Άρση απαγορευτικού

Γράφουν σήμερα για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη η Καθημερινή, το Πρώτο Θέμα, ο ΣΚΑΪ, η Ναυτεμπορική, ακόμα και το ΕΡΤ News. Όλα τα δημοφιλή μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως και πολλά άλλα μικρότερης εμβέλειας. 

Για χρόνια όμως ο Μιχάλης ήταν εκκωφαντικά απών από τη λεγόμενη δημόσια σφαίρα, όπως αυτήν την ορίζουν τα μέσα "ενημέρωσης". Πότε τον είδατε τελευταία φορά κεντρικό προσκεκλημένο σε τηλεοπτική εκπομπή; Πότε του πήρε συνέντευξη μια μεγάλη εφημερίδα; Πότε του έκανε αφιέρωμα ένα ψηφιακό μέσο;

Πώς γίνεται να μην βλέπαμε και να μην ακούγαμε τον κατά τεκμήριο κορυφαίο πολιτικό της μεταπολιτευτικής περιόδου; Ποιος από τους λεγόμενους πολιτικούς πρώτης γραμμής έχει αντίστοιχο συγγραφικό έργο; Ποιος έχει ασχοληθεί με τέτοιο εύρος θεμάτων, από γεωπολιτική και ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι αγροδιατροφή, πολεοδομία και υψηλή τεχνολογία; Ποιος άλλος πολιτικός κατέθεσε συγκροτημένα, επώνυμα και με παρρησία τις απόψεις του;

Πολλοί πιστεύουμε πως η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι "κανείς πέραν του Μιχάλη Χαραλαμπίδη", για αυτό και νομίζουμε πως η μακρόχρονη απουσία - ή μάλλον εξορία - του από τη δημόσια σφαίρα συνιστά όνειδος για την ελληνική δημοσιογραφία.

Έπρεπε φαίνεται να πεθάνει πρώτα για να θυμηθούν πως υπάρχει. Με την εκδημία του έγινε επιτέλους άρση του απαγορευτικού που επέβαλλε ο Σημίτης - ο γεννήτορας της έννοιας του μιζοκόμματος - το 2000 και μετά ακολούθησαν γενιές πολιτικών και δημοσιογράφων σαν μια διαβολική παράδοση.

Νομίζουν ίσως κάποιοι πως ο Μιχάλης νεκρός είναι πια ακίνδυνος. Πλανώνται πλάνην οικτράν. Η ιστορία των έχει ήδη δικαιώσει και η δικαίωσή του θα φτάσει στα αυτά όλων κατά τρόπο εκκωφαντικότερο της βάρβαρης εξορίας που του επεβλήθη.

υγ. Επειδή κάποιοι εξακολουθούν να ρωτούν:

Καριερίστες, Κεμαλιστές, Κοσκωτάς, Ασόβαροι, Σημίτης, Οτσαλάν, Ρεπούση.

Έτσι το Πανελλήνιο Σοσιαλιτικό Κίνημα κατάντησε ΚΚΚΑΣΟΡ. Λεπτομέρειες στο "Από το ΠΑΣΟΚ στο ΚΚΚΑΣΟΡ: Ο εκφυλισμός ενός ιστορικού εγχειρήματος", του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, Εκδόσεις Στράβων.

Μια μεγάλη ντροπή

Φαντάζομαι πως δέχεται αφόρητες πιέσεις και για τον λόγο αυτό, σε προσωπικό επίπεδο, έχει την αμέριστη συμπάθειά μου. Η ιστορία όμως δεν θα είναι το ίδιο γενναιόδωρη προς τον Υπουργό Παδείας - και συνάδελφο Πληροφορικό - Κυριάκο Πιερρακάκη.

Είναι πράγματι αδιανόητα μεγάλη ντροπή ο αρμόδιος υπουργός αντί να ορθώσει το ανάστημά του για την προστασία του Συντάγματος, ότι σημαντικότερο μπορεί να κάνει ένας Πολίτης σε μια Δημοκρατία, να πρωτοστατεί πραγματικά στην κουρελοποίησή του. 

Πολύ χειρότερα για τον ίδιο, κάτι που αλήθεια δεν του αξίζει, είναι όντως αντιαισθητικό και βαθιά απογοητευτικό ένας φέρελπις επιστήμονας και πολιτικός να τρέπει εαυτόν σε πωλητή των "ΙΕΚ Τάπερμαν", κατά την ορολογία της αείμνηστης Μαλβίνας Κάραλη.

Έχετε ακόμα περιθώριο να επανορθώσετε, κ. Πιερρακάκη. Ποτέ δεν είναι αργά για μια αξιοπρεπή παραίτηση.

Θλίψη, οργή, Τέμπη και νεποτισμός

Η σημερινή μέρα σημαδεύεται από μια τραγική επέτειο.  Η ανάμνηση αυτού του γεγονότος, που στη συλλογική μας μνήμη έχει καταγραφεί ως ένα απεχθές έγκλημα, γεμίζει τους Έλληνες με θλίψη και οργή.

Ως μια πράξη τιμής και σεβασμού στην μνήμη των αδικοχαμένων συμπολιτών μας θα ήθελα να γίνω πολύ συγκεκριμένος με τον εξής συλλογισμό: 

• Όσο στη χώρα μας βασιλεύει ο νεποτισμός, η αξιοκρατία θα συνεχίσει να υποχωρεί. 
• Χωρίς αξίες όμως, έχουμε μια κοινωνική δυναμική που οδηγεί σε εγκλήματα και τραγωδίες όπως η περσινή στα Τέμπη. 
• Το πάνδημο αίτημα σήμερα είναι η δικαιοσύνη. 
• Η δικαιοσύνη όμως προϋποθέτει την αξιοκρατία.
• Η οποία αξιοκρατία με τη σειρά της είναι απολύτως ασυμβίβαστη με τον νεποτισμό.

Οι Έλληνες τελικά οφείλουμε να αποφασίσουμε αν θέλουμε να είμαστε μια αληθινή δημοκρατία ή μια τριτοκοσμική χώρα που θα συνεχίσει να διαφεντεύεται από τους κοτζαμπάσηδες. Ας μην μας μπερδεύουν τα όμορφα κοστούμια, οι μεταξωτές γραβάτες και οι σπουδές στα πανεπιστήμια της Ivy League. Κοτζαμπάσηδες είναι.

Για πόσο θα τους ανεχόμαστε; 

Ήρθε η ώρα ο ελληνικός λαός να επιστρέψει στην ύψιστη των τεχνών, στην πολιτική. Από ψηφοφόρος να γίνει πολίτης. 

Η άνοδος αυτή, βασισμένη σε αξίες, θα φέρει νομοτελειακά και τη δικαιοσύνη που τόσο επιτακτικά όλοι έχουμε ανάγκη.

Περί δημοσιογραφικού καθήκοντος

Ο George Orwell έλεγε πως «δημοσιογραφία είναι να γράφεις κάτι που κάποιος άλλος δεν θέλει να γραφτεί, οτιδήποτε άλλο είναι δημόσιες σχέσεις». Σήμερα η ΕΡΤ και ο δημοσιογράφος Γιώργος Κουβαράς μας θύμισαν ποσό δίκιο είχε o Eric Arthur Blair, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του μεγάλου αυτού συγγραφέα και δημοσιογράφου. 

Πώς το πέτυχαν αυτό; Η ιστορία έχει ως εξής:

Έβλεπα σήμερα το απόγευμα την πολυαναμενόμενη συνέντευξη του Πρωθυπουργού στην ΕΡΤ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για το νομοσχέδιο που θα φέρει η κυβέρνηση του σχετικά με την ισότητα στον γάμο. Με περίσσεια θράσους είπε πως τα ζευγάρια ανδρών που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν με παρένθετη μητέρα, δεν θα έχουν δικαίωμα να το κάνουν. 

Ο Γιώργος Κουβαράς τότε ρώτησε: « Τι θα συμβεί με ζευγάρια που έχουν αποκτήσει τεκνό με αυτόν τον τρόπο (παρένθετη μητέρα) στο εξωτερικό;» και ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε πως «αυτά τα παιδιά υπάρχουν ήδη, οπότε τα έχουν πλήρη δικαιώματα».

Είναι λοιπόν τεράστια έκπληξη (επιτρέψτε μου να πω και συνενοχή - συμμετοχή σε έναν προπαγανδιστικό μηχανισμό) που ο κ. Κουβαράς δεν έκανε την προφανή ερώτηση: «Δηλαδή κ. Πρωθυπουργέ, προτρέπετε να ζευγάρια Ελλήνων ανδρών που θέλουν να τεκνοποιήσουν, να πάνε στο εξωτερικό να το κάνουν και εκ των υστέρων να έρθουν στην Ελλάδα για να ‘νομιμοποιήσουν’ τα τέκνα τους;».

Η ερώτηση αυτή όμως δεν έγινε ποτέ. 

