Είναι τελικά “cool” να έχεις startup; H Gisele, o Zuckerberg και η πραγματική ευτυχία

Αναδημοσίευση από το http://hellenicstartups.gr/?p=687

Όλο και περισσότερα startup events γίνονται στην Ελλάδα. Μόνο το περασμένο Σ/Κ πρέπει να είχε 3-4 διαφορετικά μόνο στην Αθήνα. Θα έλεγε κανείς πως τα startup events είναι τα νέα hot spots. Τι πρέπει να κάνεις για να γνωρίσεις τη γυναίκα των ονείρων σου; Στα 70s έπρεπε να είσαι πολιτικοποιημένος και να πηγαίνεις στο “Ρήγα Φεραίο”. Στα 80s να σου αρέσει η Rock μουσική και στα 90s να είσαι fit και να χαίρεσαι να πληρώνεις μεγάλους λογαριασμούς στο Κολωνάκι και στη Μύκονο. Σήμερα; Δεν χωρά καμία αμφιβολία: Για να είσαι cool πρέπει να είσαι σε κάποιο startup event! Από το TEDx, το open-coffee μέχρι το StartupLive και το Entrepreneur Week.

Είναι πολύ cool να είσαι “entrepreneur”!

Σοβαρά; Δυστυχώς όχι και τόσο.

Τα άτομα που στα 70s “σύχναζαν” στο Ρήγα Φεραίο έγιναν οι πιο ακραίοι νεοφιλελεύθεροι, οι rockers των 80s έκαναν άλμα από τον Alice Cooper προς τον Πλούταρχο και οι fit λεφτάδες των 90s έμειναν από “καύσιμα” στις πιστωτικές τους. Βάσιμα μπορεί να ανησυχεί κανείς λοιπόν πως οι σημερινοί “startup entrepreneurs” (πολλοί από αυτούς, για να είμαστε δίκαιοι) θα κάνουν παρόμοια στροφή 180°, πάντοτε “εξ’ανάγκης” (όπως ισχυρίζονται και όλοι οι προηγούμενοι).

Τι σε κάνει τελικά cool;

 

Σίγουρα το να είσαι sexy είναι cool! Ποιος λοιπόν δεν θα ήθελα να είναι μαζί με τη Gisele; Πιθανότατα οι περισσότεροι άντρες (ενδεχομένως και γυναίκες – πάντοτε ανοιχτόμυαλοι οι επιχειρηματίες) θα ήθελαν πολύ. Αν όμως μείνουν σε αυτόν τον στόχο, να είναι με τη Gisele, μάλλον θα μείνουν μόνοι τους με πολύ συγκεκριμένες δυνατότητες έκφρασης των συναισθημάτων τους. Πολύ περισσότερο, γυναίκες που θα ήθελαν να μοιάσουν στη Gisele, μάλλον θα ακολουθήσουν μια πορεία που δεν θα τις κάνει καθόλου περήφανες – ούτε καθόλου ευτυχισμένες.

Σίγουρα το να είσαι επιτυχημένος είναι cool! Ποιος λοιπόν δεν θα ήθελε να είναι τόσο πετυχημένος όσο ο Mark Zuckerberg και από ένα φοιτητικό όνειρο να δημιουργήσεις μια εταιρεία αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων;  Θα το ήθελαν πολλοί – ίσως όλοι. Όχι λίγες φορές ακούμε διαφόρους, ειδικούς και “ειδικούς”, να μιλούν για το “ελληνικό facebook”, την “ελληνική google” και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Φανερώνεται μεγάλη άγνοια του οικοσυστήματος των startups και αναμφίβολα ένας επιχειρηματικός επαρχιωτισμός. Είναι βέβαιο πως αν ο μέσος νεοφυής επιχειρηματίας γινόταν γνώστης όλων των συμβιβασμών και των καταστάσεων που απαιτούνται για ένα τέτοιο εγχείρημα (μια μικρή γεύση πήραμε από τη “βουτιά” της μετοχής), μάλλον θα έβλεπε πως δεν είναι και τόσο cool.

