Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, ένας Μεγάλος Επαναστάτης

Ένας από τους λόγους που θα μείνει για πάντα στην μνήμη μου το έτος 2020 ήταν γιατί γνώρισα το αληθινό πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Όχι, δεν ήταν μέσα από κάποια μεγάλη δυσκολία ή κάποιου είδους ακραία εμπειρία, όπως συχνά συμβαίνει. Αντίθετα, τον Ιησού Χριστού νομίζω πως μπόρεσα να τον κοιτάξω πρώτη φορά στα μάτια διαβάζοντας τον "Τελευταίο Πειρασμό" του Νίκου Καζαντζάκη. Δεν μου έχει μείνει καμία αμφιβολία πως ήταν μια συνάντηση αποκαλυπτική, απίστευτα διδακτική και εντυπωσιακά ουσιώδης για τη διαμόρφωσή μου, καθώς νομίζω πως μπόρεσα να καταλάβω, τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο, τα μηνύματα που θέλησε να μας δώσει ο "Υιός του Ανθρώπου" αλλά και ο "Υιός του Θεού" για τους θρησκευόμενους.

Ανεξάρτητα λοιπόν της τοποθέτησης καθενός από εμάς σχετικά με την ύπαρξη ή όχι κάποιας ανώτερης δύναμης (δεν φιλοδοξώ στο σύντομο αυτό άρθρο να απαντήσω στο προαιώνιο ερώτημα του εάν υπάρχει τελικά Θεός ή όχι - σημειώνω όμως πως εδώ και χρόνια έκρινα πως το ίδιο το ερώτημα με υπερβαίνει, οπότε δηλώνω πλέον αγνωστικιστής), ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ είναι ένα από τα σημαντικότερο πρόσωπα της παγκόσμιας ιστορίας και θέτει μια κορυφαία υποψηφιότητα για τον τίτλο του μεγαλύτερου, του πιο ριζοσπαστικού επαναστάτη που πάτησε ποτέ στη γη.

Πηγαίνοντας κατευθείαν στο συμπέρασμα, τελειώνοντας τον "Τελευταίο Πειρασμό" μου δημιουργήθηκε μια ισχυρότατη πεποίθηση πως σκοπός της ζωής δεν είναι άλλος από το νόημα. Είναι ίσως κάτι σαν έναν αγώνα νοηματοδοσίας που κάθενας μας συμμετέχει από την στιγμή που υπάρχει και η η ίδια η ποιότητα και η αξία του νοήματος που επιλέγει (ελπίζω) να δώσει κανείς στη ζωή του είναι και το μέτρο της αξίας της. Για να μπορέσει όμως κανείς να πλοηγηθεί σε μια τόσο απαιτητική διαδρομή, χρειάζεται χάρτη και πυξίδα, που τις προσέφερε απλόχερα ο Ναζωραίος: Τη συγχώρεση και την αγάπη.

Αν κάποιος αναλογιστεί τη βαρύτητα των παραπάνω, δεν μπορεί παρά να συγκλονιστεί. Ο Άνθρωπος είναι εν τέλει ένας μικρός Θεός: Έχει την απόλυτη ελευθερία να νοηματοδοτήσει τη ζωή του όπως εκείνος θέλει. Το τίμημα για αυτήν την αδιανόητη εξουσία είναι βέβαια πικρό: Η ελευθερία έρχεται μαζί με το πεπερασμένο της ύπαρξης, ένα τίμημα που κάνει τη μεγάλη πλειοψηφία ημών να παραλύει και να μην μπορεί τελικά να ζήσει. Την στιγμή όμως που κάποιος θα συνειδητοποιήσει αυτήν την τεράστια ελευθερία και εξουσία, την στιγμή που θα επιλέξει να μην τρέμει στην σκέψη του θανάτου, τότε μπορεί πραγματικά να ανυψωθεί σε ένα πολύ ανώτερο επίπεδο. Ο φόβος βέβαια και ο φθόνος καραδοκούν. Σε τελική ανάλυση, ο φόβος και ο φθόνος είναι που μας υπενθυμίζουν διαρκώς την θνητότητά μας και επαναφέροντας το πεπερασμένο της ύπαρξής μας, που το μεταμφιέζουν σε μια υποτιθέμενη ματαιότητα, γίνονται μήτρα κάθε αρνητικής σκέψης, πράξης και ενέργεια.

