικού κεφαλαίου συνολικά στους ελληνικούς τόπους είναι υψηλότατη. Τους καθιστούν ιδανικούς υποδοχής για την ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας, της γνώσης και της δημιουργικότητας που καθορίζει τον αιώνα που διανύουμε.

Τελικά όμως εναπόκειται σε όλους εμάς στον καθένα ξεχωριστά να δώσουμε σάρκα και οστά στο όραμα για μία διαφορετική καλύτερη χώρα η οποία σίγουρα δεν μπορεί να είναι έρημη. 

Φορολογία, ανάπτυξη και ποιότητα ζωής

Στις αρχές Ιουνίου ήμουν για λίγες μέρες στο Lund της Σουηδίας,  στον πολύ καλό φίλο Γιάννη Κωστόγιαννη που διαπρέπει εκεί ως ορθοπεδικός χειρουργός. Έτυχε να είναι η δεύτερη φορά σε σύντομο διάστημα καθώς τον Μάιο ήμουν στην Στοκχόλμη για το 7th European Youth Entrepreneurship Conference από το Yes for Europe —στην πόλη εκείνη είχα ζήσει 6 μήνες σαν φοιτητής Erasmus το 1998.  

Είδα λοιπόν και πάλι,  με τα ίδια μου τα μάτια,  ότι ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας είναι απολύτως εφικτό και βιώσιμο. Ένα μοντέλο που βάζει πάνω απ'όλα τον άνθρωπο και ταυτόχρονα δημιουργεί προϋποθέσεις για ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και σταθερή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου χωρίς αποκλεισμούς. 

Το προσφέρει το Σουηδικό κράτος στους Πολίτες του; Μεταξύ άλλων δίνει υψηλοτάτου  επιπέδου δωρεάν παιδεία και υγεία για όλους δίχως καμία εξαίρεση. Δίνει ακόμα κορυφαίες υποδομές, εξαιρετική ασφάλεια και αίσθημα δικαιοσύνης. 

Πώς τα καταφέρνουν όλα αυτά οι Σκανδιναβοί φίλοι μας; Πού βρίσκουν τόσα χρήματα;  Μα φυσικά με  υψηλότατους φόρους. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, έτσι λοιπόν τόσο οι ιδιώτες όσο και οι επιχειρήσεις επιστρέφουν στην κοινωνία ένα σημαντικό μέρος των εισοδημάτων τους. 

Να λοιπόν που η κυρίαρχη πολιτική άποψη στην Ελλάδα και τόσες άλλες χώρες, εκείνη που λέει πως η ανάπτυξη προϋποθέτει κυρίως τη χαμηλή φορολογία και τους χαμηλούς μισθούς, αμφισβητείται στην πράξη από το παράδειγμα της Σουηδίας. 

Που έχει οδηγήσει λοιπόν η υψηλή φορολογία φυσικών και νομικών προσώπων; Που έχουν οδηγήσει οι μεγάλοι μισθοί και συντάξεις, η δωρεάν υγεία και παιδιά για όλους;  Έχουν οδηγήσει σε μια εξαιρετικά δυναμική και εξωστρεφή οικονομία με εντυπωσιακή καινοτομία σε όλους τους κλάδους. Αμέτρητα παραδείγματα ξεκινώντας από επιχειρήσεις της παραδοσιακής οικονομίας όπως η TetraPak και η IKEA, φτάνοντας  μέχρι την αιχμή του ψηφιακού επιχειρείν με εταιρείες όπως η Axis και η Spotify. 

Εξάλλου, όπως έχω ακούσει τον ίδιο τον Morten Lund να λέει το 2008, αναφερόμενος στη Δανία — της οποίας η Σουηδία μάλλον είναι βελτιωμένη έκδοση, η γνώση της ασφάλειας που παρείχε η κοινωνία για τον ίδιο και την οικογένειά του τον βοήθησαν να πάρει μεγάλα επιχειρηματικά και επενδυτικά ρίσκα, οδηγώντας μεταξύ άλλων στη δημιουργία επιχειρήσεων όπως το Skype. 

Ενδεικτικό της επιτυχίας της ψηφιακής οικονομίας στη χώρα αυτή είναι ότι η Σουηδία έχει τα περισσότερα unicorns per capita στον κόσμο μετά το Silicon Valley.

Θα αναρωτηθεί δίκαια κάποιος, “είναι τελικά ο παράδεισος επί της γης η Σουηδία;”.  Σίγουρα όχι. Αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και οι άνθρωποι εκ φύσεως πάντα θέλουν το καλύτερο - οπότε καμιά φορά εξακολουθούν να γκρινιάζουν σε περιβάλλοντα που σε άλλους φαίνονται ιδανικά. 

Το ασφαλές συμπέρασμα όμως είμαι ότι  σίγουρα η χώρα αυτή έχει καταφέρει πολλά, σε όλα τα επίπεδα. Καλό είναι λοιπόν να μελετηθεί σε βάθος. Ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά, οικονομικά, πολιτισμικά. Σίγουρα έχουμε να μάθουμε πολλά. 

Κλείνω με μια συμβουλή προς όλους: Η πολυετής περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα, ως μάλλον ήταν αναμενόμενο, έχει δημιουργήσει έντονο και πολυεπίπεδο φανατισμό. Πολλοί φαίνονται σίγουροι για όλα, απορρίπτοντας δίχως δεύτερη σκέψη την αντίθετη άποψη. 

Αυτές οι βεβαιότητες όμως τελικά εγκλωβίζουν τη δημιουργικότητα μας, εμποδίζοντας μας την κρίσιμη στιγμή να σκεφτούμε και να πράξουμε έξυπνα, αποτελεσματικά. Ας ανοίξουμε λοιπόν τα μάτια και τα αυτιά μας, ας μελετήσουμε χώρες και κοινωνίες που έχουν προοδεύσει και ας γίνουμε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί προς κάθε είδους βεβαιότητες.

Να βάλουμε τέλος στην ακαδημία του ρουσφετιού, του βύσματος & της διαφθοράς!

