Δέκα χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015

Συμπληρώνονται σήμερα 10 χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015 περί της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Όσο κι αν πολλοί προσπάθησαν τότε - και προσπαθούν ακόμα - να διατυπώσουν διαφορετικά το ερώτημα, η δυναμική εκείνων των ημερών ήταν τέτοια που τελικά αυτό ήταν το διακύβευμα.

Όπως ξέρουν οι άνθρωποι του κύκλου μου - τα έγραφα και δημόσια στο ιστολόγιό μου - στήριξα ένθερμα το ΝΑΙ. Το έκανα όμως με ένα συγκεκριμένο σκεπτικό και πολιτικό συλλογισμό που, τολμώ να πω, δικαιώθηκε ιστορικά.

ΝΑΙ για την ισχυρή και δημοκρατική Ελλάδα, σε μια ισχυρή και δημοκρατική Ευρώπη που θα εξελιχθεί γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση.

Το ΝΑΙ μας είναι ξεκάθαρο. Το ίδιο ξεκάθαρο όμως είναι και το ΟΧΙ που λέμε, τόσο στην Σκύλλα όσο και στη Χάρυβδη:

• ΟΧΙ στους κάθε λογής γραφικούς που ονειρεύονταν δάνειο από τη Μόσχα ή από το Πεκίνο, ευελπιστώντας σύντομα να τυπώσουν δραχμές στον Χολαργό.

• ΌΧΙ όμως, ακόμα πιο ξεκάθαρο και ισχυρότερο, στην κρατικοδίαιτη,  κλεπτοκρατική και κακιστοκρατική κάστα που κυβέρνησε τη χώρα από τη μεταπολίτευση και μετά και έχει το απύθμενο θράσος να παριστάνει τους 'φιλελεύθερους' και τους 'ευρωπαϊστές'.

Η Ελλάδα αξίζει να είναι μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή δημοκρατία. Να είναι ένας από τους πρωταγωνιστές στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης, μιας υπερδύναμης ειρήνης, ελευθερίας, ισότητας, δικαιοσύνης και πολιτισμού.

Δέκα χρόνια μετά η Ελλάδα που θέλουμε παραμένει ένας όχι και τόσο κοντινός στόχος. Θα δουλέψουμε σκληρά και θα τον πετύχουμε.

Για τη Μαρία Βλάχου

Σήμερα η Μαρία Βλάχου θα γινόταν 45 ετών.

Τη Μαρία την γνώρισα τον Νοέμβρη του 2010, ήταν κεντρική ομιλήτρια στο 2o Greek Startup Forum το οποίο ήταν αφιερωμένο στα startups του αγροδιατροφικού τομέα. 

Παρουσίασε τη FEREIKOS-HELIX, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσπάθεια στην Κόρινθο που είχε ξεκινήσει με την αδερφή της, Πένυ Βλάχου. 

Ήταν χειμώνας του 2010, στο χειρότερο σκοτάδι της οικονομικής κρίσης, που εξελίχθηκε σε κοινωνική και πολιτική. Η εικόνα μιας ιδιαίτερα μορφωμένης νέας κοπέλας, που μιλούσε εννέα γλώσσες (!) και είχε ζήσει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες να επιστρέφει στην Κόρινθο και να ξεκινά μια αγροδιατροφική επιχείρηση ήταν μια ανάσα φρέσκου αέρα, μια χαραμάδα φωτός μέσα στο σκοτάδι που ζούσαμε. 

Η Μαρία έζησε λίγα χρόνια, πρόλαβε όμως να κάνει πολλά. Οχι μόνο για την οικογένεια και την επιχείρηση της αλλά και για την κοινότητα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και τη χώρα μας συνολικά. 

Τα νέα της ασθένειας της ήταν για όλους μας ένας κεραυνός εν αιθρία. Πάλεψε πολύ, τόσο σκληρά και αποφασιστικά, που για ένα διάστημα πιστέψαμε ότι ίσως και να καταφέρει το αδύνατον. Ήταν όμως άνιση η μάχη. Η Μαρία μας άφησε ένα πρωινό του Ιουλίου του 2019. 

Έχουν περάσει πια σχεδόν έξι χρόνια. Φαντάζομαι στους γονείς και σε όλη της την οικογένεια ακόμα θα φαίνεται σαν χθες και δεν υπάρχουν επαρκή λόγια να απαλύνουν τον πόνο τους. 