Θα έλεγα πως είναι ντροπή του κ. Μητσοτακη να εκφράζει τέτοιες θέσεις. Πολύ περισσότερο όμως είναι ντροπή του κ. Κουβαρά που δεν επιτέλεσε το δημοσιογραφικό καθήκον του ελέγχου αλλά προτίμησε εκείνο της ‘πληρωμένης πένας’, δηλαδή του συμβούλου δημοσίων σχέσεων. 

Περί νέας αριστεράς

"Νέα Αριστερά" θα ήταν, ήδη εδώ και 25 χρόνια, να φύγουμε από την αριστερά της διαμαρτυρίας και να πάμε σε αυτήν της δημιουργίας.

Δεν μπορούν όμως, δυστυχώς. 

Τους λείπει η θεωρία, τους λείπει η εμπειρία, τους λείπει ακόμα και το ίδιο το λεξιλόγιο. 

Αναρωτιέμαι, οι άνθρωποι αυτοί, που φαίνονται έξυπνοι και είναι ευγενείς & ευπαρουσίαστοι, δεν έχουν αντιληφθεί την ουσία των πραγμάτων; Ότι το ζητούμενο στην εποχή μας είναι "να σε χαρακτηρίζει ότι παράγεις και όχι ότι καταναλώνεις";

Από συνθήματα λοιπόν χορτάσαμε. Καιρός να μπούμε στην ουσία της πολιτικής: 

Ποιος και πως παράγει σε αυτήν τη χώρα, ποιος έχει πρόσβαση στο δικαίωμα της δημιουργίας.

Ήρθε η ώρα της συμμετοχής

 Μια ματιά στα στατιστικά των εκλογών βγάζει το εξής εκπληκτικό: 

- 2004 Ψήφισαν 7.573.368

- 2019 Ψήφισαν 5.769.644

Η παρακμή της χώρας ξεκάθαρη σε δυο γραμμές. 

Ψηφίζουμε μαζικα στις εκλογές που έρχονται, ό,τι πιστεύει καθένας. Ψηφίζουμε όμως!

Εγώ θα ψηφίσω το Βολτ με σκεπτικό που έχω εξηγήσει. Έχει όμως επιλογές για όλα: δεξιούς, κεντρώους, αριστερούς, κομμουνιστές. φιλελεύθερους, συντηρητικούς, ευρωπαϊστές, διεθνιστές, εθνικιστές, πατριωτικά κόμματα, προσωποπαγή κόμματα, τα πάντα όλα υπάρχουν. Ψάξτε τα! 

Σίγουρα βρίσκω αδιανόητο να ψηφίσει κανείς κόμματα που θα έπρεπε να είναι εκτός νόμου (τα γνωστά δυο «μιζοκόμματα»), κόμματα που δεν ξέρουν τι προτείνουν και κόμματα που …δεν θέλουν να κυβερνήσουν (αν κερδίσουν, θα το θεωρήσουν προβοκάτσια και ο νοών νοείτω). 

Επιλογές όμως υπάρχουν. Συμμετέχουμε μαζικά και στέλνουμε σπίτι τους όσους κρατούν τη χώρα στην περίοδο των κοτζαμπάσηδων — διότι εκεί είμαστε ακόμα. 

Τα μπάζα της μεταπολίτευσης πρέπει επιτέλους να πάνε στη χωματερή της ιστορίας. 

Το πλέον καίριο των πολιτικών ερωτημάτων

Το 2010 η Ελλάδα χρεοκόπησε. Παραμένει χρεοκοπημένη. Η τραγωδία των Τεμπών, η καταστροφή στο Μάτι, οι αμέτρητοι υπερβάλλοντες νεκροί της πανδημίας και πλήθος άλλων τραγικών συμβάντων συνδέονται άμεσα με την χρεοκοπία της χώρας και τη συνεπαγόμενη κατάντια του κράτους. 

Δεν είμαι σίγουρος ότι το παραπάνω το έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι. Αν η Ελλάδα δεν ήταν χρεοκοπημένη, τα Τέμπη θα ήταν απίθανο να συμβούν.

Τώρα λοιπόν έρχεται το κορυφαίο ερώτημα: Απαντήθηκε ποτέ ξεκάθαρα για ποιο λόγο και με ευθύνη ποιων χρεοκοπήσαμε; Αποδόθηκαν ευθύνες, πολιτικές και, ενδεχομένως, ποινικές;

Ξεκάθαρα όχι. 

Αποτελεί τον απόλυτο ορισμό του wishful thinking το να πιστεύει κανείς ότι μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά δίχως να ειπωθεί η αλήθεια. Δίχως να μάθουμε τι έγινε και χρεοκοπήσαμε. 

Αλήθεια σημαίνει όχι στη λήθη. Η πρόοδος έχει ανάγκη την αλήθεια, αλλιώς ότι και να χτίζεις, το κάνεις σε σαθρά θεμέλια. 

Η ανάγκη μιας «νέας αποχουντοποίησης»

Αυτές τις ημέρες γίνεται απόλυτα σαφές ότι η χώρα χρειάζεται μια «νέα αποχουντοποίηση». Το 1974 οι (αμερικανοκίνητοι, ας μην το ξεχνάμε) δικτάτορες υπό το βάρος της παταγώδους αποτυχίας τους παρέδωσαν την εξουσία στους πολιτικούς. 

Τα τελευταία 20-25 χρόνια έχει στη χώρα αυτή αναπτυχθεί μια ιδιότυπη «κάστα» η οποία «κατέχει τους θεσμούς». Είναι αυτοί που «πάρκαραν στο κράτος», μπέρδεψαν το «κυβερνώ» με το «διορίζω» και ανέπτυξαν μια «οικονομία εξαγωγής κεφαλαίων» (ένα μικρό μέρος των οποίων επενδύεται σε εντυπωσιακές κατοικίες βορείως - προσφάτως δε και νοτίως - των Αθηνών).

Από το 2010 έγινε σαφές πως αυτή ακριβώς η κάστα έριξε τη χώρα στον γκρεμό. Κάτι πήγε να αλλάξει τότε όμως η κάστα (ξενοκίνητη, πάντα) αντιστάθηκε και αντεπιτέθηκε. Βρεθήκαμε να μας κυβερνούν και πάλι τα ρετάλια της μεταπολίτευσης.

Δεν πάει άλλο όμως. Πλέον το τίμημα της διατήρησης της κάστας στην εξουσία μετριέται με αίμα (στην πανδημία, στα ατυχήματα, καθημερινά σε κάθε νοσοκομείο και αλλού).

Η χώρα χρειάζεται μια νέα αποχουντοποίηση. Η κάστα πρέπει να φύγει, οι λέξεις πρέπει να ξαναβρούν το αληθινό νόημα τους. 

Πως θα γίνει αυτό; Είναι σχετικά απλό: 

• συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής 
• κυβέρνηση ειδικών με διετή τουλάχιστον εντολή και ευρεία κοινοβουλευτική στήριξη 
• ενθάρρυνση δημιουργίας νέων πολιτικών σχηματισμών και κινημάτων, ώστε οι Έλληνες να ξεφύγουν από το επίπεδο του ψηφοφόρου και να επανέλθουν σε εκείνο του πολίτη (πόλις - πολίτης - πολιτισμός - πολιτική. Μια γρήγορη ματιά από οποιοδήποτε παράθυρο στο κέντρο της Αθήνας εξηγεί πολλά).
• σε βάθος νομική έρευνα και απόδοση ευθυνών σε όσους είχαν θέσεις ευθύνης από το 1974 και μετά (η πρόταση του «πολιτικού φόρου» σε όλους άσους άσκησαν διοίκηση, από πρωθυπουργούς μέχρι κοινοτάρχες - είναι πολλές χιλιάδες - κινείται στη σωστή κατεύθυνση)
• θέση των μιζοκομμάτων εκτός νόμου (κάποιος να μας πει πως γίνεται δυο κόμματα να δανείστηκαν πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Ποιος υπέγραφε για αυτά; Τι πιέσεις ασκήθηκαν και από ποιους; Με ποιες εγγυήσεις δόθηκαν; Είναι μάλλον το μεγαλύτερο σκάνδαλο από την επανάσταση και μετά)

Η Ελλάδα πήρε πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε κοινοτικά πακέτα και δανείστηκε άλλα τόσα. Εισέρευσαν λοιπόν πολύ πάνω από €500.000.000.000. Το νούμερο ζαλίζει. Σήμερα θα έπρεπε η Ελλάδα να είχε ένα εξαίρετο βιοτικό επίπεδο και να πρωταγωνιστεί στην έρευνα, στην καινοτομία και στην επιχειρηματικότητα.

