Ποιες φοιτήτριες; Η πικρή αλήθεια της δωρεάς ωαρίων

— «Από περιέργεια, που βρίσκετε δότριες ωαρίων;»

— «Κατά κανόνα είναι φοιτήτριες, που χρειάζονται κάποιο επιπλέον εισόδημα»

Αυτό είναι το βολικό ψέμα. Ότι δήθεν οι δότριες ωαρίων είναι φοιτήτριες. Δεν είναι όμως, δυστυχώς. Συχνά είναι γυναίκες - θύματα κυκλωμάτων που εξαναγκάζονται να μπουν σε αυτήν την επιβαρυντική για την υγεία τους ιατρική διαδικασία είτε υπό καθεστώς απειλών και βίας ή εξαναγκασμένες από την ακραία φτώχεια. Όχι σπάνια μάλιστα υπάρχουν ένας ή περισσότεροι «μεσάζοντες» που καρπώνονται τη μερίδα του λέοντος από την όποια αμοιβή. 

Η δωρεά ωαρίων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Η μεγάλη πλειοψηφία γυναικών άνω των 42 που θα αποκτήσουν παιδί με τεχνητή γονιμοποίηση και σχεδόν όλες άνω των 45 θα το επιτύχουν κάνοντας χρήση «δανεικού» ωαρίου. Είναι ένα θέμα ταμπού αφού δεν το λένε σχεδόν σε κανέναν, ούτε καν στον πολύ στενό τους κύκλο. Περνάνε μυστικά όλη αυτήν τη διαδικασία μέσα σε ένα μείγμα ντροπής και αγωνίας, απομένοντας με ένα αμήχανο χαμόγελο όταν ακούν πως «το μωρό τους μοιάζει». 

Ένας νομικός θα μπορέσει να μας πει τι ακριβώς προβλέπει η νομοθεσία. Το σίγουρο όμως είναι πως καμία ρύθμιση δεν εφαρμόζεται στην πράξη. Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει απλές ερωτήσεις όπως αυτές στην αρχή του κειμένου. Κανείς δεν ξέρει πόσα ωάρια έχει δώσει (παρά τη θέληση της) μια δότρια. Κανείς δεν ξέρει ποσά βιολογικά ετεροθαλή αδέρφια υπάρχουν εκεί έξω δίχως να το γνωρίζουν. Κανείς δεν ξέρει το ακριβώς συμβαίνει. 

Το ελληνικό κράτος απλώς σιωπά. Σιωπά εδώ και πολλά χρόνια που η δωρεά ωαρίων είναι κοινή πρακτική δίχως να την ελέγχει κανείς. Το απολύτως καλοδεχούμενο νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο θα δώσει νέα ώθηση στο προσοδοφόρο αυτό business, το οποίο πραγματικά απογειώνεται με την παρένθετη μητρότητα. Παιδιά κατά παραγγελία, σε καλές τιμές και υψηλή ποιότητα. Μια ευημερούσα αγορά. Όσο για τη βιολογική μάνα που - υπό το κράτος βίας - μετατρέπεται σε αναπαραγωγική μηχανή, «δεν βαριέσαι ρε αδερφέ…».

Όταν η ιατρική συναντάται με τον υπόκοσμο θα έπρεπε να σημαίνει συναγερμός. Σπάμε και τους τελευταίους ηθικούς φραγμούς, εμπορευματοποιούμε την ίδια την ανθρώπινη διάσταση μας. 

Θα ξυπνήσει κανείς; 

Προς Δερματολόγους (και όχι μόνο) ερώτηση

Από μικρή ηλικία κατάλαβα πως έχω ευαίσθητο δέρμα και όσο μεγάλωνα το γεγονός αυτό γινόταν όλο και πιο ξεκάθαρο. Δυστυχώς όμως δεν ενημερώθηκα έγκαιρα για την ανάγκη καθημερινής εφαρμογής αντηλιακού στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα στα 43 μου χρόνια να χρειαστεί να αφαιρέσω ένα - ευτυχώς, κατά τα φαινόμενα,  ακίνδυνο - δερματικό καρκίνωμα.

Στην πορεία αυτή και ερχόμενος αντιμέτωπος με μια τέτοια διάγνωση αφενός μεν έμαθα πως πρέπει να βάζω αντηλιακό καθημερινά, 365 μέρες τον χρόνο — ακόμα και στις βροχερές ή και τις συννεφιασμένες μέρες, αφετέρου δε εκ των πραγμάτων πέρασα πολύ χρόνο με δερματολόγους συζητώντας για το υπέροχο αυτό όργανο του ανθρώπινου σώματος (κατά ευτυχή συγκυρία στην Ελλάδα έχουμε πολλούς εξαίρετους επιστήμονες στον τομέα αυτό).