Οι υπόλοιποι όμως που είχαμε την τύχη να την γνωρίσουμε, εξακολουθούμε να εμπνεόμαστε από το παράδειγμα της. Ναι, εκείνη έδειξε τον δρόμο για τη νέα γενιά των δημιουργών. Για την επιστροφή του τόπου ως παράγοντα ανάπτυξης, για την ανάδειξη του συμβολικού κεφαλαίου, για την πρόταξη της αγροδιατροφής ως τομέα αιχμής της ελληνικής οικονομίας. 

Θέλω να πιστεύω πως το παράδειγμα της Μαρίας θα βρίσκει όλο και περισσότερους μιμητές. Ότι οι ελληνικοί τόποι, από την Κρήτη έως την Θράκη, τον Μωριά, τη Ρούμελη, τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία και την Ηπειρο, θα ζωντανέψουν ξανά. Με πολλούς νέους, πολίτες του κόσμου που θα κάνουν πράξη τη συνάντηση του παραδοσιακού με το σύγχρονο και θα φέρουν την αληθινή, βιώσιμη άνοιξη της ελληνικής οικονομίας. Που θα επαναφέρουν τον ελληνικό τύπο στην παγκόσμια αγορά. 

Μαρία, σε θυμόμαστε πάντα με θαυμασμό και αγάπη και σε ευχαριστούμε για όλα! 

Βεβαιότητες και μίσος | Σκέψεις από μια σύντομη επιστροφή στο Facebook

Έλαβα μια πρόσκληση να εγγραφώ στο Facebook κάποια στιγμή το 2006 και άρχισα να το χρησιμοποιώ ενεργά από το 2007. Έβαλα στην πλατφόρμα αυτή πολύ χρόνο και πολλή ενέργεια. 

Έβλεπα πως άξιζε τον κόπο καθώς μπορούσα να μένω σε επαφή με το κοινωνικό μου δίκτυο αλλά και να γνωρίζω ανθρώπους που δεν ήξερα προηγουμένως. Πολύ περισσότερο όμως μου άρεσε πως μπορούσα να εκφράζω απόψεις για ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων και να βρίσκω ανθρώπους που τους ενδιέφεραν και μπορούσαμε να αλληλεπιδράσουμε.

Σε επόμενο χρόνο άρχισα να το χρησιμοποιώ και για επαγγελματικούς λόγους καθώς το Facebook προσέφερε ένα ευέλικτο κανάλι υποστηρίξης υφισταμένων πελατών αλλά και προσέλκυσης νέων.

Όσο περνούσαν τα χρόνια όμως παρατηρούσα μια αλλαγή: Η πλατφόρμα απαιτούσε όσο και περισσότερο χρόνο και προσοχή από μένα, σε σημείο που γινόταν - αρχικά υποσυνείδητα - κουραστική. Έβλεπα πως ότι κι αν έγραφα, όση προσπάθεια και αν αυτό απαιτούσε και όση απήχηση κι αν είχε, μετά από λίγες μέρες είχε ξεχαστεί οριστικά και αμετάκηλτα. Σε όρους "1984", πήγαινε στην 'τρύπα του χρόνου'.

Πάνω απ' όλα όμως έβλεπα όλους τους χρήστες να κινούνται προς όλο και πιο ακραίες απόψεις. Κατά τα άλλα ήρεμοι και φιλήσυχοι άνθρωποι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να βρίζονται σαν λιμενεργάτες - ή και να 'ξεκατινιάζονται' - στην εντυπωσιακή αυτή πλατφόρμα.

Τέλος παρατήρησα μερικά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της δικής μου συμπεριφοράς που με εντυπωσίαζαν:

1. Ήμουν σε κρίσιμες συναντήσεις και έβλεπα τις ειδοποιήσεις μου

2. Οδηγούσα και απαντούσα σε σχόλια

3. Επισκεπτόμουν εντυπωσιακά μέρη, που πιθανότατα δεν θα έχω την τύχη να επισκεφτώ ξανά, και έχανα τον χρόνο μου αναρτώντας φωτογραφίες και λέγοντας - στο Fecebook - πόσο όμορφα ήταν.

Κάπου εκεί είδα το ντοκιμαντέρ "Το Κοινωνικό Δίλημμα", το οποίο ενθέρμως σας προτείνω να δείτε κι εσείς:

https://www.netflix.com/gr/title/81254224

Μετά από όλα αυτά, έγινε σε μένα ξεκάθαρο πως ήμουν εθισμένος. Έπρέπε να φύγω από την πλατφόρμα αυτή. Μου πήρε μερικές προσπάθειες, έφυγα όμως οριστικά το καλοκαίρι του 2020, σχεδόν πριν πέντε χρόνια.