Ήταν καλοκαίρι του 2000 όταν πήραμε την απόφαση να ιδρύσουμε τη Virtual Trip. Δυο από τους συνιδρυτές «ήμασταν του ‘77», οπότε η αναβολή μας τελείωνε 31 Δεκεμβρίου 2003, δηλαδή τριάμισι χρόνια μετά. Φάνταζε ούτως ή άλλως πολύ μακριά για να το σκεφτούμε σοβαρά ενώ η γνώση ότι όλο και κάποιο μεταπτυχιακό θα κάναμε για να πάρουμε επιπλέον αναβολή καθιστούσε τη σημασία του θέματος ακόμα χαμηλότερη. Για την ιστορία, τότε η θητεία πρέπει να ήταν 18 μήνες στον Στρατό Ξηράς και περισσότερους από 20 σε Αεροπορία και Ναυτικό.

Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πως ήταν δυνατό να μην υπήρχαν πολλοί πριν από εμάς. Δεν ήταν δα και τόσο πρωτοποριακή η ιδέα να «κάνεις εταιρεία» στα 22 σου χρόνια. Συνήθως η εξήγηση που δίνεται αφορά την εμμονή στην εργασιακή ασφάλεια, στην προστασία από τον αόρατο εχθρό. Στην, τόσο ψεύτικη ως αποδείχτηκε, «εξασφάλιση». Δεν ήταν μόνο αυτό όμως. Η φράση «να ξεμπερδέψεις με τον στρατό» ήταν πέρα για πέρα αληθινή. Κανένα σοβαρό σχεδιασμό δεν μπορούσες να κάνεις σαν φοιτητής όταν ήξερες πως αργά ή γρήγορα θα πρέπει να γίνεις αγγαρειομάχος και σκοπάνθρωπος. Ευτυχώς, οι ιδρυτές της Virtual Trip απλά αγνοήσαμε την πραγματικότητα αυτή. Η μεγάλη όμως πλειοψηφία έκανε και κάνει εντελώς το αντίθετο.

Ο Δεκέμβρης του 2003 ήρθε πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι περίμενα. Τα τριάμισι αυτά χρόνια πέρασαν «σαν μια στιγμή». Είχα δει εκείνο το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΟΠΑ που λεγόταν «Επιστήμες των Αποφάσεων». Ωραίος τίτλος, σίγουρα, οπότε παράλληλα με την προσφορά part-time προγράμματος που μου επέτρεπε να μην χάνω πολύ χρόνο από τη Virtual Trip γινόταν ιδανική περίπτωση. Τα 10.000 € πού κόστιζε τότε αποτελούσαν ένα σοβαρό  πρόβλημα, ξεπεράστηκε όμως τελικά. Όπως μου είπε ένας φίλος χαρακτηριστικά, «ο τζάμπας στην αναβολή είχε πεθάνει προ πολλού».

Ξέρω ότι ακούγεται τραγικό να κάνει κάποιος μεταπτυχιακό για να πάρει την αναβολή. Ακούγεται τραγικό και είναι τραγικό. Είναι όμως η πραγματικότητα. Ευτυχώς ήμουν από τους τυχερούς: Είχαν μεσολαβήσει σχεδόν τέσσερα χρόνια εργασίας όταν ξεκίνησα το μεταπτυχιακό μου. Για τους περισσότερους όμως δεν είναι έτσι. Η αναβολή είναι ένα ισχυρότατο κίνητρο να κάνεις μεταπτυχιακό αμέσως μετά το πτυχίο, πολλές φορές στο ίδιο ακαδημαϊκό περιβάλλον, αναιρώντας δυστυχώς κάποιες από τις βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας που είναι η ενδιάμεση επαγγελματική εμπειρία και η γνωριμία με ένα νέο ερευνητικό & ακαδημαϊκό οικοσύστημα.

Στη δική μου περίπτωση το πρόγραμμα σπουδών στο μεταπτυχιακό ήταν αντικειμενικά καλό και σύντομα κατάλαβα πως το να το κάνεις  αυτό «για την αναβολή» ήταν σαν να σκοτώνεις μύγα με μπαζούκας. Σε κάθε περίπτωση καθόλου δεν το μετάνιωσα,  το αντίθετο θα έλεγα. Έτσι, με την εξαιρετική εμπειρία ενός μεταπτυχιακού παράλληλα με τη διεύθυνση ενός startup στη φάση ανάπτυξής του, πήρα και δυο χρόνια αναβολή ακόμα. Η νέα μαγική ημερομηνία ήταν 31 Δεκεμβρίου 2005.

Όπως μάλλον μαντέψατε και αυτά τα δυο επιπλέον χρόνια πέρασαν πολύ  γρήγορα. Χάρη στο MBA International, όπως μετονομάστηκε στην πορεία των σπουδών μου το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Decision Sciences, πρακτικά μετακόμισα στην Αθήνα (άσχετα αν τελικά ξενοίκιασα στο Ηράκλειο τον Αύγουστο του 2010…), βοηθώντας σημαντικά τη Virtual Trip που ήταν τότε σε μια φάση δυναμικής ανάπτυξης  – προσωπικού , κύκλου εργασιών αλλά και υποχρεώσεων.

Το σχέδιο «Δρ. Τσίγκος» προέβλεπε πως οι σπουδές για διδακτορικό δίπλωμα θα έδιναν μια νέα μαγική ημερομηνία: 31 Δεκεμβρίου 2008. Ήμουν άτυχος όμως καθώς, ευτυχώς για την επιστήμη και την αξιοπρέπεια μου, ο Γιάννος είχε αλλάξει τον νόμο. Για να μπορούσες πια να πάρεις αναβολή για διδακτορικό, θα έπρεπε να το έχεις τελειώσει μέχρι τα 30 σου, άρα για μένα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2007. Δεδομένου ότι ήμασταν ήδη στις αρχές του 2006 και ότι τα «ΙΕΚ Τάπερμαν» δεν είχαν ξεκινήσει ακόμα να δίνουν διδακτορικά, σύντομα παραιτήθηκα των προσπαθειών να γίνω Διδάκτορας στο χρόνο ρεκόρ των 18 μηνών. Με τρεις απέλπιδες προσπάθειες σε Χανιά, Τρίπολη και …Τιμισοάρα, το σχέδιο «Δρ. Τσίγκος» μπήκε οριστικά (;) στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Η 31^η Δεκεμβρίου 2005 ήταν λοιπόν η ημέρα που έληξε η αναβολή μου και λίγο αργότερα, αφού δεν ανταποκρίθηκα στις προσκλήσεις του Ελληνικού Στρατού, κηρύχθηκα ανυπότακτος.  Στη συνέχεια, τον Οκτώβρη του 2006, στο όνομα του Ελληνικού Λαού μου απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα, πράγμα που τελικά πληροφορήθηκα σε μια σχεδόν κινηματογραφική σκηνή το καλοκαίρι του 2007 στη Χίο.