Τι μπορεί τελικά να σε κάνει cool; Σίγουρα το να είσαι ευτυχισμένος είναι cool! Ποιος είναι λοιπόν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη γη; Όπως ίσως θυμάστε από το σχολείο, το ερώτημα αυτό είχε τεθεί και απαντηθεί πριν περισσότερα από 2.500 χρόνια:

Ο Κροίσος λοιπόν είχε ρωτήσει το Σόλωνα, ποιος είναι ο ευτυχέστερος των ανθρώπων στη γη, αναμένοντας από τον επισκέπτη να αναγνωρίσει την ευτυχία του οικοδεσπότη. Περιέργως όμως ο Σόλων απάντησε πως οι πλέον ευτυχείς άνθρωποι στη γη ήταν δυο, ο Κλέοβις και ο Βίτων.  Η συνομιλία τους έληξε με το γνωστό “μηδένα πρό του τέλους μακάριζε” – Που μάλλον αφορά τους “αριστερούς”, τους “rockers” και τους “πλούσιους” που αναφέραμε νωρίτερα.

Ποιος λοιπόν θα ήταν ο Κλέοβις και ο Βίτων του 21ου αιώνα στην Ελλάδα;  

Δεν χωρά αμφιβολία πως παρόμοια ευτυχία μπορεί να βιώνει ένας Έλληνας δημιουργός ο οποίος παρά τις τόσο αντίξοες συνθήκες εξακολουθεί να έχει μια ευημερούσα παραγωγική δραστηριότητα, καλύπτοντας τις προσωπικές και οικογενειακές βιοποριστικές του ανάγκες, δίνοντας θέσεις εργασίας που βοηθούν άλλους συμπολίτες και τις οικογένειές τους να καλύψουν τις δικές τους βιοποριστικές τους ανάγκες και, πάνω απ’ όλα, παράγει προϊόντα / υπηρεσίες που καλύπτουν πραγματικές ανάγκες συνανθρώπων του, οι οποίοι το αναγνωρίζουν έμπρακτα αγοράζοντας τα.

Κλέοβις και Βίτων λοιπόν είναι σήμερα κάθε συνάνθρωπός μας που καταφέρνει να είναι πραγματικά χρήσιμος, που καλύπτει μια ανάγκη συνανθρώπων του, οπουδήποτε και αν είναι αυτοί στον πλανήτη,πραγματώνοντας της δημιουργικότητά του.

Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που θέλουμε να δώσουμε με την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων:  Το επιχειρηματικό μας ίνδαλμα δεν είναι ο Mark Zuckerberg αλλά ο απλός επιχειρηματίας, καθένας από εμάς, που πραγματώνοντας τη δημιουργικότητά του δίνει ποιοτικές θέσεις εργασίας και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας – Όπως ίσως η γυναίκα της ζωής μας δεν είναι η Gisele αλλά η απλή κοπέλα που είναι δίπλα μας στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά και οπουδήποτε αλλού.

Είναι απλό: Θα κάνουμε τα πάντα για να γίνουμε χρήσιμοι, βέβαιοι πως έτσι θα γίνουμε και ευτυχισμένοι.

Κλέοβις, Βίτων και επιχειρηματικότητα

Είχα σήμερα τη χαρά να κάνω μια ομιλία στο Athens Startup Weekend University στο πλαίσιο της υποστήριξης που παρείχε στην εκδήλωση η StartTech Ventures.

Βλέποντας με μεγάλη ανησυχία να δυναμώνει το φαινόμενο του "wannabe entrepreneur", θέλησα να μοιραστώ με τους φοιτητές τις σκέψεις μου για τον αληθινό λόγο που μπορεί να οδηγήσει κάποιον να προσπαθήσει να πραγματώσει τη δημιουργικότητά του.

Σε μια πολύ ωραία εκδήλωση στην ΑΣΟΕΕ τον Νοέμβριο του 2011, είχα σημειώσει πως τελικά η επιχειρηματικότητα έχει να κάνει με την ευτυχία. Τι είναι όμως ευτυχία σήμερα; Ποιος είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος; Μια ερώτηση που σίγουρα αξίζει όλοι μας να απαντήσουμε.

Για τη δική μου απάντηση, μπορείτε να δείτε παρακάτω:

20120930 sv.tsigos as_wuni from StartTech Ventures

Σίγουρα, η ιστορία του Κλέοβι και του Βίτωνα έχει πολλά να μας διδάξει σήμερα! Ελπίζω πως πολλοί φοιτητές - και όχι μόνο - θα αντιληφθούν το νόημα και θα πράξουν αναλόγως.