__

Όχι το Facebook δεν είναι πλατφόρμα με σκοπό να "συνδέσει" τους ανθρώπους. Αντίθετα είναι ένας εκπληκτικός μηχανισμός τροποποίησης της συμπεριφοράς τους, πράγμα που καταφέρνει με εκπληκτική αποτελεσματικότητα.

Καθώς πλέον οι χρήστες του Facebook είναι κάποια ηλικίας (η δική μου γενιά είναι +/- 50 πια...), η ίδια αποστολή για τους νεώτερους επιτελείται από το Instagram, το TikTok και άλλες πλατφόρμες.

Σκοπός όλων είναι κοινός: Η τροποποίηση της συμπεριφοράς.

__

Πριν λίγες μέρες, σχεδόν 'κατά λάθος', επανήλθα στην πλατφόρμα για να λειτουργήσουν κάποιες εταιρικές σελίδες που είχε χαθεί άλλη πρόσβαση. Πειραματίστηκα, ίσως να "έπεσα και στην παγίδα", να προωθήσω κι εδώ τη δουλειά που κάνουμε με το Together for Europe - Movement for the European Federal Union, το οποίο όντως αξίζει να δείτε στο www.togetherforeurope.com και να υποστηρίξετε το petition μας στο https://change.org/EuropeanFederalUnion - πράγματι δεν υπάρχει άλλη λύση πέρα από τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης!

__

Κάθισα λοιπόν αυτές τις δυο-τρεις μέρες και διάβασα αναρτήσεις τόσο φίλων όσο και αγνώστων. Δυστυχώς οι φόβοι μου επιβεβαιώθηκαν: Οι συντάκτες τείνουν να είναι απόλυτα βέβαιοι για όσα ισχυρίζονται. Αναρωτιέμαι, από που όλοι αυτοί οι συνάνθρωποί μας αντλούν τόση, μα τόση βεβαιότητα; Φαίνεται πως στο σύμπαν του Facebook, η αμφισβήτηση, ο σπόρος δηλαδή της προόδου και της επιστήμης, είναι έννοια απαγορευμένη.

Ακόμα χειρότερα διάβασα πλήθος αναρτήσεων, πολλές από ανθρώπους με πανεπιστημιακή μόρφωση, οι οποίες ξεχείλιζαν μίσος. Πόσος θυμός και πόση στενοχώρια; Πόση αρνητική ενέργεια; Και πόση χαμένη ευκαιρία όταν όλη αυτή η ενέργεια καταναλώνεται σε ένα ή περισσότερα posts στο Facebook και δεν τροφοδοτυεί μια αληθινή, προοδευτική δράση στον 'αληθινό κόσμο';

Πρέπει να σημειωθεί πως πολλοί από όσους γράφουν με θυμό και μίσος δηλώνουν στο προφίλ τους ότι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Ο υποφαινόμενος ακολουθεί με σεβασμό το τυπικό της θρησκείας μας στην κοινωνική ζωή του, τον ενοχλεί πάντα όμως ο φορμαλισμός. Πολύ περισσότερο, όταν έρχεται αντιμέτωπος με τα υπαρξιακά ερωτήματα, η μόνη ειλικρινής απάντηση που μπορεί να δώσει είναι μια: "Δεν ξέρω". Είμαι δηλαδή αγνωστικιστής και πολλά θεολογικά ερωτήματα με υπερβαίνουν.

Πιστεύω όμως στον άνθρωπο. Ένας εκπληκτικός άνθρωπος, σύμφωνα με τη θρησκεία μας, ήταν και ο Ιησούς Χριστός. Σύμφωνα με την ίδια θρησκεία πάντα, ο άνθρωπος αυτό, ο Γιός του Θεού και Θεάνθρωπος, μας δίδαξε επί της ουσίας ένα και μόνο πράγμα:

Ο Θεός Είναι Αγάπη.

Ας το προσπαθήσουν να το θυμηθούν αυτό όσοι πέφτουν στην παγίδα του φθόνου και του μίσους εκφραζόμενοι στην πλατφόρμα αυτή.