Κάτι που μου έκανε εντύπωση είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα απευθυνθούν στο δερματολόγο για κάποιες μορφής πάθηση αλλά γι’ αυτό που εγώ που η αγορά ονομάζει υπηρεσίες ομορφιάς ίσως αντί γήρανσης. Είναι τεράστια η πληθώρα των προϊόντων και παρασκευασμάτων που έχει αναπτύξει η σχετική βιομηχανία η οποία κάθε χρόνο μέτρα δεκάδες ίσως και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως.

Νομίζω όμως πως χωρίς να ευθύνονται οι ιατρικοί λειτουργοί του χώρου, έχουν προκύψει μια σειρά από μεγάλες παρεξηγήσεις ως προς την επίδραση των διαφόρων παρασκευασμάτων και θεραπειών σε σχέση με τον τρόπο ζωής ενός ανθρώπου. 

Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, ας πάρουμε για παράδειγμα δύο κύριες ηλικίας 47 ετών Της οποίας χάριν ευκολίας ας αποκαλέσουμε Τζοάνα και Φραντζέσκα.

Η Τζοάνα δεν έχει λάβει ποτέ υπηρεσίες ομορφιάς από δερματολόγο ή κάποιον άλλον δικό του χώρο. Όμως από την ηλικία των 20 ετών εφαρμόζει καθημερινά αντηλιακό το οποίο και ανανεώνει κάθε δύο με τρεις ώρες. Ελάχιστες είναι οι μέρες που θα πιει λιγότερο από οκτώ ποτήρια νερό ημερησίως ενώ προσέχει να έχει μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Δεν την ενθουσίασε ποτέ το αλκοόλ και πίνει το πολύ ένα με δύο ποτήρια λευκό κρασί την εβδομάδα. Εννοείται πως δεν έχει καπνίσει ποτέ ενώ από μικρή της άρεσε γυμναστική και φροντίζει να γυμνάζεται τέσσερις με πέντε ώρες σε εβδομαδιαία βάση, κάνοντας τόσο αεροβική άσκηση όσο και ασκήσεις με βαράκια καλές αντιστάσεις.

Η Φραντζέσκα από την άλλη έχει ακολουθήσει μία εντελώς διαφορετική πορεία. Από μικρή ήταν party animal. Της άρεσε πολύ η βότκα και η τεκίλα αν και τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να περιορίσεις το αλκοόλ πίνοντας κατάβαση ροζέ κρασί. Από τα 18 μέχρι τα 45 της κάπνιζε ένα με ενάμισι πακέτο την ημέρα. Πρόσφατα σταμάτησε τα παραδοσιακά τσιγάρα και καπνίζει IQOS, περίπου ένα πακέτο την ημέρα.

Η σχέση της με την άθληση δεν ήτανε ποτέ ιδιαίτερα στενή. Έχει κάνει πολλές εξαντλητικές δίαιτες για να διατηρεί τη σιλουέτα της και κατά κανόνα έκανε εντατική γυμναστική την άνοιξη πριν βγει στην παραλία. Τα τελευταία χρόνια μια - δυο φορές την εβδομάδα κάνει είτε γιόγκα ή πιλάτες. Η διατροφή της ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα προσεγμένη χωρίς όμως να τρώει υπερβολικές θερμίδες για να μην παχαίνει. Από τα 35 της επισκέπτεται τακτικά την δερματολόγο της.

Η Φραντζέσκα έκανε το πρώτο botox στα 40 το οποίο και έκτοτε επαναλαμβάνει κάθε έξι με εννέα μήνες. Ποτέ δε δίστασε να κάνει θεραπείες με νήματα, fillers και διάφορα lasers ενώ έχει δοκιμάσει αμέτρητα σκευάσματα κι άλλες κρέμες (τόσο ενυδατικές όσο και πολλών άλλων ειδών). Παρά ταύτα αντηλιακό βάζει μόνο τις ημέρες που βλέπει ότι έχει έντονη ηλιοφάνεια ενώ το solarium είναι η αγαπημένη την συνήθεια παρά την έντονη αντίδραση της δερματολόγου της.

