Μια καλή ιδέα

Έρχονται οι άγιες μέρες των Χριστουγέννων. Τώρα λοιπόν που πλησιάζει η γέννηση του Θεού της Αγάπης, έχω μια καλή ιδέα:

Να ζητήσουν συγγνώμη οι ταγματασφαλίτες, οι χουντικοί και οι συνοδοιπόροι τους, χωρίς "ναι μεν, αλλά" και χωρίς συμψηφισμούς. 

Λίγοι από τους πρώτους ζουν ακόμα. Ας κάνουν την υπέρβαση στη δύση της ζωής τους. 

Από τους δεύτερους, βρίθει η πολιτική ζωή... Εκπροσωπούνται ακόμα και στο υπουργικό συμβούλιο. 

Να ζητήσουν μια ειλικρινή συγγνώμη. Είναι βέβαιο πως ο ελληνικός λαός θα τους συγχωρέσει και θα μπορέσουμε, επιτέλους, να προχωρήσουμε ενωμένοι. 

Θα είναι ένα βήμα πολιτικού πολιτισμού, ένα βήμα μεγαλοψυχίας, ένα βήμα αγάπης. 

Αλλιώς η μαυρίλα, μαύρη σαν τους χίτες και τους ταγματασφαλίτες, θα πλανάται για πάντα πάνω από την ελληνική κοινωνία.

Θέλουμε κι άλλους Γιάννηδες — Ανοίξτε τα σύνορα

Αν κάποιος έπρεπε να ιεραρχίσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα, αναμφίβολα το δημογραφικό θα ήταν στην κορυφαία θέση κάθε λογικής καταγραφής. Όσο τραγικό κι αν ακούγεται, η αλήθεια είναι μια: Η χώρα πεθαίνει.

Δεν αρκεί παρά μια βόλτα σε οποιοδήποτε τμήμα της ελληνικής επαρχίας και τα συναισθήματα είναι ιδιαιτέρως αποκαρδιωτικά: Τα χωριά μας είναι άδεια, αν υπάρχουν κάτοικοι είναι λιγοστοί γέροντες, τα χωράφια είναι ακαλλιέργητα, οι υποδομές διαλυμένες.

Νομίζω πρόσφατα κυκλοφόρησαν άρθρα που λέvε ότι ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται κατά 30.000 σε ετήσια βάση. Ας σκεφτούμε τι συνέπειες έχει αυτό στην αγορά εργασίας, στο ασφαλιστικό, στο σύστημα υγείας, στην παιδεία.

Υπάρχουν όμως πολύ χειρότερες συνέπειες που δεν φαίνονται σε πρώτη ματιά. Μια κοινωνία με αυξημένο μέσο όρο ηλικίας, είτε το θέλει ή όχι, είναι μια κοινωνία συντηρητική, μια κοινωνία φοβισμένη, μια κοινωνία που κάνει σπασμωδικές κινήσεις και άγεται και φέρεται με χαρακτηριστική ευκολία.

Είναι όρος επιβίωσης για την Ελλάδα να αντιμετωπιστεί γρήγορα και αποτελεσματικά το δημογραφικό πρόβλημα.

Ποιος είναι ο τρόπος; Τον θαυμάσαμε όλοι το καλοκαίρι στο Mundobasket της Κίνας: Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, ο αδερφός του ο Θανάσης, τα άλλα μέλη της οικογένειας του και οι χιλιάδες Έλληνες σαν αυτόν, ακόμα κι αν δεν έχουν τα ίδια αθλητικά προσόντα.

Γιάννης Αντετοκούνμπο: Έλληνας γίνεσαι, δεν γεννιέσαι

Να ανοίξουμε τα σύνορα λοιπόν και να προσφέρουμε ελπίδα και αγάπη στους κατατρεγμένους αυτού του κόσμου. Έλληνας γίνεσαι, δεν γεννιέσαι. Έλληνας είσαι εάν εκπαιδευτείς ελληνικά. Έλληνας είσαι εάν είσαι θιασώτης του ανθρωπισμού, της αλληλεγγύης, της επιστήμης και της λογικής.

Ο ελληνικός πολιτισμός ήταν η βάση της πρώτης παγκοσμιοποίησης. Ανθρωποι από τις ακτές του Ατλαντικού μέχρι τα βάθη της Ασίας μιλούσαν ελληνικά και ζούσαν σύμφωνα με τον ελληνικό τρόπο. Το καταφέραμε πριν πάνω από 20 αιώνες, τι ακριβώς μας φοβίζει σήμερα;

Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο δείχνει τον δρόμο. Τον δείχνουν και χιλιάδες άλλοι Έλληνες, γιατροί, εκπαιδευτικοί, επιστήμονες και επαγγελματίες, που διαπρέπουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ζώντας με τον ελληνικό τρόπο. 

Ας ανοίξουμε λοιπόν τα σύνορα. Ας δώσουμε ελπίδα στους κατατρεγμένους. Ας φτιάξουμε σχολεία και νοσοκομεία αντί για άχρηστους φράχτες. Ας κερδίσουμε νέους συμπατριώτες αντί για εχθρούς. 

