Η απώλεια, η οικογένεια, οι φίλοι και το δέον γενέσθαι

Δύσκολα μπορώ να βρώ λέξεις να περιγράψω πόσο άσχημη χρονιά ήταν για μένα το 2011. Σίγουρα η χειρότερη που έχω ζήσει ποτέ και πιθανότατα η χειρότερη της ζωής μου. Η απρόσμενη απώλεια της μητέρας μου παραμένει κάτι που αδυνατώ να επεξεργαστώ και πολύ περισσότερο να αποδεχτώ. Εύλογα λοιπόν κάτι με σπρώχνει να θέλω να στείλω το 2011 "στον αγύριστο".

Ίσως όμως και να μην είναι έτσι. Ίσως τα πάντα, ή τουλάχιστον τα σημαντικά, να συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Ίσως και ο θάνατος να είναι απλά ένα κομμάτι της ζωής. Σίγουρα πάντως, η επαφή αυτή με το μη-αναστρέψιμο πέρα από την απέραντη θλίψη προσφέρει και κάποιες πολύ διδακτικές πλευρές.

Πρώτα απ'όλα η οικογένεια. Δεν μπορώ να πω πολλά, δεν έχω τη δυνατότητα να πω πολλά, η δύναμη των συναισθημάτων αλληλοϋποστήριξης στην οικογένεια υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνατότητές μου να τις περιγράψω. Οι - απολύτως απίστευτες και εξωπραγματικές - αναλαμπές του πατέρα μου, η ακλόνητη στήριξη από και προς τον αδερφό μου, η ειλικρίνεια και η αγνότητα των συναισθημάτων από τους θείους, τα ξαδέρφια, αυτό που συνηθίσουμε να λέμε "το σόι", ήταν & είναι για μένα μια εκπληκτική εμπειρία. Ένας λόγος που αξίζει κανείς να ζει.

Μετά, οι φίλοι. Από διάφορους κύκλους, από πολλά στάδια της ζωής. Το σχολείο, το πανεπιστήμιο, την εργασία, τις κοινωνικές δραστηριότητες, από το εξωτερικό. Στήριξη αγνή. Ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη που αξίζει περισσότερο απ'όλον τον πλούτο του κόσμου, όπως έγραψα τότε. Ένα τηλεφώνημα που παίρνει αξία ασύλληπτη. 

Τελικά, στις οριακές αυτές συνθήκες, όταν ο ορθός λόγος καταρρέει και μόνο η αγάπη μπορεί να σε βγάλει από το αδιέξοδο, καταλαβαίνεις πόσο ανίσχυρος είσαι και πόσο μεγάλη ανάγκη είναι η κοινωνία, οι σχέσεις των ανθρώπων, σε όλα τα επίπεδα.

Δεν έχει νόημα να ζει κανείς μόνος. Ο Φράνσις Μπέικον το είχε πει σωστά: «Όποιος είναι ευχαριστημένος από τη μοναχικότητα είναι άγριο θηρίο, ή Θεός». Η απώλεια σε φτάνει στην απόλυτη μοναξιά και εκεί ανακαλύπτεις τη μαγεία, τη δύναμη των σχέσεων, της κοινωνίας, της συλλογικότητας. Σε βάση απόλυτης ειλικρίνειας και ανιδιοτέλειας.

Βιώνοντας τα παραπάνω, έρχεσαι πιο κοντά στο νόημα της ζωής. Βλέπεις πως αφού όλα είναι ανούσια και το τέλος προδιαγεγραμμένο, το μόνο που έχει αξία είναι να πράττεις το δέον γενέσθαι. Όσο για την αδικία που κυριαρχεί γύρω μας, ξεπερνιέται με την πανίσχυρη φράση του Μενάνδρου: Άγει προς φως την αλήθειαν χρόνος.