Αναρωτιέμαι ειλικρινά αν συναντήσουμε την Τζοάνα και την Φραντζέσκα μαζί στον ίδιο χώρο, ποια θα μας δώσει καλύτερη εντύπωςη όσον αφορά την υγεία και την εμφάνιση της επιδερμίδας της; Πέρα από την εμφάνιση, ποια θα έχει όντως πιο υγιές δέρμα; 

Στον κύκλο μας, ιδιαίτερα όσον αφορά ηλικίες μεγαλύτερες από τα 45, πολλοί γνωρίζουμε γυναίκες που τους απασχολεί η υγεία και η εμφάνιση του δερματός τους. Θα λέγατε πως η πλειοψηφία τους μοιάζει περισσότερο στην Τζοάνα ή στην Φραντζέσκα; Επιπλέον, η πιθανή οικονομική ευμάρεια οδηγεί κατά κανόνα μία γυναίκα πιο κοντά στην πρώτη ή στην δεύτερη συμπεριφορά;

Προς θεού σε καμία απολύτως περίπτωση δεν θέλω να αμφισβητήσω, ούτε πολύ περισσότερο να ακυρώσω, την εγκυρότητα και την αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών σκευασμάτων και του διαθέσιμου θεραπειών αντιγήρανσης και γενικότερα βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος. 

Η εντύπωση μου όμως είναι πως απλές συνήθειες χωρίς ιδιαίτερο οικονομικό κόστος όπως η καθημερινή εφαρμογή του αντηλιακού, η κατανάλωση επάρχους ποσότητας νερού, μία διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και ένα ικανοποιητικό επίπεδο άσκησης έχουν πολύ μεγαλύτερη επίδραση από τις σχετικές θεραπείες. Αυτές για να δώσουν το αποτέλεσμα τους —το extra mile όπως θα λέγαμε σε μία παρουσίαση — προϋποθέτουν ένα υπόβαθρο όπως εκείνο της Τζοάνας του παραδείγματος μας.

Πέρα από το θέμα της υγείας και της εμφάνισης του δέρματος, το οποίο κακώς πολλοί υποτιμούν, νομίζω ακριβώς η ίδια συλλογιστική ισχύει γενικότερα στο ζήτημα της προληπτικής ιατρικής και της μακροζωίας — ή longevity όπως είναι της μόδας να το λέμε. Οι απλές καθημερινές συνήθειες κάνουν την περισσότερη δουλειά και η επιστήμη έρχεται να μας βοηθήσει να κάνουμε ένα βηματάκι παραπέρα.

Καθότι βέβαια δεν είμαι ειδικός, αν τύχει και κάποιος δερματολόγος διάβασε το κείμενο μου θα χαρώ πολύ να είχα ένα σχόλιο του είτε προσωπικά είτε στο σχολείο στην ανάρτηση μου. 

Η γενιά των αθανάτων

Ένα από τα βιβλία που διάβασα στη διάρκεια της πανδημίας (για να είμαι ακριβής, το 'άκουσα' στο audible) ήταν το Lifespan του David A. Sinclair. O διακεκριμένος αυτός βιολόγος ισχυρίζεται πως η γήρανση δεν είναι παρά μια ασθένεια η οποία, αργά ή γρήγορα θα θεραπευτεί - αφού πρώτη η επιστημονική πρόοδος μας οδηγήσει στο να καταλάβουμε πλήρως τον μηχανισμό της, ώστε πρώτα να τη θεραπεύσουμε (!) και μετά να την αναστρέψουμε (!!!).

Ισχυρίζεται λοιπόν ο Sinclair πως σε μερικά χρόνια (ίσως 15 ή 50, ή ακόμα και 200 - όχι όμως σε 1.000), θα μπορούμε να επιτυγχάνουμε τη διαρκή νεότητα και να απαλλαγούμε από τις εκφυλιστικές ασθένειες.

Πώς θα γίνει αντιληπτό αυτό; Περίπου ως εξής: Σε μερικές δεκαετίες, η επιστήμη θα έχει προοδεύσει τόσο πολύ που θα κερδίζουμε μια βδομάδα επιπλέον ζωής για κάθε μήνα που θα επιβιώνουμε. Μια, ίσως, δεκαετία αργότερα, θα κερδίζουμε δυο βδομάδες και μια παρακάτω τρεις, πάντα για κάθε μήνα επιβίωσης.

Όταν μετά από αρκετά χρόνια, ίσως σε έναν αιώνα από τώρα, που όμως είναι σχεδόν "μια αναπνοή" σε ιστορική κλίμακα, φτάσουμε να κερδίζουμε τέσσερις εβδομάδες για κάθε μήνα επιβίωσης, τότε πραγματικά θα συμβεί κάτι πρωτόγνωρα ενδιαφέρον: Θα γραφτεί η συνέχεια στο Έπος του Γκιλγκαμές, ο άνθρωπος θα είναι κοντά στο να κερδίσει την αθανασία.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως θα εκλείψει ο θάνατος. Κάθε άλλο. Άνθρωποι θα σκοτώνονται σε ατυχήματα, ίσως και σε πολέμους, ενώ πάντα μπορεί να εμφανίζονται νέες θανατηφόρες ασθένειες που θα πέρνει λίγο καιρό μέχρι να αντιμετωπιστούν. Έχοντας όμως αντιμετωπίσει τη θανατηφόρο νόσο που φέρουμε όλοι μας, τη γήρανση, η ανθρώπινη κοινωνία θα βρεθεί σε μια, το επαναλαμβάνω, πρωτόγνωρη κατάσταση.