__

Ζητώ συγγνώμη αν σας κούρασα με τις σκέψεις αυτές. Θεωρήστε τις παρακαλώ ως έναν ειλικρινή χαιρετισμό. Σε λίγες μέρες θα αποχωρήσω εκ νέου. Οι περισσότεροι ξέρετε που να με βρείτε εφόσον το επιθυμήσετε. Ψηφιακά είμαι πάντα στο www.tsigos.gr 

Χάρηκα που έστω και έτσι ήρθαμε πάλι σε επικοινωνία. Να είστε πάντα καλά! Και την επόμενη φορά που θα κληθείτε να επιλέξετε μεταξύ μιας 'ψηφιακής εμπειρίας' και μιας εμπειρίας στον πραγματικό κόσμο, στην αληθινή ζωή δηλαδή, σκεφθείτε να επιλέξετε τη δεύτερη!

Ογδόντα χρόνια μετά: Ένα μεγάλο ευχαριστώ

Πέρασαν ογδόντα χρόνια από την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας και το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου στην Ευρώπη. Κοιτάζοντας πίσω, τώρα που έχουμε την τεράστια τύχη να είναι μαζί μας ελάχιστοι ακόμα επιζώντες του πολέμου, το λιγότερο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Ένα ευχαριστώ γενικά σε όσους αγωνίστηκαν, σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για να νικήσουν το ναζιστικό τέρας.

Το ευχαριστώ αυτό όμως οφείλει να γίνει και πολύ πιο συγκεκριμένο. Ο μεγάλος Ernest Hemingway είχε μιλήσει για την οφειλή αυτή με πολύ συγκεκριμένα λόγια:

«Ο κάθε άνθρωπος, που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δε θα μπορούσε να τα ξεπληρώσει ποτέ, με ό,τι κι αν έκανε».

Για το πείραμα που έγινε στη Ρωσία και τις γειτονικές της χώρες από το 1917 έως το 1991, μπορεί να πει κανείς πολλά. Σε όρους ιστορίας είναι ακόμα πολύ νωρίς. Τις επόμενες δεκαετίες, ίσως και τους επόμενους αιώνες, το πείραμα αυτό θα μελετηθεί και θα εξαχθούν συμπεράσματα.

Μπορεί κανείς να μιλήσει για πολλά επιτεύγματα του «κράτους των εργατών». Μπορεί ακόμα να μιλήσει και για μεγάλα λάθη, πολλά με εγκληματική διάσταση. Οι σχετικές συζητήσεις λαμβάνουν χώρα σε όλο τον κόσμο και οι διαφωνίες είναι έντονες. Λογικά θα συνεχίσουν για πολύ ακόμα.

Ένα όμως είναι αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς καλόπιστος παρατηρητής: Όταν ο Αντίχριστος εμφανίστηκε στη γη, με τη μορφή εκείνου του απεχθούς αυστριακού, ήταν ακριβώς ο στρατός του κράτους των εργατών, ο Κόκκινος Στρατός, που όρθωσε το ανάστημα του στους ναζί και εν τελεί, μαζί με τους ελεύθερους ανθρώπους όλου του κόσμου, συνέτριψε την προσποίηση του κακού και έσωσε την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου είδους.

Το έκανε αυτό ο κόκκινος στρατός πληρώνοντας ένα αδιανόητο τίμημα: Περισσότερες από 20.000.000 ψυχές χάθηκαν μέσα σε λίγα χρόνια για να μείνουμε άνθρωποι.

Σήμερα λοιπόν, την ογδοηκοστή επέτειο της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης των λαών, θέλω να ενώσω τη φωνή μου με εκείνη του Ernest Hemingway και να ευχαριστήσω τον Κόκκινο Στρατό. Εκείνους που έμειναν όρθιοι και πάλεψαν όταν κάθε ελπίδα έμοιαζε χαμένη και έτσι εμείς σήμερα είμαστε ελεύθεροι.

Δίπλα στον Κόκκινο Στρατό βέβαια πολέμησαν ηρωικά και νικητήρια οι στρατοί των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας, της ελεύθερης Γαλλίας και δεκάδων άλλων εθνών, μεταξύ των οποίων κορυφαία θέση έχει ο ηρωικός Ελληνικός Στρατός και η απαράμιλλη Εθνική μας Αντίσταση.

Τα νούμερα όμως μιλούν από μόνα τους. Το τίμημα που πλήρωσε ο Κόκκινος Στρατός, που δίνει αντίστοιχα μεγάλη σημασία στην ιστορική του νίκη, είναι πέρα από κάθε δυνατότητα περιγραφής.

