Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017

Το άβατον και η οικονομική ολιγαρχία

Πριν μερικά χρόνια μιλώντας στον Guardian είχα πει ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε ευρωπαϊκού τύπου διαφθορά αλλά περισσότερο παρόμοια με εκείνη που συναντάται σε χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Η σκληρή πραγματικότητα είναι πως η χώρα μας κυβερνάται από μια οικονομική ολιγαρχία με σαφή εγκληματικά χαρακτηριστικά — Τα οποία δυστυχώς πηγαίνουν πολύ πέραν του οικονομικού εγκλήματος.

Πιο πρόσφατα με αφορμή τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι θα σπάσει το άβατο των Εξαρχείων είχα γράψει ένα άρθρο στο ιστολόγιο αυτό ισχυριζόμενος πως κανένα άβατο δεν υπάρχει στην εν λόγω αθηναϊκή γειτονιά και αν κάποιο άβατο υφίσταται είναι εκείνο του Ασπροπύργου. Εκεί δηλαδή που ο νόμος απουσιάζει και βασιλεύει κάθε λογής εγκληματική δραστηριότητα.

Ήταν πράγματι αμέλεια μου που περιορίστηκα στον Ασπρόπυργο καθώς αληθινό άβατο υπάρχει και λίγο πιο πέρα, στο Μενίδι (αν και, ας είμαστε ειλικρινείς, πολύ μικρότερο του Ασπροπύργου).

Πριν λίγες εβδομάδες η χώρα ολόκληρη πάγωσε στο άκουσμα της είδησης πως ένα μικρό παιδί έπεσε νεκρό από αδέσποτη σφαίρα στη διάρκεια σχολικής εορτής. Μάθαμε πως η σφαίρα έφυγε από παρακείμενο... εορτασμό αποφυλάκισης κατοίκου του εκεί αβάτου. Παρά την τεράστια κινητοποίηση όμως, ακόμα ο ένοχος και τα απαραίτητα τεκμήρια, όπως πχ το όπλο του εγκλήματος, δεν έχουν ακόμα βρεθεί.

Προκύπτουν λοιπόν κάποια ερωτήματα ως προς το τι συμβαίνει πραγματικά. Ερωτήματα που τα παραθέτω εδώ μαζί με πιθανές / ενδεικτικές απαντήσεις, επιχειρώντας έτσι να προσφέρω τροφή για σκέψη στον αναγνώστη και καλώντας τον να σκεφτεί ποιος πραγματικά είναι ο ισχυρότερος πόλος εξουσίας στη μικρή μας χώρα:

— Γιατί υπάρχουν άβατα στη Δυτική Αττική;
— Διότι κάποιοι τα προστατεύουν και δεν επιτρέπουν στις αρχές να κάνουν τη δουλειά τους.

— Σε τι εξυπηρετούν τα άβατα;
— Στη διακίνηση όπλων, ναρκωτικών, λευκής σαρκός και κάθε είδους λαθρεμπορίου.

— Τα "προϊόντα" αυτά παράγονται στην Ελλάδα;
— Κατά κανόνα όχι.

— Τα “εισάγουν” άραγε οι ίδιοι οι άνθρωποι που μένουν στα άβατα αυτά;
— Μάλλον όχι.

— Ποιος κάνει τις “εισαγωγές” αυτές;
— Ίσως αυτοί που όλοι ξέρουμε και, πολύ λογικά, κανείς δεν τολμά να πει δημόσια.

— Είμαι πιθανόν οι “εισαγωγείς” να προσφέρουν και την προστασία στα άβατα;
— Απίθανο πάντως δύσκολα θα το έλεγε κανείς.

— Ποιο είναι το τίμημα αυτής της κατάστασης;
— Μεταξύ άλλων η απώλεια της ζωής ενός μικρού παιδιού προ ολίγων εβδομάδων.

Δεν υπάρχει κατ' εμέ αμφιβολία καμία ότι η οικονομική ολιγαρχία με τα πασιφανή εγκληματικά χαρακτηριστικά παραμένει μακράν ο ισχυρότερος πόλος εξουσίας στην Ελλάδα.

Πως μπορεί η παρακμιακή κατάσταση να αντιμετωπιστεί; Φρονώ κυρίως με δύο τρόπους: Αφενός την ανάπτυξη της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας ώστε να αποκτήσουμε μια πλατιά κοινωνική τάξη με οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία, αφετέρου με τη δημιουργία ενός μαζικού πολιτικού κινήματος για τον αληθινό εκσυγχρονισμό της χώρας μέσα από την εγκαθίδρυση ισχυρών, αξιόπιστων και γενικά αποδεκτών θεσμών — Με πρώτο και κύριο από αυτούς τη δικαιοσύνη.

Στιγμές

Είναι στιγμές που θέλω να πάρω τηλέφωνο σπίτι. Να σας ρωτήσω αν τα μάθατε τα νέα, παντρεύεται ο Φίλιππας με τη Μαριάνθη. Ότι πήγαμε στο σπίτι τους και είχε κόσμο. Ότι μετά βγήκαμε με τον γαμπρό και ήταν πολύ ωραία.