Αντ’ αυτού είναι μια ημι-τριτοκοσμική χώρα όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν σε ράντζα στους διαδρόμους νοσοκομείων, τα τρένα συγκρούονται μετωπικά, η αντικατασκοπεί παρακολουθεί τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων και το οργανωμένο έγκλημα κάνει ένα διαρκές πάρτι. Καταστάσεις δηλαδή που κατά κανόνα απαντώνται σε χώρες Λατινικής Αμερικής ή Υποσαχάριας Αφρικής και σε καμία περίπτωση δεν τις περιμένει κάποιος σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Δεν είναι καθόλου περίεργο που εδώ και περίπου 12 χρόνια, όποιος μπορεί να φύγει στη εξωτερικό το κάνει. Έτσι γίνεται σε όλα τα τριτοκοσμικά, ανελεύθερα, διεφθαρμένα και απολυταρχικά καθεστώτα αυτού του τύπου. 

Έρχονται εκλογές. Θα κληθούμε να επιλέξουμε μεταξύ κλεφτών και αχρήστων. Όμως, μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης σπάνια υπάρχει αξιοπρεπής επιλογή. Οι όροι του παιχνιδιού πρέπει να αλλάξουν, διότι αλλιώς δεν υπάρχει λύση. 

Θέλω να πιστεύω πως οι φοιτητές και οι υπόλοιποι νέοι θα βγουν μπροστά για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα συμβιβαστούν με τα αίσχη που συμβαίνουν, δεν θα τα θεωρήσουν «φυσιολογικά». 

Η δική μου γενιά είχε την ευκαιρία της το 2010 αλλά, φεύ, στάθηκε πολύ κατώτερη των περιστάσεων. Πολλοί θέλαμε, λίγοι μπορούσαν, κανείς δεν τα κατάφερε. 

Η απελπισία του κόσμου ήταν τέτοια που έφτασε να βάλει τον Βασίλη Λεβέντη στη Βουλή. Κάποιοι άλλοι, ωσάν υπό την επήρεια βαριών ναρκωτικών, έφτασαν να θεωρούν πολιτικούς όπως ο Παπανδρέου ο Γ’ και ο Μητσοτάκης ο Β’ ως «προοδευτικούς» ή «φιλελεύθερους». 

Ας ελπίσουμε ότι οι νεώτεροι να τα πάτε καλύτερα. 

Διαφορετικά η χώρα βαδίζει με μαθηματική ακρίβεια σε μια νέα καταστροφή, εκατό χρόνια μετά την προηγούμενη (την οποία καλά καλά δεν έχουμε ακόμα ξεπεράσει). 

υγ. Θα πρέπει να σημειώσω πως το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω σκέψεων έχει ήδη διατυπωθεί κατά καιρούς από τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, αναμφίβολα τον σημαντικότερο εν ζωή Έλληνα πολιτικό. Ότι δε δεν έχει διατυπωθεί αυτούσιο από εκείνον, αποτελεί αποτέλεσμα μελέτης του έργου του.

"Πάρε με όταν φτάσεις": Περί ευθυνών

Από την πρώτη στιγμή της αδιανόητης σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη, η ελληνική κυβέρνηση επικεντρώθηκε στο μόνο πράγμα που ξέρει να κάνει: Την επικοινωνιακή διαχείριση.

Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ πολλών άλλων τεχνασμάτων, επιστρατεύτηκε και η έννοια των "διαχρονικών ευθυνών". Ότι δηλαδή υπάρχουν τόσο εκτεταμένες παθογένειες που έχουν δημιουργηθεί μέσε σε τέτοιο βάθος χρόνου, που κατά κάποιο τρόπο χάνονται και δεν μπορούν να 'προσωποποιηθούν'.

Δεν υπάρχει όμως μεγαλύτερο ψέμα από αυτό. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο: Οι υπεύθυνοι της τραγωδίας έχουν ονοματεπώνυμο. Είναι, τουλάχιστον, οι ακόλουθοι (από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα):

• Πρωθυπουργοί. 
• Υπουργοί μεταφορών και αρμόδιοι υφυπουργοί. 
• Αρμόδιοι γενικοί γραμματείς. 
• Διοικήσεις ΟΣΕ και θυγατρικών. 

Όλοι αυτοί που έβγαζαν, ή που επέτρεπαν να βγαίνουν, φωτογραφικούς διαγωνισμούς και μετά τους «έριχναν» αν δεν κέρδιζε αυτός που «πρέπει». Όλοι αυτοί επίσης που άφησαν τον οργανισμό να λειτουργεί με (πολύ) λιγότερο από το απολύτως αναγκαίο προσωπικό. Όλοι αυτοί που σήμερα έχουν αίμα στα χέρια τους. Αίμα νέων παιδιών. Το αύριο της χώρας που τελείωσε πριν να ξεκινήσει.

Άρα λοιπόν οι «διαχρονικές» ευθύνες δεν είναι κάτι απρόσωπο. Κάθε άλλο, είναι απολύτως προσωποποιημένες και προσωπικές. Εναπόκειται στον ελληνικό λαό να ανταποκριθεί στη συνταγματική του υποχρέωση και να φροντίσει ώστε οι ευθύνες αυτές να αποδοθούν. 

Αυτό απαιτεί ο σεβασμός στην μνήμη των νεκρών.

"Πάρε με όταν φτάσεις": Το αληθινό τίμημα του νεποτισμού

Λίγες μόνο ώρες πριν την τραγωδία ένας συνδικαλιστής του ΟΣΕ είχε κάνει την παρακάτω ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα:

Πόσο τραγικό & ειρωνικό ότι αν δεν γινόταν το αδιανόητο δυστύχημα σήμερα στη Θεσσαλονίκη θα ελάμβανε χώρα μια φιέστα που θα μας έλεγε ότι δουλεύουν τα συστήματα που με τόσο πικρό τρόπο αποδείχτηκε ότι τελικά δεν δουλεύουν;

Η σημερινή τραγωδία δεν είναι κάτι που αφορά αυστηρά τη συγκεκριμένη κυβέρνηση που έχουμε από τον Ιούλιο του 2019. Αφορά και την προηγούμενη και, ακόμα περισσότερο, όλες τις κυβερνήσεις της χώρας από την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974 και μετά. Το νεοελληνικό κράτος έχει, δυστυχώς, παθογένειες που έχουν αναπτυχθεί σε βάθος δεκαετιών (τουλάχιστον). 

Η ευθύνη λοιπόν για τη σημερινή τραγική απώλεια τόσων συνανθρώπων μας δεν ανήκει παρά στο σύστημα εξουσίας που ελέγχει τις τύχες της χώρας αυτές τις δεκαετίες. Κατά βάση πρόκειται για την οικονομική ολιγαρχία της χώρας (ο όρος 'ολιγάρχης' έγινε της μόδας με τη ρώσικη εισβολή στην Ουκρανία, στην Ελλάδα όμως τον έχουμε βιώσει πολύ καλά από παλιά) η οποία κατά περίπτωση χρησιμοποιεί ως μαριονέτες τόσο τους 'πολιτικούς' μας όσο και τα μέσα μαζικής 'ενημέρωσης' και τους προβεβλημένους εκπροσώπους του. 

Ένας αντικειμενικός παρατηρητής δεν μπορεί να μην σημειώσει πως ότι ουδείς προσωποποιεί το κυρίαρχο σύστημα εξουσίας της χώρας καλύτερα από τον κ. Πρωθυπουργό. Υιός πρωθυπουργού, αδερφός υπουργού εξωτερικού, θείος τρέχοντος δημάρχου Αθηναίων και, ας μην το ξεχνάμε, απόγονος του Ελευθερίου Βενιζέλου (που ήταν θείος του Μητσοτάκη Α’). Γεννήθηκε με προδιαγεγραμμένη μοίρα την οποία και υπηρετεί (άραγε, επί της ουσίας, καταργήθηκε ο θεσμός της βασιλείας στη χώρα μας ποτέ;). 

Δεν είναι όμως μόνο ο  κ. Πρωθυπουργός, ας είμαστε δίκαιοι. Δίχως καμία δόση υπερβολής, άνθρωποι όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Κώστας Καραμανλής (για να περιοριστώ σε σύγχρονους μας πρωθυπουργούς), αποτελούν την έκφραση, την προσωποποίηση του συστήματος εξουσίας που ευθύνεται για αυτήν την αδυναμία του ελληνικού κράτους να ανταποκριθεί στην καταστατική του αποστολή, η οποία αδυναμία με τη σειρά της γεννά τραγωδίες όπως η σημερινή. 

Εξακολουθώ να αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί εμείς οι υπόλοιποι, ανεξαρτήτως ιδεολογιών και άλλων πολιτικών πεποιθήσεων, εξακολουθούμε όχι μόνο διακομματικά να αποδεχόμαστε αλλά με τις πράξεις μας να επικροτούμε και να υποστηρίζουμε τον νεποτισμό και την οικογενειοκρατία. 

Το κάνουμε την στιγμή που αυτή ακριβώς η οικογενειοκρατία, με την αναξιοκρατία που νομοτελειακά φέρνει, μας έχει οδηγήσει σε αλλεπάλληλες τραγωδίες ανείπωτων διαστάσεων. 