Κάποια στιγμή ελπίζω να βρω τη δύναμη για να συγκροτήσω την σκέψη μου και να γράψω τον χαιρετισμό μου. Χαιρετισμό παντοτινό, με πίστη, λόγο και αγάπη. 

Μέχρι τότε, η μόνη υπόσχεση που μπορώ να δώσω είναι η δημιουργία του "Ιδρύματος Ελληνικής Φιλολογίας Ελένη Μπουγιατιώτου" το οποίο αφενός θα συνεχίσει επί της ουσίας το έργο της στην Ελληνική Φιλολογία, στην οποία αφιέρωσε τη ζωή της, αφετέρου διαχρονικά θα πραγματώνει τη φράση που μου είχε πει, ότι μόνο οι νεκροί πεθαίνουνε όταν τους λησμονούμε. 

Nash Equilibrium και Βιώσιμη Δημιουργικότητα: Η προσέγγιση του Επιχειρηματικού Οικοσυστήματος Virtual Trip

Ξεκινήσαμε το 2000 δημιουργώντας τη Virtual Trip στο Ηράκλειο. Δεν ξέραμε τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε, είχαμε όμως μια ασταμάτητη δύναμη μέσα μας "να κάνουμε πράγματα". Η πραγματικότητα σύντομα ήρθε και κατέρριψε όλους τους μύθους που η κοινωνία έχει καλλιεργήσει. Δουλεύαμε περισσότερο, ρισκάραμε περισσότερο, αμοιβόμασταν λιγότερο, δεν μπορούσαμε να μετακινήσουμε ευθύνες, δεν μπορούσε ποτέ να φταίει "κάποιος άλλος". Δεν υπήρχαν ωράρια, δεν υπήρχαν αργίες.

Περιέργως μας άρεσε. Όχι, δεν ήμασταν μαζοχιστές. Ήταν όντως πολύ ωραία - Κάναμε πράγματα. Είναι αυτό που είπαμε μετά ότι "απολαμβάναμε τη χαρά της δημιουργίας". Στο ποδήλατο όμως αν σταματάς πέφτεις. Σύντομα λοιπόν ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα αμείλικτο ερώτημα: Πώς θα μεγαλώσουμε;

Από την αρχή το ένστικτο μας οδήγησε στη σωστή κατεύθυνση. "Δεν θέλουμε ποτέ να γίνουμε μια εταιρεία 500 ατόμων", είπαμε το 2004, θα θέλαμε όμως να γίνουμε ένα "δίκτυο 10 επιχειρήσεων που καθεμία από αυτές θα έχει περίπου 50 άτομα". Μαγική σύλληψη - Όχι και τόσο μαγική όμως για έναν επιστήμονα υπολογιστών: Η παραπάνω λογική είναι η βασική αρχή για την επίτευξη του scalability, της δυνατότητας δηλαδή να αυξάνουν τα μεγέθη μιας δραστηριότητας χωρίς να δημιουργούνται ουσιαστικά προβλήματα στη λειτουργία της.

Ήδη από το 2003 είχαμε δώσε σάρκα και οστά σε μια ιδέα που ξεκίνησε από μια επίσκεψη στην Πάτρα τον Μάρτιο του 2001, ιδρύοντας την Επίγνωσις ΕΠΕ που έμελλε να γίνει η κατάσκευάστρια εταιρεία του eFront e-Learning.

Η ιδέα είναι απλή: Πρέπει ο οργανισμός μας να έχει ισχυρό επιχειρηματικό κίνητρο. Ακόμα, πρέπει να έχει μικρές, ευέλικτες ομάδες, πολύ εξειδικευμένες που αναπτύσσουν προϊόντα απευθυνόμενα στη διεθνή αγορά.

Οι ομάδες αυτές δημιουργούν προϊόντα πάνω σε ένα έργο ή μια ιδέα που υπήρχε στην εταιρεία, πιθανότατα βλέποντας την ως ανάγκη σε έναν ή περισσότερους πελάτες. Έτσι, ένα από τα μέλη της ομάδας αναλάμβανε να "τρέξει" τη νέα επιχείρηση, παίρνοντας - δωρεάν!- ένα σημαντικό μειοψηφικό πακέτο και συνεχίζοντας να παίρνει κανονικά το μισθό του.

