"Πωλείται Η/Υ 386 σε άριστη κατάσταση και με πολλά προγράμματα". Τη θυμάμαι σαν χθες την αγγελία που είχα δει στο Ηράκλειο, λίγες εβδομάδες αφού είχα εγγραφεί πρωτοετής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστημίου Κρήτης τον Οκτώβριο του '96 και έπαιρνα μια πρώτη επαφή με το επιστημονικό και επαγγελματικό αντικείμενο. Ήδη τότε βέβαια, πρακτικά άσχετος ακόμα (πολλοί βέβαια ισχυρίζονται πως αυτό ακριβώς παραμένω και σήμερα), καταλάβαινα πως ούτε για δώρο δεν έκανε το PC εκείνο - ήδη οι Pentium ήταν το standard της αγοράς. Μου είχε κάνει όμως μεγάλη εντύπωση το "με πολλά προγράμματα".
Όπως περνούσαν τα χρόνια στο πανεπιστήμιο μάθαμε για την πάλη των λειτουργικών συστημάτων. Οι "σοβαροί" δούλευαν με unix, οι πολλοί με dos και μετά με windows, και οι περίεργοι με macintosh. Γενικά βέβαια στην αγορά κυριαρχούσαν τα windows καθότι "εκεί υπήρχαν οι περισσότερες εφαρμογές".
Όπως εξελισσόταν το web, σύντομα πολλοί developers κατάλαβαν πως αντί να έχουν πρόσβαση σε αρχεία, μόνο, μέσω του browser, του "universal user interface" όπως το έλεγαν κάποιοι, μπορούσαν κάλλιστα να έχουν πρόσβαση και σε προγράμματα, όχι μάλιστα μόνο οι χρήστες αλλά και άλλα προγράμματα, μέσω πάντα του πρωτοκόλλου web. Κάπως έτσι γεννήθηκαν τα web services και το SaaS - που τότε το λέγαμε "μοντέλο ASP" από το Application Service Provision.
Με την εξέλιξη αυτή, το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή του χρήστη έπαψε να έχει σημασία. Είτε δούλευες από unix (linux, πλέον), ή windows ή του (προσφάτως αναστηθέντoς) iMac, πολύ απλά "έμπαινες" στην εφαρμογή μέσω του browser. Ήταν μια αληθινή επανάσταση.
Λίγα χρόνια μετά η Apple κάνει κάτι μαγικό: Εξελίσσει την ιδέα του smartphone, που βεβαίως ήταν ήδη στην αγορά από την BlackBerry για τους business users, δημιουργώντας το απόλυτο καταναλωτικό αγαθό των τελευταίων 10 ετών, το iPhone, και εισαγάγοντας ταυτόχρονα ένα νέο business model: Εκείνο των mobile apps. Δημιουργήθηκε έτσι μια εκρηκτικά αναπτυσσόμενη αγορά η οποία όμως έχει ξεκάθαρα ολιγοπωλειακά χαρακτηριστικά, πράγμα που την καθιστά για την ώρα inefficient και σύντομα θα την κάνει obsolete.
Οι ανταγωνιστές της Apple ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο. Google, Microsoft και BlackBerry έκαναν τα δικά τους "App Stores" και οι μανιώδεις καταναλωτές μπορούσαν να κατεβάζουν ασταμάτητα εφαρμογές! Για πόσο όμως μπορεί να συμβαίνει αυτό; Πόσες δεκάδες, ή ίσως και εκατοντάδες, διαφορετικά apps μπορεί να έχει κάποιος στο smartphone του; Πόσο ευχάριστο είναι να ανανεώνει 10-20 από αυτά κάθε φορά που μπαίνει στο App Store; Πόσο πολύ αρέσει στους παραγωγούς των προγραμμάτων να αποδίδουν 30% νταβατζιλίκι στους κατασκευαστές του λειτουργικού συστήματος;
Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μάλλον απλή: Αυτό που έγινε στη δεκαετία του '90, συμβαίνει ξανά. Ομοίως και η κατάληξη θα είναι η ίδια: Τα πάντα θα πάνε στον browser και οι εφαρμογές θα αποσυνδεθούν από το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή πρόσβασης - είτε είναι PC, ή laptop, ή tablet, ή smartphone ή οτιδήποτε άλλο. Όλα στον browser!