Τότε, προσπαθώντας να περάσω με το καραβάκι απέναντι στον Τσεσμέ και αφού πρώτα οι ελεγκτές στα σύνορα μου είπαν ένα χαλαρό «περάστε», είδα έναν αστυνομικό με αγωνία να με ρωτά «αν είμαι του Γεωργίου & της Ελένης» και με την καταφατική απάντησή μου να μου λέει απλά «παρακαλώ περάστε σε εκείνο το δωμάτιο και περιμένετε».  Κάποια στιγμή στο μέλλον θα περιγράψω αναλυτικά το περιστατικό αυτό, αυτήν τη φορά θα περιοριστώ να πω ότι πέρασα 90 λεπτά αγωνίας – τόσο με άφησαν να περιμένω μόνος μου σε ένα δωμάτιο – μέχρι που ήρθε ένας χαμογελαστός αστυνομικός και μου είπε «δυστυχώς πρέπει να κάνετε διακοπές στην Ελλάδα, μόνο» και «θα πρέπει να αναφέρουμε ότι επιχειρήσατε να βγείτε από τη χώρα». Στην ερώτησή μου «και που είναι το κακό με αυτό;» μου απάντησε απλά «από τον Οκτώβριο του 2006 σας έχει επιβληθεί απαγόρευση εξόδου από τη χώρα».

Μέσα στην ατυχία αυτή είχα όμως την τύχη να κυβερνάται η χώρα για πολλά χρόνια από μια γενιά ανεπανάληπτων, καινοτόμων και πρωτοπόρων εκσυγχρονιστών πολιτικών οι οποίοι το 2004 έδωσαν την σκυτάλη σε ακόμα καλύτερους, περισσότερο πρωτοπόρους, επανιδρυτές του Κράτους. Εις εκ των πρώτων, ο  κορυφαίος εκσυγχρονιστής της νεοελληνικής πολιτικής, ο υπερμέγιστος και τιτανοτεράστιος Γιάννος Παπαντωνίου, είχε κάνει το θαύμα του. Μέσα στην ατυχία μου για το όριο των 30 ετών στη λήψη του Διδακτορικού Διπλώματος σοφά ο νομοθέτης όρισε πως η ανυποταξία δεν είχε πια ποινικές συνέπειες! Με λόγια απλά, όσο πληρώνεις τα πρόστιμα, όσο δεν σε ενοχλεί πως δεν μπορείς να διοριστείς στο δημόσιο και όσο δεν σε ενοχλεί να μην βγαίνεις από τη χώρα, δεν τρέχει κάστανο!

Καταπληκτικό, ειδικά όταν καταλαβαίνεις πως το «δεν βγαίνεις από τη χώρα» ισοδυναμεί με το «δεν βγαίνεις από την περιοχή της συνθήκης του Schengen, δηλαδή σχεδόν όλη την ΕΕ εκτός Μ. Βρετανίας, Κύπρου, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και κάτι άλλα ψιλά – Ενώ μπορούσες να πας σε συνδεδεμένες χώρες όπως π.χ η Ελβετία. Δεν ήταν και τόσο άσχημα!

Τα πρόστιμα βέβαια δεν ήταν αμελητέα, κάθε άλλο θα έλεγα. Ένας άλλος, επίσης παμμέγιστος & ανυπέρβλητος εκσυγχρονιστής, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, όταν ανέλαβε υπουργός οικονομικών του αξεπέραστου υπερατλαντικού πολιτικού γίγαντα Γεωργίου Παπανδρέου έκανε εξάσκηση στα SQL queries: «SELECT ALL from ANYPOTAKTOI» πρόσταξε ο Ευάγγελος και ζήτησε να πληρώσουν 6.000 € (επιπλέον των άλλων) έκαστος για να μάθουν να αγαπάνε την πατρίδα!  Για κάποιο περίεργο λόγο το αισχρό αυτό μέτρο δεν συζητήθηκε σχεδόν καθόλου στα μέσα ενημέρωσης.

Αν εξαιρέσεις λοιπόν το ζήτημα του αυξημένου κόστους , γενικά ήταν μια στρατηγική που φαινόταν να αξίζει τον κόπο. Πρακτικά περιμένεις μέχρι να κλείσεις τα 35, να πληρώσεις και πάλι κάποια χρήματα μαζεμένα για την εξαγορά (κάτι λιγότερο από 7.000 €), να κάνεις λίγες βδομάδες κατασκήνωση σε κάποιο «κέντρο εκπαίδευσης» και μετά να πάρεις το πολυπόθητο διαβατήριο.

Είναι όμως έτσι; Δυστυχώς όχι! Πρώτα απ’ όλα οι περισσότεροι νέοι δεν ακολουθούν τον δρόμο που περιέγραψα παραπάνω αλλά τελικά όταν εξαντλούνται οι όποιες δυνατότητες αναβολής υπηρετούν κανονικά τη θητεία τους, η οποία τώρα είναι 9 μήνες στον Στρατό Ξηράς και κάποια ιδιαίτερα φωτεινά μυαλά στο ΥΕΘΑ σκέφτονται να την αυξήσουν. Επίσης, επειδή στη φάση της ζωής σου αυτή ενδιαφέρεσαι μάλλον περισσότερο για τα επαγγελματικά και λιγότερο για τον τουρισμό, το γεγονός ότι δεν μπορείς να πας στο Λονδίνο, στην Κωνσταντινούπολη και, ιδιαίτερα επώδυνο για μένα που επιχειρούσα στην Πληροφορική, στις ΗΠΑ, αποτελούσε ένα πολύ, πολύ σοβαρό εμπόδιο.