Ως πότε θα το ανεχόμαστε; Μήπως έχει έρθει η ώρα η πολιτική - η ύψιστη των τεχνών- να επιστρέψει στον τόπο που τη γέννησε; Δεν είναι η στιγμή τώρα να ανέβουμε εκ νέου στο επίπεδο του πολίτη και όχι να μείνουμε καθηλωμένοι στην ταπεινωτική θέση του (αυστηρώς και μόνο) ψηφοφόρου;

Όχι στο 'νομικό μπλόκο' στο 'μόρφωμα Κασιδιάρη'

Τον Δεκέμβριο του 2013, την επαύριο της επαίσχυντης δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, ουδείς πια μπορούσε να υποκριθεί ότι η Χρυσή Αυγή δεν είναι παρά μια εγκληματική οργάνωση με μανδύα πολιτικού κόμματος. Τότε ήρθε στη Βουλή των Ελλήνων πρόταση νόμου για τη διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης του νεοναζιστικού μορφώματος, η οποία και εγκρίθηκε με τεράστια πλειοψηφία. 

Μεγάλη έκπληξη τότε αποτέλεσε η διαφοροποίηση ενός εθνικού ήρωα, του Μανώλη Γλέζου. Είχε πει τότε ο μεγάλος αυτός αγωνιστής:

 "Δεν μπορώ να αποστώ από τις αρχές μου. Τους σταυρωτήδες των χριστιανικών αρχών, τους διαστρεβλωτές των Αρχαίων Ελλήνων και όλους αυτούς που θέλησαν να διαβρώσουν την ελληνική κοινωνία, δεν τους πολεμάμε με αποφάσεις, αλλά πολιτικά. Δεν τους πολεμάμε όπως αυτοί επιδιώκουν".

Ο Μανώλης Γλέζος στο Πολυτεχνείο, ηλικιωμένος και υπό βροχή, τον Νοέμβρη 2017

Ο Γλέζος πριν τρία χρόνια περίπου πέρασε στην αιωνιότητα. Εμείς πάντοτε θα τον θυμόμαστε και, αντιλαμβανόμενοι εαυτούς ως πολιτικά παιδιά και εγγόνια του, δεν μπορούμε παρά να υποστηρίξουμε και πάλι την παραπάνω άποψή του, τώρα που τίθεται το ζήτημα του 'μπλοκαρίσματος' της καθόδου στις εκλογές του 'μορφώματος Κασιδιάρη'.  

Το υποτιθέμενο αυτό μπλόκο όχι μόνο θα είναι αναποτελεσματικό, αφού όπως σωστά έλεγε ο Γλέζος τον φασισμό μόνο πολιτικά (και κινηματικά) μπορείς να τον κερδίσεις, αλλά πολύ χειρότερα θα αποτελέσει (και αυτό, όπως παλιότερα η διακοπή χρηματοδότησης της Χρυσής Αυγής) ένα πολύ κακό προηγούμενο.

Εύκολα πια αν φοβάται το κατεστημένο την εκλογική άνοδο ενός πολιτικού σχηματισμού, θα μπορεί να κατασκευάζει αδικήματα, να καταδικάζει τους 'ενόχους' και να αποκλείει έτσι από τις σχετικές διαδικασίες όποιον θεωρεί επίφοβο.

Αναρωτιόταν πρόσφατα πολιτικός του κυβερνώντος κόμματος: "Αν κάποιος είναι καταδικασμένος για ένα αδίκημα, είναι δυνατόν να μπορεί να κατεβαίνει στις εκλογές;". Η απάντηση είναι 'ξεκάθαρα ΝΑΙ'. Η στέρηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είναι ένα απολύτως ακραίο μέτρο και πρέπει να εξασκείται με φειδώ αλλά και με χρήση πολλαπλών δικλείδων ασφαλείας.

Διαφορετικά, φοβάμαι, δεν θα αργήσει η στιγμή που κομμουνιστές, αναρχικοί, ακόμα και φιλελεύθεροι θα αποκλειστούν από μελλοντικές εκλογές, εννοείται και από κρατική χρηματοδότηση, επειδή η φανερή ή και η 'αφανής' ηγεσία τους θα έχει καταδικαστεί από την 'ανεξάρτητη' δικαιοσύνη για κάποιο αδίκημα.

Όχι λοιπόν: «Το φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δε θα πεθάνει μόνος τσάκισέ τον». Στις πλατείες, στους δρόμους, στους χώρους δουλειάς, οπουδήποτε. Όχι με δικαστικά μπλόκα αλλά στην ίδια τη δημόσια σφαίρα. Η συζητούμενη απόφαση απλώς θα οπλίσει το χέρι μελλοντικών, (ακόμα περισσότερο) απολυταρχικών καθεστώτων για να πολεμήσουν τους προοδευτικούς τους αντιπάλους.

Κλείνοντας πρέπει να επαναληφθεί μια άποψη που συχνά έχει εκφραστεί σε αυτό το βήμα: Εκκρεμεί μια σοβαρή συζήτηση για την Χρυσή Αυγή. Ποιος την χρηματοδότησε; Για ποιο λόγο; Τίνος και ποιες ανάγκες εξυπηρετούσε; Ας επικεντρωθούμε στις απαντήσεις που ζητούνται και ας αφήσουμε τα 'νομοθετικά νταηλίκια' που βάζουν βόμβα στα θεμέλια της - ούτως ή άλλως, βαρέως υπολειτουργούσας - δημοκρατίας μας.

Το μοναδικό ωραίο αποτέλεσμα της οικογένειας Glücksburg - de Grecia

Πριν λίγες ημέρες απεβίωσε στην Αθήνα, όπου έκανε μακροχρόνιες διακοπές, όπως πολλοί άλλοι  βόρειο-ευρωπαίοι συμπατριώτες του, Δανός πολίτης με το όνομα Constantine de Grecia, όπως βεβαιώνει το - διπλωματικό, μάλιστα - διαβατήριο του που είχε εκδόσει το Βασίλειο της Δανίας.

Ο άνθρωπος αυτός, που απεβίωσε σε ηλικία 83 ετών, έχει πολλά εγγόνια. Μεταξύ αυτών εμφανισιακά ξεχωρίζει αναμφίβολα η Δανο-Αμερικανή Maria-Olympia, γεννημένη στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ στις 15 Ιουλίου του 1996. Παραθέτω μια φωτογραφία της που βρήκα στο Διαδίκτυο:

Danish - American, Maria-Olympia de Grecia

Κάθε καλόπιστος παρατηρητής θα διαπιστώσει ότι η εικοσιεξάχρονη Δανο-Αμερικανή είναι ιδιαιτέρως εμφανίσιμη. Δεν γνωρίζω σχεδόν τίποτα για τη συγκεκριμένη κοπέλα, ούτε σκοπεύω να μάθω, θα συμφωνήσω κι εγώ όμως πως είναι ωραία, με την αυθεντική έννοια του όρου, πράγμα που σίγουρα θα κάνει χαρούμενους τους γονείς και τους παππούδες της, όπως σίγουρα θα συνέβαινε και με τον προσφάτως αποβιώσαντα Δανό πολίτη Constantine de Grecia.

Στη διάρκεια των ιδιαίτερα μακροχρόνιων διακοπών που έκαναν οι πρόγονοί της στη χώρα μας, διάρκειας σχεδόν εκατόν πενήντα ετών, συνδέθηκαν ως πρωταίτιοι με λιγότερο ωραία γεγονότα όπως η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Εμφύλιος Πόλεμος και η Δικτατορία των Συνταγματαρχών. 

Όλα αυτά όμως συνέβησαν δεκαετίες πριν γεννηθεί η Maria-Olympia de Grecia και προφανώς εκείνη δεν φέρει ουδεμία ευθύνη. Με ειλικρίνεια λοιπόν και σεβασμό, τη συλλυπούμαστε για την απώλεια του παππού της, καθώς κάθε απώλεια είναι μια τραγωδία. Να είναι πάντα γερή και δυνατή, όπως και όλοι στην οικογένεια της, και να θυμούνται τον παππού της με αγάπη.

Από εκεί και πέρα, στον τόπο που γέννησε τη δημοκρατία, στον τόπο που ο άνθρωπος έκανε τα πρώτα του βήματα στην τιτάνια προσπάθεια να γίνει όντως άνθρωπος, εδώ που αποτινάξαμε βασιλείς και κάθε είδους ευγενείς πριν από εικοσιπέντε αιώνες, ξεπερνά τα όρια της ύβρεως να μιλάμε σοβαρά για βασιλείες, μοναρχίες και άλλα τέτοια κουραφέξαλα.

