Αξίζει να ιδρύεται μια νεοφυής επιχείρηση αποκλειστικά για να πουληθεί;

Στο οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας υπάρχει μια ιδέα που επανέρχεται ξανά και ξανά: ότι οι startups φτιάχνονται για να πουληθούν. Πρόκειται για μια από τις πιο διαδεδομένες παρεξηγήσεις — και, κατά τη γνώμη μου, μια αντίληψη που κάνει ζημιά. Γιατί αν δούμε την επιχειρηματικότητα μόνο μέσα από το πρίσμα της εξαγοράς, υποσκάπτουμε τα ίδια της τα θεμέλια.

Η αξία μιας επιχείρησης δεν είναι η «ελπίδα» μιας μελλοντικής εξόδου. Είναι το σύνολο των μελλοντικών της κερδών. Η δουλειά των ιδρυτών είναι να χτίζουν χρόνο με τον χρόνο μια εταιρεία που βελτιώνει συνεχώς την κερδοφορία της και παράλληλα αυξάνει το μακροπρόθεσμο δυναμικό της. Αυτό σημαίνει διαρκή ισορροπία: ανάπτυξη, κερδοφορία και επενδύσεις που απλώνονται σε διαφορετικούς ορίζοντες — από το άμεσο μέχρι το μακρινό μέλλον.

Μια εταιρεία που λειτουργεί με αυτή τη λογική μπορεί να σταθεί μόνη της. Μπορεί να είναι βιώσιμη, αναπτυσσόμενη και ιδιαίτερα κερδοφόρα. Να μοιράζει μερίσματα, να δημιουργεί αξία για τους μετόχους και να προσφέρει προοπτική στους ανθρώπους της. Και ακριβώς επειδή δεν έχει ανάγκη να πουληθεί, αν προκύψει κάποτε μια προσφορά εξαγοράς, η αξία της θα είναι πολλαπλάσια.

Φυσικά, αν εμφανιστεί μια «πρόταση που δεν μπορείς να αρνηθείς», θα εξεταστεί. Μπορεί να αφορά μειοψηφικό ή πλειοψηφικό πακέτο, ή ακόμα και το σύνολο της εταιρείας. Πότε θα γίνει αυτό; Κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει. Είναι πιθανό να συμβεί μέσα σε λίγα χρόνια; Ναι, ιδιαίτερα με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς. Αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος.

Ο πραγματικός στόχος είναι να φτιάξεις μια εταιρεία που δεν χρειάζεται να πουληθεί ποτέ. Μια εταιρεία που στέκεται όρθια χάρη στη δική της δύναμη. Αν η εξαγορά έρθει, θα είναι αποτέλεσμα αυτής της πορείας — όχι ο σκοπός της.

Και κάπου εδώ φαίνεται καθαρά η διαφορά ανάμεσα στην επιχειρηματικότητα που χτίζει και στην επιχειρηματικότητα που παρεξηγεί: η πρώτη δημιουργεί μακροχρόνια αξία, η δεύτερη κυνηγάει βραχυπρόθεσμες προσδοκίες.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Περί χρηματοδότησης και επιτυχίας

Το 2019 ξεκινήσαμε την πρωτοβουλία Scale-up Greece με βασικό στόχο να βοηθήσουμε στην ωρίμανση του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η ωρίμανση αυτή έρχεται μέσα από τη συνειδητοποίηση ότι απώτερος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από τη δημιουργία ισχυρών επιχειρήσεων, με ισχυρό κέντρο βάρους στην Ελλάδα, οι οποίες όχι μόνο θα μεγιστοποιούν την αξία των μετόχων τους αλλά παράλληλα θα μεγιστοποιούν την αξία των πελατών, των προμηθευτών και των εργαζομένων τους ενώ παράλληλα θα ανταποκρίνονται και στις υποχρεώσεις τους προς το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. 

Τα παραπάνω δεν είναι σε καμία περίπτωση δικές μας ιδέες. Είναι απλώς η μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα του κινήματος για το scale-up entrepreneurship αλλά και των εννοιών του stakeholder & responsible capitalism. 

Σε κάθε περίπτωση, είμαι βέβαιος πως το πνεύμα των παραπάνω είναι σαφές ακόμα και στο ευρύ κοινό ενώ τυγχάνουν κατανόησης και ευρείας υποστήριξης στην κοινότητα των δημιουργών. 

Από την οπτική γωνία αυτή δεν μπορώ παρά να εκφράσω την έκπληξη μου που οργανισμοί αλλά και ιδιώτες με παρουσία και λόγο στη δημόσια συζήτηση εξακολουθούν να «πανηγυρίζουν» για εταιρείες που λαμβάνουν - ενίοτε μεγάλες - χρηματοδοτήσεις ή ακόμα και γίνονται στόχοι εξαγορών από μεγαλύτερες επιχειρήσεις του εξωτερικού. Η προσέγγιση αυτή αφορά το εμβρυακό στάδιο του οικοσυστήματος, η πραγματικότητα πια μας έχει ξεπεράσει. Ας γίνει σε όλους σαφές ότι οι χρηματοδοτήσεις είναι απλά ένα μέσο για την επίτευξη ενός στόχου, όχι στόχος οι ίδιες, ενώ οι εξαγορές είναι μάλλον ένα ‘αναγκαίο κακό’ που ήδη το ξεπερνάμε αφού η θλιβερή τους διάσταση σίγουρα δεν μας αφήνει να γιορτάσουμε για αυτές. 

Ευελπιστώ ότι το μήνυμα της οικονομίας της συνεργασίας, της γνώσης και της δημιουργικότητας θα φτάσει σε όλους τους Έλληνες το νέο έτος 2024 και ότι θα ξεπεράσουν τη - μάλλον επαρχιώτικη - εμμονή με τις  χρηματοδοτήσεις και εξαγορές. 

Τα scale-ups θα φέρουν την άνοιξη της ελληνικής οικονομίας. Είμαστε ακόμα στην αρχή, σύντομα όμως η επίδραση τους θα γίνει αντιληπτή από όλους.