Παραλογιμού εγκώμιο: Για τις απολύσεις στο δημόσιο

Παρακολουθώντας αυτό που περιγράφουμε με τον όρο "δημόσια συζήτηση", παρότι ο όρος μάλλον απέχει πολύ από το να αποδίδει ορθά αυτό που συμβαίνει που δεν είναι άλλο από μια οργανωμένη προπαγάνδα, βλέπω πως τελικά οδηγούμαστε σε ένα καίριο ερώτημα: "Θα κάνουμε μαζικές απολύσεις στο δημόσιο ώστε να σωθεί η χώρα ή θα φοβηθούμε να πάρουμε αυτήν τη θαρραλέα επώδυνη απόφαση και θα καταδικαστούμε σε αργό θάνατο;"

Δυσκολεύομαι ιδιαίτερα να φανταστώ κάτι που θα ήταν περισσότερο παράλογο στην παρούσα φάση της πολύπαθης χώρας μας. Στη χώρα που έχει περισσότερους από 1.5 εκατομμύρια ανέργους, στη χώρα των νεόπτωχων, στη χώρα που μετά από πενήντα χρόνια καταφέραμε να έχουμε νέο μεταναστευτικό κύμα, στη χώρα που εν τέλει το υπ'αριθμό ένα πρόβλημα είναι η ανεργία αντί να συζητάμε πως θα δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις εργασίας να συζητάμε για μια περίεργη "δικαιοσύνη" στον καταμερισμό της ανεργίας η οποία θα προκύψει από την περεταίρω αύξησή της.

"Στην ανεργία συμμετέχει μόνο ο ιδιωτικός τομέας" λένε οι φωστήρες, "γιατί να μην συμμετέχει και ο δημόσιος;". Περίπου σαν να διαμαρτύρεται ο καρκινοπαθής ότι "γιατρέ, ο καρκίνος έχει χτυπήσει μόνο το στομάχι μου. Δεν θα ήταν καλύτερα τα πράγματα να τον είχα ισομερώς μοιρασμένο σε στομάχι και συκώτι;".

Με το κείμενο αυτό υποστηρίζω πως η περεταίρω αύξηση της ανεργίας που θα προκληθεί με τις πιθανές μαζικές απολύσεις στο δημόσιο θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την κοινωνία και την οικονομία της χώρας και θα ακυρώσει τις όποιες λιγοστές ελπίδες ανάκαμψής της. Μοιάζει λίγο με την επιλογή επιθετικής χειρουργικής επέμβασης σε υπερήλικα, ταλαιπωρημένο ασθενή. "Η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής απεβίωσε" είναι η φράση που περιγράφει την πιθανότερη των καταλήξεων ενός τέτοιου εγχειρήματος. Όχι λοιπόν, δεν χρειαζόμαστε τις απολύσεις. Εκτός ίσως αν πιστεύουμε πως ο Ρούσβελτ ο οποίος αντιμετωπίζοντας τη μεγάλη κρίση του '30 στις ΗΠΑ προσέλαβε χιλιάδες ανθρώπους για να ...φυτεύουν δέντρα ήταν "κρατιστής".

Είμαι ο τελευταίος που θα υποστηρίξει πως όλα είναι μέλι-γάλα στο δημόσιο τομέα. Πρόκειται σε πολλές περιπτώσεις για παράδεισο διαφθοράς και τεμπελιάς. Βέβαια, το βήμα από τις "πολλές περιπτώσεις" μέχρι τη γενίκευση απέχει "ένα φασισμό δρόμο". Επίσης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω δυστυχώς πως και στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν πλείστα φαινόμενα διαφθοράς και τεμπελιάς, πολλές φορές χειρότερα του δημοσίου. Ας μην τσιμπάμε στην προπαγάνδα λοιπόν. Το ψάρι βρωμάει απ'το κεφάλι: Η οικονομική ολιγαρχία και το "πολιτικό" σύστημα δημιούργησαν τις καταστάσεις αυτές στο δημόσιο τομέα!

Η κατεύθυνση για μια βιώσιμη λύση είναι εκείνη της αύξησης της παραγωγικότητας και της μείωσης του κόστους του δημοσίου τομέα, όχι η διάλυσή του και η εκτόξευση της ανεργίας και ανεπανάληπτα ύψη.