Είναι βέβαιο πως όσοι διαβάζουν τώρα αυτό το άρθρο, πολύ περισσότερο τα εκατομμύρια των αναγνωστών του Lifespan, δεν θα προλάβουν να το ζήσουν αυτό. Ούτε ίσως τα παιδιά μας. Τα εγγόνια μας όμως, σίγουρα δε τα εγγόνια των εγγονών μας, θα έχουν στη διάθεσή τους πρωτόγνωρη γνώση για τη φύση της ίδιας της ζωής και θα μπορέσουν να κάνουν τις παρεμβάσεις που χρειάζεται ώστε όχι μόνο ένας άνθρωπος να επιβιώνει 150 ή και 200 χρόνια αλλά να έχει και ένα εξαιρετικό επίπεδο ζωής.

Αυτό βέβαια θα πυροδοτήσει μια ακόμα σειρά από πρωτόγνωρα προβλήματα, κυρίως στο κοινωνικό επίπεδο: Τίνα θα συμβεί με την οικογένεια; Θα μπορέσει ένας γάμος να αντέξει 120 χρόνια; Πως θα είναι να συνυπάρχουν - παραμένοντας δραστήριες - πέντε ή έξι συνεχόμενες γενιές; Θα υπάρχει ασφαλιστικό σύστημα; Η επιμήκυνση της ζωής θα κάνει τους ανθρώπους πιο προοδευτικούς, καινοτόμους και αισιόδοξους ή μήπως θα τρέψει την κοινωνία σε συντηρητικές, ακόμα και σε αντιδραστικές κατευθύνσεις;

Η απάντηση είναι πως ουδείς γνωρίζει. Ένας τρόπος υπάρχει μόνο να μάθουμε: Να το επιχειρήσουμε, να προχωρήσουμε μπροστά και να μας απαντήσει η ίδια η ζωή.

Όσο κι αν αφήνει μια πικρή γεύση η συνειδητοποίηση ότι η τεράστια αυτή πρόοδος κατά κύριο λόγο αφορά όσους έπονται ημών, σήμερα, την Πρωτοχρονιά του 2023, δεν μπορούμε παρά να νιώσουμε δέος για το που έχει ήδη φτάσει το ανθρώπινο είδος και πόσες δυνατότητες ανοίγονται για την ανθρωπότητα τα επόμενα χρόνια.

Σε πολύ πρακτικό επίπεδο, την επόμενη φορά που θα συναντήσουμε έναν επιστήμονα που κάνει αληθινή έρευνα σε οποιονδήποτε τομέα, ας του πούμε ένα μεγάλο και ειλικρινές ευχαριστώ! Η δυνατότητα απόκτησης νέας γνώση είναι τελικά ή πλέον καθοριστική ποιότητα του ανθρώπου.

Η τεκνοποίηση σαν ταξικό προνόμιο

Το βράδυ της Παρασκευής 11 Ιουνίου 2021 μια διαδρομή του διαδικτύου με έφερε να διαβάζω το site https://gonimotitamou.gr/ που είχε τον βαρύγδουπο τίτλο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το κείμενο που συνόδευε την πρόσκληση του συνεδρίου, από το οποίο διέκρινα το ακόλουθο απόσπασμα:

“Προσδοκούμε η Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή να γίνει εργαλείο θεραπείας όσων νοσούν από την υπογονιμότητα και όχι όλων εκείνων που έφτασαν στην υπογονιμότητα από παράπλευρους δρόμους των επιλογών τους”

Δυσκολευόμενος να το χαρακτηρίσω κατάλληλα, επέλεξα να γράψω "Έ λ ε ο ς", κοινοποιώντας το σε ένα φόρουμ συζητήσεων που διατηρούμε με τους συναδέλφους μου για κοινωνικοοικονομικά ζητήματα. 

Ένα εικοσιτετράωρο αργότερα ξέσπασε μια ομοβροντία διαμαρτυριών στα κοινωνικά δίκτυα με αποτέλεσμα ένας-ένας διάφοροι συμμετέχοντες να αποσύρονται όπως επίσης να αποσύρεται η αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας.

Η "δικαιολογία" που προτείνεται στα μέσα ενημέρωσης επικεντρώνεται σε ένα "άστοχο βίντεο" και σημειώνεται διαρκώς ότι "δεν αμφισβητούνται οι καλές προθέσεις των οργανωτών του συνεδρίου". Επιτρέψατε μου να πω ότι η δικαιολογία αυτή είναι τουλάχιστον αστεία. Όχι, δεν είναι "πρόβλημα με το βίντεο της προώθησης". Το συνέδριο αυτό είναι εξόχως προβληματικό συνολικά, όχι μόνο στην "επικοινωνία" του, καθώς φανερώνει μια αντίληψη βαθιά αντιδραστική όπως εξάλλου αποδεικνύει το παραπάνω απόσπασμα.