Ας δούμε όμως σε λίγο μεγαλύτερο βάθος το ζήτημα της «υπηρεσίας προς την Πατρίδα». Τι καταλαβαίνει κανείς με την έκφραση «υπηρετούν τη θητεία τους»; Κάνουν οι Έλληνες νέοι το χρέος τους προς την Πατρίδα, όπως ορίζει και το σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας; Πραγματικά πρέπει να περισσεύει ένα ισχυρό μείγμα  βλακείας και υποκρισίας για να υποστηρίξει κανείς αυτήν την άποψη!

Τα παιδιά της Ελλάδας απλά παρκάρουν σε κάποιο ακριτικό νησί και εκπαιδεύονται εντατικά στις βασικές αρχές του νεοελληνικού κράτους και της κοινωνίας που δημιούργησε: Στη λούφα  και στο ρουσφέτι. Στο πολύ σύντομο πέρασμά μου το 2013 από τον Ελληνικό Στρατό πραγματικά έμεινα άναυδος βλέποντας πόσο εύκολα μπαίνεις στην ψυχολογία του «γιατί εγώ;». Υπάρχουν δουλειές που πρέπει να γίνουν και ο φαντάρος εκπαιδεύεται καθημερινά, πολύ αποτελεσματικά πρέπει να ομολογήσω, στο να αποφύγει τις εργασίες. Επίσης, το άλλο στο οποίο εκπαιδεύεται ο φαντάρος και η οικογένειά του είναι το ρουσφέτι, στην αναζήτηση αρχικά και στην υποχρέωση στη συνέχεια σε κάποιο βύσμα που θα φροντίσει το παιδί να «μην ταλαιπωρηθεί», να «περάσει καλά».

Με λίγα λόγια αυτός ο απίστευτος μηχανισμός που υποτίθεται πως υπάρχει για να κάνουμε το χρέος μας προς την Πατρίδα, παίρνει ότι καλύτερο έχει η ελληνική κοινωνία και κάνει τεράστιες προσπάθειες ώστε να το λουμπενοποιήσει, να το μεταμορφώσει σε μια μάζα πουλημένων τεμπέληδων που θα παρακαλάνε στο τηλέφωνο κάποια γελοία υποκείμενα για μια «καλύτερη μετάθεση», για μια έξοδο, για μια «καλύτερη υπηρεσία» ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Μετά βέβαια από την απόλυτη ψυχολογική & ηθική παρακμή που περιέγραψα παραπάνω, έρχεται το parking. Τα παιδιά κατά κανόνα πάνε σε κάποια ακριτική μονάδα και περιμένουν τον  χρόνο να περάσει. Αραχνιάζουν, βαριούνται που ζουν. Μπαίνουν στο ψυγείο. Μετράνε μέρες για μια έξοδο. Νιώθουν άχρηστοι και κάθε μέρα που περνάει γίνονται άχρηστοι. Είναι άδικο, είναι τραγικό. Στην ηλικία που κανείς πρέπει να αναπτύξει τα ισχυρότερα εσωτερικά κίνητρα για να δημιουργήσει, για να προσφέρει, τότε να τον παρκάρουν σε κάποιο νησί ή κάποια ξεχασμένη ακριτική περιοχή και να μην κάνει απολύτως τίποτα. Μια ψυχολογική φυλακή, μια καταδίκη της δημιουργικότητας.

Γίνεται τουλάχιστον με κάποιο ουσιαστικό σκοπό όλο αυτό; Η θυσία του χρόνου, της ηθικής και της δημιουργικότητας σε ποιο βωμό λαμβάνει χώρα; Έχει λοιπόν ενδιαφέρον να δούμε τι γίνεται σχετικά με την αληθινή πολεμική/στρατιωτική εκπαίδευση. Με την εξαίρεση των Ειδικών Δυνάμεων και των Δοκίμων Αξιωματικών, η εκπαίδευση των φαντάρων είναι στην καλύτερη περίπτωση υποτυπώδης. Που είναι η εντατική γυμναστική; Που είναι τα μαθήματα αυτοάμυνας & επιβίωσης; Που είναι η εξοικείωση με σύγχρονα οπλικά συστήματα; Που είναι τα θεωρητικά μαθήματα και η πρακτική εξάσκηση σε σύγχρονες τακτικές μάχης; Σίγουρα πάντως δεν είναι στη σημερινή πραγματικότητα του Ελληνικού Στρατού.

Η σκληρή αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι φαντάροι που κάνουν τη θητεία τους τίποτα δεν συνεισφέρουν στην πραγματική αμυντική δυνατότητα της χώρας, πουθενά δεν συμβάλλουν στη δημιουργία γεωπολιτικού στρατηγικού πλεονεκτήματος. Αφήνονται στη μοίρα τους, εκπαιδεύονται στη λούφα και στο ρουσφέτι, παρκάρουν για εννιά μήνες και μετά απολύονται. Όλα αυτά με ένα τεράστιο άμεσο κόστος και, το χειρότερο, με ένα πραγματικά ασύλληπτο έμμεσο κόστος στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας παρακμής, στη δημιουργία πελατειακών σχέσεων εξάρτησης και στη μείωση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας.

Υποτίθεται πως η υποχρεωτική στράτευση υπάρχει για την ενίσχυση της άμυνας της χώρας. Υπάρχει για αυτό όμως τελικά; Την αμυντική ικανότητα του νέου ελληνικού κράτους τη διαπιστώσαμε στην Κύπρο το 1974. Τη διαπιστώσαμε  το 1988 στο Νταβός, όταν από τους παλληκαρισμούς του ’87 συρθήκαμε σε ένα ταπεινωτικό «μη πόλεμος». Την είδαμε ακόμα στα Ίμια το 1996 και την επιβεβαιώνουμε καθημερινά με την άρνησή μας να εφαρμόσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στη βάση των διεθνών συνθηκών για τα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο. Έχουμε επίγνωση της αδυναμίας μας και το αποδεικνύουμε καθημερινά. Οι παμμέγιστοι, ανυπέρβλητοι πολιτικοί γίγαντες που ανέφερα παραπάνω, και πολλοί ακόμα από το παρεάκι τους, φρόντισαν η χώρα να είναι στρατιωτικά και, κυρίως, γεωπολιτικά ανοχύρωτη, έρμαιο αποφάσεων εξωελλαδικών κέντρων.