Επικίνδυνη πρόβλεψη

Περπατώντας σήμερα στην Πανεπιστημίου και ενώ το απαίσιο αίσθημα της εισπνοής των χημικών είναι ακόμα έντονο, θα ήθελα να διακινδυνεύσω μια πρόβλεψη: Η σύγκρουση εξουσίας που έρχεται είναι Χρυσή Αυγή εναντίον ΚΚΕ.

Εξηγούμαι:

Έχω πολλάκις μιλήσει για την ανάγκη επιστροφής στην πολιτική με την αυθεντική έννοια του όρου. Για τις λέξεις Πόλις, Πολίτης, Πολιτισμός, Πολιτική που έχουν τόσο βάρβαρα στρεβλωθεί με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε. Έχω ακόμα, όπως πολλοί άλλοι, πει πολλές φορές πως είναι απαραίτητο να ορίσουμε εκ νέου τις έννοιες ΠΡΟΟΔΟΣ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ώστε καθένας να μπορέσει να τοποθετηθεί. Δεν θέλει μεγάλη ανάλυση για να φανερωθεί η τεράστια αυτή ανάγκη, η οποία θα αναδιατάξει συνολικά το πολιτικό σκηνικό και θα στείλει τις καρικατούρες στη φυσική τους θέση: Στις γελοιογραφίες.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι όλα τα κόμματα (μη-κόμματα) αρνούνται πεισματικά να ανοίξουν τη συζήτηση για το σημερινό νόημα προόδου & αντίδρασης. Αποτέλεσμα; Μένουμε σε μια μετεμφυλιοπολεμική ανάλυση "αριστεράς" - "δεξιάς" - "κέντρου" και εκατέρωθεν "άκρων", οι οποία καμία σχέση δεν έχει με τη σημερινή πραγματικότητα.

Επόμενο αποτέλεσμα; Δημιουργούνται προσδοκίες που διαψεύδονται μεγαλειωδώς! Συνέβη με τον ΓΑΠ, συμβαίνει με τον Σαμαρά, θα συμβεί με τον Τσίπρα. Και μετά, τι;

Μια ακόμα ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι ότι λόγω του γεγονότος ότι η "αριστερή" εκδοχή του ίδιου αποτυχημένου συστήματος καταρρέει νωρίτερα της "δεξιάς", το παλιό φάσμα δείχνει να μετακινείται προς τα δεξιά. Έτσι η αριστερά γίνεται κέντρο, το κέντρο δεξιά και η δεξιά, άκρα δεξιά. Δείτε ας πούμε τι έγινε με το (υποτιθέμενο) ΠαΣοΚ ή τι γίνεται τώρα με τον Κουβέλη...

Τι θα συμβεί λοιπόν το επόμενο διάστημα; Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα έρθει στην εξουσία σύντομα, αφού η απόσταση αντιπολιτευτικού λόγου - κυβερνητικών έργων τόσο για Σαμαρά όσο και για Βενιζέλο/Κουβέλη είναι τόσο μεγάλη που κανένας προπαγανδιστικός μηχανισμός δεν μπορεί να κρύψει. Τότε βεβαίως, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει αντιμέτωπος με τις δικές του αποφάσεις. Ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να αποφασίσει αν θα διαλύσει το κόμμα του ή αν θα διαλύσει τη χώρα. Ότι και αν αποφασίσει τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επανέλθει αυτόματα στις προ της 5ης Μαΐου δυνάμεις του, διότι πολύ απλά ο τρόπος που αντιπολιτεύεσαι καθορίζει και το πως θα κυβερνήσεις.

Όπως εξηγήσαμε λοιπόν, στο παλιό & ξεπερασμένο σύστημα αναφοράς, όλα τα "κόμματα" θα κινηθούν προς τα "δεξιά" - ήδη το έχουν κάνει άλλωστε. Τι θα σημάνει αυτό; Κάτι πραγματικά επικίνδυνο:

Τη συγκέντρωση πλειοψηφικών ρευμάτων γύρω από δυο κέντρα: Το ΚΚΕ, που θα συγκεντρώσει όλους τους απελπισμένους που τη δεκαετία του '80 και του '90 ψηφιζαν ΠαΣοΚ, και την Χρυσή Αυγή, που θα συγκεντρώσει όλους τους απελπισμένους που τη δεκαετία του '80 και του '90 ψηφιζαν Νέα Δημοκρατία.