Πώς μπορεί αν γίνει αυτό; Με ριζική διοικητική αναδιοργάνωση, με αυστηρότατο έλεγχο κόστους, με απόλυτα διαφάνεια στις προμήθειες, με σκληρότατη τιμωρία της διαφθοράς και με προώθηση ενός αναπτυξιακού οράματος στο ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα. Όλα αυτά θα έχουν θετικότατη συνεισφορά στη διαμόρφωση μιας νέας εργασιακής κουλτούρας σε όλη την κοινωνία. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς πως η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, η προώθηση της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, περνάει μέσα από την αναδιοργάνωση και την αλλαγή της κατεστημένης κουλτούρας στο δημόσιο.

Υπάρχουν παραδείγματα πολυεθνικών επιχειρήσεων με όμοιας τάξης μεγέθους αριθμό υπαλλήλων με το ελληνικό δημόσιο όπου κατάφεραν τα παραπάνω και ενώ βάδιζαν ολοταχώς προς την καταστροφή σήμερα ευημερούν. Ας μην ακούμε παραμύθια λοιπόν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Αυτό το λένε ανίκανες & διεφθαρμένες διοικήσεις, όπως ομοίως ανίκανες και διεφθαρμένες ήταν οι διοικήσεις των πολυεθνικών που ανέφερα παραπάνω ως παράδειγμα.

Να το πούμε απλά: Αν αύριο διώξουμε 400.000 δημοσίους υπαλλήλους όπως τόσο επίμονα ζητούν κάποιοι το μόνο που θα συμβεί είναι το απόλυτο μπλοκάρισμα της οικονομίας και μια άνευ προηγουμένου κοινωνική έκρηξη. Ξαφινά θα υπάρξει μαζική στάση πληρωμών από όλους και για όλα, κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος και σύντομη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Θα συμβούν όλα αυτά που υποτίθεται πως παλεύουμε να αποφύγουμε.

Είτε μας αρέσει η όχι η σχέση του υποκειμένου με την εργασία του δεν εξαρτάται από τη φύση του εργοδότη. Με άλλα λόγια αν το εθνικό ιδανικό είναι η "καλή δουλειά", δηλαδή η τεμπελιά, τεμπέλης θα είσαι είτε στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα. Για παράδειγμα, οι "wannabe entrepreneurs" που συνωστίζονται στα διάφορα trendy events και τα εξάμηνα περνούν χωρίς να προοδεύουν καθόλου και επειδή πάντοτε φταίει κάποιος άλλος, δεν είναι παρά η έκφραση του παραπάνω εθνικού ιδανικού της τεμπελιάς στο χώρο της επιχειρηματικότητας.

Αυτό που χρειάζεται λοιπόν η χώρα μας είναι να ορίσει εκ νέου το νόημα της "καλής δουλειάς" και όχι να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το καρκίνωμα της ανεργίας. 

Θα ήταν πολύ απλά τα πράγματα αν μπορούσαμε να λύσουμε το "ελληνικό ζήτημα" απλά και μόνο με μερικές, έστω και μαζικές, απολύσεις. Δυστυχώς είναι πολύ δυσκολότερα τα πράγματα. Χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στη σχέση μας με την εργασία που τόσο βάναυσα έχει στρεβλωθεί. Αυτή η νέα σχέση με την εργασία θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη. Φοβάμαι όμως πως, δυστυχώς, η κατεύθυνση που έχουμε πάρει από το 2009 είναι εντελώς διαφορετική, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε μια σοβαρότατη ασθένεια με παυσίπονα.

Τελικά, όσο αφήνουμε στο τιμόνι αυτούς που δημιούργησαν την κρίση, τόσο θα χειροτερεύουν τα πράγματα. Εμφανιζόμαστε σήμερα έτοιμοι ως κοινωνία να αποδεχτούμε τον μεγαλύτερο των παραλογισμών και την ώρα που μας μαστίζει η ανεργία να αποφασίσουμε να τη διπλασιάσουμε. Ελπίζω έστω και την ύστατη ώρα η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών να ανακαλύψει τον ορθό λόγο, πριν να είναι πολύ αργά.

Μαθήματα πολιτικού παραλογισμού

Η κυβέρνηση του υιού Παπανδρέου κατέρευσε υπό το βάρος της μνημονιακής πολιτικής της και υπό τις σφοδρότατες επιθέσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Σαμαρά και τα διαγγέλματά του περί αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου που έκανε από το Ζάππειο.

Σχηματίστηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου βασικά με τη στήριξη της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Σαμαρά  για να εφαρμόσει ακριβώς το πρόγραμμα το οποίο μέχρι τότε χαρακτήριζε ως θανατηφόρο για την οικονομία. Η νεοσύσταση Δημοκρατική Αριστερά Κουβέλη δεν στήριξε την Κυβέρνηση Παπαδήμου. Όταν το μόρφωμα Καρατζαφέρη απέσυρε την στήριξή της, η Αξιωματική Αντιπολίτευση Σαμαρά αποφάσισε πως δεν μπορούσε να συγκυβερνά με το κόμμα Βενιζέλου καθώς ήταν υπέυθυνο για τη διάλυση της οικονομίας της χώρας. Έτσι οδηγηθήκαμε σε εκλογές.

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου έγιναν με τα κόμματα των Βενιζέλου, Σαμαρά και Κουβέλη να διαγωνίζονται για την πλέον πρωτότυπη έκφραση περί επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου. Βάσει του αποτελέσματος της κάλπης τα τρία αυτά κόμματα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Δεν το έπραξαν. Επέμεναν περιέργως να "μπει και ο ΣΥΡΙΖΑ", ο οποίος όμως είχε δεδηλωμένα εντελώς διαφορετική ατζέντα. Μείναμε ενάμισι μήνα ακυβέρνητοι.

Στις εκλογές της 17ης Ιουνίου τα κόμματα Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη γρήγορα συμφώνησαν στην τρικομματική. Ουδείς κατάλαβε γιατί αυτό δεν μπορούσε να γίνει από τις 6 Μαίου. Επίσης ουδείς κατάλαβε γιατί το κόμμα Κουβέλη μπήκε στην κυβέρνηση για να εφαρμόσει το πρόγραμμα που καταψήφισε λίγους μήνες πρίν. Όπως φυσικά είχε κάνει και το κόμμα Σαμαρά λίγους μήνες πρίν.

Ένα περίπου χρόνο αργότερα, η συγκυβέρνηση Σαμαρά αποφασίζει να κλείσει ξαφνικά την ΕΡΤ. Το κόμμα Κουβέλη βρίσκει την ιδανική αφορμή για να αποχωρίσει από την τρικομματική. Μένει λοιπόν μια δικομματική κυβέρνηση, ομοίως με την εποχή Παπαδήμου. Αυτή τη φορά όμως το κόμμα Σαμαρά δεν έχει κανένα πρόβλημα να συγκυβερνήσει με το κόμμα Βενιζέλου. "Θα συνεννοούμαστε καλύτερα" είπε ο Σαμαράς.

Προσπαθώ να καταλάβω τι έχει συμβεί αυτούς τους 18 μήνες. Δεν είναι εύκολο. Νομίζω πως απλά η οικονομική ολιγαρχία παίζει σκάκι με τα πολιτικά πιόνια της προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο και, δυστυχώς τα καταφέρνει. Ο χρόνος περνά μας τίποτα δεν αλλάζει. Οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται, η ύφεση συνεχίζεται αμείωτη. Πάλι στην τάξη του -6% θα είμαστε και το 2013. Πραγματικά δεν υπάρχουν λόγια. Ο κόσμος απελπίζεται. Ο απελπισμένος, ο πεινασμένος, θα κοιτάξει πρώτα να καλύψει τις βασικές ανάγκες επιβίωσής τους και μετά θα σκεφτεί πολιτικά. Χαρά μεγάλη για την οικονομική ολιγαρχία λοιπόν. Προβλέπεται το σκάκι να συνεχίζεται. Τουλάχιστον ας το διασκεδάσουμε.

Το τμήμα του πληθυσμού που είναι εκτός διαδικτύου και ενημερώνεται μόνο από ελεγχόμενα, προπαγανδιστικά μέσα (τηλεόραση, εφημερίδες, ραδιόφωνο) είναι τεράστιο. Όμως και από εκείνους που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο υπάρχει επίσης ένα μεγάλο ποσοστό άπειρων τεχνικά και πολιτικά ανθρώπων που υπόκεινται στην προπαγάνδα - και στη βλακεία ενίοτε - διαφόρων απίστευτων blogs και όχι μόνον.