Το θέμα γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον αν μπούμε στη Wikipedia και ψάξουμε των «list of countries by military expenditures per capita». Με έκπληξη θα δούμε την πτωχευμένη ψωροκώσταινα να είναι σταθερά στο top-10 της παγκόσμιας κατάταξης, ασύλληπτα πάνω του Ευρωπαϊκού μέσου όρου και συγκρινόμενη με χώρες όπως το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ. Θα περίμενε κανείς τουλάχιστον, ξοδεύοντας τόσα λεφτά και σαν χώρα του αναπτυγμένου κόσμου (τι έκανε λέει;), να έχουμε μια πανίσχυρη στρατιωτική μηχανή και να έχουμε αναπτύξει εγχώρια υψηλή τεχνολογία που σιγά σιγά θα περνούσε από την άμυνα στην οικονομία, όπως έκανε το Ισραήλ και η Τουρκία. Σχετικά με την …πανίσχυρη στρατιωτική μηχανή, νομίζω το εξαντλήσαμε παραπάνω. Δυστυχώς όμως και στην εγχώρια ανάπτυξη υψηλής τεχνολογίας τα πράγματα ακολουθούν το ίδιο μοτίβο: Μηδέν από μηδέν, μηδέν.

Συνοπτικά λοιπόν μπορεί κανείς να κάνει την εξής διαπίστωση: Με αφορμή την υποτιθέμενη ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας αφενός ζημιώνεται βαριά η επαγγελματική εξέλιξη και δηλητηριάζεται η ψυχολογία και η κουλτούρα των νέων Ελλήνων, αφετέρου έχει στηθεί ένα τεράστιο πάρτι διαπλοκής επί των προμηθειών, από την κορυφή μέχρι τα φύλλα του δέντρου της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Η Ελλάδα και η Κύπρος σήμερα είναι – αν δεν κάνω λάθος – οι δυο τελευταίες χώρες-μέλη της ΕΕ με υποχρεωτική στράτευση. Οι Ελλαδίτες και οι Κύπριοι νέοι Έλληνες υφίστανται μια ξεκάθαρη διάκριση έναντι των υπολοίπων νέων συνομήλικων τους. Παράλληλα περνούν εντατική «εκπαίδευση» για τη δηλητηρίαση της προσωπικότητάς τους. Όσο συμβαίνει αυτό, το διαπλεκόμενο οικονομικο-πολιτικό σύστημα πλουτίζει φορτώνοντας χρέη στις μελλοντικές γενιές των δυο κρατών. Για πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε την κατάσταση αυτή;

Το σίγουρο είναι πως πρέπει να γίνει άμεσα μια ριζική μεταρρύθμιση των ενόπλων μας δυνάμεων. Η χώρα, έχει αποδειχτεί πολλές φορές, έχει ανάγκη ισχυρού στρατού. Ανάγκη που σήμερα δεν καλύπτει και πρέπει να το κάνει το συντομότερο. Παράλληλα έχει ανάγκη να εξορθολογήσει τις δαπάνες της και να δημιουργήσει μια νέα σχέση με την εργασία που θα στηρίζεται στη δημιουργία και μια νέα πολιτική κουλτούρα ηθικής που καμία μα καμία σχέση δεν έχει με τα βύσματα και τα μικρο-ρουσφέτια πουν είναι η σημερινή πραγματικότητα του Ελληνικού Στρατού.

Προσωπικά τάσσομαι με όλες μου τις δυνάμεις υπέρ ενός σύγχρονου, ολιγάριθμού, ευέλικτου και πολύ αποτελεσματικού εθελοντικού & επαγγελματικού στρατού που θα μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις αυξημένες υποχρεώσεις προστασίας των συμφερόντων της χώρας, υποχρεώσεις που σήμερα μένουν εν πολλοίς ανεκπλήρωτες. Ο στρατός αυτός πρέπει να αποτελείται από επαγγελματίες που θα κατατάσσονται με την ελεύθερη βούλησή τους, θα έχουν καλές αμοιβές και πολύ απαιτητική εκπαίδευση.

Προφανώς αυτό σημαίνει πως δεκάδες στρατόπεδα θα χρειαστεί να κλείσουν και το «μοντέλο ανάπτυξης της καφετέριας» που στηρίχτηκε στα στρατόπεδα και στα πανεπιστήμια θα λάβει τέλος. Θα είναι επώδυνο, όμως θα είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά, τόσο ουσιαστικό όσο και συμβολικό!

Ταυτόχρονα έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία να κατευθυνθεί τμήμα των αμυντικών μας δαπανών σε εγχώρια έργα αμυντικής τεχνολογίας, αληθινά αντισταθμιστικά οφέλη δηλαδή και όχι εκείνα που έχτισαν τις βίλλες βορείως των Αθηνών & τις καταθέσεις στη Ζυρίχη, ώστε σε πρώτο χρόνο να αποκτήσουμε δική μας αμυντική τεχνολογία, άρα και περισσότερη ανεξαρτησία & αυτονομία, και σε επόμενο χρόνο τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών να ενισχύσουν την εγχώρια βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, σύμφωνα με επιτυχημένα παραδείγματα άλλων χωρών.

Εναλλακτικά  ή συμπληρωματικά με τον επαγγελματικό & εθελοντικό στρατό, θα ήμουν διατεθειμένος να αποδεχτώ ένα μοντέλο υποχρεωτικής στράτευσης στα 18 χωρίς καμία δυνατότητα εξαίρεσης ή αναβολής,  διάρκειας τριών ή έξι μηνών και  μόνο στον Στρατό Ξηράς, το οποίο θα είχε αποκλειστικά αληθινή και εντατική στρατιωτική εκπαίδευση τύπου ειδικών δυνάμεων έχοντας έτσι και κάποιο ουσιαστικό ρόλο διαμόρφωσης του χαρακτήρα ειδικά στην ηλικία των 18 αλλά και παράγοντας αληθινά ετοιμοπόλεμες ένοπλες δυνάμεις έτοιμες να πράξουν αποτελεσματικά το καθήκον τους όταν και όποτε χρειαστεί. Στο πλαίσιο αυτό νομίζω πως κάθε διάκριση ανδρών – γυναικών ανήκει στο παρελθόν και με βάση τη διεθνή εμπειρία οι νέες ελληνίδες στα 18 τους θα μπορούσαν να κάνουν μια θητεία 3 ή 6 μηνών.