Δίχως να το καταλάβουμε λοιπόν, αρχίσαμε να δημιουργούμε επιχειρήσεις spin-out λειτουργώντας σαν early-stage investors.

Σιγά-σιγά οι επιχειρήσεις αυτές αποκτούσαν ουσιαστική δραστηριότητα. Ήθελαν λογιστήριο, γραμματεία, ήθελαν κάποιο βασικό web development και έναν system administrator. Μετά ήθελαν και έναν δικηγόρο, κάποιον να κάνει business development και να βλέπει θέματα διαχείρισης προσωπικού. Αρχικά σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε αυτές τις δομές σε κάθε spin-out. Υπήρχαν όμως ήδη στη Virtual Trip οπότε κάναμε το προφανές: Τις επαναχρησιμοποιήσαμε.

Και πάλι δίχως να το καταλάβουμε γίναμε ένα incubator. Ή, για να είμαστε πιο ευθυγραμμισμένοι με τη μόδα της εποχής, ένα start-up accelerator. Το ονομάσαμε "επιχειρηματικό οικοσύστημα", κάναμε την σχετική καταχώρηση στη wikipedia και τυποποιήσαμε τις ακόλουθες δέκα υπηρεσίες σε όλα τα μέλη του: 1. Στρατηγική, 2. Χρηματοδότηση, 3. Επιχειρηματική Ανάπτυξη, 4. Νομική Υποστήριξη, 5. Διαχείριση Προσωπικού, 6. Λογιστικά & Οικονομικά, 7. Επικοινωνιακό Marketing, 8. Yποδομές Πληροφοριακών Συστημάτων & Δικτύων, 9. Γραμματειακή & Οργανωτική Υποστήριξη, 10. Χώροι Γραφείων.

Πολύ σημαντικό ρόλο στον παραπάνω οργανισμό παίζει η εταιρεία υπηρεσιών - Δηλαδή η Virtual Trip. Δεν είναι ένα start-up με βάση έναν τυπικό ορισμό, όμως είναι εκεί που γεννιέται η καινοτομία. Μέσα από τα projects στους πελάτες βλέπεις πια είναι η αληθινή ανάγκη, τι είναι αυτό που δεν καλύπτεται από τα προϊόντα της αγοράς. Ακόμα, η επιχείρηση υπηρεσιών (consulting, development & integration services) είναι εκείνη που παίζει το ρόλο του preferred beta tester, δοκιμάζοντας τα πρϊόντα των start-ups σε αληθινές συνθήκες, ενώ με τα μεγέθη που δημιουργεί και τις δυνατότητες μόχλευσης που έχει παίζει καθοριστικό ρόλο στη χρηματοδότηση του  accelerator και εν συνεχεία των start-ups.

Ακόμα, στην πλήρη του μορφή ο οργανισμός έχει κάποια "antenna offices" ανά τον κόσμο. Μικρές μονάδες σε αγορές υψηλού ενδιαφέροντος, πχ ΗΠΑ, Αγγλία, Ινδία, Κίνα, Αυστραλία, κλπ, όπου ένα-δυο έμπειρα στελέχη sales & marketing προωθούν τα προϊόντα των start-ups του οικοσυστήματος στις κατά τόπους αγορές δημιουργώντας δίκτα μεταπωλητών και μιλώντας με στρατηγικής σημασίας πελάτες.

Είχαμε λοιπόν φτάσει πια να έχουμε περίπου 10 μέλη στο accelerator, κάποια είχαν ήδη αποκτήσει εταιρική υπόσταση ενώ κάποια άλλα παρέμεναν business units. Τότε φάνηκε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα: Η ιδιοτέλεια. Τα μέλη κάθε ομάδας, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον κρίσης που η επιβίωση μόνο εξασφαλισμένη δεν ήταν, αρχισαν να έχουν πολύ φυσιολογικά μια ιδιοτελή συμεπριφορά.

