Συζητώντας με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη

Με πολύ μεγάλη χαρά δέκτηκα την πρόσκληση της καλής φίλης Αρετής Γεωργιλή του πρωτοποριακού Free Thinking Zone να πάρω μέρος σε μια ανοιχτή συζήτηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με νέους bloggers. Έχοντας βέβαια κλείσει πια τα 35 και κάνοντας πολλά περισσότερα πράγματα από το να γράφω στο blog αυτό δεν ξέρω αν η περιγραφή "νέος blogger" με χαρακτηρίζει, σε κάθε περίπτωση όμως η ευκαιρία φάνταζε μοναδική και απλά δεν γινόταν να μην είμαι εκεί.

Έφτασα λίγο πριν τις 6:00 και είδα το hashtag που είχε επιλεγεί: #mitsotakis95. Προβοκατόρικο, σκέφτηκα. Και πολύ αληθινό όμως. Θυμήθηκα μια φωτογραφία που είχα δει στο Porto Veneziano στα Χανιά, όπου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε ηλικία 17 ετών είναι με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος, σε προχωρημένη ηλικία όμως όπως τον ξέρουμε από τα βιβλία της ιστορίας. Ο Μητσοτάκης, νέος μεν αλλά σχεδόν όπως τον γνωρίσαμε στην τηλεόραση! Ο άνθρωπος λοιπόν αυτός γνωρίζει "από πρώτο χέρι" την ελληνική ιστορία από τα τέλη του 19ου αιώνα ενώ έχει γράψει ο ίδιος σημαντικά κομμάτια της από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.

Όχι, δεν πρόκειται περί μιας συνηθισμένης περιπτώσεως.

Αυτό, ότι δεν είναι μια συνηθισμένη περίπτωση, είναι η σκέψη που σου έρχεται ακαριαία μόλις τον συναντάς. Γνωρίζεις πως είναι 95 ετών, όμως τόσο βιολογικά όσο και, πολύ περισσότερο, πνευματικά τίποτα δεν προδίδει την ηλικία του. Ο χρόνος στάθηκε καλός απέναντί του. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να έχει τον θαυμασμό των συνδετημόνων του.

Μετά ξεκινάει η συζήτηση. Μιλάει με λόγο καθαρό, οι σκέψεις του έχουν αρχή, μέση και τέλος. Είναι λογικός, χρησιμοποιεί επιχειρήματα. Πολύ περισσότερο, παραμένοντας ευγενής και προσβάσιμος, μιλά από θέση υπεροχής, με αυτοπεποίθηση θαυμαστή. Παραδίδει μαθήματα ως προς το τι σημαίνει η φράση "η πολιτική είναι η ανώτερη των τεχνών".

Video streaming by Ustream

Δεν σκοπεύω να κάνω αγιογραφία του Μητσοτάκη. Κάθε άλλο. Απλά, πριν μπω στην κριτική μου θέλω με σαφήνεια απόλυτη να πω ότι στη συζήτηση αυτή μας έδειξε τι σημαίνει πολιτικός, οδηγώντας μας σε άλλα επίθετα για να χαρακτηρίσουμε τα θλιβερά ανθρωπάκια που μας προβάλλει το τηλεοπτικό πριγκηπάτο των Αθηνών. Πολύ περισσότερο από θαυμασμό για το πόσο καλός είναι ο Μητσοτάκης μου δημιουργήθηκε απογοήτευση για το επίπεδο των "πολιτικών" μας σήμερα.