Στο ερώτημα "τι θα συμβεί μετά;" δεν θα διακινδυνεύσω να δώσω απάντηση τώρα. Είναι βέβαιο πως η σύγκρουση θα είναι σφοδρή και ο σεβασμός στους θεσμούς από ελάχιστος έως ανύπαρκτος. Το ξαναζήσαμε εξάλλου από το 1946 έως το 1949 και πολλές φορές ακόμα παλιότερα στην ιστορία μας. 

Λένε πως "η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα". Ας ελπίσουμε πως έχουν δίκιο. Φοβάμαι πολύ πάντως πως για να φτάσουμε στη δυναμική επιστροφή του ορθού λόγου, ίσως πρώτα χρειαστεί να βιώσουμε τον παραλογισμό των άκρων. 

Στον Πατέρα του Απόστολου Γκανά - #TolisLovedMaria

Αγαπητέ Κύριε Γκανά,

Δεν είχα μέχρι σήμερα την τιμή να σας γνωρίσω. Όπως δεν είχα την πολύ μεγάλη τιμή να γνωρίσω και τον Τόλη "από κοντά", όμως μαζί με χιλιάδες άλλους που επικοινωνούσαμε μαζί του στα κοινωνικά δίκτυα νιώθουμε ότι τον ξέρουμε πάρα πολύ καλά, ότι ήταν ένας καλός φίλος.

Πρέπει να είστε πολύ σπουδαίος άνθρωπος, Κύριε Γκανά. Πολύ σπουδαίος άνθρωπος σίγουρα ήταν και η μητέρα του Τόλη, δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά ότι ο γιος σας ήταν ένας τόσο πολύ αξιόλογος άνθρωπος.

Ο φόβος είναι το πιο ανθρώπινο συναίσθημα. Ο φόβος του θανάτου, από καταβολής κόσμου καθορίζει ίσως την εξέλιξη του πολιτισμού μας. Όλοι οι άνθρωποι φοβούνται, απλώς πολλοί δεν έχουν το θάρρος να το παραδεχτούν. 

Ο Τόλης, όπως με παρρησία το έλεγε, φοβόταν. Όπως φοβόμαστε όλοι μας. Έκανε όμως κάτι μαγικό, κάτι που ελάχιστοι άλλοι έχουν καταφέρει: Μπροστά στο φόβο έμεινε δυνατός, έμεινε εκφραστής του ορθού λόγου. Ούτε το έβαλε στα πόδια ούτε βρήκε καταφύγιο σε κάθε λογής υπερβολές. Πραγματικά σπάνιο παράδειγμα. Δεν τράπηκε σε φυγή. Έμεινε και πάλεψε μέχρι τέλους, με το κεφάλι ψηλά.

Καταλαβαίνω ότι ο πόνος είναι αβάσταχτος και η απώλεια αυτή δεν θα ξεπεραστεί ποτέ. Αν κάποτε όμως φτάσουν αυτές οι γραμμές στην αντίληψή σας Κύριε Γκανά, επιτρέψτε μου με σεβασμό μεγάλο να σας πω ότι πρέπει να είστε πολύ, πάρα, πάρα πολύ υπερήφανος για τον Τόλη. 

Ένα παιδί μόλις 30 ετών, κατάφερε με το ίδιο του το παράδειγμα να διδάξει αμέτρητους συνανθρώπους του σε όλον τον κόσμο το αληθινό νόημα της ζωής: Ότι η αγάπη νικάει το θάνατο.

Όλοι εμείς που διδαχτήκαμε με το παράδειγμά του θα τον θυμόμαστε για πάντα και θα προσπαθούμε να του μοιάσουμε. 

Με τα θερμότερα συλλυπητήριά μου,

Δημήτρης Τσίγκος

Μπακάληδες, πληροφορική & επιχειρηματικότητα

Δεν έχουμε επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα!