Είναι η "επιμέλεια εαυτού" σημάδι πολιτικής παρακμής;

Όλα ξεκίνησαν στη Βιέννη, τέλη του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα. Ένας γιατρός, ο Sigmund Freud έθεσε τα θεμέλια της ψυχολογίας - ίσως και της ψυχιατρικής, επ' αυτού ας μιλήσει κάποιος ειδικός - ως μιας επιστήμης που σκοπό έχει να 'θεραπεύσει' τον άνθρωπο από τα άγχη που τον βασανίζουν. Ή ίσως, πιο απλά, να κάνει τη ζωή λιγότερο αφόρητη.

Η Αυστρία εκείνη της εποχή και ειδικά η Βιέννη ήταν κάτι σαν το 'κέντρο του κόσμου'. Είχε τους καλύτερους καλλιτέχνες, τους καλύτερους γιατρούς και άλλους επιστήμονες και τους καλύτερους μηχανικούς που μπορούσε να βρει κανείς στον κόσμο. Παρόλα αυτά, ήταν σε παρακμή, άσχετα αν σχεδόν κανείς δεν το συνειδητοποιούσε. Σε λίγα χρόνια η άλλοτε κραταιά Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία θα έμπαινε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ως υπερδύναμη και θα έβγαινε απ΄αυτόν ως ένα, αξιοπρεπές μεν - μικρό και περιφερειακό δε - κράτος της Ευρώπης.

Στη συνέχεια πολλοί έχτισαν πάνω στο παράδειγμα του Freud. Στα τέλη του 20ου και στις αρχές του 21ου αιώνα συγγραφείς όπως ο Viktor Frankl, Irvin Yalom, Eckhart Tolle,  Jordan Peterson, Jonathan Haidt και πολλοί άλλοι απέκτησαν παγκόσμια φήμη, έγιναν πλούσιοι και περιζήτητοι, μιλώντας βασικά για το εξής απλό: Πως μπορούμε να 'τα βρούμε με τον εαυτό μας'.

Τατόχρονα εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ανά την υφήλιο επισκέπτονται σε τακτική βάση ψυχοθεραπευτές, ψυχολόγους και διάφορες άλλες ειδικότητες (όχι σπάνια, δυστυχώς, στα όρια του κομπογιαννιτισμού) ώστε να 'θεραπευτούν', υπό την έννοια της απαλλαγής από άγχη, σκέψεις και συμπεριφορές που καθιστούν τη ζωή τους σχεδόν ανυπόφορη.

Είναι χρήσιμο να κοιτάξουμε την Αρχαία Ελλάδα, όπου ξεκίνησαν οι σχετικές επιστήμες και συνολικά η φιλοσοφία. Τον 5ο αιώνα π.Χ. η Ελλάδα άκμαζε. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία ζούσε τις καλύτερες μέρες της, όπως φυσικά και η Σπάρτη. Δεκάδες πόλεις-κράτη ευημερούσαν και οι αποικίες τους στην Ιωνία και σε όλη τη Μεσόγειο ζούσαν στιγμές δόξας. Μετά βέβαια προέκυψε η εμφύλια διαμάχη. Αθήνα και Σπάρτη επί της ουσίας αλληλοκαταστράφηκαν και όλες οι πόλεις - δορυφόροι τις ακολούθησαν σε αυτήν την πολυετή σύγκρουση, με ολέθριες συνέπειες. 

Τότε ήταν που εμφανίστηκε ο Σωκράτης, ο σημαντικότερος μαθητής του ο Πλάτων και, τέλος, ο σημαντικότερος μαθητής του Πλάτωνα, ο Αριστοτέλης. Αυτή η διάσημη τριάδα θεμελίωσε τη φιλοσοφία όπως την γνωρίζουμε σήμερα και, σε τεράστιο βαθμό, έχει καθορίσει αυτό που ονομάζουμε 'Δύση' στην εποχή μας αφού τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Δυτική Ευρώπη έχουν χτίσει τις σύγχρονες κοινωνίες τους πάνω στα διδάγματα αυτών των μεγάλων φιλοσόφων.

Αυτό που αγνοούν οι περισσότεροι είναι ότι, τελικά, δεν ήταν αυτές οι πιο δημοφιλείς φιλοσοφικές σχολές της αρχαιότητας. Εκείνοι που τελικά επικράτησαν, σε αριθμό ακόλουθων και σε επιρροή, ήταν οι Στωϊκοί και οι Επικούρειοι. Οι δυο αυτές σχολές δεν μιλούσαν για πολιτείες και πολιτεύματα όπως η 'δυναμική τριάδα' που ανέφερα παραπάνω. Αντίθετα, επί παραδείγματι, προβληματίζονταν για τον φόβο του θανάτου και πρότειναν συγκεκριμένες τεχνικές για να τον ξεπεράσουμε. Έκαναν αυτό που σήμερα θα λέγαμε 'επιμέλεια εαυτού'.

Η επιρροή των Επικούρειων και των Στωικών ακόμα και σήμερα παραμένει τεράστια. Ο Irvin Yalom, μάλλον ο κορυφαίος ψυχίατρος - ψυχοθεραπευτής της εποχής μας, το λέει συνεχώς ότι κατά βάση απλώς επαναφέρει τον Επίκουρο και προσαρμόζει την σκέψη του στις ανάγκες της εποχής μας. Ο εξαίρετος Eckhart Tolle σίγουρα λέει πράγματα που λίγο πολύ είχαν πει ο Επίκτητος και ο Σενέκας και, λίγο πολύ, η αιχμή της διανόησης σήμερα, εν έτει 2023, κατά βάση επαναφέρει τους Στωϊκούς και τους Επικούρειους στο επίκεντρο.

"Γιατί αυτό είναι πρόβλημα;", δίκαια θα αναρωτηθεί κανείς. Εξάλλου οι υποφαινόμενος δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει τον θαυμασμό του στον Επίκουρο. Το πρόβλημα ξεκινά να γίνεται σαφές όταν αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε την καμπή της ιστορίας που γέννησε αυτά τα φιλοσοφικά ρεύματα. Την εποχή του Επίκουρου - αλλά και των πρώτων Στωικών όπως ο Ζήνων - η Αθήνα είχε παρακμάσει. Δεν ήταν πια η κραταιά δημοκρατία που καθόριζε τις εξελίξεις του κόσμου της εποχής αλλά ένα μάλλον θλιβερό μακεδονικό προτεκτοράτο.

Μας θυμίζει κάτι αυτό; Νομίζω πως δύσκολα μπορεί κάποιος να μην δει τις αναλογίες με την Αυστροουγγαρία στην οποία ο Freud θεμελίωσε τη σύγχρονη ψυχολογία.

Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: Η τεράστια αυτή τάση που παρατηρούμε ανάμεσα στους συμπολίτες μας περί της 'επιμέλειας εαυτού', την στιγμή που εμφανίζονται να αδιαφορούν πλήρως για τα τεκταινόμενα στη δημόσια σφαίρα, ως αν αυτά να μην τους αφορούν, είναι άραγε ένα σημάδι παρακμής της κοινωνίας μας; Αναγνωρίζουμε συλλογικά την πολιτική μας αδυναμία και για να το διαχειριστούμε κοιτάζουμε 'εντός';Έχει δηλαδή ξεκινήσει η πτώση, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να την αναστρέψουμε και μας απασχολεί - απλώς - πως θα μειώσουμε το εσωτερικό τίμημα αυτής της πτώσης;

Ή μήπως η αλήθεια είναι ακριβώς η αντίστροφη, δηλαδή η επίτευξη των τεχνικών, οικονομικών και άλλων στόχων κάνει τους ανθρώπους να αντιλαμβάνονται πως όλα 'αυτά' είναι κενά περιεχομένου εάν παράλληλα δεν συνοδεύονται από κάποια 'επιμέλεια εαυτού';

Ας ελπίσουμε το 2023 να μας φέρει πιο κοντά στην απάντηση του θεμελιώδους αυτού ερωτήματος. Η προσωπική μου γνώμη είναι σαφής: Ζούμε μόνο μια φορά, οπότε δεν έχουμε δικαίωμα να αδιαφορήσουμε για τα 'εσωτερικά' μας. Η επιμέλεια εαυτού είναι αναγκαιότητα. Παράλληλα όμως πρέπει να είμαστε έτοιμοι να πληρώσουμε το τίμημα που συνεπάγεται η δραστηριοποίηση στη δημόσια σφαίρα καθώς, αν δεν το κάνουμε εμείς, το κάνουν αυτοί που δεν πρέπει. 