Το τηλέφωνο αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει. Είναι τελικά τόσο τραγικά δύσκολο για το μυαλό να διαχειριστεί το μη αναστρέψιμο — τουλάχιστον για το δικό μου μυαλό. Το γεγονός αυτό όμως, η τόσο μεγάλη δυσκολία διαχείρισης, δεν αλλάζει την πραγματικότητα: Το τηλέφωνο αυτό δεν μπορεί να γίνει πια και η κατάσταση αυτή είναι μη αναστρέψιμη.

Ένας φίλος μου είχε πει ότι μετά από χρόνια θα φύγει ο πόνος και θα μείνει μια γλυκιά ανάμνηση.

Ως προς το δεύτερο σκέλος, ο φίλος είχε δίκιο.

Παντρεύεται λοιπόν ο Φίλιππας με τη Μαριάνθη και αυτό είναι υπέροχο. Διασκεδάσαμε με φίλους που είχαμε να βρεθούμε πολλά χρόνια και αυτό ήταν επίσης εξαιρετικό. Η λογική μου λέει να περιοριστώ σε αυτά — και νομίζω πως καλά μου λέει.

Να όμως που η ύπαρξη μας, καλώς ή κακώς, εκτείνεται και πέραν της λογικής.

Έτσι τουλάχιστον νομίζω αυτό το πρωί της 30ης Ιουνίου 2017, περίπου 4:45πμ, ενώ είμαι μαζί με αγαπημένους φίλους κάπου στο Καλαμάκι.

Τετάρτη 21 Ιουνίου 2017

#SocialDeTox

Παρασκευή βράδυ κατά τις 9:15μμ βγαίνω από το γυμναστήριο. Θυμάμαι καλά την τελευταία ώρα να προσπαθώ να κάνω ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης καθώς η τελευταία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την επιτυχή αεροβική προπόνηση και την απώλεια βάρους, κάτι που δυστυχώς πολλοί παραβλέπουν. Τι ακριβώς μου έκανε μεγάλη εντύπωση; Η μανία με την οποία ανάμεσα στα σετ των ασκήσεων έκανα τον γνωστό κύκλο: Facebook-Instagram-Twitter-LinkedIn και πάλι από την αρχή. Κοιτούσα κάτι συγκεκριμένο; Στην πραγματικότητα όχι. Ένιωθα όμως μια τεράστια ανάγκη να δω "τι συμβαίνει" στις εφαρμογές αυτές και μετά μια ακαθόριστη απογοήτευση.

Ο ατέρμονος και ανούσιος αυτός κύκλος μου έφερε στο μυαλό μια πολύ ξεκάθαρη ανάμνηση, εκείνη που κυριάρχησε στη ζωή μου για σχεδόν τριάντα χρόνια και που από το περασμένο καλοκαίρι κάνω ότι μπορώ για να ξεπεράσω: Η ανάγκη για, ή μάλλον η επιθυμία, να φάω ένα "γευστικό", δηλαδή ιδιαίτερα παχυντικό, φαγητό. Η ικανοποίηση της επιθυμίας αυτής. Ένα αίσθημα 'κενού' και απογοήτευσης λίγο μετά. Ένας φαύλος κύκλος χωρίς τέλος - ο κύκλος του εθισμού.

Τελικά το "Hooked" τα έλεγε σωστά, όπως και το "Power of Habit". Τα παραπάνω προϊόντα (Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter, κλπ) έχουν σχεδιαστεί με μοναδικό κριτήριο τον εθισμό των χρηστών. Είναι "habit forming products" και είναι τα καλύτερα στον κόσμο σε αυτό.

Συνειδητοποίησα λοιπόν πως ήμουν πια απολύτως εθισμένος σε σημείο που έχανα πια οποιαδήποτε ικανοποίηση από την χρήση των δικτύων αυτών και μου έμενε απλά ένα αίσθημα κενού. Ίσως η διαφορά του 'κοινωνικού πότη' από τον 'αλκοολικό' προσαρμοσμένη στον κόσμο των social media. Κάτι έπρεπε όμως να κάνω.

Παράλληλα μου ήρθαν ακόμα δυο σκέψεις στο μυαλό μου:

(α) Δεν ήταν λίγες οι φορές τελευταία που έπιανα τον εαυτό μου να οδηγεί και με το δεξί χέρι να ...κοιτάζω τα Facebook notifications (!!!). Δεν απαιτεί μεγάλη διανοητική ικανότητα για να αντιληφθεί κανείς πόσο επικίνδυνο είναι αυτό. Να σκοτωθείς ή να σκοτώσεις για ένα social network είναι μάλλον το υψηλότερο επίπεδο βλακείας που μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη ύπαρξη.