Μάλλον δεν έχουν ακούσει όσοι εκφέρουν την άποψη αυτή ότι στη χώρα μας έχουμε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες – μερικοί τα ανεβάζουν μέχρι και στο εκατομμύριο – επαγγελματικά ΑΦΜ.  Στην Ελλάδα λοιπόν είχαμε και έχουμε πολύ ανεπτυγμένη την επιχειρηματικότητα. Δυστυχώς όμως, δεν είχαμε το σωστό μοντέλο επιχειρηματικότητας. Αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει.

Ο κλάδος της Πληροφορικής αποτυπώνει καλύτερα από καθένα το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Οι επιχειρήσεις που μεσουράνησαν στην Ελλάδα των 90s και των 00s ήταν εκείνες των box movers, ή για να το πούμε πιο απλά, των μπακάληδων της πληροφορικής.

Με μηδενική εγχώρια προστιθέμενη αξία, νόμιζαν πως μπορούν να επιβιώνουν πουλώντας καθρεφτάκια σε ιθαγενείς με ένα "ισχνό" περιθώριο κέρδους 500%. Οποία έκπληξη, χρεοκόπησαν άπαντες – πλην λίγων που ταλαιπωρούνται και ταλαιπωρούν ακόμα.

Οι «μπακάληδες» άνθισαν σε μια χώρα που στο γνωστικό αυτό αντικείμενο έχει πληθώρα ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου στελεχών τα οποία τελικά είτε αναγκάζονταν στη μετανάστευση ή ανελάμβαναν εργασίες που καμία σχέση δεν είχαν με τις γνώσεις, τις επιθυμίες και τις δυνατότητές τους.

Αποτέλεσμα; Μια χαμένη γενιά επιχειρήσεων και μια χαμένη γενιά στελεχών. 

Παρόμοιες ιστορίες μπορεί να βρει κανείς σε όλους τους κλάδους, τόσο στην υψηλή τεχνολογία (π.χ. φάρμακο) όσο και στην ενέργεια, στον τουρισμό, στη γαστρονομία. Η λογική του «μπακάλη», η αποθέωση του «εισαγόμενου» διέλυσε την παραγωγική ικανότητα της χώρας και μας έφερε στη σημερινή κατάσταση.

 Το κίνημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας είναι μια ισχυρή, υγιής απάντηση στην παραπάνω κατάσταση. Ας το υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις!

ΤΕΙ - Deree - Αγγλία και η εθνική παράνοια πανελληνίων & φροντιστηρίου

Είναι Αύγουστος του 1995 και κολυμπάω με τον Βασίλη στις Κουκουναριές σε μεγάλη απόσταση από την ακτή. Πριν λίγο είχαμε κάνει το τηλεφώνημα στον Ασπρόπυργο (δεν υπήρχαν κινητά τότε) και είχαμε μάθει τα άσχημα νέα. Οι γονείς είπαν "δεν πειράζει" και "κάθε εμπόδιο για καλό". Είμαι σίγουρος πως και εκείνοι παρέμεναν αμίλητοι όλην αυτήν ώρα. Με μένα, δεν ασχολήθηκε κάνεις. Ούτε κι εγώ, εδώ που τα λέμε.

Σχεδόν 20 στην ιστορία, 19+ στην κοινωνιολογία, 18+ στην έκθεση. Δεν μπορείς να πεις ότι είχε πάει και άσχημα! Κάθε άλλο μάλλον. Τον θυμάμαι καλά, την τρίτη χρονιά είχε προσπαθήσει πολύ σοβαρά. Τα άτιμα τα μαθηματικά όμως ήταν απελπιστικά χαμηλά. Η ΑΣΟΕΕ, την οποία είχε τελειώσει ο μπαμπάς το '60 κάνοντας μάλιστα μετά και το "έτος εξειδικεύσεως" (το πρώτο μεταπτυχιακό πρόγραμμα που έκανε το ΟΠΑ...), ήταν πια μακρινό όνειρο.

Η ώρα περνούσε, κουβέντα όμως δεν έβγαινε.

" ΤΕΙ - Deree - Αγγλία !" είπε ξαφνικά ο Βασίλης ενώ κολυμπούσαμε ακόμα και ξαφνικά νιώσαμε και οι δύο σαν να έχουμε πέσει απ'τον τέταρτο όροφο και την γλυτώσαμε με γρατζουνιές. Επιτέλους, είχε βρεθεί μια λύση. Μια λύση που μπορούσαμε να υποστηρίξουμε με αποφασιστικότητα έναντι οποιουδήποτε. Είχαμε εν τέλει βγει από το αδιέξοδο.