Ο Μητσοτάκης δεν έχει αλλάξει. Ήταν πανέξυπνος, παραμένει πανέξυπνος. Τα ζητήματα που ήξερε καλά, τα εξαντλούσε. Τα ζητήματα που δεν ένιωθε άνετα τα ξεπερνούσε γρήγορα, χωρίς το κοινό να το αντιλαμβάνεται. Εκείνος καθόριζε το σημαντικό ή το ασήμαντο στη συζήτηση. Το χιούμορ του είναι εντυπωσιακό. "Δυστυχώς δεν πεθαίνουμε και πρέπει εσείς να δουλέψετε περισσότερο", είπε προς τους νέους bloggers :-) Με το βαμβάκι έσφαξε και τον Σαμαρά, δίχως ποτέ να αναφερθεί ονομαστικά σε αυτόν. Το πλήθος των εξαγγελειών στο Ζάππειο εξάλλου του δίνει υλικό αμέτρητο. Δεν νομίζω πως τον έχει συγχωρήσει, δεν νομίζω πως ποτέ θα το κάνει και τον καταλαβαίνω απόλυτα για αυτό.

Εντύπωση που έκανε το πόσο καθαρά μίλησε για τις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και τη σημασία τους. Έχει αντιληφθεί το ότι αλλάζουν όλη την κοινωνία. Η μεγαλύτερη ανακάλυψη μετά την τυπογραφία, είπε συγκεκριμένα. Λίγοι το έχουν καταλάβει, δυστυχώς.

Ήρθε κάποια στιγμή η σειρά μου. Τον ρώτησα για το κράτος των Αθηνών, την περιφερειακή ανάπτυξη που δεν ήρθε ποτέ. Τους Χανιώτες (και Ηρακλειώτες, Θεσσαλονικείς, Λαρισαίους, Πατρινούς, κλπ) που άφησαν τις πόλειες τους για να έρθουν στο έκτρωμα της Μη-Αθήνας. Τι θα έλεγε σήμερα σε έναν νέο με καταγωγή από την Περιφέρεια ώστε να γυρίσει στον Τόπο του και να πραγματώσει εκεί τη δημιουργικότητά του. Η απάντησή του ήταν συναισθηματική. Είπε πως γεννήθηκε Χανιώτης και θα πεθάνει Χανιώτης. Πως ποτέ δεν εγκατέλειψε τον τόπο του, απολογήθηκε μάλιστα για το αν έχουμε την εντύπωση αυτή. Συγκινητικό, ειλικρινά.

Δεν παύει όμως να μένει ένα κενό ορατό σε όλους: Η πολιτική γενιά του Μητσοτάκη, άρα και αυτός προσωπικά, πολύ περισσότερο τα σημερινά κακέκτυπά τους, ποτέ δεν ασχολήθηκαν σοβαρά με την Περιφερειακή Ανάπτυξη, ποτέ δεν σχεδίασαν ένα αυτόχθονο μοντέλο παραγωγής. Δεν είναι αιχμή αυτό, είναι μια πραγματικότητα. Πολύ απλά δεν τους απασχόλησε. Πολύ απλά, πρέπει να απασχολήσει εμάς, πρέπει να είναι η κορυφή στην ατζέντα μας.

Ο Μητσοτάκης υποστήριξε με πάθος τον φιλελευθερισμό. Δεν έχω λόγο να μην τον πιστέψω. Κάτι μέσα μου με έσπρωχνε να ρωτήσω "πως συμβιβάζεται να δηλώνεις φιλελεύθερος και να συμμετέχεις σε ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα, να διορίζεις;". Κατάλαβα όμως πως δεν είχε κανένα νόημα. Θα ήμουν εκτός κλίματος και ανούσιος Από ανθρώπους σαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στα 95 του χρόνια έχεις μόνο να πάρεις και αν ακούσεις καλά, κάτι που κάνουμε όλο και πιο σπάνια, θα πάρεις πολλά και πολύ χρήσιμα.

Κλείνοντας, δεν μπορώ να μην μοιραστώ πως με ενθουσιασμό θα συμμετείχα σε μια παρόμοια συζήτηση με τον Μανώλη Γλέζο. Θεωρώ πως είναι μια εξίσου ενδιαφέρουσα περίπτωση με πορεία ταυτόχρονα πολύ όμοια και πολύ διαφορετική με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ελπίζω η Αρετή να το βρει καλή ιδέα, να το σχεδιάσει και να το υλοποιήσει.

