Ένα πολύτιμο δώρο που πήρα στις γιορτές ήταν από τον ξάδερφο και φίλο Γιώργο Νικολόπουλο το βιβλίο "
Τα Βαλκάνια" του κορυφαίου βρετανού ιστορικού
Mark Mazower. Διαβάζοντάς το με έκπληξη μαθαίνει κανείς ότι η ίδια η λέξη 'Βαλκάνια' άρχισε να χρησιμοποιείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Προηγουμένως, μιλούσαμε είτε για "Ρούμελη" για για την "Ευρωπαϊκή Τουρκία".
Τόσο στο βιβλίο αυτό όσο και σε πολλές άλλες πηγές βλέπει κανείς πόσο πολύ έχει ταλαιπωρηθεί αυτός ο τόπος από τις μεγάλες δυνάμεις των τριών τελευταίων αιώνων. Η παρηκμασμένη βλέπετε Οθωμανική Αυτοκρατορία, ας μην κρυβόμαστε, ήταν μια πολύ βολική κατάσταση για τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις.
Διαβάζοντας επίσης παλιότερα ένα
εξαίρετο βιβλίο έκδοσης της Βουλής των Ελλήνων (1998) και επιμέλειας του καθηγητή
Πασχάλη Κιτρομηλίδη με κείμενα του
Ρήγα Βελεστινλή, ενθουσιάστηκα εκ νέου με το όραμα του ανθρώπου που ο Mazower περιγράφει ως "φλογερό επαναστάτη". Ο Ρήγας ήταν ένας μεγάλος ανθρωπιστής, ένας μεγάλος δημοκράτης. Ήθελε οι λαοί της Ανατολής, της περιοχής που σήμερα λέμε Νοτιοανατολική Ευρώπη, Μικρά Ασία και Μέση Ανατολή, να ενωθούν σε μια ομοσπονδία, να εγκαθιδρύσουν τη δημοκρατία, την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την ισονομία. Ανεξάρτητα θρησκείας και γλώσσας. Ήθελε δηλαδή το διάδοχο κράτος της Οθωμανικής, όπως και της παλιότερης Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, να είναι μια μεγάλη Ομόσπονδη Δημοκρατία.
Ο τόπος μας, η γη μας, είναι πληγωμένη. Οι Ρωμιοί δεν έπρεπε να σηκώσουν κεφάλι. Αναστήθηκε η ιδέα του αρχαιοελληνικού ιδεώδους, λαμπρή βεβαίως και σεβαστή σε όλη την οικουμένη, και κατά κάποιο τρόπο παρακάμφθηκαν 25 αιώνες ενδιάμεσης ιστορίας.
Η ίδια η λέξη Βαλκάνια είναι ένοχη. Είναι εργαλείο διαίρεσης. Εκτός από το έγκλημα της ψεύτικης ταυτότητας που επιβλήθηκε στους Ρωμιούς, το ίδιο έγινε λίγο πολύ σε όλη τη Χερσόνησο του Αίμου. Κράτη σχεδιάστηκαν πρόχειρα στο χάρτη. Μικρά, αδύναμα και τοποθετημένα έτσι ώστε να προκύπτουν διαχρονικά προβλήματα (δεν είμαστε εξάλλου και οι μοναδικοί - τα ίδια έγιναν στη Μέση Ανατολή, τα ίδια στο τρίπτυχο Ινδία - Πακιστάν - Μπαγκλαντές και σε πολλά άλλα μέρη). Ύστερα, ήρθαν οι γενοκτονίες των αρχών του 20ου αιώνα και η τρομακτική αλλοίωση των πληθυσμών στη Μικρά Ασία. Αλλοίωση στη βάση του μαχαιριού, της σφαγής και του αίματος.
Η τραγική αυτή κατάσταση συνεχίστηκε και μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο λεγόμενος Ψυχρός Πόλεμος επί της ουσίας ξεκίνησε στην Ελλάδα. Στο υπόβαθρο αυτό, σε μια κορυφαία εκδήλωση του 'διαίρει και βασίλευε' εμφανίστηκε το κατασκεύασμα - μύθευμα της ''Μακεδονίας'' ως ομόσπονδου κρατιδίου και ως, άκουσον άκουσον, εθνικής οντότητας.