"Δεν χρειάζομαι όλες αυτές τις υπηρεσίες". "Χάνουμε πολλούς πόρους σε αυτό το μέλος του οικοσυστήματος, ενώ είναι προφανές ότι θα αποτύχει". Τέτοιες ήταν οι συζητήσεις που ελάμβαναν χώρα - Με άλλα λόγια, ο καρκίνος της ιδιοτέλειας εξαπλωνόταν στη συλλογική οντότητά μας.

Το αντιμετωπίσαμε με μια διπλή υπέρβαση: Αφενός, μέσα - ξαναλέω - στο περιβάλλον της σκληρότατης κρίσης, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε έστω και στοιχειωδώς το θέμα της χρηματοδότησης του οργανισμού. Αφετέρου και κύρια όμως, προχωρήσαμε σε μια μεγάλη καινοτομία:

Δεν θα συμμετέχει μόνο η μητρική επιχείρηση στα μέλη του accelerator αλλά θα συμμετέχουν και τα μέλη στη μητρική επιχείρηση! Με τον τρόπο αυτό, ο μέτοχος της εταιρείας μέλους έχει προφανώς άμεσο συμφέρον να "πάει καλά" η επιχείρησή του έχει όμως ομοίως μεγάλο συμφέρον να πάνε καλά και οι υπόλοιπες!

Σίγουρα είναι ακόμα πρώιμο, κινούμαστε όμως σε μια κατεύθυνηση της επίτευξης ενός Nash Equilibrium σε ένα start-up accelerator: Κάθε μέλος του accelerator καταστρώνει την στρατηγική του με γνώμονα τι είναι το βέλτιστο για εκείνο, δεδομένου του βέλτιστου για όλα τα υπόλοιπα μέλη.

Είναι απλό, μα είναι μαγικό. Είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας και θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για να την κάνουμε πραγματικότητα!

Στο πλαίσιο αυτό, ακριβώς όπως δεν θέλαμε να γίνουμε μια εταιρεία 500 ατόμων αλλά 10 εταιρείες των 50 ατόμων, έτσι δεν θέλουμε να γίνουμε και ένα accelerator με 100 μέλη, αλλά 10 accelerators με 10 μέλη! Ξεκινώντας την πορεία μας στην κατεύθυνση αυτή συνεργαζόμαστε με co-working spaces, εκεί δηλαδή που θα αναπτύσσεται η καινοτομία την επόμενη δεκαετία, παρέχοντας pre-incubation περιβάλλον και παρακολουθώντας από κοντά τα επόμενα πετυχημένα ελληνικά start-ups.

Προσπαθούν πολλοί να μας πείσουν ότι το παιχνίδι είναι χαμένο. Οι Πληροφορικοί και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας της Virtual Trip έχουμε άλλη άποψη. Το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας μας είναι πολύτιμο και πανίσχυρο. Με σωστή οργάνωση, επιμονή και τήρηση της στρατηγικής, μπορούμε να επιτύχουμε στις διεθνείς αγορές.

Πολύ περισσότερο, μπορούμε να πετύχουμε οικονομικά βιώνοντας τη χαρά της δημιουργίας. Σε ίσους όρους, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο μέλος της ομάδας. Πράγμα που τελικά θα σημάνει και την επιτυχία μας!

Αναλαμβάνουμε τις Ευθύνες μας - Ανακτούμε την ιδιότητα του Πολίτη

Τα δυο χρόνια που πέρασαν βιώνουμε όλοι στην Ελλάδα τις συνέπειες μιας ύβρεως που διαπράξαμε συλλογικά. Όχι, δεν αναφέρομαι στο φασιστικό "μαζί τα φάγαμε". Μιλώ για την απώλεια της ιδιότητας του Πολίτη, απώλεια που έχει συμβεί εδώ και πολύ καιρό μα τώρα οι συνέπειές της γίνονται ορατές σε όλους.

