Δεν είναι καθόλου σπάνιο να βλέπουμε πολλούς και ιδιαίτερα αξιόλογους συμπολίτες μας να μιλάνε με οργή και απαξίωση για τον Γιάνη Βαρουφάκη, καταλογίζοντάς του εγκληματικές ευθύνες για το διάστημα που διετέλεσε υπουργός των οικονομικών.
Το ίδιο διάστημα δεν είμαστε λίγοι εκείνοι στην Ευρώπη που πιστεύουμε πως μια ευρείας κλίμακας ποσοτική χαλάρωση σε συνδυασμό με σταδιακή αμοιβαιοποίηση του χρέους και παράλληλη ομοσπονδιοποίηση των δομών διαχείρισης προϋπολογισμού είναι μονόδρομος για την ΕΕ, ώστε εκείνη να μπορέσει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της ανεργίας, της αναιμικής ανάπτυξης, του κοινωνικού χάσματος και της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, δίχως να διαταρχτεί η πίστη στην ευρωπαϊκή ιδέα.
Νομίζω πως ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν έλεγε ποτέ, ούτε λέει τώρα, κάτι πολύ διαφορετικό με τα παραπάνω.
Οι ελίτ της Ευρώπης έχουν ακολουθήσει μέχρι στιγμής μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση με αποτέλεσμα την άνθιση του λαϊκισμού, την άνοδο της ακροδεξιάς και αδιανόητα γεγονότα όπως το BREXIT.
Ο Βαρουφάκης για μένα είναι συνεπής. Ευρωπαϊστής και προοδευτικός. Αν μπορεί να κατηγορηθεί για κάτι είναι για ουτοπικές απόψεις. Ότι ενδεχομένως επέλεξε για τη χώρα μια στρατηγική υψηλοτάτου ρίσκου, με μικρές (ή ανύπαρκτες) πιθανότητες επιτυχίας. Σε κάθε περίπτωση όμως από τους κορυφαίους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ ήταν από τους λίγους που είχε μια συνεπή και ολοκληρωμένη στρατηγική (πράγματι, υψηλοτάτου ρίσκου) τόσο ευρωπαϊκή όσο και αληθινά εναλλακτική σε σχέση με τις παραπάνω επιλογές της ευρωπαϊκής ελίτ.
Στρατηγική στην οποία επέμεινε μέχρι τέλους και η οποία ακυρώθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα.
Καθώς όμως η ιστορία δεν γράφεται με "αν", κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τι θα συνέβαινε αν η "στρατηγική Βαρουφάκη" εφαρμοζόταν μέχρι τέλους και δεν τον "άδειαζε" ο Πρωθυπουργός. Κατά τον συγγραφέα του άρθρου αυτού, οι ελίτ της ΕΕ θα δίσταζαν να στείλουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στα σκουπίδια για να τιμωρήσουν τους κακούς Έλληνες. Για λόγους τόσο οικονομικούς όσο και γεωπολιτικούς.
Από την άλλη, αν η Ελλάδα μπορούσε να γίνει η Ιφιγένεια που θα οδηγούσε στη γέννηση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, όσο δύσκολο και αν είναι, ίσως θα έπρεπε να το κάνει. Μακροπρόθεσμα θα ήταν πολύ καλύτερο και για την ίδια τη χώρα, όσες δυσκολίες κι αν πέρναγε.
Αργά η γρήγορα οι ευρωπαϊκές ελίτ θα αντιληφθούν ότι η ομοσπονδιοποίηση (με αμοιβαιοποίηση του χρέους, ευρεία ποσοτική χαλάρωση, κλπ) είναι μονόδρομος. Μονόδρομος οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά. Υπάρχει όμως βάσιμος φόβος ότι όταν το αντιληφθούν μπορεί πια να είναι πολύ αργά.
Το ίδιο διάστημα δεν είμαστε λίγοι εκείνοι στην Ευρώπη που πιστεύουμε πως μια ευρείας κλίμακας ποσοτική χαλάρωση σε συνδυασμό με σταδιακή αμοιβαιοποίηση του χρέους και παράλληλη ομοσπονδιοποίηση των δομών διαχείρισης προϋπολογισμού είναι μονόδρομος για την ΕΕ, ώστε εκείνη να μπορέσει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της ανεργίας, της αναιμικής ανάπτυξης, του κοινωνικού χάσματος και της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, δίχως να διαταρχτεί η πίστη στην ευρωπαϊκή ιδέα.
Νομίζω πως ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν έλεγε ποτέ, ούτε λέει τώρα, κάτι πολύ διαφορετικό με τα παραπάνω.
Οι ελίτ της Ευρώπης έχουν ακολουθήσει μέχρι στιγμής μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση με αποτέλεσμα την άνθιση του λαϊκισμού, την άνοδο της ακροδεξιάς και αδιανόητα γεγονότα όπως το BREXIT.
Ο Βαρουφάκης για μένα είναι συνεπής. Ευρωπαϊστής και προοδευτικός. Αν μπορεί να κατηγορηθεί για κάτι είναι για ουτοπικές απόψεις. Ότι ενδεχομένως επέλεξε για τη χώρα μια στρατηγική υψηλοτάτου ρίσκου, με μικρές (ή ανύπαρκτες) πιθανότητες επιτυχίας. Σε κάθε περίπτωση όμως από τους κορυφαίους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ ήταν από τους λίγους που είχε μια συνεπή και ολοκληρωμένη στρατηγική (πράγματι, υψηλοτάτου ρίσκου) τόσο ευρωπαϊκή όσο και αληθινά εναλλακτική σε σχέση με τις παραπάνω επιλογές της ευρωπαϊκής ελίτ.
Στρατηγική στην οποία επέμεινε μέχρι τέλους και η οποία ακυρώθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα.
Καθώς όμως η ιστορία δεν γράφεται με "αν", κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τι θα συνέβαινε αν η "στρατηγική Βαρουφάκη" εφαρμοζόταν μέχρι τέλους και δεν τον "άδειαζε" ο Πρωθυπουργός. Κατά τον συγγραφέα του άρθρου αυτού, οι ελίτ της ΕΕ θα δίσταζαν να στείλουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στα σκουπίδια για να τιμωρήσουν τους κακούς Έλληνες. Για λόγους τόσο οικονομικούς όσο και γεωπολιτικούς.
Από την άλλη, αν η Ελλάδα μπορούσε να γίνει η Ιφιγένεια που θα οδηγούσε στη γέννηση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, όσο δύσκολο και αν είναι, ίσως θα έπρεπε να το κάνει. Μακροπρόθεσμα θα ήταν πολύ καλύτερο και για την ίδια τη χώρα, όσες δυσκολίες κι αν πέρναγε.
Αργά η γρήγορα οι ευρωπαϊκές ελίτ θα αντιληφθούν ότι η ομοσπονδιοποίηση (με αμοιβαιοποίηση του χρέους, ευρεία ποσοτική χαλάρωση, κλπ) είναι μονόδρομος. Μονόδρομος οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά. Υπάρχει όμως βάσιμος φόβος ότι όταν το αντιληφθούν μπορεί πια να είναι πολύ αργά.