Μπορεί άραγε να πιστέψει κανείς πως το επιτελείο της Αυτού Εξοχότητος της Προέδρου της Δημοκρατίας δεν μπήκε στον κόπο να ρίξει μια γρήγορη ματιά στα κείμενα του συνεδρίου; Ούτε το μισό υπουργικό συμβούλιο που συμμετείχε δεν πρόσεξε, ούτε η γενική γραμματεία ισότητος ούτε το άλλο μισό δημοσιοιγραφικό κατεστημένο που επίσης συμμετείχε δεν κατάλαβε τι έπαιζε με το συνέδριο αυτό;

Δουλευόμαστε κανονικά, δυστυχώς.

Η στήριξη που είχε το εν λόγω "συνέδριο" από ένα ευρύτατο τμήμα της πολιτειακής, πολιτικής, οικονομικής και δημοσιογραφικής ηγεσίας είναι πραγματικά εντυπωσιακή, σε σημείο που φτάνει να απορεί οποιοσδήποτε καλόπιστος παρατηρητής.

Καθώς κανείς εκ των παραπάνω δεν είναι ανόητος ούτε αφελής, είναι εύλογο να υποθέσει κάποιος ότι όλοι τους ήξεραν πολύ καλά τι συμβαίνει και το υποστήριζαν πλήρως. Πόσο μυαλό θέλει για να καταλάβεις ότι κάτι πάει στραβά σε ιατρικό συνέδριο με θέμα την αναπαραγωγή που συμμετέχουν δυο-τρεις αρχιεπίσκοποι και η πλειοψηφία της ιεράς συνόδου; Το περίφημο "Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια" σε νέα επεισόδια και τίποτα παραπάνω.

Το ζήτημα όμως είναι ιδιαιτέρως σοβαρό, πολύ πέραν του φαιδροτάτου αυτού συνεδρίου που ματαιώθησε - ή μήπως απλά αναβλήθηκε; - "λόγω ενός ατυχούς βίντεο". Δεν είναι δυνατόν εν έτει 2021 η τεκνοποίηση να αντιμετωπίζεται σαν ταξικό προνόμιο, πολύ περισσότερο δε στη χώρα που γέννησε τον ανθρωπισμό!

Στο ζήτημα αυτό μπορεί κανείς να διακρίνει μια διάσταση δημόσιας υγείας, μια διάσταση νομική και μια, κυρίαρχη θα έλεγα, πολιτική. Αναλύω παρακάτω:

1. Δημόσια υγεία

Το ζήτημα της υπογονιμότητας είναι ξεκάθαρο και απολύτως υπαρκτό, αφορά δε τόσο τους άντρες όσο και τις γυναίκες. Είναι ένας δείκτης δημόσιας υγείας που υποχωρεί σταθερά με τον χρόνο και αν μη τι άλλο μαρτυρά την αποτυχία των σχετικών πολιτικών. Ειδικοί ισχυρίζονται ότι μεταξύ άλλων μπορεί να ευθύνονται ο "σύγχρονος τρόπος ζωής", δηλαδή κακή διατροφή και μειωμένη άσκηση, ενώ πιθανότατα ευθύνονται ακόμα το διάχυτο άγχος και οι διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες. 

Τίθεται λοιπόν ένα μεγάλο ζήτημα ενημέρωσης των νέων ανθρώπων, όχι τόσο για τα χρονικά όρια της αναπαραγωγής - αφού η μεγάλη πλειοψηφία τα γνωρίζει, αλλά περισσότερο για την προληπτική ιατρική που θα επιτρέψει να διατηρείται ένα φυσιολογικό επίπεδο γονιμότητας τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες. 

Eίναι δυστυχώς γνωστό πως συχνά βλέπει κανείς ζευγάρια 30 και 35 ετών να αντιμετωπίζουν σχετικές δυσκολίες και, δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τους "ξεχασμένους σαρανταπεντάρηδες που το θυμήθηκαν τώρα να κάνουν παιδί", όπως αισχρά διαλαλούσε το συνέδριο.

2. Νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα είναι εκείνο του νομικού & ρυθμιστικού πλαισίου για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, καθώς οι υφιστάμενες διατάξεις έχουν ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Η δωρεά σπέρματος υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες σαν δυνατότητα και έχει ρυθμιστεί αποτελεσματικά. Δεν ισχύει όμως το ίδιο με τη δωρεά ωαρίων, που είναι σχετικά πρόσφατη εξέλιξη, πολύ περισσότερο δε με τη δωρεά γονιμοποιημένων εμβρύων. Υπάρχουν υποψίες ότι συχνά δότριες ωαρίων πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ενώ αναμφίβολα απουσιάζει η διαφάνεια που θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη στην όλη διαδικασία.