Πόλις, πολιτισμός, πολίτης, πολιτική. Η μαγική αυτή σειρά λέξεων είναι εκείνη που έδωσε παγκόσμια την ώθηση για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Ειδικά εδώ, στην Ελλάδα, φτάσαμε στα υψηλότερα επίπεδα πραγμάτωσης των παραπάνω εννοιών.

Αυτό που συνέβη όμως στην περίοδο που συνοπτικά ονομάσαμε "Μεταπολίτευση" ήταν ότι λίγο-πολύ όλοι μας αρνηθήκαμε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιότητα του Πολίτη - Ή, ακόμα χειρότερα, μείναμε μόνο στα δικαιώματα.

Έτσι αργά αλλά σταθερά πάψαμε να είμαστε Πολίτες και γίναμε "Κρατίτες". Αναδείξαμε την έννοια του "ιδιωτικο-δημόσιου" όπου τα σύνορα μεταξύ ιδιωτικού & δημοσίου τομέα ήταν στην καλύτερη περίπτωση γκρίζα - αν και συνήθως ήταν ανύπαρκτα. 

Η αντίληψη του "κυβερνώ" ως "διορίζω" ήταν εκείνη που οδήγησε στην κατάσταση αυτή.

Οι οικονομικοί δείκτες μιλούν από μόνοι τους. Μεγάλωσε το παραγόμενο εγχώριο προϊόν, όμως αυτό έγινε σε βάσεις σαθρές. Χωρίς κανένα σεβασμό στη γεωοικονομία, το συμβολικό και το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας.

Αποτέλεσμα; Η φούσκα έσκασε. Τόσο απλά. Εκχωρώντας τις υποχρεώσεις του Πολίτη, δυστυχώς εκχωρήσαμε τελικά και τα δικαιώματα. Φτάσαμε, σχεδόν 200 χρόνια μετά, να προσμένουμε το νέο Ναυαρίνο.

Λύση υπάρχει; Φυσικά και υπάρχει. Με βάση την παραπάνω ανάλυση το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ανακτήσουμε την ιδιότητα του Πολίτη, ανακτώντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιότητα αυτή.

Η "Κίνηση για την Επιστροφή στην Πολιτική" είναι η ανοιχτή συλλογική προσπάθεια που σκοπό έχει να οδηγήσει στην έναρξη της μεγάλης αυτής πορείας. Δεν θα είναι εύκολο, έχουμε κακομάθει. Είναι δύσκολο να είσαι Πολίτης. Είναι πάνω απ'όλα μια μεγάλη ευθύνη, όταν εδώ και τριάντα χρόνια μας έχουν μάθει στην ανευθυνότητα.

Η δυσκολία όμως δεν μας πτοεί. Είμαστε αποφασισμένοι να βγάλουμε την Ελλάδα από το αδιέξοδο. Είμαστε αποφασισμένοι να έχουμε και πάλι Πόλεις να δημιουργήσουμε τον νέο ελληνικό Πολιτισμό. Είμαστε αποφασισμένοι να ανακτήσουμε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Πολίτη. 

Αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας. Επιστρέφουμε στην Πολιτική!

A letter to European young entrepreneurs: Call for action

Young entrepreneurs of Europe,

The last years we all live one of the most critical periods of the recent European history. We have to choose between either strengthening and securing the amazing achievements of the post WW-II era or letting the causes which actually led Europe to the disastrous war, rise up again.

It is obvious that a lot need to change in Europe. This is the responsibility of our generation.

We, young entrepreneurs, as actors of innovation and creativity actually have the solution. We need to inject dynamism to the European economy. It may sounds simple, it is very challenging though. In Europe we do have the size, We have the largest economy on the planet. However, it is impressively slow moving. Looks like an elderly - like our demographics are. 

