Οπαδική βία και πολιτική

H δολοφονία ενός 19-χρονου συμπολίτη μας στη Θεσσαλονίκη πριν λίγες μέρες έφερε ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της 'οπαδικής βίας'. Παρακολουθώ τη δημόσια συζήτηση και με απογοήτευση βλέπω ότι αντιμετωπίζεται ως ένα ζήτημα 'του αθλητισμού' ή, για τους πιο υποψιασμένους, ένα ζήτημα 'παιδείας'.

Προφανώς πτυχές του προβλήματος άπτονται τόσο του χώρου του αθλητισμού όσο και της παιδείας. Δεν γίνεται όμως να μην τονίσει κανείς πως είναι ένα πρόβλημα κατ' εξοχήν πολιτικό, που μάλιστα βρίσκεται στην καρδιά του σημαντικότερου προβλήματος της χώρας.

Μαζί με πολλούς άλλους υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια πως η εξουσία στη χώρα μας βρίσκεται στα χέρια μιας ολιγομελούς οικονομικής ολιγαρχίας η οποία χρησιμοποιεί ως εργαλεία επιβολής και ελέγχου από τη μια μεριά τα 'πολιτικά' 'κόμματα' και από την άλλη τα μέσα 'ενημέρωσης'. Δεν είναι μυστικό ότι συχνά η ολιγαρχία αυτή έχει και εγκληματικά χαρακτηριστικά, συχνότερα μεν του αστικού, όχι σπάνια δε και του ποινικού δικαίου.

Στο πλαίσιο αυτό, πράγμα που δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, προωθείται συχνά και ο έλεγχος ποδοσφαιρικών ομάδων, ούτως ώστε να υπάρχει μια - αποχαυνωμένη, προφανώς - "λαϊκή βάση" υποστήριξης του εκάστοτε ολιγάρχη αλλά και, μεταξύ των 'οργανωμένων οπαδών' (δηλαδή των hooligans), ένα πρώτης τάξεως 'φυτώριο' για την στρατολόγηση νέων μελών σε ομάδες - συμμορίες που δρουν στο έγκλημα.

Υπ' αυτήν την έννοια, οποιος δεν κατανοεί σε βάθος αυτήν τη διασύνδεση οικονομικών συμφερόντων, πολιτικού συστήματος και εγκλήματος μάλλον δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα.

Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η δια νόμου κατάργηση του 'επαγγελματικού' 'ποδοσφαίρου' μέχρι να εξυγιανθεί ο χώρος είναι η μόνη λύση. Αναμφίβολα συντάσσομαι με αυτήν την άποψη, διαφορετικά θα υπάρχει πάντα ένας Κοσκωτάς που θα φέρνει έναν Ντέταρι, πάντα ένας 'Καπετάνιος' που θα μπουκάρει στο γήπεδο με τα κουμπούρια (πολύ πριν τον Ιβάν...) και η παρακμή θα συνεχίζεται δίχως κανένα έλεος (για να ανφερθώ σε γεγονότα της δεκαετίας του '80. Δυστυχώς η πρόσφατη ειδησεογραφία προσφέρει πολύ περισσότερα παραδείγματα).

Φοβάμαι όμως ουδείς έχει τη δύναμη να το κάνει (με την προφανή εξαίρεση ενός αφυπνισμένου λαϊκού κινήματος). Ουδένα από τα υφιστάμενα πολιτικά κόμματα (πλην ίσως του ΚΚΕ, το οποίο όμως αν γίνουν εκλογές και κερδίσει, μάλλον θα πει ότι έγινε προβοκάτσια και θα μείνει στην αντιπολίτευση) δεν μπορεί να ορθώσει το απαραίτητο ανάστημα, καθώς τόσο η ίδια η ύπαρξη των περισσοτέρων κομμάτων όσο και η δυνατότητά τους να απευθυνθούν στη λαϊκή βάση (αφού έχουν πάψει από καιρό να έχουν οργανώσεις και έχουν μεταβληθεί σε 'τηλεοπτικά κόμματα') ελέγχετα εν τέλει από αυτήν την ολογαρχία που περιγράφεται παραπάνω.

Τι μπορεί να γίνει; 

Συγχωρείστε με που επαναλαμβάνομαι αλλά μόνο η ουσιαστική επιστροφή μας στην αληθινή πολιτική, η ανάκτηση της ιδιότητας του πολίτη και η αποκήρυξη του περιορισμού μας στον ρόλο του ψηφοφόρου, μόνο αυτή μπορεί να ανοίξει μια χαραμάδα ελπίδας σε όσους ενδιαφέρονται για τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας.

La Bourgeoisie grecque

Λένε ότι μια φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις. 

Η παρακάτω φωτογραφία, δυστυχώς, είναι απελπιστικά ακριβής σχετικά με ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα: Η θέση της 'αστικής τάξης' έχει καταληφθεί, ως επί το πλείστον (οι εξαιρέσεις πάντοτε επιβεβαιώνουν τον κανόνα), από ένα περίεργο μείγμα, έναν συρφετό κατσαπλιάδων και τραχανοπλαγιάδων. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Βασίλης Ραφαηλίδης "φορούν σκαρπίνια αλλά τους χτυπάνε, διότι τα πόδια τους ακόμα είναι συνηθισμένα στα τσαρούχια".

Είναι πρόβλημα αυτό; Μεγάλο. Διότι η αστική τάξη είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά σε σχέση με τη φεουδαρχία και, σε τελική ανάλυση, είναι απαραίτητος ο σχηματισμός της για την πρόοδο της κοινωνίας.  Σχηματισμός που, απ' ότι φαίνεται, ουδέποτε έλαβε χώρα στην Ελλάδα. 

Διαπίστωση που, εκτός των άλλων, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την αδυναμία της 'παραδοσιακής' αριστερής ανάλυσης στην ελληνική περιπτωση: Αφού δεν υφίσταται 'αστική τάξη', υπό την ευρωπαϊκή έννοια του όρου τουλάχιστον, ομοίως δεν υφίσταται και προλεταριάτο.

Που πρέπει να κοιτάξουμε λοιπόν για να βρούμε τα 'role models' που χρειαζόμαστε; Όπως πολλές φορές έχει γραφτεί στο ιστολόγιο αυτό, με βάση τα γραπτά και τα λεγόμενα του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, το κυρίαρχο παράδειγμα προς μίμηση πρέπει να είναι εκείνο των μαστόρων. 

"Να γίνουμε όλοι μάστορες" είπε ο μεγάλος αυτός πολιτικός στα τέλη του 20ου αιώνα, μιλούσε εις ώτα μη ακουόντων.

Ίσως, λοιπόν, να έχουν ωριμάσει οι συνθήκες και να ήρθε η ώρα να τον ακούσουμε και να κινηθούμε σε αυτόν τον δρόμο της δημιουργίας. Δρόμο που κανονικά ανοίγει η αστική τάξη, η οποία όμως στην περίπτωσή μας έμεινε στα δημόσια έργα και στις αμυντικές προμήθειες, κινούμενη μάλιστα συχνά στα όρια της νομιμότητας.

Έχει δίκιο ο κ. Πρωθυπουργός

Σε δηλώσεις του την ημέρα συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, μετά τα αδιανόητα συμβάντα που έλαβαν χώρα στη διάρκεια της κακοκαιρίας "Ελπίδα", ο κ. Πρωθυπουργός δήλωσε:

«μέσα σε 30 μήνες δύσκολα λύνονται προβλήματα δεκαετιών και πολύ περισσότερο όταν συνδυάζονται με αλλεπάλληλες και ταυτόχρονες προκλήσεις σε πολλά και διαφορετικά μέτωπα»

Στο ιστολόγιο αυτό έχω κατ' επανάληψη επικρίνει σφόδρα τον κ. Μητσοτάκη, όχι βεβαίως διότι έχω κάτι προσωπικό μαζί του αλλά διότι πιστεύω ακράδαντα πως ο νεποτισμός και η αναξιοκρατία που εκείνος νομοτελειακά φέρνει αποτελούν τον πυρήνα των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων της χώρας μας. Θέλω όμως με απόλυτη ειλικρίνεια να πω ότι συμφωνώ απολύτως με την παραπάνω διαπίστωσή του.

Πράγματι, το ελληνικό κράτος βασανίζεται από διαχρονικές ανεπάρκειες. Ποια είναι η κύρια αιτία των ανεπαρκειών αυτών; 

Φοβάμαι πως η απάντηση εδώ είναι δύσκολη για τον κ. Μητσοτάκη: Η αιτία δεν είναι άλλη από την αναξιοκρατία, ρίζα της οποίας είναι ο νεποτισμός, ακραία προσωποποίηση του οποίου αποτελεί ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης: Μην ξεχνάμε πως είναι Πρωθυπουργός, υιός Πρωθυπουργού, αδερφός τ. Υπουργού Εξωτερικών και τ. Δημάρχου Αθηναίων, της οποίας ο υιός είναι ο τρέχων Δήμαρχος Αθηναίων παράλληλα με τον θείο του, τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Μεταξύ μας, Μεταξά, δηλαδή, που έλεγε η παλιά διαφήμιση που κατέστη ευφυολόγημα.