Στη μεγάλη δυσκολία αυτή, κάθε άνθρωπος, κάθε μικρός Θεός δηλαδή, έχει δυο πανίσχυρα όπλα: Την αγάπη και τη συγχώρεση. Είναι εύκολο να το λες και - πολύ - δύσκολο να το κάνεις. Όποιος όμως καταφέρει να αγαπήσει δίχως όρους και προϋποθέσεις (ακόμα λοιπόν και τον "εχθρό" και τον "αντίπαλο", όπως αγαπά το παιδί, τον γονιό, τον αδερφό ή τον σύντροφο) και όποιος έχει καταφέρει να συγχωρήσει επίσης δίχως όρους και προϋποθέσεις, έχει κάνει αυτός ο Άνθρωπος ένα βήμα προς την ίδια τη θέωση, ένα βήμα προς την εκπλήρωση της δυνατότητάς του να γίνει μικρός Θεός.

Τα παραπάνω νομίζω πως έχουν έναν εκπληκτικά επαναστατικό χαρακτήρα αφού εν τέλει αφορούν στην ίδια την απελευθέρωση του ανθρώπου από τον κορυφαίο των φόβων, τον φόβο του θανάτου, ενώ απαντούν στο πλέον μείζον των ερωτημάτων, στο νόημα της ζωής. Εκτός αυτών των θεμελιωδών όμως, ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ υπήρξε επαναστατικός σε μια σειρά από 'μικρότερα' (τρόπος του λέγειν, μικρότερα) και πιο πρακτικά ζητήματα: Τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και την ισότητά της με τον άντρα. Την προστασία των φτωχοτέρων και την αναδιανομή του πλεονάσματος. Την αποκήρυξη των φορμαλισμών, των στερεοτύπων και των διακρίσεων. Ο Ιησούς, πέραν πάσης αμφιβολίας, ήταν Ο Κορυφαίος των Επαναστατών.  

Βέβαια, όπως μάλλον ήταν αναμενόμενο, ο λόγος του έχει στρεβλωθεί διαχρονικά σε αδιανόητο βαθμό. Το κατεστημένο φέρθηκε όπως πάντα πονηρά: Αντιμέτωπο με το κύμα που θα το διέλυε, αποφάσισε να αγκαλιάσει τον Χριστιανισμό και επιδόθηκε στο αγαπημένο του σπορ: Τη συνεχή, μεθοδική και μεθοδευμένη στρέβλωση λέξεων και εννοιών ώστε να ντύνει και να παρουσιάζει ως "χριστιανικό" το πλέον αντίθετο όσων εδίδαξε ο Ναζωραίος. Φτάσαμε λοιπόν να έχουν έναν νεο-ειδωλολατρισμό, να έχουμε στρατιωτικού τύπου 'ιεραρχίες' στις τάξεις της εκκλησίας και να βάζουμε ένα υποτιθέμενο χριστιανικό πέπλο στις πιο αισχρές πράξεις εκμετάλλευσης (για να μην πω και συχνά στην ιστορία και στα χειρότερα εγκλήματα της ανθρωπότητας, όπως π.χ. οι σταυροφορίες και η ιερά εξέταση). Αυτά όμως θα ήθελα να τα αναλύσω σε ένα απόμενο άρθρο. 