Η συζήτηση για το λεγόμενο ''μακεδονικό'' είναι δύσκολο να ξεφύγει από την σφαίρα της αστειότητας. Σε αυτό συνετέλεσαν τόσο οι ισχυρισμοί του κράτους αυτού περί σλαβικής καταγωγής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φιλίππου, των αρχαίων Μακεδόνων εν γένει, της ''υπόδουλης'' Θεσσαλονίκης κλπ, όσο βεβαίως και η τραγικά εσφαλμένη εξωτερική πολιτική (ο Θεός να την κάνει) της Ελλάδας από το 1990 έως σήμερα.
Με τον λαό αυτό δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Είμαστε αδέρφια, όπως όλοι οι Βαλκάνιοι. Έχουμε κοινές ρίζες, κοινό πολιτισμό, κοινά συμφέροντα. Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να ενωθούμε, αφού πρώτα όμως δημιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις, κύρια εκ των οποίων είναι η αλήθεια.
Δεν είναι ούτε συναισθηματικό ούτε ιστορικό το ζήτημα. Ούτε υπάρχει βεβαίως μεγαλύτερη αστειότητα από το να μιλά κανείς για δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού. Το πρόβλημα αρχίζει και τελειώνει τη λεγόμενη μακεδονική εθνότητα, που είναι απολύτως τεχνητή και κατασκευασμένη. Αν αποδεχτεί κάποιος την ύπαρξή της, βάζει βόμβα στα θεμέλια της ειρήνης στην περιοχή.
Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αν το κράτος αυτό ονομαστεί με τη λέξη Μακεδονία, με οποιονδήποτε τρόπο αυτή χρησιμοποιηθεί, αργά ή γρήγορα θα βρεθούν οι ''χρήσιμοι ηλίθιοι'' που θα θέσουν θέμα μειονοτήτων, καταπίεσης, δικαιωμάτων και, αργά ή γρήγορα, αλλαγής συνόρων; Όποιος δεν το βλέπει αυτό, απλώς εθελοτυφλεί.
Μια
ορθολογική, ρεαλιστική ανάλυση των ιστορικών, οικονομικών και
γεωπολιτικών δεδομένων, χωρίς ίχνος συναισθηματισμού και εθνικισμού,
όπως και μια προοδευτική πολιτική τοποθέτηση ανθρωπισμού, διεθνισμού και
ευρωπαϊσμού, καταλήξει στο εξής:
Η
πιθανή αποδοχή εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας του να έχει το
κράτος στα βόρεια σύνορα της τη λέξη "Μακεδονία" στην επίσημη ονομασία
του θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των αντιδραστικών κέντρων εξουσίας που με
εργαλείο (μεταξύ άλλων) τον εθνικισμό, δημιουργώντας ένθεν κακείθεν
ψεύτικες ταυτότητες και στρεβλωμένες συνειδήσεις, ελέγχουν τους λαούς με
το διαίρει και βασίλευε.
Ως εκ τούτου, κάθε πιθανή σκέψη είμαι απολύτως απαράδεκτη και απορριπτέα.
Προσωπικά,
συνεχίζω να βρίσκω το όραμα του Ρήγα Βελεστινλή για μια ομοσπονδία στα
Βαλκάνια ως ιδιαίτερα συναρπαστικό και απόλυτα ρεαλιστικό. Αντί
να συζητούμε εάν ο Φίλιππος, ο Αλέξανδρος και ο Αριστοτέλης ήταν
Έλληνες ή Σλάβοι, αντί να συζητούμε εάν η Θεσσαλονίκη είναι ελεύθερη ή
υποδουλωμένη, ας συζητήσουμε πως ενωμένοι οι λαοί της Χερσονήσου θα
πρωταγωνιστήσουμε στην ουσιαστική Ένωση της Ευρώπης σε μια πραγματική
υπερδύναμη δημοκρατίας, ισότητας, ειρήνης και δικαιοσύνης.
Θέλω κλείνοντας να είμαι απόλυτα σαφής στο εξής: Ούτε το κράτος των Σκοπίων ούτε πολύ περισσότερο ο λαός του είναι εχθροί μας. Είναι, το είπα και παραπάνω, αδέρφια μας. Είναι άνθρωποι που είναι θύματα της πολιτικής του διαίρει και βασίλευε που τόσο έχει βασανίσει τα Βαλκάνια. Έχουν υποστεί μια ασύλληπτη προπαγάνδα επί επτά δεκαετίες (!), περνούν το μαρτύριο της ψεύτικης ταυτότητας. Πρέπει να φροντίσουμε για την ασφάλεια και την ευημερία τους και να ζητήσουμε από εκείνους να κάνουν το ίδιο, δίνοντας βέβαια εμείς πρώτοι το παράδειγμα ως μεγαλύτερο κράτος.