Μυστήριο τραίνο

Ήταν Πέμπτη 28 Απριλίου 2011. Το ραντεβού με τη MEDEF είχε οριστεί για τις 11:30. Ρώτησα τι ώρα θα βρεθούμε στο Αεροδρόμιο, η Chiara όμως μου απάντησε να είμαι στις 9:00 στο Midi Stations. Δεν ρώτησα τίποτα παραπάνω. Πράγματι, 9:00 ήμουν στο Midi Station, πήραμε το τραίνο THALYS περίπου στις 9:15 και πριν τις 11:00 ήμασταν στο Paris Nord και από εκεί με ένα taxi περίπου 11:20 στη MEDEF.

Η συνάντηση - δεν είχε μεγάλη επιτυχία, δυστυχώς - τελείωσε στη 1:30, οι φιλόξενοι (!) Γάλλοι μας κέρασαν ένα business lunch και στις 3:15 περίπου πάλι στον THALYS γιατί στις 5:00 μας περίμενε ένα ακόμα ρ/β στο γραφείο του YES που τότε ήταν δίπλα στο Berlaymont.

Kαταλάβατε τι λέμε; Μπαίνεις στο μετρό 9:00 στις Βρυξέλλες, κάνεις μια-δυο συναντήσεις στο Παρίσι και επιστρέφεις για μια ακόμα συνάντηση στο γραφείο σου στις Βρυξέλλες στις 5:00!

Κόστος; Ασύγκριτα χαμηλότερο από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο.
Χρόνος: Ασύγκριτα λιγότερος από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο.
Άνεση: Ασύγκριτα περισσότερη από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο (εννοείται δωρεάν wi-fi που δούλευες κανονικά στο laptop σου όση ώρα διαρκούσε το ταξίδι).

Θα μου πείτε πως τα τραίνα έχουν αναπτυχθεί στη Δυτική Ευρώπη διότι εκεί "είναι μια πεδιάδα, δεν έχουν βουνά". Ρωτήστε τότε αν είναι για το τραίνο Μαδρίτη - Σεβίλλη που σε πάει σε 2,5 ώρες μια απόσταση 530 χλμ που έχει πολλά βουνά! Ή ακόμα καλύτερα δείτε τους Ελβετικούς Σιδηροδρόμους - Έχει άραγε βουνά η Ελβετία;

Έλεγε το 2000 ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης πως "ακόμα και στα western, ο εκσυγχρονισμός ξεκινά από τα τραίνα" - για να δείξει πως ψευδεπίγραφος ήταν ο "εκσυγχρονισμός" του Κωνσταντίνου Σημίτη.

Είναι λοιπόν λυπηρό αντί στην Ελλάδα το 2012 να συζητάμε για το πως θα ενώσουμε την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με τις περιφέρειές τους, για το πως η Πάτρα, η Καλαμάτη, η Τρίπολη, η Σπάρτη, το Νάυπλιο θα μπορούσαν να είναι προάστια τις Αθήνας και αντίστοιχα οι πόλεις τις Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας για τη Θεσσαλονίκη, να επικεντρώνουμε στα μιζοκόμματα και στη λογική "πονάει δόντι - βγάλει δόντι".

Δεν είναι σκοπός του άρθρου αυτού να επιχειρηματολογήσει για το αν "ο σιδηρόδρομος πρέπει να είναι κρατικός ή ιδιωτικός". Αντίθετα, θέλει να πει κάτι πολύ σημαντικότερο:

Επιτέλους, η Ελλάδα έχει ανάγκη πραγματικό σιδηρόδρομο.

Η Ελλάδα, η αληθινή Ελλάδα, όχι εκείνη που ξεκινά στο Σύνταγμα και σταματά στο Κολωνάκι.