Σήμερα επιθυμία μου είναι να δηλώσω τη μεγάλη μου έκπληξη, ενθουσιασμό και ικανοποίηση από τις οποίες διακατέχομαι αναλογιζόμενος αυτό που αντιλαμβάνομαι ως αληθινό, ουσιώδες μήνυμα του Ιησού Χριστού: Αγαπάτε αλλήλους. Συγχωρείτε τον συνάνθρωπό σας (και πρώτα, τον ίδιο σας τον εαυτό). Δώστε αληθινό νόημα στο μοναδικό, μαγικό ταξίδι της ζωής, αυτό το ανεπανάληπτο δώρο που μας δίδεται εφάπαξ και εναπόκειται σε καθέναν από εμάς εάν θα το απολαύσει ή όχι.

Εύχομαι από καρδιάς καλά Χριστούγεννα με υγεία, ευτυχία και πρόοδο!

Το πιο όμορφο δώρο γενεθλίων

To έτος 2020 θα μείνει σίγουρα στην ιστορία ως μια δύσκολη χρονιά. Ήδη η ανθρωπότητα μετρά περισσότερα από ενάμισι εκατομμύριο θύματα από την πανδημία του νέου κορωνοϊού, ενώ οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες αυτού του πρωτόγνωρου γεγονότος θα μας ακολουθούν για πολλά χρόνια.

Σε προσωπικό επίπεδο όμως, το έτος αυτό στο οποίο διένυσα την απόσταση από τα 42 έως τα 43 χρόνια μου, όσο κι αν δυσκολεύομαι να το παραδεχτώ ήταν μια πολύ καλή χρονιά. Οι λόγοι είναι πολλοί και θα τους αναφέρω σε μελλοντικά άρθρα, σήμερα όμως θα αναφερθώ σε έναν και μόνο: Τον έρωτα.

Ας μην βιαστεί  ο αναγνώστης του ιστολογίου: Δεν αναφέρομαι σε έρωτα με κάποιο συνάνθρωπο (την κορυφαία κατάσταση του ανθρωπίνου είδους, αφού ο έρωτας και μόνο αυτός είναι το αντίδοτο στην τραγωδία της ύπαρξης) αλλά στο αμέσως σημαντικότερο, τον έρωτα με την γνώση. Για την ακρίβεια, στη δική μου περίπτωση, τον έρωτα με τη θεωρία γράφων.

Ήταν λοιπόν τον Μάρτη του 2020 που άρχισα να διαβάζω το υπέροχο βιβλίο "Introduction to Graph Theory" του Richard J. Trudeau. Με ενθουσίασε ο τρόπος γραφής του και η υπέροχη εισαγωγή στα "Pure Mathematics", τα οποία θα τα μετέφραζα ως "καθαρά μαθηματικά" (χωρίς όμως να είμαι βέβαιος πως η απόδοση είναι ορθή).

Μόλις στη σελίδα 38 έκπληκτος διάβασα μια προσέγγιση σχετικά με την αυθεντική έννοια των γράφων και συγκεκριμένα των ισόμορφων γράφων. Υποστηρίζει ο συγγραφέας ότι οι γράφοι όχι μόνο είναι αυθύπαρκτοι (δηλαδή δεν τους κατασκευάζουμε αλλά τους ανακαλύπτουμε), αλλά ότι υπήρχαν πάντοτε και θα υπάρχουν πάντοτε, ανεξάρτητα από τη γέννηση ή ακόμα και το τέλος του υπαρκτού κόσμου. 

Φέρνει το παράδειγμα δυο ισόμορφων γράφων και λέει πως οι γράφοι αυτοί ήταν ισόμορφοι ακόμα και πριν την δημιουργία του ηλιακού συστήματος ενώ αναμφίβολα θα παραμείνουν ισόμορφοι και μετά την πιθανή μελλοντική καταστροφή του. 

Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς για τη σύνδεση των "καθαρών μαθηματικών" με τον "κόσμο των ιδεών" του Πλάτωνα. Νομίζω πως η αιχμή της ανθρώπινης σκέψης στην εποχή μας κινείται ακριβώς σε αυτά τα μονοπάτια, από τον Μάνο Δανέζη που ισχυρίζεται στον "Παράξενο Κόσμο του Sir William Crookes" ότι η μάζα και η ενέργεια δεν είναι παρά ψευδαισθήσεις - το μόνο που οφείλει να υπάρχει είναι η πληροφορία, ή τον Max Tegmark που με ενθουσιασμό αναφέρει παρόμοιες (αν και ελαφρώς διαφορετικές) ιδέες στο "Our Mathematical Universe".

Είμαι πραγματικά ευγνώμων λοιπόν που το έτος 2020 μου έδωσε την ευκαιρία να εμπλουτίσω την 43η περιστροφή μου γύρω από τον ήλιο με πολύ διάβασμα, με μια επανεισαγωγή στη φιλοσοφία και με μια εμβάθυνση στην κορυφαία μορφή της, τα καθαρά μαθηματικά. Το βράδυ λοιπόν πριν το ξημέρωμα των 43ων γενεθλίων μου, δεν μπορούσα να το γιορτάσω διαφορετικά: Διάβασα - ακόμα μια φορά - το 6ο κεφάλαιο του Trudeau σχετικά με τον χρωματισμό των γράφων (graph coloring) και σίγουρα το απόλαυσα περισσότερο από κάθε άλλη φορά (ας σημειώσω πως ο χρωματισμός των γράφων έχει ιδιαίτερα σημαντικά εφαρμογές στην επιστήμη υπολογιστών).

Είχα γράψει στην αρχή της πανδημίας ότι η μεγάλη αυτή δυσκολία θα σημάνει μια μεγάλη νίκη του ανθρώπου. Παρότι έπεσα έξω στην πρόβλεψη μου για τον αριθμό των νεκρών, εξακολουθώ να το πιστεύω στο ακέραιο. Ο άνθρωπος πέτυχε μια μεγάλη νίκη και την πέτυχε χάρη στην σκληρή εργασία γενιών και γενιών επιστημόνων, ανθρώπων που αφιερώνουν τη ζωή τους ολόκληρη για να βάλουν (στην καλύτερη των περιπτώσεων) ένα μικρό λιθαράκι στο οικοδόμημα της επιστημονικής γνώσης. 

Σήμερα λοιπόν που κλείνω τα 43 μου χρόνια νιώθω την ανάγκη να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους αυτούς τους εργάτες της γνώσης, χάρη στους οποίους ο κόσμος που ζούμε κάθε μέρα γίνεται λίγο καλύτερος. Θεμέλιο όλων των γνώσεων δεν είναι άλλο από τα μαθηματικά, η πραγματική ουσία των οποίων βρίσκεται στα καθαρά μαθηματικά.

Νιώθω  πως η ανακάλυψη αυτή ήταν για μένα ένα μεγάλο δώρο και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να απολαύσεις ένα δώρο από το να το μοιραστείς! Μη διστάσετε λοιπόν, κάντε το βήμα: Τα μαθηματικά σας περιμένουν! Εξάλλου, ο Richard Trudeau το γράφει στην αρχή, η θεωρία γράφων είναι "recreational mathematics", μια πραγματικά ενδιαφέρουσα μορφή διασκέδασης! Και μη φοβάστε: Αν πάνε πολλά χρόνια που έχετε αφήσει το σχολείο ή το πανεπιστήμιο και ειλικρινά δεν θυμάστε απολύτως τίποτα από όσα μαθηματικά είχατε διδαχτεί, τόσο το καλύτερο. 

Βλέπετε, μάλλον ο τρόπος που διδασκόμαστε τα μαθηματικά είναι τόσο πολύ λάθος, που το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ξεχάσουμε τα "μαθηματικά του σχολείου" και να τα ανακαλύψουμε μόνοι μας εκ νέου, πρώτα και κύρια ως μια μορφή διασκέδασης και προσωπικής ανάπτυξης.

Τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, ξημερώματα Τετάρτης 9 Δεκεμβρίου 2020, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά κάθε αναγνώστη του άρθρου αυτού για το ενδιαφέρον και τον χρόνο του! Ακόμα, ως μεσήλικας πλέον επισήμως,  θα ήθελα να δώσω μια συμβουλή: Τα δυο ισχυρότερα θεμέλια στη ζωή είναι η αγάπη και η γνώση. Το πρώτο, η αγάπη, είναι συνάμα πολύ απλό και πολύ δύσκολο να εξηγηθεί, δεν νιώθω ακόμα επαρκής για να το αναλύσω. Το δεύτερο όμως, η γνώση, είναι πολύ απλούστερο: Ο συνδυασμός της περιέργειας και της λογικής μπορούν να μας οδηγήσουν σε διαδρομές πέρα από την ισχυρότερη φαντασία. Μη διστάζετε λοιπόν!

Η γλώσσα της αλήθειας και η επιδημία της υποκρισίας

O Αντιδήμαρχος Αθηναίων κ. Nικόλαος Μακρόπουλος έκανε μια ανάρτηση στο facebook στην οποία εξέφρασε την απογοήτευσή του. Απογοήτευση που πηγάζει από την αντικειμενική του αδυναμία να επισκεφθεί το πανέμορφο Baden-Baden και να οδηγήσει την αγαπημένη του Aston Martin στους δρόμους του Black Forest.

Πολλοί έσπευσαν να τον λοιδορήσουν και να τον κατηγορήσουν με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να διαγράψει την ανάρτησή του. Προσωπικά νομίζω πως ο κ. Μακρόπουλος αδικήθηκε διότι αν μη τι άλλο ήταν ειλικρινής. Δεν είπε ψέματα: Όντως στενοχωριέται που δεν θα μπορέσει να πάει σύντομα στο Baden-Baden, το οποίο πραγματικά είναι ένα φανταστικό μέρος, και αλήθεια λέει ότι θα του λείψει η οδηγική εμπειρία της Aston Martin του, ένα αντικειμενικά καταπληκτικό αυτοκίνητο που στους δρόμους εκείνου του τόπου βρίσκεται στο στοιχείο του.

Αναμφίβολα βέβαια οι δηλώσεις αυτές θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για έλλειψη ενσυναίσθησης - όπως πλέον είναι politically correct να λέγεται η συμπόνια - ίσως και για εγωισμό ή ακόμα και για απόλυτη αποσύνδεση από την πραγματικότητα μιας χώρας που βρίσκεται στο αποκορύφωμα μιας αδιανόητης υγειονομικής κρίσης και ετοιμάζεται για κάτι που ίσως είναι η χειρότερη οικονομική κρίση της ιστορίας της.

Όλοι αυτοί έχουν δίκιο. Πρέπει να το επαναλάβουμε όμως, ο κ. Αντιδήμαρχος έχει ένα πολύ ισχυρό ελαφρυντικό: Είναι ειλικρινής. Δεν είπε τίποτα άλλο παρά την αλήθεια. Εν πλήρει αντιθέσει με όλους εκείνους που "συμπονούν" τον ελληνικό λαό στις απίστευτα δύσκολες στιγμές που περνάει μέσα από την άνεση και την ασφάλεια των πολυτελεστάτων κατοικιών τους, βορείως και νοτίως των Αθηνών.

Είχε γραφτεί ήδη από τον Μάρτιο σε αυτό το ιστολόγιο, ο κορωνοϊός εκτός όλων των άλλων εντείνει και τις κοινωνικές ανισότητες. Όπως φαίνεται όμως, εντείνει και την υποκρισία το ύψος της οποίας έχει πια καταστεί δυσθεώρητο. Το έδειξε με τις πράξεις του άλλωστε, με ιδιαίτερα εύγλωττο μάλιστα τρόπο, ο Ποδηλάτης της Πάρνηθος.