Σε αυτόν τον απίστευτο παραλογισμό δεν έχουμε παρά να αντιτάξουμε τον Ορθό Λόγο. Ναι, ο ορθολογισμός είναι η μόνη λύση. Ο πολιτικός ορθολογισμός. Να ανακαλύψουμε εκ νέου τις λέξεις Πόλις, Πολίτης, Πολιτική και Πολιτισμός. Να συζητήσουμε. Να παράγουμε ιδέες αυθεντικές, όχι μόνο να αναμεταδίδουμε προπαγναδιστικά μηνύματα.

Ας προσέξουμε διότι ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικό. Αν φύγει το πολιτικό, μένει μόνο το ζώον. Αυτό ακριβώς που θέλει η ολιγαρχία να είμαστε για να μας ελέγχει δηλαδή.

Συζητώντας με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη

Με πολύ μεγάλη χαρά δέκτηκα την πρόσκληση της καλής φίλης Αρετής Γεωργιλή του πρωτοποριακού Free Thinking Zone να πάρω μέρος σε μια ανοιχτή συζήτηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με νέους bloggers. Έχοντας βέβαια κλείσει πια τα 35 και κάνοντας πολλά περισσότερα πράγματα από το να γράφω στο blog αυτό δεν ξέρω αν η περιγραφή "νέος blogger" με χαρακτηρίζει, σε κάθε περίπτωση όμως η ευκαιρία φάνταζε μοναδική και απλά δεν γινόταν να μην είμαι εκεί.

Έφτασα λίγο πριν τις 6:00 και είδα το hashtag που είχε επιλεγεί: #mitsotakis95. Προβοκατόρικο, σκέφτηκα. Και πολύ αληθινό όμως. Θυμήθηκα μια φωτογραφία που είχα δει στο Porto Veneziano στα Χανιά, όπου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε ηλικία 17 ετών είναι με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος, σε προχωρημένη ηλικία όμως όπως τον ξέρουμε από τα βιβλία της ιστορίας. Ο Μητσοτάκης, νέος μεν αλλά σχεδόν όπως τον γνωρίσαμε στην τηλεόραση! Ο άνθρωπος λοιπόν αυτός γνωρίζει "από πρώτο χέρι" την ελληνική ιστορία από τα τέλη του 19ου αιώνα ενώ έχει γράψει ο ίδιος σημαντικά κομμάτια της από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.

Όχι, δεν πρόκειται περί μιας συνηθισμένης περιπτώσεως.

Αυτό, ότι δεν είναι μια συνηθισμένη περίπτωση, είναι η σκέψη που σου έρχεται ακαριαία μόλις τον συναντάς. Γνωρίζεις πως είναι 95 ετών, όμως τόσο βιολογικά όσο και, πολύ περισσότερο, πνευματικά τίποτα δεν προδίδει την ηλικία του. Ο χρόνος στάθηκε καλός απέναντί του. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να έχει τον θαυμασμό των συνδετημόνων του.

Μετά ξεκινάει η συζήτηση. Μιλάει με λόγο καθαρό, οι σκέψεις του έχουν αρχή, μέση και τέλος. Είναι λογικός, χρησιμοποιεί επιχειρήματα. Πολύ περισσότερο, παραμένοντας ευγενής και προσβάσιμος, μιλά από θέση υπεροχής, με αυτοπεποίθηση θαυμαστή. Παραδίδει μαθήματα ως προς το τι σημαίνει η φράση "η πολιτική είναι η ανώτερη των τεχνών".

Video streaming by Ustream

Δεν σκοπεύω να κάνω αγιογραφία του Μητσοτάκη. Κάθε άλλο. Απλά, πριν μπω στην κριτική μου θέλω με σαφήνεια απόλυτη να πω ότι στη συζήτηση αυτή μας έδειξε τι σημαίνει πολιτικός, οδηγώντας μας σε άλλα επίθετα για να χαρακτηρίσουμε τα θλιβερά ανθρωπάκια που μας προβάλλει το τηλεοπτικό πριγκηπάτο των Αθηνών. Πολύ περισσότερο από θαυμασμό για το πόσο καλός είναι ο Μητσοτάκης μου δημιουργήθηκε απογοήτευση για το επίπεδο των "πολιτικών" μας σήμερα.