3. Πολιτική

Σε πολιτικό επίπεδο καθίσταται προφανές ότι ο κ. Μητσοτάκης συνεχίζει την άκρως επικίνδυνη στρατηγική του για ενσωμάτωση της ακροδεξιάς στο εκλογικό του σώμα. Γνωρίζει ότι κάπου μεταξύ Χρυσής Αυγής και στοιχείων των κομματικών μορφωμάτων των κκ. Βελόπουλου και Καμμένου βρίσκεται περίπου το 10% του εκλογικού σώματος το οποίο είτε αυτοπροσδιορίζεται ως ακροδεξιό ή έχει τέτοιες πεποιθήσεις, ακόμα κι αν το ενοχλεί η ταμπέλα. Η εύθραστη διαφορά της "Νέας Δημοκρατίας" με τον ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν ισοδυναμεί με αυτές τις ψήφους, οπότε ο "φιλελεύθερος" πρωθυπουργός μας προσπαθεί να κρατήσει δυο καρπούζια στην ίδια μασχάλη - πράγμα που όπως ξέρουμε όλοι είναι αδύνατον.

Δυστυχώς όμως, πέρα από την τεράστια ζημιά που θα προκαλέσει αυτή η στρατηγική στην κεντροδεξιά παράταξη ταυτίζοντάς την με την άκρα δεξιά, ακριβώς όπως γινόταν τις μαύρες δεκαετίες του '50 και του '60, προκαλείται τεράστια ζημιά και στη χώρα αφού λίγο έως πολύ κανονικοποιείται η ακροδεξιά ρητορική - και φτάσαμε να ακούμε παπάδες να μας συμβουλεύουν περί της αναπαραγωγής μας!

Πέρα από την 'κανονικοποίηση' του ακραίου συντηρητισμού και της αντίδρασης, προκύπτει ένα μεγάλο πολιτικό ζήτημα γύρω από την κοινωνική & οικονομική πολιτική για την υπογεννητικότητα. Πέραν πάσης αμφιβολίας, με δεδομένο το πρόβλημα δημόσιας υγείας της υπογονιμότητας, τα νεαρά ζευγάρια δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να λάβουν την πρέπουσα ιατρική φροντίδα για να έχουν βέλτιστες πιθανότητες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. 

Υπό την έννοια αυτή, όπως λέει ο τίτλος του άρθρου, η ίδια η τεκνοποίηση καθίσταται ένα ταξικό προνόμιο καθώς μόνο όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τα κόστη των ιδιωτικών κέντρων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής θα μπορέσουν - ίσως - να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υπογονιμότητας.

Η κοινωνία μας αξίζει κάτι καλύτερο. To δημόσιο σύστημα υγείας οφείλει να καλύπτει πλήρως τα κόστη της τεχνητής γονιμοποίησης για κάθε ζευγάρι ή κάθε άτομο μόνο του που επιθυμεί να ζήσει τη μητρότητα και την πατρότητα μέχρι μια ηλικία που θα οριστεί με σύνεση - μια λογική πρόταση θα ήταν ίσως τα πενήντα έτη.

Τέλος, δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για πολιτικές ενάντια στην υπογεννητικότητα και την ίδια στιγμή να περιορίζουμε όλα τα σχετικά επιδόματα για τους νέους γονείς. Ο ψυκτικός από το Περιστέρι, για να θυμηθούμε την ορολογία του κ. Πρωθυπουργού από τις εκλογές του 2019, όπως και η τηλεφωνήτρια από το Κερατσίνι έχουν ίδιο δικαίωμα στην τεκνοποίηση με οποιονδήποτε άλλο πολίτη της χώρας. Αυτό πρέπει να αφορά και την περίοδο της γονιμοποίησης και της κύησης αλλά οπωσδήποτε και την υποστήριξή τους ως γονείς.

Με λίγα λόγια και απλά: Μοναδική λύση αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας είναι ένα ισχυρό, αποτελεσματικό, μαζικό και δίκαιο κράτος πρόνοιας.

Η σκέψεις μας είναι με τους νοσηλευτές

Παρακολουθούμε όλοι την εξέλιξη της επιδημίας στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση για όλους, πρώτα και κύρια όμως για το σύστημα υγείας το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει ένα αριθμό περιστατικών πολύ μεγαλύτερο από εκείνον για τον οποίο έχει σχεδιαστεί.