Λέξεις βαριές, ως φερετζές

Ένα παιδί στο Κορωπί 

Αναρωτιέται το πρωί 

Αν βγήκε ήλιος λαμπερός

Σοσιαλιστικός

Μα ξάφνου ακούει μια φωνή 

Τη νομική 

Τη  συμβουλή 

Elle a été jamais Κορωπί 

Ντροπή μεγάλη ένιωσα

Με τούτα που συμβαίνουν

Άνθρωποι μικροί

Λέξεις σπουδαίες παίρνουν

Και φερετζέ τις κάνουν

Το πόσο αίμα χύθηκε

Για αυτές

Καθόλου δεν το σκεφτήκαν

Τουλάχιστον

Ας επιβεβαίωναν τη ρήση

Κι ας αγαπούσαν τη δόξα

Μισώντας το χρήμα

Φαίνεται όμως 

Δεν ήταν μόνο δεξιοί 

Μα και αδέξιοι

Περισσότερο δε από κάθε άλλο

Ήταν πράγματι φτωχοί

Αδήριτη η ανάγκη των νέων πολιτικών υποκειμένων

Ο ελληνικός λαός από χθες εμβρόντητος παρακολουθεί την υπόθεση Πάτση. Αν το σκεφτούμε όμως καλύτερα, ουδείς εξ ημών θα έπρεπε να είναι έκπληκτος. Οι εκλογές βλέπετε, με τον τρόπο που γίνονται, είναι πολύ ακριβό σπορ. 

Στις εκλογές του 2004 είχε γίνει γνωστό ότι για να εκλεγεί ένα υποψήφιος των δυο μιζοκομμάτων στην 1η πεντάδα του ψηφοδελτίου της β' Αθήνας, θα έπρεπε να είχε (καθένας) στη διάθεσή του έναν προϋπολογισμό της τάξης των €5,000,000. Τα λεφτά είναι πάρα πολλά. Ποιος τα δίνει άραγε; Πολλοί. Τα μιζοκόμματα τα μαζεύουν με κάθε τρόπο. Μαντέλης και Τσουκάτος τα έχουν ομολογήσει. Αθωώθηκαν τελικά, λέγοντας "ήταν για το κόμμα".

Τα δυο αυτά κόμματα, τα μιζοκόμματα - ξαναλέω - όπως χαρακτηριστικά τα ονόμασε ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, είναι τραγικό που δεν έχουν τεθεί ήδη από το 2010 εκτός νόμου. Η κατάρρευση της χώρας έπρεπε να σημάνει και την κατάρρευση των ένοχων αυτών μορφωμάτων, των εγκληματικών καστών με αυτοσκοπό τη νομή της εξουσίας.

Διασπάθισαν ένα ποσό που πιθανότατα ξεπερνά τα €500,000,000,000 [τα μισά το χρέος και τα μισά τα κοινοτικά κονδύλια από την ένταξη στην ΕΟΚ μέχρι το 2010] με ιδιαίτερα πενιχρά αποτελέσματα για την ανάπτυξη της χώρας. Ειπώθηκε σαν ανέκδοτο, πράγματι όμως θα μπορούσαμε να έχουμε γίνει η "Δανία του Νότου". Αντ' αυτού, γίναμε μια λατινοαμερικάνικη χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης. 

Έφτασαν στο σημείο να οφείλουν τα ίδια τα (μιζο)κόμματα - ας μην ξεχνάμε πως ένα κόμμα δεν είναι παρά ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο- σχεδόν μισό δις ευρώ το καθένα. Τα νούμερα είναι αδιανότητα! Και έχουν το θράσος να ζητούν την ψήφο του ελληνικού λαού ξανά και ξανά, ο δε ελληνικός λαός μέσα στην απελπισία του (και σε ένα καθεστώς επίσης αδιανόητης προπαγάνδας) να τους την ξαναδίνει. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα δυσκολευτεί πολύ να καταλάβει.

Ποια είναι η λύση; Η ριζική ανανέωση της πολιτικής μαζί με την ανάκτηση της αυθεντικής έννοιας του όρου. 

Η χώρα χρειάζεται νέα πολιτικά υποκείμενα, ατομικά και συλλογικά. Τα σαπάκια της μεταπολίτευσης πρέπει να πάνε εκεί που ανήκουν: Στη χωματερή της ιστορίας. Να βγούνε μπροστά νέοι άνθρωποι. Να γίνουν νέα κόμματα, συντηρητικά, προοδευτικά, φιλελεύθερα, σοσιαλιστικά, απ' όλα. Νέα όμως υποκείμενα, καθαρά. 

Φτάνει πια με την παρακμή και τη δυσωδία. Η Ελλάδα αξίζει κάτι καλύτερο. Το αν θα το καταφέρει, τελικά εναπόκειται μόνο στους Έλληνες. Πρέπει από το επίπεδο του ψηφοφόρου να ανέβουν(με) σε αυτό του Πολίτη. Ας ελπίσουμε στην ανύψωση αυτή.

Η Λατινοπούλου και το πολιτικό ον

H Αφροδίτη Λατινοπούλου (αν αναρωτηθείτε "ποια είναι αυτή;", σας συγχαίρω ειλικρινώς καθώς έχετε γλυτώσει χώρο στην μνήμη σας), πρόσφατα ανακοίνωσε πως ενώνει τις δυνάμεις της με τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο στην προσπάθεια να μην πάνε χαμένοι οι ψήφοι της Χρυσής Αυγής (δεν το είπε έτσι, βεβαίως, περί αυτού όμως πρόκειται).

Πέρα από το γραφικό του θέματος (Τετάρτη Αυγούστου, Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια και άλλοι συμβολισμοί από τα Lidl), η Λατινοπούλου λέει κάτι εξαιρετικά σημαντικό στο οποίο όλοι πρέπει να δώσουμε τεράστια σημασία:

Αν διαφωνείς μαζί της, δεν θέλει καν να σου μιλήσει (ούτε να διανοηθεί να κάνει διάλογο!). Σε προτρέπει μάλιστα να «πας να τα πεις με τους ομοίους σου».

Αυτή η σύντομη φράση (χρησιμοποεί άλλα λόγια, εννοεί ακριβώς αυτό όμως) είναι η πεμπτουσία της απόλυτης ήττας της πολιτικής στην κοινωνία μας. Συμβολίζει θα έλεγα τη μετάβαση από το «πολιτικό ζώο» στο σκέτο «ζώο». 

Η Λατινοπούλου φαίνεται να αρνείται τη μόνη αληθινή υπερδύναμη του ανθρώπινου είδους, εκείνη που μας ξεχώρισε από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο: Τον δια-λόγο (συλλογική δράση, λογικών ατόμων). Δυστυχώς δεν είναι καθόλου αστείο. Είναι αντίθετα θα έλεγα το μονοπάτι προς την απόλυτη καταστροφή, όπως περιγράφεται ίσως στο “social dilemma” και αλλού.

Ας μην γίνουμε σαν την Αφροδίτη Λατινοπούλου. 

Ας συνεχίσουμε να βρίσκουμε τη δύναμη να συζητάμε με τους συνανθρώπους μας, όσο έντονα κι αν διαφωνούμε μαζί τους. Να συνεχίσουμε να αναζητούμε συναινέσεις και να δρούμε ομαδικά, καθότι αυτό επιβάλει η ανθρώπινη υπόσταση μας.

Εικασίες περί των πολιτικών εξελίξεων

Σκεπτόμενος τις χθεσινές εξελίξεις περί του σκανδάλου Novartis, προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει. Κάτι δεν 'κολλάει' καθόλου καλά, όπως για παράδειγμα οι καταγγελίες της Κυρίας Ιωάννας Μάνδρου για οργανωμένη προσπάθεια παραπληροφόρησης. 

Το γνωρίζουμε όλοι ότι η λεγόμενη 'Νέα Δημοκρατία', ακολουθώντας τον πρώτο διδάξα του είδους Κώστα Σημίτη, δεν είναι παρά ένα 'τηλεοπτικό κόμμα' (για την ακρίβεια, "τηλεοπτικό κόμμα 2.0", αφού πια δεν μένει στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αλλά εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ψηφιακή τεχνολογία για την προπαγάνδα της) το οποίο συστηματικά παραπληροφορεί τον ελληνικό λαό, δίχως καν να προσπαθεί να το κρύψει. Οπότε εύλογα αναρωτιέται κανείς αφενός μεν τι είναι αυτό που έκανε την κα Μάνδρου να μιλήσει τώρα, αφετέρου δε, πολύ σημαντικότερο, τι ήταν αυτό οδήγησε στην μνημειώδη χθεσινή απόφαση.

Μπορεί κανείς να κάνει διάφορες εικασίες. Επί παραδείγματι:

Σενάριο - 1: Οδηγούμαστε σε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Το σύστημα εξουσίας που ελέγχει τη χώρα (κατά βάση δηλαδή οι ΗΠΑ και οι εγχώριοι υπαλληλοί τους) 'είδαν και αποείδαν' με την ανικανότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ζήτησαν γη & ύδωρ από τον Τσίπρα, εκείνος ευχαρίστως τα προσέφερε, οπότε τον ετοιμάζουν να επανέλθει. 

Το σενάριο αυτό όμως είναι αδύναμο, καθώς και η κυβέρνηση Τσίπρα, που είναι πολύ πρόσφατη, απεδείχθη και αυτή εξόχως ανίκανη. Γιατί λοιπόν τα αφεντικά της χώρας να την εμπιστευτούν περισσότερο, ειδικά σε μια εποχή τεραστίων γεωπολιτικών προκλήσεων;

Σενάριο -2: Οδηγούμαστε σε συγκυβέρνηση ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ (ενδεχομένως και ΠαΣοΚ). 

Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πολύ σημαντικό το αρραγές του ΝΑΤΟ, οπότε και ενοχλούνται τα μάλλα από της ελληνοτουρκικές συγκρούσεις, είναι πολύ πιθανό να ζητήσουν επιτακτικά να "δοθεί μια λύση". Δηλαδή, με κάποιο καλό πρόσχημα, να δεχτεί η Ελλάδα τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και άλλων τμημάτων της ΑΟΖ της με το φασιστικό καθεστώς της Άγκυρας. Καθώς όμως, πιθανότατα, καμιά μονοκομματική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να φέρει εις πέρας μια τέτοια αποστολή, μια ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ (με ή χωρίς το τσοντάρισμα του ΠαΣοΚ) θα ήταν ιδανική λύση για τη δύσκολη αυτή δουλειά.

Για να συμβεί αυτό όμως ο Μητσοτάκης θα πρέπει να απαλλαχθεί από τα ακδροδεξιά του βαρύδια, οπότε αν αυτό γίνει από την 'ανεξάρτηση δικαιοσύνη' μέσω διαλεύκανσης του σκανδάλου, θα είναι πιο κομψό και εύπεπτο για την κομματική του βάση από το να τους ξαποστείλει ο ίδιος. Ακριβώς στην ίδια προσέγγιση, ίσως δούμε και τον Τσίπρα με κάποιον εύσχημο λόγο να απαλλάσσεται από κάποια 'βαρύδια' και η συγκυβέρνηση να φύγει από την σφαίρα της ουτοπίας και να μπει σε εκείνη του ρεαλισμού, ακριβώς όπως έγινε και το 2012 με τους μέχρι τότε ορκισμένους αντιπάλους ΝΔ-ΠαΣοΚ που έφτασαν εν τοις πράγμασι να ταυτιστούν. 

Το γεγονός ότι εκτός από την παραπάνω ''ρύθμιση των εθνικών θεμάτων'' φαίνεται ότι η χώρα σύντομα θα χρειαστεί και νέο γύρο διεθνούς δανεισμού, αντίστοιχου με εκείνον της 'εποχής των μνημονίων', συνηγορεί υπέρ του σεναρίου μιας κυβέρνησης συνεργασίας που θα κληθεί να λάβει δύσκολες αποφάσεις.

Σενάριο-3: Έχουμε επιτέλους ανεξάρτητη δικαιοσύνη στη χώρα. Έτσι, οι χθεσινές εξελίξεις είναι απροσδόκητες και δεν εντάσσονται σε κάποιον ευύτερο σχεδιασμό.

Φοβάμαι όμως πως αυτό το σενάριο προσφέρεται μόνο ως διασκεδαστικό ευφυολόγημα. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν πολλοί τίμιοι και ανεξάρτητοι δικαστές, κάθε άλλο. Η ύπαρξή τους έχει αποδειχτεί ιστορικά, ενδεχομένως μάλιστα οι τίμιοι να αποτελούν και την πλειοψηφία. Δυστυχώς όμως, είναι τέτοια η εξάρτηση της δικαστικής από την εκτελεστική εξουσία, άρα με τη σειρά της και από την οικονομική εξουσία και τις ξένες δυνάμεις, όπου στα σημαντικά, στα ουσιώδη, η δυνατότητα παρέμβασής της είναι μηδενική. Αυτό δυστυχώς απεδείχθη πολλές φορές τα τελευταία δώδεκα χρόνια. Έτσι λοιπόν, όσο κι αν μας πληγώνει, η επίκληση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης προκαλεί έναν συνδυασμό γέλιου και κλάματος.

Τα παραπάνω σενάρια βέβαια δεν είναι παρά προϊόντα της φαντασίας μου, αφού είναι αδύνατον να έχει κανείς πλήρη πληροφόρηση επί των τεκταινομένων σε όλα τα επίπεδα. Το σίγουρο όμως είναι πως είμαστε εν όψει εξελίξεων οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν έντονα αρνητική χροιά. 

Θα ήθελα να πιστεύω πως κάνω λάθος. Ίδωμεν.

Υπόθεση Novartis: Ένας πρώτος απολογισμός

Πριν περίπου δυο χρόνια (27/6/2020) εξέφραζα στο ιστολόγιο αυτό κάποιες "Απορίες σχετικά με τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis". Πρόκειται για ένα σκάνδαλο που κυριαρχεί στην εγχώρια πολιτική σκηνή για περισσότερα από πέντε χρόνια και, όπως φαίνεται, θα συνεχίσει να το κάνει για αρκετό καιρό ακόμα.

Τα πράγματα συνοπτικά έχουν ως εξής:

• Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το σκάνδαλο βγήκε στη δημοσιότητα και ξεκίνησαν έρευνες εναντίον δέκα (10!) πολιτικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων δυο τέως πρωθυπουργών και πολλών κορυφαίων υπουργών.
• Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όμως, ή μάλλον ακριβέστερα - η ελληνική δικαιοσύνη επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ, απέτυχε να επιτύχει μια αποφασιστική πρόοδο στην υπόθεση ή να παρουσιάσει ένα πραγματικά αδιάσειστο, ακλόνητο στοιχείο.
• Τα μιζοκόμματα της 'Νέας Δημοκρατίας' και του 'ΠαΣοΚ' έχτισαν το αφήγημα της 'σκευωρίας', ότι δήθεν δηλαδή η υπόθεση αυτή λίγο - πολύ εφευρέθηκε με σκοπό την πολιτική τους εξόντωση.
• Τον Ιούλιο του 2019 η 'Νέα Δημοκρατία' ήρθε στην εξουσία και από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν επί της ουσίας να αδρανοποιήσει, να εξουδετερώσει, τους δικαστικούς λειτουργούς που ανέδειξαν την υπόθεση και, ακόμα χειρότερα, σε όρους μαφιόζικου εκβιασμού, να τους μετατρέψει σε κατηγορούμενους για τη δήθεν σκευωρία.
• Το ίδιο έκανε και για πολιτικά πρόσωπα, κύρια εναντίον του τ. Υπουργού Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, τον οποίο οδήγησε κατηγορούμενο για ...ενορχηστρωτή συμμορίας με σκοπό την πολιτική εξόντωση των 'δέκα'.
• Η χώρα έφτασε στον απόλυτο διασυρμό όταν για την ίδια δήθεν 'σκευωρία' κατηγορήθηκαν και οι δημοσιογράφοι που έγραφαν για την υπόθεση, τους οποίους ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας έφτασε να αποκαλέσει 'υπόκοσμο', 'συμμορία' και, φυσικά, 'ενόχους' από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων πριν λίγους μόλις μήνες.
• Τελικά όμως το ακλονητο στοιχείο ήρθε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, όπου η Novartis αναγκάστηκε να έρθει σε συμβιβασμό, παραδεχόμενη ότι χρημάτισε ''officials'' στην Ελλάδα. Πλήρωσε μάλιστα το δυσθεώρητο ποσό των 336 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τον συμβιβασμό αυτόν, δίνοντάς μας μια αίσθηση του ύψους των χρηματισμών (στην Ελλάδα!) για τους οποίους παραδέχτηκε την ενοχή της.
• Παράλληλα στην Ελλάδα η υπό νέα σύνθεση ομάδα δικαστικών λειτουργών που ερευνούσε το κυρίως σκάνδαλο, τελικά απάλλαξε όλους τους κατηγορομένους με κάποια μνημειώδη σκεπτικά που πραγματικά θα μείνουν στην ιστορία ως επικές απόπειρες 'κουκουλώματος'. Ο ιστορικός του μέλλοντος, όπως επίσης και ο γελοιογράφος, θα έχουν ατέλειωτο υλικό από τα 'αδιευκρίνιστα ποσά' που βρέθηκαν κατατεθειμένα σε Έλληνες πολιτικούς εμπλεκομένους στο σκάνδαλο. Και όμως, απαλλάχθηκαν άπαντες!
  
• Μέχρι που τελικά χθες, μάθαμε ότι παραπέμπονται ο τ. Υπουργός Παπαγγελόπουλος και η Εισαγγελέας Τουλουπάκη για 'αδικήματα' άσχετα με την υπόθεση Novartis, ενώ απαλλάχθηκαν όλο οι άλλοι εμπλεκόμενοι, όπως οι δημοσιογράφοι.

Είναι πραγματικά να τρελαίνεται κανείς. Η κυβέρνηση της 'Νέας Δημοκρατίας' άλλαξε όλη τη σύνθεση της ομάδας δικαστικών λειτουργών που κοιτάνε την υπόθεση και πάλι δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει τις κατηγορίες για τη δήθεν σκευωρία. Κατέρρευσαν όλες δίχως να φτάσουν σε δικαστήριο.