Αιώνια δόξα και τιμή στους ηρωικούς νικητές του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και διαχρονική επαγρύπνηση ώστε το αυγό του φιδιού να μην επωαστεί ποτέ ξανά.

Για την αυριανή Πρωτομαγιά

Παρότι η αυριανή ημέρα εδώ και χρόνια έχει εκφυλιστεί σε μια αργία,

Η οποία μάλιστα, δίχως ντροπή, 'μεταφέρεται' για κάποια άλλη, πιο βολική ημερομηνία,

Κανείς μας δεν πρέπει να ξεχνάει ότι στ' αλήθεια δεν είναι αργία, μα είναι όντως απεργία.

Διότι απ' όσα έχουμε, τίποτα δεν μας χαρίστηκε.

Όλα κερδήθηκαν με πολλή, σκληρή και ομαδική δουλειά,

Αλλά και με αγώνες, που άλλες εποχές απαίτησαν να χυθεί και κάμποσο αίμα.

Κι επειδή, όταν λέμε απεργία στην Ελλάδα, όλα ξεκίνησαν από τους Καπνεργάτες της Μακεδονίας,

Σπάνιο τέκνο των οποίων ήταν ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Χρόνη Μίσσιο,

Αν θέλετε ακούστε τη συμβουλή μου και ψάξτε για να μάθετε την ιστορία του σημαντικού αυτού ανθρώπου,

Η διαδρομή της ζωής του οποίου μας αποκαλύπτει τι στην ευχή συνέβη σε αυτήν τη χώρα τον τελευταίο αιώνα.

Αξίζει τον κόπο. Δείτε παρακάτω ένα υπέροχο τραγούδι και ένα απόσπασμα από μια διαφωτιστική συνέντευξη.

Καλή Πρωτομαγιά σε όλους!

Ο Πάπας Φραγκίσκος και το Μεγάλο Σχίσμα

Ο Πάπας Φραγκίσκος υπήρξε ένας από τους Ποντίφικες που πραγματικά υπερασπίστηκαν με θέρμη τον τερματισμό του «Μεγάλου Σχίσματος» και εργάστηκαν σοβαρά για την επαναφορά της ενότητας στον χριστιανικό κόσμο — ευτυχώς, ο Ομόλογός του στη Νέα Ρώμη τον υποστήριξε πλήρως (κάτι που κατέστησε τον Βαρθολομαίο συχνά αντιδημοφιλή σε συντηρητικούς ελληνικούς θρησκευτικούς κύκλους).

Από ευρωπαϊκή σκοπιά, το Μεγάλο Σχίσμα είχε πολύ σημαντικές ιστορικές συνέπειες, οι οποίες εξακολουθούν (!) να γίνονται αισθητές και συχνά εργαλειοποιούνται από τους λαϊκιστές.

Το να εργάζεται κανείς για τον τερματισμό του Μεγάλου Σχίσματος (επιτέλους!), ήταν πράγματι μια θαρραλέα πράξη.

Εύχομαι ο διάλογος να συνεχιστεί και η προσπάθεια να ολοκληρωθεί.

Η Ανατολική και η Δυτική Ευρώπη ίσως με αυτόν τον τρόπο καταφέρουν τελικά να έρθουν πιο κοντά.

Ποτέ ξανά

Όσες φορές κι αν έρθω στο Μαυσωλείο του Διστόμου, δεν το συνηθίζω.

Αυτό που έγινε στη Ευρώπη τις δεκαετίες του 1920 και 1930 και οδήγησε στο γερμανικό ναζιστικό καθεστώς πρέπει να μελετηθεί καλά. Ξανά και ξανά. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αφήσουμε να ξανασυμβεί.

Οι δυνατότητες του ανθρώπου πλέον είναι τέτοιες που αν εμφανιστεί εκ νέου ένα τέτοιο καθεστώς (σπέρματα του οποίου βλέπουμε συχνά), θα σημάνει το τέλος της ανθρωπότητας όπως την ξέρουμε.

Αν ακούσετε κάποιον να επιχειρηματολογεί ότι «αξίζει να σκοτώσεις κάποιον/ους για έναν υποτιθέμενο ‘ανώτερο σκοπό’», πιθανότατα έχετε να κάνετε με έναν φασίστα ή νεοναζί.

Στον οποίο πρέπει απλά να πείτε «ποτέ ξανά».