Έτσι θα έχουμε ζήσει και εμείς με τον ελληνικό τρόπο. Έτσι η Ελλάδα θα ανανεωθεί, θα αναβαθμιστεί και θα συνεχίσει τον λαμπρό δρόμο του ανθρωπισμού μέσα στους αιώνες.

Σε τελική ανάλυση και από ένα πρίσμα πραγματισμού που φαίνεται να είναι της μόδας τελευταία, για ποιο λόγο να παίρνει η δικτατορία της Τουρκίας τόσα κεφάλαια από την ΕΕ (σε μια καθαρά αντιδραστική πολιτική βεβαίως) και να μην τα παίρνει η Ελλάδα;

Γιατί να μην πούμε στους εταίρους μας ότι αν μας χρηματοδοτήσουν τις αναγκαίες υποδομές, πολύ ευχαρίστως να στεγάσουμε τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, θα τους ενσωματώσουμε στην κοινωνία μας, θα τους διδάξουμε τον ελληνικό τρόπο, θα τους εμπνεύσουμε τον ανθρωπισμό και θα τους κάνουμε νέους συμπατριώτες μας;

Για τον θείο Μήτσο

Κάθε 28η Οκτωβρίου η σκέψη μου πηγαίνει στον θείο Μήτσο. 

Όταν η Ελλάδα ελεγε το ΟΧΙ, εκείνος έκλεινε τα 13 του χρόνια. Λίγο αργότερα, την άνοιξη του 1943 σε μια μάχη του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς στην περιοχή των Αχαρνών όλοι έμειναν κατάπληκτοι από το θάρρος εκείνου του παιδιού που δεν είχε ακόμα κλείσει τα 16.

Ο Δημήτρης Β. Τσίγκος πρώτος όρθιος από δεξιά, τον χειμώνα του 1943
μαζί με άλλους αντάρτες του ΕΛΑΣ στα βουνά της Αττικής

Ο Μήτσος ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή. Ίσως το νεαρό της ηλικίας να βοηθούσε στην άγνοια κινδύνου, όπως και να έχει όμως είχε κερδίσει τον σεβασμό και τον θαυμασμό των συμπολεμιστών του. 

Το νήμα της ζωής του κόπηκε πρόωρα στις 25/7/1944 όταν δολοφονήθηκε από "έλληνες" ναζί. 

Ευτυχώς η ιστορία δεν φέρθηκε καλά στους δολοφόνους, έχουν ξεχαστεί στα μαύρα υπόγεια της ιστορίας γεμίζοντας ντροπή τους πάντες γύρω τους. Αντίθετα ο Μήτσος έζησε μέσα από τους γονείς, τους φίλους, τα αδέρφια και τώρα πια από τα ανίψια του. Είναι ακόμα μαζί μας. 

Κάθε τέτοια μέρα όμως σκέφτομαι τι θα είχε συμβεί εάν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Εάν ο Μήτσος είχε ξεφύγει από τους διώκτες του εκείνο το πρωί και εάν τύχη αγαθή τον βοηθούσε να περάσει ζωντανός τις μαύρες δεκαετίες που ακολούθησαν. 

Όλες οι μαρτυρίες λένε πως ήταν άριστος μαθητής και ιδανικός συνεργάτης. Μπορεί να γινόταν γιατρός, όπως έγινε ένας καλός του φίλος. Μπορεί να γινόταν οικονομολόγος, όπως δύο από τα αδέρφια του. Μπορεί ακόμα να συνέχιζε τη ζωή του αγρότη και του κτηνοτρόφου, όπως οι γονείς, ο αδερφός και η αδερφή του και αμέτρητοι φίλοι του. 

Μπορεί όμως να έκανε και κάποιο breakthrough. Μπορεί να γινόταν ερευνητής και να βοηθούσε σε μια σημαντική ανακάλυψη με επίδραση σε χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο. Εξάλλου, το αποδεικνύει η σύντομη ζωή του, ήταν έναν καθαρόαιμος outlier. 

Όπως και να έχει, δεν θα μάθουμε ποτέ. Η ιστορία δεν γράφεται με "αν". Είναι ακριβώς αυτή όμως η συνειδητοποίηση του κόστους της θυσίας που την κάνει μεγαλειώδη. Οι Αμερικανοί λένε ότι "freedom is not free". Έχουν απόλυτο δίκιο. 

Για να απολαμβάνουμε αυτό το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας, πρέπει να είμαστε όλοι έτοιμοι να πληρώσουμε το τίμημα της. Τα λόγια του μεγάλου Ρήγα Βελεστινλή είναι πάντοτε επίκαιρα - καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή. 

Είναι μια σκέψη που προσφέρει ανακούφιση αλλά και θαυμασμό. Ο Μήτσος έζησε λίγο, αλλά έζησε ελεύθερος. Ελπίζω να μπορέσουμε κι εμείς να πούμε το ίδιο, όταν λογαριάσουμε τα πράγματα στο τέλος.