Ήταν εντελώς αδιανόητο να μην σπουδάσει. Όπως κι εγώ άλλωστε. Όπως σχεδόν όλοι οι συμμαθητές μας. Γιατί άραγε; Για διάφορους λόγους. Κυρίως γιατί στο αμείλικτο ερώτημα "τι δουλειά θα κάνεις όταν μεγαλώσεις;" από την πρώτη δημοτικού και μετά όλες οι απαντήσεις αφορούσαν επαγγέλματα αυστηρά πανεπιστημιακής μόρφωσης. Επίσης, είτε μας αρέσει ή όχι, όταν και οι δυο γονείς "έχουν σπουδάσει", φαντάζει μάλλον περίεργο το παιδί να μείνει εκτός πανεπιστημίου.

Για την ιστορία την ίδια χρονιά είχα δώσει και εγώ πανελλήνιες. Με 10+ μαθηματικά, ~14 Χημεία & Φυσική και 15 στην έκθεση έμεινα μακριά από τα Τμήματα που είχα δηλώσει. Πέρασα όμως στο "τελευταίο ΤΕΙ" που είχα δηλώσει "για την αναβολή", το οποίο τότε δεν ήταν άλλο από το "Τμήμα Φυτικής Παραγωγής - Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας - ΤΕΙ Κοζάνης - Παράρτημα Φλώρινας". Τι μου έμεινε από αυτό; Μια εξαιρετική εκδρομή στην Φλώρινα για την εγγραφή, η ακτινογραφία θώρακος που ακόμα κοσμεί τον τοίχο στο δωμάτιό μου, τα λιοντάρια στο ζωολογικό κήπο που μάλλον ένιωθαν εντελώς εκτός κλίματος και οι καταπληκτικές Πρέσπες. Θυμάμαι ακόμα και την 'Αννυ από το πρώτο μου φοιτητικό βράδυ - για αυτό όμως μάλλον θα μιλήσω μια άλλη φορά. Ας πω μόνο πως η πρώτη εντύπωση φοιτητικής ζωής δεν επιβεβαιώθηκε από τα πολλά χρόνια που ακολούθησαν.

ΤΕΙ - Deree - Αγγλία ήταν λοιπόν η λύση στο αδιέξοδο. Ο Βασίλης τελικά επέλεξε την Αγγλία.. Έτσι και έγινε λοιπόν: A-levels στο Κολλέγιο την χρονιά 1995-96, εισαγωγή στο Cranfield University, λουκουμάδες για πέντε μέρες στον Ασπρόπυργο τον Σεπτέμβρη του 1996, HND το 1998, BSc το 1999 και MSc το σωτήριο έτος 2000. Χωρίς αμφιβολία λοιπόν, το τέλος του κόσμου που βιώσαμε εκείνο το καλοκαιρινό μεσημέρι του 1995 στις Κουκουναριές της Σκιάθου δεν είχε καμία, μα καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Υπάρχει ζωή και μετά τις πανελλήνιες.

Θέλησα να γράψω το άρθρο αυτό λόγω των αποτελεσμάτων των πανελληνίων εξετάσεων που ανακοινώθηκαν πρόσφατα και επειδή πιστεύω βαθιά πως η εθνική παράνοια γύρω από το θεσμό των πανελληνίων και το μαύρο, ένοχο business του φροντιστηρίου είναι από τους σημαντικότερους υπεύθυνους του καταντήματος που βιώνουμε στη χώρα μας εν έτει 2012.

Οι αγρότες κλείνουν τον δρόμο και φωνάζουν "δεν έχουμε να πληρώσουμε τα φροντιστήρια των παιδιών μας". Υπάρχουν οικογένειες με μηνιαίο εισόδημα 800 € που δίνουν 300 € για φροντιστήριο "για το μέλλον των παιδιών τους". Οι τιμές φροντιστηρίου στο Κερατσίνι είναι σε ίδια τάξη μεγέθους με το Κεφαλάρι. Το φροντιστήριο είναι το σημαντικότερο είδος πρώτης ανάγκης στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Έχουμε τρελαθεί όλοι λοιπόν;

Πραγματικά, δεν ξέρω.