Αυτό που σίγουρα πρέπει να σταματήσει άμεσα  είναι το θέατρο του παραλόγου της υποχρεωτικής στράτευσης. Ένα τεράστιο σχολείο υποκρισίας και διαφθοράς που είναι βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας & της οικονομίας.

Η Ελλάδα ως αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη στις ΤΠΕ

Αθήνα,
4 Φεβρουαρίου 2014

Η Ελλάδα ως αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη στις ΤΠΕ

Του Δημήτρη Τσίγκου (*)

Αποτελούσε κοινό τόπο εδώ και πολλές δεκαετίες ότι «στην Ελλάδα υπάρχουν εξαίρετοι επιστήμονες και μηχανικοί». Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το διαχρονικό εμπορικό δαιμόνιο των Ελλήνων δημιουργούσε πολύ καλές προϋποθέσεις για τη δυναμική ανάπτυξη της αγοράς της Πληροφορικής στη χώρα, μόλις αυτό το νέο γνωστικό, επιστημονικό, επαγγελματικό και επιχειρηματικό πεδίο έκανε τα πρώτα του βήματα στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80.

Με την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών στην πρωτοπορία και την Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης να ακολουθεί η Ελλάδα απέκτησε τα πρώτα πανεπιστημιακά & ερευνητικά ιδρύματα στο αντικείμενο της Πληροφορικής στις αρχές της δεκαετίας του ’80, πλαισιώνοντας τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Φυσικών, Μαθηματικών αλλά και Οικονομικών που de facto θεράπευαν τη νέα επιστήμη. Παράλληλα, το ίδιο διάστημα βλέπει κανείς να κάνουν τα πρώτα βήματα τους οι επιχειρήσεις πληροφορικής, τόσο με ανάπτυξη λογισμικού όσο και με καθαρά εμπορική δραστηριότητα. Υπήρχε ενθουσιασμός και ήταν δικαιολογημένος!

Δυστυχώς οι δεκαετίες του ’90 και του 2000 δεν δικαίωσαν τον ενθουσιασμό αυτό. Η εκρηκτική ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς, το θαύμα του χρηματιστηρίου που έγινε τραγωδία και η απουσία οποιασδήποτε σύνδεσης της ακαδημαϊκής & ερευνητικής στρατηγικής με το – ανύπαρκτο – αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, λάβωσε την ελληνική αγορά και ευρύτερα την κοινότητα της πληροφορικής. Η εσωστρέφεια με έμφαση στον τεράστιο δημόσιο τομέα, ή έμφαση στο box moving και οι μικρές επενδύσεις σε έρευνα & ανάπτυξη ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής.

Φτάσαμε λοιπόν στο 2010 βιώνοντας μια αντιφατική κατάσταση. Αφενός η εσωτερική αγορά είχε πρακτικά καταρρεύσει, τόσο από άποψη προμηθευτών όσο και του βασικού πελάτη – του Ελληνικού δημοσίου, αφετέρου η χώρα είχε δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα πολυπληθές και πολύ καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο βεβαίως δεν μπορούσε να απασχοληθεί στις περισσότερες υφιστάμενες επιχειρήσεις εκτός αν αυτές προέβαιναν σε έναν δυναμικό μετασχηματισμό τους. Δύσκολη κατάσταση. Τόσο δύσκολη που κάνει να είναι πολύ μεγάλη η χαρά  το 2014 να βλέπει κανείς ότι υπάρχουν πολύ θετικά σημάδια επιτυχίας!

Πράγματι, συνέβησαν δυο πράγματα: Αφενός όλο και περισσότεροι Πληροφορικοί ακολουθούν τον δρόμο της επιχειρηματικότητας και βλέπουμε πολλές, δυναμικές & εξωστρεφείς νέες επιχειρήσεις πληροφορικής, αφετέρου σημαντικός αριθμός υφισταμένων επιχειρήσεων κατάφερε να αναδιοργανωθεί, να αναγεννηθεί επί τις ουσίας και να ακολουθήσουν ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο βασιζόμενο στην καινοτομία και την εξωστρέφεια. Αποτελεί κοινό τόπο σήμερα πως οι επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να το κάνουν αυτό με επιτυχία θα είναι εκείνες που θα επιβιώσουν.

Σε κάθε περίπτωση τα θετικά σημεία που αναφέρθηκαν δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίζουν. Μένουν πολλά να γίνουν. Να χαραχθούν αναπτυξιακές & ακαδημαϊκές/ερευνητικές στρατηγικές για τον κλάδο. Να υπάρξει το επάγγελμα επισήμως ως αυτόνομο επιστημονικό & επαγγελματικό πεδίο. Να λυθεί το ζήτημα της χρηματοδότησης ιδιαίτερα στο πρώιμο στάδιο των επιχειρήσεων. Τέλος και πάνω απ’ όλα να δημιουργηθεί μια νέα επαγγελματική, επιχειρηματική και εργασιακή κουλτούρα που θα έχει στο επίκεντρό της τη δημιουργικότητα & τη συνεργασία.

Η πληροφορική μπορεί να γίνει και θα γίνει ο στυλοβάτης της οικονομίας της συνεργασίας & της δημιουργικότητας η οποία θα βγάλει την Ελλάδα από το σημερινό τέλμα & αδιέξοδο. Κάνοντάς το αυτό και με τα χαρακτηριστικά καινοτομίας & εξωστρέφειας που αποκτά είναι βέβαιο πως θα μετατρέψει τη μικρή χώρα μας σε μια περιφερειακή δύναμη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Τα πρώτα σημάδια είναι ήδη ορατά!