Ο Μητσοτάκης δεν έχει αλλάξει. Ήταν πανέξυπνος, παραμένει πανέξυπνος. Τα ζητήματα που ήξερε καλά, τα εξαντλούσε. Τα ζητήματα που δεν ένιωθε άνετα τα ξεπερνούσε γρήγορα, χωρίς το κοινό να το αντιλαμβάνεται. Εκείνος καθόριζε το σημαντικό ή το ασήμαντο στη συζήτηση. Το χιούμορ του είναι εντυπωσιακό. "Δυστυχώς δεν πεθαίνουμε και πρέπει εσείς να δουλέψετε περισσότερο", είπε προς τους νέους bloggers :-) Με το βαμβάκι έσφαξε και τον Σαμαρά, δίχως ποτέ να αναφερθεί ονομαστικά σε αυτόν. Το πλήθος των εξαγγελειών στο Ζάππειο εξάλλου του δίνει υλικό αμέτρητο. Δεν νομίζω πως τον έχει συγχωρήσει, δεν νομίζω πως ποτέ θα το κάνει και τον καταλαβαίνω απόλυτα για αυτό.

Εντύπωση που έκανε το πόσο καθαρά μίλησε για τις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και τη σημασία τους. Έχει αντιληφθεί το ότι αλλάζουν όλη την κοινωνία. Η μεγαλύτερη ανακάλυψη μετά την τυπογραφία, είπε συγκεκριμένα. Λίγοι το έχουν καταλάβει, δυστυχώς.

Ήρθε κάποια στιγμή η σειρά μου. Τον ρώτησα για το κράτος των Αθηνών, την περιφερειακή ανάπτυξη που δεν ήρθε ποτέ. Τους Χανιώτες (και Ηρακλειώτες, Θεσσαλονικείς, Λαρισαίους, Πατρινούς, κλπ) που άφησαν τις πόλειες τους για να έρθουν στο έκτρωμα της Μη-Αθήνας. Τι θα έλεγε σήμερα σε έναν νέο με καταγωγή από την Περιφέρεια ώστε να γυρίσει στον Τόπο του και να πραγματώσει εκεί τη δημιουργικότητά του. Η απάντησή του ήταν συναισθηματική. Είπε πως γεννήθηκε Χανιώτης και θα πεθάνει Χανιώτης. Πως ποτέ δεν εγκατέλειψε τον τόπο του, απολογήθηκε μάλιστα για το αν έχουμε την εντύπωση αυτή. Συγκινητικό, ειλικρινά.

Δεν παύει όμως να μένει ένα κενό ορατό σε όλους: Η πολιτική γενιά του Μητσοτάκη, άρα και αυτός προσωπικά, πολύ περισσότερο τα σημερινά κακέκτυπά τους, ποτέ δεν ασχολήθηκαν σοβαρά με την Περιφερειακή Ανάπτυξη, ποτέ δεν σχεδίασαν ένα αυτόχθονο μοντέλο παραγωγής. Δεν είναι αιχμή αυτό, είναι μια πραγματικότητα. Πολύ απλά δεν τους απασχόλησε. Πολύ απλά, πρέπει να απασχολήσει εμάς, πρέπει να είναι η κορυφή στην ατζέντα μας.

Ο Μητσοτάκης υποστήριξε με πάθος τον φιλελευθερισμό. Δεν έχω λόγο να μην τον πιστέψω. Κάτι μέσα μου με έσπρωχνε να ρωτήσω "πως συμβιβάζεται να δηλώνεις φιλελεύθερος και να συμμετέχεις σε ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα, να διορίζεις;". Κατάλαβα όμως πως δεν είχε κανένα νόημα. Θα ήμουν εκτός κλίματος και ανούσιος Από ανθρώπους σαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στα 95 του χρόνια έχεις μόνο να πάρεις και αν ακούσεις καλά, κάτι που κάνουμε όλο και πιο σπάνια, θα πάρεις πολλά και πολύ χρήσιμα.

Κλείνοντας, δεν μπορώ να μην μοιραστώ πως με ενθουσιασμό θα συμμετείχα σε μια παρόμοια συζήτηση με τον Μανώλη Γλέζο. Θεωρώ πως είναι μια εξίσου ενδιαφέρουσα περίπτωση με πορεία ταυτόχρονα πολύ όμοια και πολύ διαφορετική με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ελπίζω η Αρετή να το βρει καλή ιδέα, να το σχεδιάσει και να το υλοποιήσει.