Η ερμηνεία που δίνω είναι η ακόλουθη: Πίσω από την παράνοια των πανελλαδικών και του φροντιστηρίου κρύβεται ένα κοινωνικό κοινό μυστικό, ένα ηθικό συμβόλαιο μεταξύ των μιζοκομμάτων και του λαού που δεν έσπασε μέχρι σήμερα: 

Όποιος καταφέρει να μπει στο Πανεπιστήμιο δικαιούται να "αποκατασταθεί". 

Πραγματικά, το μοναδικό παράδειγμα παγκοσμίως μιας "entitlement economy" όπως έλεγε η Founding Chair του G20 Young Entrepreneurs Alliance. Μέρι εκεί έφτασε η χάρη μας. Entitlement economy. Αν έμπαινες στο Πανεπιστήμιο, είχες δικαίωμα στην αποκατάσταση. Αυτό ήταν λοιπόν το Return-on-Investment της ελληνικής οικογένειας: Θα τα σκάσουμε χοντρά για να μπει το παιδί στο Πανεπιστήμιο, μετά όμως θα αποκατασταθεί!

Έτσι ίσως ερμηνεύονται και οι δυο μοναδικές σταθερές στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης:

1. Οι πανελλήνιες είναι αδιάβλητες

2. Κανείς δεν απολύεται από το δημόσιο.

...θυμίζω εξάλλου πως μια φορά το 1979 με τον ανεπανάληπτο Γ. Ράμμο διέρευσαν τα θέματα των πανελληνίων πράγμα που συνετέλεσε τα μέγιστα στην κατάρρευση της τότε κυβέρνησης.

Ένα τελευταίο ζήτημα που θέλω να θίξω, μάλλον το σημαντικότερο από όλα τα παραπάνω, είναι εκείνο του μηχανογραφικού δελτίου. Εκείνου του μηχανισμού δηλαδή που δημιουργεί δυστυχισμένους ανθρώπους. Εδώ και αν μιλάμε για παράνοια! Θυμάμαι πολύ καλά ένα (σχεδόν*) συμφοιτητή μου στο Μαθηματικό Κρήτης που έλεγε την εξής ιστορία: Είχε γράψει πολύ καλά στις πανελλήνιες και ήρθε η ώρα να συμπληρώσει το μηχανογραφικό. "Θα βάλω πρώτη επιλογή το Μαθηματικό!", είπε με χαρά. Αμέσως γονείς, αδέρφια, συγγενείς, καθηγητές, φίλοι, γνωστοί, με ένα στόμα - μια φωνή, έπεσαν πάνω του και φώναζαν! ΕΙΣΑΙ ΤΡΕΛΟΣ; ΘΑ ΒΑΛΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ; ΑΦΟΥ ΜΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! 

Αν αυτό δεν είναι Ο ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ  τότε τι είναι;;;;

Ευτυχώς ο (σχεδόν) συμφοιτητής βρήκε στο θάρρος να τους στείλει όλους στον αγύριστο και να κάνει την επιλογή που ήθελε. Πολύ φοβάμαι πως ήταν μια μικρή μειοψηφία. Με στατιστικά ασφαλές δείγμα, γνωρίζω πως ήταν μια μικρή μειοψηφία.

Δημιουργήσαμε γενιές δυστυχισμένων ανθρώπων. Γενιές νέων που δεν σπούδασαν αυτό που ήθελαν. Γενιές νέων που δεν κυνήγησαν το όνειρό τους. Απλά, έκαναν "αυτό που πρέπει". Έγιναν πολιτικοί μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι, αντί να γίνουν ίσως μαθηματικοί, βιολόγοι, φιλόλογοι ή ότι άλλο επιθυμούσαν. Αντί ακόμα να κάνουν ένα τεχνικό ή ένα αγροτικό επάγγελμα. Ένας κοινωνικά αποδεκτός φασισμός είναι αυτός.

Σε μια ανοιχτή συζήτηση στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών πρόσφατα είπα πως "μόνος δρόμος για να βγούμε από την κρίση είναι να ανακαλύψουμε ξανά τη χαρά της δημιουργίας". Αναγκαία και ικανή συνθήκη για αυτό είναι να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που επιτρέπει στους νέους να θελήσουν και να βιώσουν τη χαρά της δημιουργίας. Για να γίνει αυτό, ριζικές, ριζοσπαστικές αλλαγές απαιτούνται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. 