Θα ήθελα να πω ότι αυτές τις στιγμές οι σκέψεις μου είναι πρώτα και κύρια με τους νοσηλευτές, με τους τραυματιοφορείς, με τους γιατρούς τους συστήματος υγείας.

Ένα σύστημα υγείας που έχουμε μάθει όλοι να κατηγορούμε, ένα σύστημα χρόνια υποχρηματοδοτημένο και, τι ειρωνία, ένα σύστημα στο οποίο το κατεστημένο έκανε το μεγαλύτερό του φαγοπότι.

Ταυτόχρονα το σύστημα που τώρα είναι η μοναδική μας ελπίδα. Ελπίδα που έχει το πρόσωπο: Εκείνο του νοσηλευτή, του τραυματιοφορέα και του γιατρού, των ανθρώπων που τώρα όλοι πρέπει να στηρίξουμε με κάθε μέσο!

Ο σεβασμός μου στο λειτούργημα του γιατρού είναι τεράστιος.  Η ιατρική συμβολίζει την ίδια την ανθρωπότητα, την ύψιστη αξία του παγκόσμιου πολιτισμού μας, την αποθέωση της ανθρώπινης ζωής. Ο Όρκος του Ιπποκράτη είναι το θεμέλιο του σύγχρονου ανθρώπου.

Ας μου επιτρέψουν όμως οι φίλοι γιατροί, αυτήν την δύσκολη στιγμή να αναδείξουμε τον ρόλο των νοσηλευτών. Αν οι γιατροί είναι οι αξιωματικοί που σχεδιάζουν τις μάχες και κατευθύνουν το πόλεμο, οι νοσηλευτές είναι οι στρατιώτες, εκείνοι που μπαίνουν μπροστά και πολεμάνε.

Η εμπειρία του ασθενούς σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από την αλληλεπίδρασή του με τους νοσηλευτές.

Μελέτες λένε πως ακόμα και όταν στο μέλλον η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει αναπτυχθεί τόσο πολύ που θα κάνει εκείνη ένα μεγάλο τμήμα ή και όλη τη διάγνωση, οι νοσηλευτές θα είναι εκεί να φροντίζουν τον άρρωστο, καθότι απέχουμε πολύ ακόμα από το να δημιουργήσουμε ένα μηχάνημα με συναισθήματα.

Θέλω λοιπόν αυτήν την στιγμή να απευθυνθώ σε όλους και να τους προτρέψω: Στηρίξτε τους νοσηλευτές! Μάθετε πως ζούνε. Μάθετε τι ρίσκα παίρνουν καθημερινά, μάθετε σε τι συνθήκες εργάζονται, μάθετε πόσο αμείβονται.

Αν τα ρωτήσετε όλα αυτά, θα δείτε πως τα τελευταία δέκα χρόνια τουλάχιστον, ο κλάδος των νοσηλευτών έχει κάνει μια ηρωική προσπάθεια ώστε τα νοσοκομεία να συνεχίσουν να λειτουργούν. Μετά λοιπόν από μια εξαντλητική δεκαετία οι νοσηλευτές, μαζί με τους γιατρούς και όλο το άλλο προσωπικό των νοσοκομείων, καλούνται να δώσουν μια αναπανάληπτη μάχη υπαρξιακού χαρακτήρα.

Δεν είναι ώρα για λόγια. Καθένας μας ας υποστηρίξει αυτούς τους ανθρώπους με όποιον τρόπο μπορεί.

Βρώμα και δυσωδία αναβλύζουν οι άσπρες φόρμες

Πρόσφατα μιλούσα με έναν λογιστή φίλο μου ο οποίος μου περιέγραφε την περίπτωση ενός μεγαλογιατρού ο οποίος για κάποιο λόγο αναγκάστηκε να δηλώσει ένα σημαντικό τμήμα του ετήσιού του εισοδήματος για το 2008, με αποτέλεσμα αυτό να ξεπεράσει τις 500.000 € - σε αντίθεση με περίπου 30.000 € το 2007 και παρόμοια ποσά τα προηγούμενα έτη.

Μιλάμε για έναν γνωστό γιατρό, διευθυντή κλινικής σε ιδιωτικό νοσοκομείο και ιδιοκτήτη ιατρείου στην Αθήνα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του φίλου μου το αληθινό ετήσιό του εισόδημα πιθανότατα απαιτεί ένα επταψήφιο ποσό για να αναπαρασταθεί.

Όλοι, ή τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς, φοβόμαστε τον θάνατο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο.

Στα τέλη του 20ου και τις αρχές του 21ου αιώνα, ο φόβος αυτός - ό,τι πιο απόκρυφο στην ανθρώπινη ύπαρξη θα μπορούσε να πει κανείς, αποτέλεσε και αποτελεί παράγονται αισχρού πλουτισμού για μια μερίδα συνανθρώπων μας.