(*) Ο Δημήτρης Τσίγκος είναι Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων, Μέλος ΔΣ του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιχειρηματικών Αγγέλων, τ. Πρόεδρος της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας και Ιδρυτής της επιχείρησης πληροφορικής Virtual Trip.

Ιδιωτική Χρηματοδότηση Νεοφυών Επιχειρήσεων: Από το Συναίσθημα στη Λογική

Αναδημοσίευση από το Euro2day.gr

Το τελευταίο διάστημα γινόμαστε μάρτυρες όλο και περισσοτέρων περιπτώσεων που επιχειρήσεις ή και ιδιώτες παίρνουν διάφορες πρωτοβουλίες ενίσχυσης νεοφυών επιχειρήσεων, είτε μέσω της χρηματοδότησής τους, ή με προγράμματα εκπαίδευσης και  μεταφοράς τεχνογνωσίας ή ακόμα και με συνδυασμό των παραπάνω μεθόδων. Εκ πρώτης όψεως είναι μια αναμφίβολα θετική εξέλιξη.

Ψάχνοντας λίγο παραπάνω τις συγκεκριμένες περιπτώσεις όμως με έκπληξη θα διαπιστώσει κανείς πως κινητήρια δύναμη, ο λόγος ύπαρξης, των παραπάνω πρωτοβουλιών δεν είναι άλλος από την «προσφορά στην κοινωνία», ετούτη ιδιαίτερα τη δύσκολη στιγμή που περνά η χώρα μας. Πηγή λοιπόν των σχετικών χρηματοδοτήσεων είναι οι προϋπολογισμοί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και προσωπικά ή εταιρικά κονδύλια που υπό κανονικές συνθήκες θα κατευθύνονταν σε αγαθοεργίες.

Για να το πούμε απλά, τα χρήματα που σήμερα πάνε στα startups προορίζονταν για το «Χαμόγελο του Παιδιού», το «Ίδρυμα Ελπίδα» ή ίσως κάποιον οργανισμό της Εκκλησίας. «Υπάρχει κάτι κακό σε αυτό;», δίκαια θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης. «Ναι, υπάρχει» αποκρίνομαι με παρρησία. Αφενός, πράγμα καθόλου ασήμαντα, τα ιδρύματα που ανέφερα και πολλά, πολλά ακόμα έχουν μεγάλη ανάγκη των χρημάτων αυτών, ειδικά στις συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης που συναντά κανείς στην Ελλάδα του 2013. Αφετέρου και κατά μείζονα λόγο αποτελεί πρόβλημα μεγίστης σημασίας ότι τα κεφάλαια αυτά νοούνται ως «έξοδα» για όσους τα προσφέρουν και όχι σαν «επενδύσεις». Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες που ακολουθώντας τη λογική της αγαθοεργίας ενισχύουν τα startups, δεν περιμένουν στην πραγματικότητα τίποτα περισσότερο από λίγη (ή περισσότερη) «καλή δημοσιότητα».  Δυστυχώς όμως το γεγονός αυτό καθιστά το εγχείρημα από την αρχή θνησιγενές και αποτυχημένο.

Εξηγούμαι: Όπως μπορεί να δει κανείς σε ένα εξαιρετικά δημοφιλές ενημερωτικό video που δημοσίευσε το «EBAN – The European Trade Association for Business Angels, Seed Funds and other Early Stage Market Players – www.eban.org»  [μπορείτε να το δείτε εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=1b8YLBFQy44] τα χρήματα είναι το λιγότερο

σημαντικό από όσα προσφέρει ένας επενδυτής πρώιμου σταδίου. Πολύ σημαντικότερα των χρημάτων είναι το δίκτυο επαφών, οι γνωριμίες, η διοικητική τεχνογνωσία και γενικότερα το ισχυρό ενδιαφέρον να «πάει καλά» η επιχείρηση στην οποία έχει επενδύσει τα χρήματά του. Είτε μας αρέσει όμως ή όχι, απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η επιλογή του επενδυτή να έχει γίνει με ορθολογικά και όχι με συναισθηματικά κριτήρια, καθότι στον κόσμο των επιχειρήσεων το συναίσθημα είναι με αναγκαίο, δεν είναι όμως – από μόνο του – ικανό.

Ο παράγοντας αυτός έχει ειδικά για την Ελλάδα μια πολύ μεγάλη σημασία σε σχέση με την κινητοποίηση της Διασποράς. Πράγματι, στην ελληνική Διασπορά μπορεί να βρει κανείς πολλούς, πολύ πετυχημένους επιχειρηματίες και επενδυτές. Είναι να απορεί κανείς που μέχρι σήμερα δεν έχουμε μεγάλο αριθμό επιτυχημένων συνεργιών μεταξύ επενδυτών πρώιμου σταδίου από τη Διασπορά και νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ισχυρίζομαι ότι ένας βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η πρόταξη του συναισθηματικού κινήτρου («να βοηθήσουμε την Ελλάδα») από το ορθολογικό («να δημιουργήσουμε βιώσιμες επιχειρήσεις και να επιτύχουμε καλές αποδόσεις στα κεφάλαιά μας»).

Αφού λοιπόν καλωσορίσουμε ενθέρμως την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, της μοναδικής μορφής επιχειρηματικότητας δηλαδή που μπορεί να δημιουργήσει μαζικά τις ποιοτικές θέσεις εργασίας που χρειάζεται η χώρα, θα πρέπει με τρόπο ξεκάθαρο να τονίσουμε πως τα χρήματα αυτά πρέπει να επενδύονται με καθαρά ορθολογικά κριτήρια ώστε να δημιουργηθούν βιώσιμες επιχειρήσεις και καλές αποδόσεις για τους επενδυτές – οι οποίοι θα φροντίσουν να προσφέρουν «smart money», με άλλα λόγια να βοηθούν τις επιχειρήσεις που επενδύουν με την εμπειρία και το δίκτυο επαφών τους όπως επίσης, φυσικά, και να είναι απαιτητικοί απέναντί τους.

