Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2023

Η κοινωνία εγκαταλείπει το πανεπιστήμιο


Ένα από τα λίγα πράγματα για τα οποία μπορούσε να υπερηφανεύεται το νεοελληνικό κράτος ήταν ότι μπορείτε να δημιουργήσει και να λειτουργήσει σε βάθος χρόνου μια σειρά ιδιαιτέρως αξιόλογων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η Ιατρική και η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Η πρώην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών και τόσα αλλά εκπαιδευτικά ιδρύματα, τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Συχνά με πενιχρά μέσα, δημιουργούσαν εξαίρετους επιστήμονες που διέπρεπαν στο διεθνές στερέωμα. 

Αυτή η πραγματικότητα είχε αναγνωριστεί από την ελληνική κοινωνία και αποτελούσε ένα ιδιαίτερα σπάνιο παράδειγμα ισότητας: Ανεξάρτητα κοινωνικής τάξης, οικονομικής επιφάνειας ή πολιτικών πεποιθήσεων, οι νέοι ήθελαν όλοι να μπουν στις ίδιες σχολές. Η κατάσταση αυτή εξηγεί και το μοναδικό φαινόμενο αξιόπιστου και αδιάβλητου θεσμού στη σύγχρονη ιστορία, εκείνου των πανελλαδικών εξετάσεων. 

Η κατάσταση όμως εδώ και μερικά χρόνια αλλάζει. Πλέον ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας - από τη μεσαία τάξη και πάνω - αρχίζει να αδιαφορεί για το δημόσιο σχολείο, πηγαίνοντας μαζικά στην ιδιωτική εκπαίδευση (θυμηθείτε: «εσείς, σε ποιο σχολείο πάτε;», η ερώτηση που χαρακτηρίζει τη γενιά μας). Παράλληλα, άρχισε να κανονικοποιείται η απόφαση για βασικές σπουδές στο εξωτερικό: Αρχικά αφορούσε αποκλειστικά όσους δεν τα κατάφερναν να περάσουν στις πανελλαδικές, ενώ σιγά - σιγά άρχισε να γίνεται από μόνη της πρώτη επιλογή. Έτσι λοιπόν, δεν αργεί η στιγμή που οι καλύτεροι μαθητές της χώρας δεν θα επιλέγουν κάποια από τα ιδρύματα που ανέφερα στην αρχή του άρθρου αλλά κάποιες σχολές του εξωτερικού. 

Που οδηγεί αυτό όμως τελικά, ειδικά αν γίνει σε ευρεία κλίμακα; Δυστυχώς οδηγεί στην εγκατάλειψη της χώρας ναό στη μετατροπή της, στην καλύτερη περίπτωση, σε έναν τόπο διακοπών. Αφού πρώτα εγκαταλείψαμε την ύπαιθρο να ερημώσει και μαζευτήκαμε όλοι στην Αθήνα, σιγά σιγά θα την εγκαταλείψουμε και αυτήν για να ζήσουμε κάπου αλλού. 

Το υπέροχο βιβλίο του Robert Reich με τον εύγλωττο τίτλο “The Common Good” περιγράφει πολύ παραστατικά την τεράστια σημασία της δημόσιας παιδείας για την ισότητα, την κοινωνική συνοχή και τελικά την ευημερία μιας κοινωνίας. Με τεράστια ευθύνη των κυβερνώντων, η Ελλάδα κινείται προς την απολύτως λανθασμένη κατεύθυνση και αν δεν αλλάξει ρότα σύντομα, κινδυνεύουμε να αντιμετωπίσουμε βαρύτατες συνέπειες στο σύντομο μέλλον. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ως τη Νίκη, Πάντοτε, Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Αγαπημένε Δάσκαλε Μιχάλη Χαραλαμπίδη, Ήταν Ιούνιος του 1996, διάβαζα μαθηματικά για τις πανελλήνιες εξετάσεις της επόμενης μέρας. Στιγμή ιερ...