Πόσοι είναι αυτοί που άκουσαν ιατρό δημοσίου νοσοκομείου να λέει "η αμοιβή μου για την εγχείρηση είναι τόση". Είναι τόσοι πολλοί, που πλέον δεν εκπλήσσονται όταν ακούν τον "γιατρό" να εκβιάζει για τη μίζα ώστε να κάνει τη δουλειά του -για την οποία φυσικά πληρώνεται- αλλά όταν δεν το κάνει.

Πρόκειται για αίσχος του ιατρικού κόσμου.

Καθώς έκλεισα τον Δεκέμβρη τα 32 μου χρόνια, τυχαίνει πολλοί φίλοι μου το διάστημα αυτό να βιώνουν τη μεγάλη ευτυχία της οικογένειας. Στη φάση της εγκυμοσύνης και της αναμονής του νέου μέλους της οικογένειας, σε όλους έχει συμβεί το ακόλουθο: Ο γυναικολόγος - μαιευτήρας θέτει το ερώτημα "σε τι κατηγορία δωματίου θα διαμείνει στο μαιευτήριο η εγκυμονούσα, μέλλουσα μητέρα;". Το ερώτημα αυτό ακολουθεί η ενημέρωση ότι η "αμοιβή" του μαιευτήρα είναι ισόποση με το κόστος του δωματίου.

Προφανώς, η γέννηση ενός μωρού με μητέρα μονόκλινου δωματίου είναι πολύ, πολύ δυσκολότερη & επίπονη από εκείνη μητέρας τετράκλινου.

Δυσκολεύομαι να βρω τις κατάλληλες εκφράσεις για να περιγράψω τη διαμορφωθείσα κατάσταση στον κλάδο της υγείας και πάνω απ' όλα τη συμπεριφορά των ίδιων των γιατρών. Οι έχοντες δώσει τον όρκο του Ιπποκράτη μετατράπηκαν σε πωλητές των φαρμακευτικών εταιρειών και σε χειρίστου είδους εκβιαστές.

Καμία δικαιολογία για τους εμπόρους του φόβου του θανάτου.

Το θέμα είναι ταμπού. Το συζητάμε όλοι μα όταν έρθει η στιγμή θα "σκεφτούμε τον άνθρωπό μας" και θα βάλουμε το χέρι στην τσέπη. Είναι εκατοντάδες οι ιστορίες που ακούμε για συνανθρώπους μας που αντιστάθηκαν και για τη θλιβερή κατάληξη, στις περισσότερες περιπτώσεις, των περιστατικών τους.

Ήρθε η ώρα να αλλάξουν τα πράγματα.

Ο αισχρός πλουτισμός και ο κοινωνικός εκβιασμός της μεγάλης πλειοψηφίας των γιατρών δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ήρθε η ώρα η κοινωνία να αντιδράσει. Ναι, υπάρχουν γιατροί που δεν είναι επίορκοι, αποτελούν όμως μια μικρή μειοψηφία. Οι περισσότεροι που δεν χρηματίζονται, κυρίως οι νέοι γιατροί που περιμένουν να "ανεβούν", ονειρεύονται να αρχίσουν να το κάνουν. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Υπάρχει άραγε Ιατρικός Σύλλογος;

Αναρωτιόμαστε όλοι τι κάνει ο Ιατρικός Σύλλογος. Η απάντηση δυστυχώς είναι "τίποτα". Όσοι δεν το πιστεύετε, προσπαθήστε να μάθετε πόσες καταγγελίες χρηματισμού γιατρών έχουν γίνει και αντίστοιχα πόσες άδειες ασκήσεως επαγγέλματος έχουν καταργηθεί. Δυστυχώς, είναι ελάχιστες.

Να τελειώνουμε με τους εμπόρους του φόβου του θανάτου.

Οι νέοι δεν πρέπει να υποκύψουμε. Να καταγγείλουμε τους αισχρούς εκβιαστές, να τους οδηγήσουμε υπόλογους στη δικαιοσύνη. Οι έμποροι του φόβου του θανάτου να οδηγηθούν στο χώρο που τους πρέπει: Στα κελιά των φυλακών. Ελπίζω να ξεκινήσουν οι σχετικές ενέργειες σύντομα, να σπάσει ο φαύλος κύκλος του εκβιασμού. Είναι καθήκον όλων μας.

Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας για όλο τον πληθυσμό είναι στόχος κεντρικής σημασίας για την κοινωνία μας. Οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του ιατρικού κόσμου αποτελούν το υψηλότερο εμπόδιο. Ήρθε η ώρα να το ξεπεράσουμε. Θα είναι ένα βήμα προόδου και πολιτισμού.