(β) Κατάλαβα πως έχω πρακτικά σταματήσει να γράφω σε αυτό το blog. Όποιες σκέψεις έρχονταν στο μυαλό μου, επιχειρηματικές, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, προσωπικές, οτιδήποτε εν τέλει, σε περίπτωση που αποφάσιζα να τις κάνω δημόσιες (πράγμα καθόλου σπάνιο), αυτό γινόταν με τη μορφή ενός facebook post. Το μέσο αυτό έδινε την ικανοποίηση της άμεσης ανάδρασης. Τα likes (αλλά και τα 'angry' ή 'ha-ha' icons), τα σχόλια, οι κοινοποιήσεις. Όλα είναι spontaneous. Σε κάνουν να νιώθεις καλά, να νιώθεις ζωντανός, να είσαι τμήμα μιας κοινωνίας. Αυτό όμως έρχεται με ένα βαρύτατο τίμημα: Γρήγορα εξαφανίζονται, ξεχνιούνται. Μετά από λίγες μέρες κανείς δεν μπορεί να βρει ή να δει αυτό το εκπληκτικό facebook post - ακόμα κι εσύ ο ίδιος μάλλον το έχεις ξεχάσει. Κατέληξα λοιπόν στο συμπέρασμα ότι ιδέες και σκέψεις άξιες δημοσίευσης καλύτερα να βρίσκουν τον δρόμο τους σε αυτό εδώ το blog (ή και στο αγγλόφωνό μου ιστολόγιο) όπου θα μπορούν να είναι διαθέσιμες ακόμα και μετά από αρκτά χρόνια. Τέλος, όταν γράφεις ένα κείμενο στο blog ανακαλύπτεις πως είσαι πολύ περισσότερο προσεκτικός και ακριβής - ενώ η εφήμερη φύση των κοινωνικών δικτύων μειώνει αναλόγως και την ποιότητα του λόγου που αυτά διακινούν.

Αποφάσισα λοιπόν να μην δημοσιεύσω τίποτα σε Facebook, Instagram, LinkedIn και Twitter για τρεις μήνες, ξεκινώντας από την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017.

Ένα post μου στο Instagram αργά το 
απόγευμα της Παρασκευής 9/6/2017

Βεβαίως δεν έχω σταματήσει να μπαίνω στα δίκτυα αυτά. Μπαίνω όμως πολύ λιγότερο και κύρια για ενημέρωση. Πατάω κανένα like που και που ενώ απαντώ και στα μηνύματά μου. Θα το κάνω όμως όλο και λιγότερο, κύρια δε επειδή το timeline (κυρίως σε Twitter και Facebook) είναι και ένα πολύ καλό εργαλείο ενημέρωσης. Αποφάσισα μάλιστα να κάνω τεχνητά πιο δύσκολη την πρόσβαση απεγκαθιστώντας τις σχετικές εφαρμογές (Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter) από το κινητό μου τηλέφωνο - μπαίνω λοιπόν, όποτε χρειαστεί, μέσω browser.

Δεν χωρά αμφιβολία καμιά, είμαστε οι συνήθειές μας. Καλό είναι λοιπόν να προσέχουμε οι συνήθειές μας ώστε να είναι χρήσιμες. Τι μπορεί να είναι αυτό; Προσωπικά τίποτα δεν έχω βρει πιο χρήσιμο από την εκπαίδευση. Αποφάσισα λοιπόν να αντικαταστήσω το Facebook με το Duolingo και το Instagram με το Memrise.

Κλείνοντας λέγοντας το προφανές: Τα social media με έχουν βοηθήσει πολύ σε όλους τους τομείς της ζωής μου. Μου έδωσαν τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή με ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα γνώριζα ποτέ. Αυτό αποτελεί μια τεράστια προσφορά. Όμως το παράκανα και τελικά κατέληξαν να καταναλώνουν ένα σημαντικότατο ποσοστό του χρόνου, της ενέργειας και της προσοχής μου. Από asset, έγιναν liability.

Όπως λοιπόν δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να πίνεις ένα-δυο ποτά την εβδομάδα, έτσι δεν υπάρχει και τίποτα κακό να κάνεις λελογισμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Όπως όμως όταν φτάσεις να πίνεις τέσσερα-πέντε ποτά την ημέρα, κάτι πρέπει να κάνεις, έτσι κάτι πρέπει να κάνεις όταν φτάσεις να είσαι όλη μέρα στα social media.

Μετά την τρίμηνη αποτοξίνωση θα προσπαθήσω να έχω μια λελογισμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Μέχρι τότε, ελπίζω δε και στη συνέχεια, θα προσπαθήσω να δημοσιεύω τις σκέψεις μου εδω.

Ως τη Νίκη, Πάντοτε, Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Αγαπημένε Δάσκαλε Μιχάλη Χαραλαμπίδη, Ήταν Ιούνιος του 1996, διάβαζα μαθηματικά για τις πανελλήνιες εξετάσεις της επόμενης μέρας. Στιγμή ιερ...