This is the real mission: To turn Europe young again, based on creativity and innovation!

Fortunately enough, it is well recognized across Europe that Entrepreneurship is rather the only viable solution for getting us out of the current economic crisis at a sustainable way.

Since last November we have been talking about the YES Agenda 2010-2015 outlining four key-priorities for Young Entrepreneurs in Europe:

- Access to capital
- Realization of the single European market
- Education / development of entrepreneurial culture
- Failure-tolerant legislation / bankruptcy legislation

Based on these principles we have presented YES at important international networks, think tanks and conferences. The following video and presentation from the 'Festival d'Europa'  last May in Firenze, Italy, are good examples of our positions which have been warmly welcome by a number of different stakeholders.

It is very important that YES has represented young entrepreneurs of Europe in major international events, like the G20 Young Entrepreneurs Summit in Nice, France where we have signed the official communiqué,

We also represented Europe at the MAME Young Entrepreneurs Network and the newly formed Mediterranean Young Entrepreneurs Confederation.

Last, but certainly not least, our participation to EBAN - The European Trade Association for Business Angels, Seed Funds and other early-stage market players points out the top importance we give to access-to-capital. In this context, we plan to operate a pan-European business angels network, mostly web-based and targeted to cross-border investments in European start-ups.

For the coming year we have very ambitious objectives:
- Achieving 100% EU Member States membership in YES and vast majority of the candidate / associated States
- Introducing associate membership for entrepreneurial organizations interested in joining the YES community, as well as introducing corporate and individual memberships
- Positively influencing the EU and national/regional governments towards the realization of the YES Agenda 2010-2015
- Providing real services to member federations, corporations and individual entrepreneurs | A first service could be the presentation of a qualified, screened deal-flow to individual and corporate investors in the context of a business angel networks operated by YES

In order to meet these ambitious objectives we shall form a highly motivated and qualified Presidency Team as well we shall create administrative infrastructure with a dedicated, qualified team and partnership with the right service providers.

Above anything else, YES is a collective organization. We do need the active involvement of every single European young entrepreneur!

We do need members' active involvement in order to achieve results that will make us proud and make Europe a better place for entrepreneurship.

Sincerely,

Dimitris Tsigos 

Dimitris Tsigos PRESIDENT YES - European Confederation of Young Entrepreneurs 54, Rue Vautier B - 1050 Brussels T: +32 22803425 F: +32 22803317 Skype: tsigos mail: dimitis.tsigos@yes.be web: www.yes.be

Επανάσταση

H 5η συνάντηση του Hellenic Start-up Association γίνεται αυτήν την Τετάρτη 30/11 και ώρα 7:00μμ. 

- Όλοι εκείνοι που πιστεύουμε πως μπορούμε να ξαναβάλουμε την Ελλάδα στον δρόμο της προόδου με εργαλείο τη δημιουργικότητά μας, πρέπει να είμαστε εκεί. 

- Όλοι εκείνοι που πιστεύουμε πως ο ορθός λόγος μπορεί να ξαναβρεί τη θέση που του αρμόζει στην καθημερινότητά μας, πρέπει να είμαστε εκεί.

- Όλοι εκείνοι που πιστεύουμε πως οι λέξεις μαζικότητα, συλλογικότητα και αντιπροσωπευτικότητα πρέπει να ανακτήσουν το αυθεντικό τους νόημα, πρέπει να είμαστε εκεί.

Η επιχειρηματικότητα είναι μια μαζική, καθολική κοινωνική επιλογή. 

- Δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την ιδιοτέλεια ή την αισχροκέρδεια. 

- Είναι το εργαλείο καθενός από εμάς να γίνει χρήσιμος στην κοινωνία απολαμβάνοντας τη χαρά τη δημιουργία. 

Αυτή είναι η επανάσταση που καθένας μας πρέπει να κάνει μέσα του.