Το να πει κανείς ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός είναι 'βαρύτατα εκτεθειμένοι', είναι μια υπερβολικά ήπια έκφραση. Θα έλεγα πως εξευτελίστηκαν στον απόλυτο βαθμό, εξευτελίζοντας παράλληλα και τη δικαστική εξουσία, έναν πυλώνα του πολιτεύματός μας.

Δεν έχω νομικές γνώσεις που θα μου επέτρεπαν να πω εάν η κύρια 'υπόθεση Novartis' μπορεί να 'ανοίξει' εκ νέου. Θα ήθελα να πιστεύω πως μπορεί. Αυτό που έχω να πω όμως είναι πως με υποθέσεις σαν κι αυτή, ο ελληνικός λαός εμπεδώνει πως στη χώρα αυτή, δυστυχώς, δεν είμαστε όλοι ίσοι. 

Αν κάποιος δανειολήπτης χρωστάει €20.000, χάνει την πρώτη κατοικία του. Αν ένας μικρο-επιχειρηματίας οφείλει στο ΙΚΑ €30.000, θα τον κυνηγήσουν μέχρι τον άλλο κόσμο κι ακόμα παραπέρα. Και την ίδια ώρα, αποτελεί κοινό τόπο πως 'πολιτικοί' (με πολλά εισαγωγικά διότι προσβάλλουν την ιερή αυτή λέξη) χρηματίζονται με αμύθητα ποσά και, τελικά, "ούτε γάτα, ούτε ζημιά", κατά τη λαϊκή έκφραση.

Η δημοκρατία για να δουλέψει απαιτεί τη δικαιοσύνη. Το κοινωνικό συμβόλαιο ζητά να είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον νόμο. Στη νεοελληνική δημοκρατία όμως, ειδικά επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη του Β', φαίνεται πως κάποιοι είναι περισσότερο ίσοι από τους άλλους.

Η τεράστια υποκρισία περί των capital controls

Ζούμε αυτές τις μέρες την «επέτειο» των capital controls και του δημοψηφίσματος και περισσεύει η υποκρισία και η παραπληροφόρηση περί των όσων συνέβησαν τότε. Πράγματι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αναγκάστηκε να επιβάλλει περιορισμούς στις αναλήψεις μετρητών και στις εξαγωγές κεφαλαίων. 

Το πραγματικό πρόβλημα για την οικονομία είναι το δεύτερο: Οι εξαγωγές κεφαλαίων. Για να είμαστε ακριβείς, αυτές δεν απαγορεύτηκαν. Απλώς κατέστησαν (ιδιαιτέρως) δυσχερείς, καθότι ήθελαν μια ειδική διαδικασία έγκρισης. Αυτό που δεν μπορούσε να γίνει ήταν απλά ένας ιδιώτης ή μια εταιρεία να βγάλουν τα χρήματά τους από τη χώρα δίχως να υπάρχει μια αληθινή εμπορική συναλλαγή. 

Είναι αυτό κάτι καλό; Προφανώς όχι. Είναι τραγικό και απαράδεκτο. Απέχει όμως πολύ από το τέλος του κόσμου.

Αν κάποιος όμως διαβάσει τα μέσα 'ενημέρωσης' πληροφορείται πως καθένας από εμάς "έπρεπε να ζήσει με 60 ευρώ την ημέρα". Ουδέν ψευδέστερον! Πράγματι, δεν μπορούσες να "σηκώσεις μετρητά" περισσότερα από 60 ευρώ την ημέρα. Μετρητά όμως. Οι χρεωστικές κάρτες, ουδέποτε έπαψαν να λειτουργούν δίχως κανένα απολύτως όριο. Το ίδιο και οι τραπεζικές συναλλαγές εξωτερικού. Μπορούσες να πάρεις την χρεωστική σου κάρτα και να κάνεις όσες συναλλαγές ήθελες, δίχως κανέναν επιπλέον περιορισμό.

Ακριβώς δηλαδή ότι κάναμε όλοι μας την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, πράγμα που το ξεπεσμένο σύστημα το προωθεί ως ''επιτυχία ψηφιοποίησης της οικονομίας''. Ας μας εξηγήσουν γιατί δεν συνέβαινε ακριβώς το ίδιο και την περίοδο των capital controls.

Ας είμαστε ειλικρινείς: Επιβολή τέτοιων περιορισμών για δυο-τρία χρόνια θα σήμαινε το τέλος μεγάλου τμήματος της φοροδιαφυγής/φοροαποφυγής αλλά και πολλών  εγκληματικών δραστηριοτήτων. Ελπίζω να βρεθεί μια κυβέρνηση με το θάρρος να το κάνει: Να τελειώνουμε μια για πάντα με τα ''μαύρα'' στην Ελλάδα, που κατατρώνε την οικονομία και διαβρώνουν την κοινωνία μας.

Για να εξηγηθώ σε νεώτερους αναγνώστες του ιστολογίου: Ψήφισα ΝΑΙ στο δημοψήφισμα. Είναι μεγάλο λάθος όμως να μένουμε στο ποδοσφαιρικού τύπου ερώτημα «είσαι με εμάς ή με τους άλλους;». Το σκεπτικό είναι που νομίζω πως μετράει.

Όπως έγραφα και τότε, για τους "μένουμε Ευρώπη", όχι ... "Δεν θα ξεπλυθούν οι ένοχοι συντασσόμενοι με το ΝΑΙ".

Ας το έχει υπόψιν του αυτό ο Ελληνικός λαός: Οι ένοχοι υπάρχουν, βρίσκονται τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση. Είναι αυτοί που κυβέρνησαν τη χώρα από το 1985 έως το 2010. Τριανταπέντε χρόνια διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, η οποία έλαβε ακραίες διαστάσεις την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Αυτοί είναι οι ένοχοι, πρέπει κάποτε να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Οι κυβερνήσεις από το 2010 και μετά ήταν σαφέστατα πολύ κατώτερες των περιστάσεων. Κάποιες ήταν αδιανότητα καταστριφικές για τη χώρα, όπως π.χ. η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, κάποιες άλλες απλώς ανίκανες και κάποιες άλλες γραφικές. 

Όμως, να είμαστε ειλικρινείς: Η χώρα καταστράφηκε το διάστημα 1985-2010. Οι σχετικές ευθύνες πρέπει να αποδοθούν ώστε το κεφάλαιο αυτό να κλείσει και η Ελλάδα να μπορέσει να προχωρήσει μπροστά.

Όσο για τα capital controls, ήταν μια στιγμή ακραίας δυσκολίας με πολύ δυσάρεστες πτυχές. Κάποια στιγμή όμως να τελειώνουμε με την προπαγάνδα! Σίγουρα δεν "ζούσαμε με 60 ευρώ την ημέρα", τουλάχιστον δεν αναγκάστηκαν να ζούνε με τόσα όσοι τα διαθέτουν (διότι, δυστυχώς, και τότε και τότε, πολλοί συμπολίτες μας δεν διαθέτουν 60 ευρώ την ημέρα!). 

Για τον μικρό πρόσφυγα που πέτυχε στις πανελλήνιες

Σήμερα στα δελτία ειδήσεων μαθαίνουμε για έναν μικρό πρόσφυγα, τον Κούρο Ντουρμοχαμαντί Μπαγκί με καταγωγή από το Ιράν, που ήρθε μόλις πριν τρία χρόνια στην Ελλάδα, παράτυπα φυσικά, και παρά ταύτα πέτυχε μια εκπληκτική επίδοση στις πανελλήνιες εξετάσεις. 

Το άμεσο συναίσθημα είναι η χαρά για αυτό το παιδί!

Κούρο Ντουρμοχαμαντί Μπαγκί

Δεν μπορώ να χαρώ πολύ όμως.  Δεν μπορώ να χαρώ βλέποντας να πανηγυρίζουν οι εκφέροντες δημόσιο λόγο και να συγχαίρουν τον μικρό αυτόν πρόσφυγα ενώ λίγο πριν, ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι, πανηγύριζαν για την «επιτυχημένη πολιτική των push-backs» και τα «αδιαπέραστα (από τους πρόσφυγες) σύνορα στον Έβρο και στο Αιγαίο».

Τελικά η θάλασσα έχει όντως σύνορα. Στα οποία πνίγονται πολλά παιδιά σαν κι αυτόν τον εκπληκτικό μαθητή στην προσπάθεια τους να βρουν μια νέα πατρίδα. 

Πόση υποκρισία να αντέξει κανείς πια;

Ας ελπίσουμε ότι τουλάχιστον ο Επίκουρος είχε δίκιο και εν τέλει θα τιμωρηθούν όλοι αυτοί από τις ίδιες τους τις τύψεις και την ανησυχία. 

υγ. Για να μην ξεχνιόμαστε, ανοίξτε τα σύνορα, θελουμε κι άλλους Γιάννηδες. Τώρα θέλουμε κι άλλους Κούρο.