Ναι λοιπόν, πράγματι, τα προβλήματα δεκαετιών κατά κανέναν τρόπο δεν λύνονται σε τριάντα μήνες. Μια πρώτη διαπίστωση είναι ότι ακριβώς για αυτόν τον λόγο, ήταν απολύτως άδικη, καιροσκοπική και τυμβωρυχική η επικών διαστάσεων και χολυγουντιανής σκηνοθεσίας κριτική που στήθηκε εναντίον του κ. Τσίπρα για την τραγωδία στο Μάτι, κριτική που ακόμα και σήμερα επιστρατεύουν για να διασωθούν επικοινωνιακά οι κυβερνώντες (αλήθεια, πόσες φορές ακόμα θα τους 'θάψουμε' αυτούς τους ανθρώπους;) ενώ παράλληλα η παντελώς ανεπαρκής διαχείριση της πανδημίας μας έχει κοστίσει "ένα Μάτι την ημέρα" επί πολλούς μήνες... η ύβρις φέρνει τη νέμεση, θα σημείωνε ο ανεξάρτητος παρατηρητής.

Τα πράγματα όμως γίνονται ακόμα χειρότερα αν αναρωτηθεί κανείς ποιος κυβερνούσε κατά τη διάρκεια των δεκαετιών στις οποίες αναφέρεται ο κ. Μητσοτάκης. 

Μήπως ήταν άραγε και ο ίδιος Υπουργός στην κυβέρνηση του Καραμανλή του Β'; Μήπως διάφοροι πρώτου και δευτέρου βαθμού συγγενείς του είχαν για πολλά χρόνια την ευθύνη της κυβέρνησης της χώρας; Μήπως το μιζοκόμμα της δήθεν 'νέας' και δήθεν 'δημοκρατίας', μαζί με το έτερο μιζοκόμμα, το δήθεν 'πανελλήνιο', δήθεν 'σοσιαλιστικό' και δήθεν 'κίνημα', κυβερνούσαν εναλλάξ από το 1974 μέχρι το 2015 και το μόνο που κατάφεραν ήταν να διασπαθίσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, να παραδώσουν έναν κρατικό μηχανισμό υπό πλήρη διάλυση, να σύρουν τη χώρα στην σκλαβιά του διεθνούς δανεισμού και να στείλουν εκατοντάδες χιλιάδες νέους στη μετανάστευση; 

Ποιος έχει την ευθύνη για όλα αυτά; Η απάντηση είναι προφανής. Όπως προφανής είναι και η ορθότητα της λαϊκής ρήσης που επισημαίνει πως "από τότε που βγήκε η συγγνώμη, χάθηκε το φιλότιμο".

Όχι λοιπόν κ. Μητσοτάκη, δεν έχετε το δικαίωμα να ζητάτε συγγνώμη. Για την ακρίβεια, δυστυχώς για όλους μας, δεν έχετε καν το ηθικό και πολιτικό δικαίωμα να κυβερνάτε αυτήν τη χώρα. Είτε το θέλετε ή όχι, δεν είστε παρά ένας ένοχος εκπρόσωπος, μιας ένοχης παράταξης - πυλώνα ενός ενόχου συστήματος εξουσίας το οποίο έριξε τη χώρα στα βράχια. 

Φτάνει πια.

Ο ελληνικός λαός το οφείλει στην ιστορία του να αφυπνιστεί. Οι ψηφοφόροι οφείλουν να ανακτήσουν την ιδιότητα του πολίτη. Οι ζούγκλες από μπετόν πρέπει να ξαναγίνουν πόλεις. Η πολιτική, η ύψιστη των τεχνών, πρέπει να επανέλθει στον τόπο που γεννήθηκε και να αναδείξει νέα πολιτικά υποκείμενα, συλλογικά και ατομικά, που θα οδηγήσουν τη χώρα στον 21ο αιώνα με γνώμονα την αξιοκρατία, τη δικαιοσύνη και τον ορθολογισμό, όπως αυτή το δικαιούται. 

Έχει έρθει άραγε αυτή η στιγμή; Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακόμα. Θα φανεί όμως, σύντομα. Για την ώρα μπορούμε μόνο να ελπίζουμε και να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να διατηρούμε την αντικειμενικότητα και την ευθυκρισία μας μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής ερημοποίησης (τόσο η αξιωματική όσο και η υπόλοιπη αντιπολίτευση απέχουν πολύ από το να προσφέρουν μια ρεαλιστικά αξιόπιστη εναλλακτική...) και ολοκληρωτικού τύπου προπαγάνδας.