Την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2025 έκλεισα τα 48 μου χρόνια. Μαζί με τη χαρά των ευχών, ένιωσα την ανάγκη να σταθώ για λίγο απέναντι στον χρόνο. Όχι με μελαγχολία, αλλά με καθαρό μυαλό.
Θυμήθηκα τον εαυτό μου το 2000, τότε που ιδρύσαμε τη Virtual Trip. Εκείνη την εποχή κάποιος 48 ετών μου φαινόταν «μεγάλος». Σήμερα καταλαβαίνω ότι μπορεί κανείς να νιώθει νέος και γεμάτος ενέργεια και σ’ αυτή την ηλικία. Πιθανότατα και σε αρκετά μεγαλύτερη.
Η πραγματικότητα βέβαια είναι πως βρίσκομαι στα πρώτα χρόνια της λεγόμενης μέσης ηλικίας. Και αυτό, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, μου γεννά δύο πολύ καθαρά συναισθήματα: ευγνωμοσύνη και ευθύνη.
Ευγνωμοσύνη, γιατί έχω ζήσει πολύ περισσότερα απ’ όσα θα τολμούσα να φανταστώ όταν ξεκινούσαμε τότε — μαζί με τον Περικλή, τον Μίλτο, τον Νίκο και τον Χάρη. Και ευγνωμοσύνη, γιατί δεν μου διαφεύγει κάτι βασικό: όσα για εμάς σήμερα είναι «δεδομένα», για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων στον κόσμο παραμένουν δύσκολα ή και άπιαστα.
Γεννήθηκα στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70, σε μια κοινωνία που —με τα καλά και τα κακά της— μου έδωσε σταθερότητα και ευκαιρίες. Αυτή η πραγματική, και συχνά ανομολόγητη, καλή τύχη δεν μου διαφεύγει. Δεν αισθάνομαι ότι δικαιούμαι τίποτα εκ των προτέρων. Αντίθετα, νιώθω βαθιά ευγνώμων για την οικογένειά μου, για τους συνιδρυτές μου, και για όλους τους ανθρώπους με τους οποίους δουλέψαμε μαζί αυτά τα 25 χρόνια.
Ακριβώς αυτή η επίγνωση, όμως, φέρνει και την άλλη πλευρά: την ευθύνη. Την ευθύνη να αξιοποιήσουμε ό,τι έχουμε στη διάθεσή μας για να προσφέρουμε κάτι ουσιαστικό σε περισσότερους ανθρώπους.
Όχι μόνο στους περίπου 500 ανθρώπους του δικού μας οικοσυστήματος, αλλά ούτε μόνο στις περίπου 40.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εξυπηρετούμε παγκοσμίως. Τελικά, το αποτέλεσμα της δουλειάς μας αφορά τα εκατομμύρια των χρηστών που στηρίζονται στις τεχνολογίες μας. Σε αυτούς αναφερόμαστε, άμεσα ή έμμεσα, κάθε μέρα.
Σκέφτομαι συχνά ότι όταν ένα συλλογικό, δημιουργικό εγχείρημα προσφέρει πραγματικό όφελος, τότε η δουλειά αποκτά σκοπό πέρα από την προσωπική επιτυχία. Κάπως έτσι γίνεται και «χρέος» — ίσως με την έννοια που μιλά για Χρέος ο Καζαντζάκης. Και κάπου εκεί επιστρέφει ξανά μια απλή αλήθεια: τίποτα από αυτά δεν γίνεται χωρίς ομάδα. Η ομαδικότητα είναι που κάνει τη διαφορά. Χρέος λοιπόν προς την ομάδα, χρέος προς τον συνεργάτη, και σε τελική ανάλυση χρέος προς τον συνάνθρωπο.
Αν κάτι με κάνει σήμερα πιο αισιόδοξο από ποτέ, είναι η πεποίθηση ότι μια διεθνής, ουσιαστικά επιδραστική τεχνολογική επιχείρηση μπορεί πράγματι να αναπτυχθεί από την Ελλάδα. Το έχουμε αποδείξει ότι διαθέτουμε δυνατότητες, αξίες και —κυρίως— ανθρώπους για να το κάνουμε.
Ίσως αυτό να είναι τελικά και το παράδοξο της ηλικίας: το σώμα μετρά χρόνια, αλλά η προοπτική, ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία για όσα έρχονται σε κάνουν να νιώθεις νέος.
Η αλήθεια μου είναι πως στα 48 δεν αισθάνομαι μεγάλος. Αισθάνομαι όμως πιο συνειδητοποιημένος. Και αν κρατώ κάτι από αυτή τη χρονιά, είναι πως ό,τι είναι εκτός του ελέγχου μας δεν πρέπει να το φοβόμαστε.
Αντίθετα, οφείλουμε να επικεντρωθούμε σε εκείνα που μπορούμε να ελέγξουμε: την προσπάθεια, την επιμονή, τις καλές προθέσεις.
Σε αυτά θέλω να μείνω συνεπής. Και θα το κάνω.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους για τις ευχές. Τα καλύτερα είναι μπροστά μας.