Αν αντίθετα τα startups «καταναλώνουν» χρήματα που ορθά προορίζονταν για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και άμβλυνσης κοινωνικών ανισοτήτων, τότε η ζημιά θα είναι διπλή: Ούτε τα startups θα επιτύχουν, ούτε τα ιδρύματα τα έχουν τους απαραίτητους πόρους για να λειτουργήσουν.

Μια τελευταία παράμετρος που σίγουρα πρέπει να θιγεί είναι και η εξής: Όσο επιχειρήσεις και ιδιώτες δεν επενδύουν με ορθολογικά κριτήρια στα startups αφήνουν δυστυχώς «χώρο» στους γνωστούς-αγνώστους ειδικούς τους «ιδιωτικοδημοσίου τομέα», οι οποίοι έχουν νέο πεδίο δόξης λαμπρό στην «αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας». Είναι πραγματικά κρίμα υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο τομέα διαφθοράς και να έχουμε και στον τομέα των επενδύσεων στα startups τα αποτελέσματα που είχαμε σε πλήθος άλλων κλάδων.

Τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί αυτό; Είναι απλό: Να λειτουργήσει η αγορά με ορθολογικά και όχι με συναισθηματικά κριτήρια. Όσο υπάρχουν πολλοί και σοβαροί άνθρωποι που ορθολογικά επενδύουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις προσδοκώντας να αναπτύσσονται βιώσιμα και να επιτυγχάνουν καλές αποδόσεις στα κεφάλαιά τους, τόσο θα απομακρύνονται οι γνωστοί «αετονύχηδες».

*Ο Δημήτρης Τσίγκος είναι μέλος Δ.Σ. του EBAN – The EuropeanTrade Association for Business Angels, Seed Funds and other Early Stage MarketPlayers. 

To Νέο Σχέδιο για την Ανάπτυξη & Επενδυτικές Ευκαιρίες στην Ελλάδα

Η αποψινή μου παρουσίαση στην ημερίδα του ΙΣΤΑΜΕ και αμέσως από κάτω το video.

Presentation ISTAME

View more presentations from Dimitris Tsigos.


Παρουσίαση ΙΣΤΑΜΕ 28.2.2011 from Dimitris Tsigos on Vimeo.

Δημιουργώντας μια επιχείρηση!

Ο επιχειρηματίας καλείται να παίξει πολύ διαφορετικό ρόλο στην εξέλιξη μιας επιχείρησης. Από το ξεκίνημά της μέχρι την ανάπτυξή της έχει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της. Εάν, όπως κατά την ταπεινή μου γνώμη οφείλει να είναι, στόχος του είναι το δημιούργημά του να τον υπερβεί, να γίνει "καλύτερο" από αυτόν και να μπορεί να υπάρχει χωρίς αυτόν (ακριβώς ότι δηλαδή ένας γονέας επιθυμεί για το παιδί του), τότε ανάλογα με το στάδιο εξέλιξης μιας επιχείρησης πρέπει να δράσει ως ακολούθως:

Στάδιο 1: Η δημιουργία
Στα πρώτα της βήματα θα πρέπει να κάνει λίγο-πολύ τα πάντα: Από τις πωλήσεις και το marketing, τα οικονομικά και τα λογιστικά, μέχρι την παραγωγή και την υποστήριξη πελατών. Ο,τιδήποτε χρειαστεί ώστε η επιχειρηματική δραστηριότητα να λάβει σάρκα και οστά.

Στάδιο 2: Η οργάνωση
Στο δεύτερο στάδιο ανάπτυξης, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να δώσει απόλυτη έμφαση στην οργάνωση. Η επιχείρηση πρέπει πάση θυσία να αποκτήσει δομές και διαδικασίες ώστε να πάψει να εξαρτάται από συγκεκριμένα πρόσωπα, τον ίδιο ή συνεργάτες του, αλλά να καταστεί μια υπαρκτή άυλη οντότητα, ένα συλλογικό υποκείμενο που έχει τη δική του κουλτούρα. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι στο στάδιο αυτό αποτυγχάνουν οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις: Δυστυχώς οι επιχειρηματίες είναι συγκεντρωτικοί και αποτυγχάνουν να διαχωρίσουν την προσωπικότητά τους από εκείνη του δημιουργήματός τους. Το εντυπωσιακό είναι ότι, συνήθως, εφαρμόζουν τις τακτικές αυτές για την -υποτιθέμενη- διαφύλαξη των προσωπικών τους συμφερόντων ενώ αντίθετα η συμμετοχή σε μια εταιρεία γίνεται ουσιαστικό περιουσιακό στοιχείο όταν η επιχείρηση λειτουργεί ανεξάρτητα του μετόχου!

Στάδιο 3: Η εξέλιξη
Στο τρίτο στάδιο η επιχείρηση έχει μεγαλώσει και η εμπλοκή του επιχειρηματία-ιδρυτή στις λειτουργίες τις εταιρείας είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένη. Θα έλεγε κανείς πως το βασικότερο μέλημά του, πέρα από την αυτονόητη χάραξη στρατηγικής και παρακολούθηση των ανταγωνιστικων πλεονεκτημάτων της επιχείρησης σε σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον, είναι η έμπνευση της ομάδας για την πραγμάτωση του συλλογικού οράματος - πάντοτε σε συμφωνία με τις αξίες της επιχείρησης. Ο ορισμός της ηγεσίας ως "η δραστηριότητα εκείνη που ενθουσιάζει την ομάδα προς την επίτευξη άριστων αποτελεσμάτων" νομίζω δίνει ένα εξαίρετο περίγραμμα των καθηκόντων του επιχειρηματία στο στάδιο αυτό.

Ο παραπάνω συλλογισμός, όπως είπα και στην αρχή, βασίζεται στην παραδοχή ότι κίνητρο του επιχειρηματία είναι η δημιουργία. Γνώμη μου είναι πως καμία επιτυχημένη επιχείρηση δεν μπορεί να προέλθει από κίνητρο άλλο της δημιουργίας. Πολύ περισσότερο μάλιστα, ο καιροσκοπισμός, η κερδοσκοπία και ο εγωισμός, "καρκινώματα" ας μου επιτραπεί να πω της επιχειρηματικότητας, είναι συνταγές αποτυχίας με μαθηματική ακρίβεια.