Με βάση τη συλλογιστική αυτή, η πρόταση που έχω να κάνω τόσο στους νέους developers όσο και στους δημιουργούς επιχειρηματικών ιδεών, είναι να μην "κολλάνε" σε τεχνικές έννοιες που είναι προσωρινές και εφήμερες. Το "app economy" και "app ecosystem" δεν είναι κάτι νέο, είναι ορολογία και έννοια της δεκαετίας του '90 που είναι, εδώ και πάνω από 10 χρόνια, ιδιαίτερα ξεπερασμένη.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως πια μόνο πολύ εξειδικευμένες ανάγκες καλύπτονται με desktop apps, ισχυρίζομαι ότι σε λίγα χρόνια αντίστοιχα λίγες θα είναι και οι χρήσιμες native apps σε οποιοδήποτε smartphone.
Όπως περνούσαν τα χρόνια στο πανεπιστήμιο μάθαμε για την πάλη των λειτουργικών συστημάτων. Οι "σοβαροί" δούλευαν με unix, οι πολλοί με dos και μετά με windows, και οι περίεργοι με macintosh. Γενικά βέβαια στην αγορά κυριαρχούσαν τα windows καθότι "εκεί υπήρχαν οι περισσότερες εφαρμογές".
Όπως εξελισσόταν το web, σύντομα πολλοί developers κατάλαβαν πως αντί να έχουν πρόσβαση σε αρχεία, μόνο, μέσω του browser, του "universal user interface" όπως το έλεγαν κάποιοι, μπορούσαν κάλλιστα να έχουν πρόσβαση και σε προγράμματα, όχι μάλιστα μόνο οι χρήστες αλλά και άλλα προγράμματα, μέσω πάντα του πρωτοκόλλου web. Κάπως έτσι γεννήθηκαν τα web services και το SaaS - που τότε το λέγαμε "μοντέλο ASP" από το Application Service Provision.
Με την εξέλιξη αυτή, το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή του χρήστη έπαψε να έχει σημασία. Είτε δούλευες από unix (linux, πλέον), ή windows ή του (προσφάτως αναστηθέντoς) iMac, πολύ απλά "έμπαινες" στην εφαρμογή μέσω του browser. Ήταν μια αληθινή επανάσταση.
Λίγα χρόνια μετά η Apple κάνει κάτι μαγικό: Εξελίσσει την ιδέα του smartphone, που βεβαίως ήταν ήδη στην αγορά από την BlackBerry για τους business users, δημιουργώντας το απόλυτο καταναλωτικό αγαθό των τελευταίων 10 ετών, το iPhone, και εισαγάγοντας ταυτόχρονα ένα νέο business model: Εκείνο των mobile apps. Δημιουργήθηκε έτσι μια εκρηκτικά αναπτυσσόμενη αγορά η οποία όμως έχει ξεκάθαρα ολιγοπωλειακά χαρακτηριστικά, πράγμα που την καθιστά για την ώρα inefficient και σύντομα θα την κάνει obsolete.
Οι ανταγωνιστές της Apple ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο. Google, Microsoft και BlackBerry έκαναν τα δικά τους "App Stores" και οι μανιώδεις καταναλωτές μπορούσαν να κατεβάζουν ασταμάτητα εφαρμογές! Για πόσο όμως μπορεί να συμβαίνει αυτό; Πόσες δεκάδες, ή ίσως και εκατοντάδες, διαφορετικά apps μπορεί να έχει κάποιος στο smartphone του; Πόσο ευχάριστο είναι να ανανεώνει 10-20 από αυτά κάθε φορά που μπαίνει στο App Store; Πόσο πολύ αρέσει στους παραγωγούς των προγραμμάτων να αποδίδουν 30% νταβατζιλίκι στους κατασκευαστές του λειτουργικού συστήματος;
Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι μάλλον απλή: Αυτό που έγινε στη δεκαετία του '90, συμβαίνει ξανά. Ομοίως και η κατάληξη θα είναι η ίδια: Τα πάντα θα πάνε στον browser και οι εφαρμογές θα αποσυνδεθούν από το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή πρόσβασης - είτε είναι PC, ή laptop, ή tablet, ή smartphone ή οτιδήποτε άλλο. Όλα στον browser!
Με βάση τη συλλογιστική αυτή, η πρόταση που έχω να κάνω τόσο στους νέους developers όσο και στους δημιουργούς επιχειρηματικών ιδεών, είναι να μην "κολλάνε" σε τεχνικές έννοιες που είναι προσωρινές και εφήμερες. Το "app economy" και "app ecosystem" δεν είναι κάτι νέο, είναι ορολογία και έννοια της δεκαετίας του '90 που είναι, εδώ και πάνω από 10 χρόνια, ιδιαίτερα ξεπερασμένη.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως πια μόνο πολύ εξειδικευμένες ανάγκες καλύπτονται με desktop apps, ισχυρίζομαι ότι σε λίγα χρόνια αντίστοιχα λίγες θα είναι και οι χρήσιμες native apps σε οποιοδήποτε smartphone.