Με τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη μιλήσαμε πριν λίγες ημέρες. Με καλούσε πάντοτε για μια επιβεβαίωση πριν την επόμενη διάλεξή μας, που ήταν προγραμματισμένη για την επόμενη Τρίτη 2 Απριλίου με θέμα "Παραγωγική Μνήμη και Σύγχρονη Ανάπτυξη". Ήταν η 7η κατά σειρά σε ένα πρόγραμμα 8 διαλέξεων με γενικό θέμα “Ανάπτυξη και Ποιότητα – Η Νέα Συμμαχία: Νέα Πολιτική Εθνική Αναπτυξιακή Παιδεία”. Επισυνάπτω την ανακοίνωση του προγράμματος, που έμελλε να ολοκληρωθεί κατά τα 6/8, για ιστορικούς λόγους, μαζί με μια φωτογραφία από την πρώτη διάλεξη.
Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο που η ζωή μας καλεί, αντί για την πρόσκληση στη διάλεξη αυτή, να πούμε αντίο σε αυτόν τον μεγάλο Πολιτικό, τον σπουδαίο Επιστήμονα και πραγματικά μοναδικό Άνθρωπο.
Ο ίδιος έλεγε πως θεωρούσε το πρόγραμμα αυτό σημαντικό, ήθελε να συνομιλήσει με τη νεολαία, με τους ανθρώπους της δημιουργίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Προσωπικά το βρίσκω ως ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έχω κάνει από το 2000 που ξεκίνησε η διαδρομή μας καθώς, τελικά, το επιχειρείν, το να "γίνουμε μάστορες" όπως ο Μιχάλης μας προέτρεψε στα τέλη της δεκαετίας του '90, για να αποκτήσει νόημα οφείλει να κοιτάξει κατάματα στο κέντρο της ανθρώπινης υπόστασής μας -- στο οποίο δεν βρίσκεται κάτι άλλο παρά η ύψιστη των τεχνών, η Πολιτική με την αυθεντική έννοια του όρου.
Ο Χαραλαμπίδης μιλούσε για "τη συνάντηση του παραδοσιακού με το σύγχρονο". Μιλούσε για την Πόλη και για το πόσο αυτή είναι απαραίτητη για να έχουμε πολίτες και πολιτισμό. Μιλούσε ακόμα για την ανάγκη της αρμονικής συνύπαρξης και αμφίδρομης σχέσης της πόλης με την ύπαιθρο, καταφέρνοντας να συνδέσει και να συνθέσει ζητήματα από την αρχιτεκτονική και τη γαστρονομία μέχρι τις μεταφορές, τα δίκτυα επιχειρήσεων, την εκπαίδευση και την έρευνα αλλά και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Πάνω απ' όλα προσέφερε έναν πρωτότυπο και αυτόχθονο τρόπο σκέψης και ανάλυσης καλώντας μας να βλέπουμε τις προκλήσεις της εποχής πάντοτε με ένα μείγμα ρεαλισμού και αυτοπεποίθησης αλλά και με μια μεγάλη αισιοδοξία, ιδιαίτερα εντυπωσιακή για κάποιον που βρίσκεται στην όγδοη δεκαετία της ζωής τους.
Ο Μιχάλης ήταν ένας μεγάλος διεθνιστής. Ένας αληθινός φίλος των λαών, όχι μόνο σε απομακρυσμένα μέρη όπως η Λατινική Αμερική, όπου είχε σημαντική δράση σε προηγούμενες δεκαετίες, αλλά και εδώ κοντά μας, που τα πράγματα ήταν και παραμένουν πολύ περισσότερο ευαίσθητα: Στην Ανατολία και συνολικα στην Ανατολική Μεσόγειο. "Η Ελλάδα θα ανήκει στους Έλληνες όταν οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου θα ανήκουν στους Λαούς τους" είχε πει και η ιστορία των δικαιώνει. Η εμπλοκή του αυτή στο πεδίο, είχε ένα τεράστιο προσωπικό τίμημα που το πλήρωσε δίχως δεύτερες σκέψεις. Η έκφραση "walk the talk" έβρισκε σε αυτόν το κορυφαίο της παράδειγμα.