Σαν "γέφυρα" για επόμενο σχετικό άρθρο - πρόταση, θα πω ότι ένα μεγάλο πρώτο βήμα θα ήταν στην εκπαίδευση να ξαναβρούν οι λέξεις το αυθεντικό νόημά τους.

Μυστήριο τραίνο

Ήταν Πέμπτη 28 Απριλίου 2011. Το ραντεβού με τη MEDEF είχε οριστεί για τις 11:30. Ρώτησα τι ώρα θα βρεθούμε στο Αεροδρόμιο, η Chiara όμως μου απάντησε να είμαι στις 9:00 στο Midi Stations. Δεν ρώτησα τίποτα παραπάνω. Πράγματι, 9:00 ήμουν στο Midi Station, πήραμε το τραίνο THALYS περίπου στις 9:15 και πριν τις 11:00 ήμασταν στο Paris Nord και από εκεί με ένα taxi περίπου 11:20 στη MEDEF.

Η συνάντηση - δεν είχε μεγάλη επιτυχία, δυστυχώς - τελείωσε στη 1:30, οι φιλόξενοι (!) Γάλλοι μας κέρασαν ένα business lunch και στις 3:15 περίπου πάλι στον THALYS γιατί στις 5:00 μας περίμενε ένα ακόμα ρ/β στο γραφείο του YES που τότε ήταν δίπλα στο Berlaymont.

Kαταλάβατε τι λέμε; Μπαίνεις στο μετρό 9:00 στις Βρυξέλλες, κάνεις μια-δυο συναντήσεις στο Παρίσι και επιστρέφεις για μια ακόμα συνάντηση στο γραφείο σου στις Βρυξέλλες στις 5:00!

Κόστος; Ασύγκριτα χαμηλότερο από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο.
Χρόνος: Ασύγκριτα λιγότερος από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο.
Άνεση: Ασύγκριτα περισσότερη από αεροπλάνο ή αυτοκίνητο (εννοείται δωρεάν wi-fi που δούλευες κανονικά στο laptop σου όση ώρα διαρκούσε το ταξίδι).

Θα μου πείτε πως τα τραίνα έχουν αναπτυχθεί στη Δυτική Ευρώπη διότι εκεί "είναι μια πεδιάδα, δεν έχουν βουνά". Ρωτήστε τότε αν είναι για το τραίνο Μαδρίτη - Σεβίλλη που σε πάει σε 2,5 ώρες μια απόσταση 530 χλμ που έχει πολλά βουνά! Ή ακόμα καλύτερα δείτε τους Ελβετικούς Σιδηροδρόμους - Έχει άραγε βουνά η Ελβετία;

Έλεγε το 2000 ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης πως "ακόμα και στα western, ο εκσυγχρονισμός ξεκινά από τα τραίνα" - για να δείξει πως ψευδεπίγραφος ήταν ο "εκσυγχρονισμός" του Κωνσταντίνου Σημίτη.

Είναι λοιπόν λυπηρό αντί στην Ελλάδα το 2012 να συζητάμε για το πως θα ενώσουμε την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με τις περιφέρειές τους, για το πως η Πάτρα, η Καλαμάτη, η Τρίπολη, η Σπάρτη, το Νάυπλιο θα μπορούσαν να είναι προάστια τις Αθήνας και αντίστοιχα οι πόλεις τις Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας για τη Θεσσαλονίκη, να επικεντρώνουμε στα μιζοκόμματα και στη λογική "πονάει δόντι - βγάλει δόντι".

Δεν είναι σκοπός του άρθρου αυτού να επιχειρηματολογήσει για το αν "ο σιδηρόδρομος πρέπει να είναι κρατικός ή ιδιωτικός". Αντίθετα, θέλει να πει κάτι πολύ σημαντικότερο:

Επιτέλους, η Ελλάδα έχει ανάγκη πραγματικό σιδηρόδρομο.

Η Ελλάδα, η αληθινή Ελλάδα, όχι εκείνη που ξεκινά στο Σύνταγμα και σταματά στο Κολωνάκι.