Πολλοί έχουν μιλήσει για τη συνεισφορά του Μιχάλη στην ποντιακή υπόθεση, ειδικότερα στην αναγνώριση της ποντιακής γενοκτονίας. Το ίδιο και για την καινοτόμο πρότασή του για τη "Ρωμανία", μια νέα πόλη στην Θράση ενώ αποτελεί κοινό τόπο πως αποτέλεσε τον ισχυρότερο ιστορικό σύμμαχο των Κούρδων, ενός αρχαίου λαού που μάχεται για την ελευθερία του και που μόλις τα τελευταία χρόνια ο δυτικός κόσμος αναγνωρίζει την τεράστια αξία του, αφού οι Κούρδοι με το αίμα τους σταμάτησαν τον ISIS.
Όμως, κατά την ταπεινή μου γνώμη η σημαντικότερη ίσως συμβολή του - τουλάχιστον όσον αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές μας χώρες - έχει να κάνει με την Ιταλία και την στρατηγική, οργανική σχέση που οφείλουμε να έχουμε, αφού μας ενώνει η γεωργαφία, η ιστορία και ο πολιτισμός. Η πρόσφατη παρουσίαση στην Ιταλία του δίγλωσσου "Καλαβρία - Η Βαθειά Ελλάδα * Calabria - Ellade Profonda" ήταν μια μεγάλη ιστορική στιγμή που θα αναγνωριστεί μελλοντικά ως κομβική για τη συνεργασία των δυο αυτών λαών που τους ενώνουν απείρως περισσότερα απ΄ όσα τους χωρίζουν.
Η Ευρώπη που ονειρευόμαστε δεν μπορεί να θεμελιωθεί παρά πάνω στην ελληνο-ιταλική σύμπλευση.
 |
| Παρουσίαση βιβλίου Μιχάλη Χαραλαμπίδη στην Ιταλία, Οκτώβρης 2023 |
Κλείνοντας θέλω να τονίσω πως ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης ήταν ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους που βρέθηκε τόσο κοντά στην εξουσία, πολύ συγκεκριμένα τόσο κοντά στον Ανδρέα Παπανδρέου το '70 και το '80, και ουδέποτε ανέλαβε κυβερνητική θέση ούτε ποτέ πληρώθηκε για οποιοδήποτε λόγο από το δημόσιο ταμείο. Περίπτωση ιδιαίτερα σπάνια αν όχι μοναδική.
Θυμάμαι έναν φίλο του να περιγράφει μια θυελλώδη συνεδρίαση λίγο πριν τις εκλογές του 1981 με τον Χαραλαμπίδη να αναρωτιέται "αν τα κορυφαία στελέχη θέλουν να γίνουν υπουργοί, πως γίνεται τα μέλη, οι ψηφοφόροι, να μην θέλουν να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι;". Η ιστορία τον δικαίωσε και εκεί.
Σήμερα το μόνο που έχω να πω ότι ότι σκοπεύω να κάνω ότι μπορώ ώστε να τιμήσουμε και να εξελίξουμε την τεράστια κληρονομιά που αφήνει ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης. Θα μελετήσουμε τα δεκάδες βιβλία του και τις συνεισφορές του στον δημόσιο λόγο και θα εμπνεόμαστε από το παράδειγμα της ζωής του, προσπαθώντας να αφήσουμε και εμείς ένα θετικό αποτύπωμα στο πέρασμά μας από αυτόν τον κόσμο.
Αντίο Δάσκαλε. Hasta la victoria siempre.
 |
| Οκτώβριος 2023, Διάλεξη Μιχάλη Χαραλαμπίδη στην Starttech Ventures |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου