Συστημικά επεισόδια

Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία ακούει συχνά τη λέξη "συστημικός" μέσω των αναφορών στις συστημικές τράπεζες. Τι χαρακτηριστικό έχουν οι τράπεζες αυτές και ονομάζονται συστημικές; Είναι κατά κάποιο τρόπο απαραίτητες για τη λειτουργία της οικονομίας. Είναι κάτι σαν θεμέλια ή πυλώνες της οικονομικής δραστηριότητας.

Αυτό σημαίνει βασικά πως οι συστημικές τράπεζες δεν μπορούν να κλείσουν, εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, καθώς σε τέτοια περίπτωση θα υπήρχαν μεγάλες συνέπειες στην οικονομία.

Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να δει κανείς μια αναλογία μεταξύ των συστημικών τραπεζών επίπεδο της οικονομίας και συγκεκριμένων συμπεριφορών και καταστάσεων στο επίπεδο της κοινωνίας και της πολιτικής.

Ένα εξαίρετο παράδειγμα είναι τα "επετειακά επεισόδια", τα οποία έχουν πια απολύτως συστημικά χαρακτηριστικά. Μέχρι πριν λίγα χρόνια κλασική περίπτωση ήταν η επέτειος της μεγαλης φοιτητικής εξέγερσης του Νοέμβρη 1973. Πλέον ακριβώς το ίδιο φαινόμενο επαναλαμβάνεται στην επέτειο της στυγνής δολοφονίας του 15χρονου μαθητή Αλεξάνδρου Γρηγορόπουλου.

Τα επεισόδια αυτά κάθε χρονιά είναι αναμενόμενα. Κάθε χρονιά επαναλαμβάνονται, σχεδόν παρόμοια. Είναι προφανές πως κάποιοι τα οργανώνουν και κάποιοι επωφελούνται αυτών — Διαφορετικά δεν θα είχαν γίνει συστημικά.

Αυτή ακριβώς η "συστημοποίηση"  και ο "επετειακός χαρακτήρας" των επεισοδίων κάθε 17η Νοεμβρίου και κάθε 6η Δεκεμβρίου είναι για μένα προσβολή στην μνήμη των αγωνιστών του Πολυτεχνείου καθώς και στην μνήμη ενός νέου παιδιού που έπεσε θύμα της πιο κακής εκδοχής ενος κακού συστήματος.

Είναι μια μεγάλη παθογένεια που πρέπει να σταματήσει (επαναλαμβάνω: Ποιοι είναι άραγε αυτοί οι άνθρωποι που τα οργανώνουν και τα πραγματοποιούν; ποια συμφέροντα ποιών ανθρώπων εξυπηρετούν;)

Πρέπει νομίζω ποια να γίνει σαφές σε όλους ότι μιλάμε για συστημικά επεισόδια. Για επεισόδια που όχι μόνο γίνονται ανεκτά από το ελληνικό πολιτικό σύστημα — μιλώντας για όλο του το φάσμα — αλλά για επετειακά επεισόδια που προφανώς είναι κατά κάποιο τρόπο απαραίτητα στο σύστημα εξουσίας της Αθήνας.

Τώρα, ποια ακριβώς είναι η χρησιμότητα τους, θέλει ανάλυση πολύ βαθύτερη απ'ότι μπορεί να γίνει στο άρθρο αυτό. Σίγουρα αλλοιώνουν το νόημα των επετείων αυτών. Σίγουρα στρεβλώνουν και αμαυρώνουν την εικόνα της μαζικής, συλλογικής κοινωνικής δράσης. Σίγουρα ενισχύουν τον ατομισμό και την αποπολιτικοποίηση. Όλα αυτά όμως είναι γενικότητες. Φαντάζομαι υπάρχει και κάτι άλλο, πολύ περισσότερο συγκεκριμένο — Το οποίο, με απόλυτη βεβαιότητα, κάποτε θα αποκαλυφθεί.

Κλείνοντας το άρθρο αυτό και έχοντας κάνει ευελπιστώ ξεκάθαρη την άποψη μου για τα συστημικά επεισόδια που εξυπηρετούν το ίδιο το σύστημα εξουσίας, με αφορμή την προχθεσινή επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου, δεν μπορώ να κρύψω την έκπληξη και την τεράστια απογοήτευση που μου δημιουργούν διάφορες αναλύσεις που διαβάζω για το θέμα.

Το μόνο που δεν έχουν πει κάποιοι ακόμα είναι ότι επίτηδες βρέθηκε στην πορεία της σφαίρας ο 15χρονος Γρηγορόπουλος για να δώσει αφορμή στους μπαχαλάκηδες να “καίνε την Αθήνα”.

Ας μην ξεχνάμε παρακαλώ το εξής: Μιλάμε για μια στυγνή δολοφονία ενός 15χρονου παιδιού από ένα όργανο της τάξης. Όλα τα άλλα είναι ωραιοποιήσεις.

Βέβαια, ακριβώς η ανάμνηση αυτού του ιστορικού γεγονότος, της στυγνής δολοφονίας ενός παιδιού, που έχει γίνει πια πολύ θολή, από τον καπνό των ετήσιων μολότοφ και των δακρυγόνων.

Να βγει κάτι καλό από την τραγωδία της Μάνδρας

Σήμερα συμπληρώθηκαν 9 μήνες από την απώλεια του πατέρα μας. Κάναμε στον Ασπρόπυργο το μνημόσυνό του, ακολουθώντας την σχετική παράδοση.

Στις περιπτώσεις αυτές πάντα ξύπνα ξανά μέσα σου ο πόνος της απώλειας. Βρισκόμενος στο στάδιο αυτό, μια σκέψη που μου γεννήθηκε στην εκκλησία είναι ότι αυτές τις μέρες, εντελώς δίπλα μας, κάποιες οικογένειες στη Μάνδρα καλούνται να αντιμετωπίσουν το αδιανόητο. Βιώνουν ασύλληπτο πόνο.

Ο μπαμπάς είχε αδερφικούς φίλους και κουμπάρους στη Μάνδρα. Ευτυχώς οι οικογένειες τους είναι καλά, δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον γείτονα, τον συγγενή, τον φίλο τους. Στη θέση των ανθρώπων αυτών θα μπορούσε να είναι καθένας από εμάς.

Η τραγωδία είναι ανείπωτη.

Παρόμοιου μεγέθους τραγωδίες πριν πολλά χρόνια οδήγησαν στη δημιουργία και την ενίσχυση του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Οι τραγωδίες με τους σεισμούς ήταν που δημιούργησαν μια πραγματικότητα που λέει πως οι αντισεισμικές προδιαγραφές των ελληνικών κτηρίων είναι από τις καλύτερες στον κόσμο, πράγμα που επιβεβαιώθηκε συχνά τις τελευταίες δεκαετίες.

Ας μην γελιόμαστε, ήταν το αίμα των θυμάτων των σεισμών που δημιούργησε τα θεμέλια του ΟΑΣΠ, των αντισεισμικών προδιαγραφών και των διαδικασιών επιβεβαίωσης της τήρησής τους.

Το ίδιο νομίζω έχει συμβεί και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα οι αερομεταφορές όπου κάθε ατύχημα, όσο τραγικό κι αν είναι, γεννά γνώση που κάνει τις μεταφορές πολύ ασφαλέστερες.

Ας μην χαθεί η ευκαιρία αυτή λοιπόν με την τραγωδία της Μάνδρας. Πολύ σημαντικότερο της απόδοσης ευθυνών (η οποία οφείλει να γίνει και θα γίνει) είναι να αλλάξει ριζικά η απαράδεκτη αντιμετώπιση των σχετικών ζητημάτων — και αυτό να γίνει άμεσα.

Με πολύ απλά λόγια, αυτό που ζητούν οι νεκροί της Μάνδρας για να δικαιωθούν είναι να ανοίξουν τα ρέματα και να κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα.

Πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσουμε αν θέλουμε να κρινόμαστε με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα ή με βάση εκείνα της ανατολικής Ασίας. Στους σεισμούς επιλέξαμε την πρώτη επιλογή. Ας το κάνουμε και στα ζητήματα των αυθαιρέτων, των ρεμάτων και της αντιπλυμμηρικής προστασίας. Είναι το λιγότερο που μπορεί να γίνει για να τιμηθεί ουσιαστικά η μνήμη των θυμάτων.

Κυρίαρχη ιδεολογία στην Ελλάδα του 2017

Τα τελευταία χρόνια πολλοί συμπολίτες μας μιλούν συχνά για την υποτιθέμενη "ιδεολογική κυριαρχία της αριστεράς"¨η οποία κατά τη λαμπρή πολτική τους ανάλυση κατά βάση ευθύνεται για την οικονομική κατάρρευση της χώρας. Με βάση την ανάλυσή τους, τουλάχιστον την περίοδο της μεταπολίτευσης, η χώρα κυβερνήθηκε με ένα συνονθύλευμα σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών πολιτικών, οι οποίες επηρρέασαν την ασκούμενη πολιτική ακόμα και όταν κυβερνούσε το κόμμα της νέας δημοκρατίας.

Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το παραπάνω σκπετικό, δεν θα ήταν λογικό άλμα να ισχυριστεί κανείς πως ο κομμουνισμός είναι η κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία στην Ελλάδα σήμερα. Ας δούμε όμως τι λένε τα γεγονότα:

Πρώτα απ' όλα, τουλάχιστον στα νεανικά του χρόνια, ο Πρωθυπουργός  Αλέξης Τσίπρας υπήρξε ενεργό μέλος του κομμουνιστικού κινήματος, εκ του οποίου συμπεραίνουμε πως τον ενέπνεε η κομμουνιστική ιδεολογία. Στη συνέχεια, ο Υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος πρόσφατα σε δημόσια δήλωση επιβεβαίωσε την πίστη του στην κομμουνιστική ιδεολογία. Λίγο πολύ το ίδιο ισχύει για πολλά μέλη της κυβέρνησης.

Έχουμε δηλαδή μια κομμουνιστική κυβέρνηση; Είναι όντως κυρίαρχη - κυβερνητικά - ιδεολογία ο κομμουνισμός στην Ελλάδα του 2017; Αν δούμε τα δεδομένα θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι μάλλον όχι, δεν είναι. Ίσως να έχουμε μια κυβέρνηση που θα ήθελε να ήταν - σχεδόν - κομμουνιστική αλλά, όπως πολλάκις έχει εξηγήσει σε όλους τους τόνους, ... είναι οι συνθήκες που δεν το επιτρέπουν (μια ιδιαιτέρως επανστατική η διαπίστωση αυτή, οφείλω να ομολογήσω).

Ακόμα μια φορά, δεν ξέρω αν πρέπει να κλάψω γελώντας ή να γελάσω κλαίγοντας (ερώτημα που συχνά ανακύπτει οποτεδήποτε σκέφτομαι τα πολιτικά πράγματα του τρόπου, την τόσο παρηκμασμένη δημόσια σφαίρα του).

Για την ώρα, ας προχωρήσουμε παρακάτω κοιτώντας προς την αριστερή αντιπολίτευση, μήπως βρούμε τελικά έναν γνήσιο εκφραστή της κομμουνιστικής ιδεολογίας, αφού αυτήν ξεκινήσαμε να εξετάζουμε στο άρθρο αυτό (αλλά και γιατί, πολλοί διατείνονται ότι η χώρα κυβερνάται από κομμουνιστές και εκείνοι πρέπει να μας σώσουν από αυτούς).

Στο ελληνικό κοινοβούλιο λοιπόν αριστερά της κυβερνήσεως θα βρει κανείς μόνο το Κόμμα του Λαού, το Κάπα Κάπα Έψιλον Εσωτερικού — Συγγνώμη, λάθος εκ παρορμήσεως, το ΚΚΕ 'σκέτο', ήθελα να πω. Έχουμε λοιπόν μια αληθινά κομμουνιστική αντιπολίτευση; Χμμ... Ας σκεφτούμε το εξής:

— Οι αληθινοί κομουνιστές, κάθε στιγμή αλλά πολύ περισσότερο σε περιόδους κρίσης, ένα από τα κύρια πράγματα που κάνουν είναι να ιδρύουν συνεταιρισμούς και μέσα από τη διαδικασία αυτή κοιτάνε στα μάτια την πρόκληση της οργάνωσης της παραγωγής, των εργασιακών σχέσεων και του μεριδίου του υποκειμένου στην υπεραξία της εργασίας του.

— Οι δήθεν κομουνιστές από την άλλη, εκείνοι που συνήθως τους λέμε «του γλυκού νερού», ενίοτε και «γιαλατζί», αυτό που κυρίως κάνουν είναι να οργανώνουν επαναστατικές εκδρομούλες στην Ομόνοια, με κουπόνι, Ριζοσπάστη και φραπεδάκι στο χέρι, συνήθως δε υπό την εργασιακή (δηλαδή, μισθολογική) κάλυψη «της σιγουριάς του δημοσίου». Που και που κάνουν βεβαίως και κανένα επαναστατικό post στα social media (παρότι στο trolling η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτός που έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη).

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες περιοχές του κόσμου, έχουμε μείνει δυστυχώς με τους δήθεν. Οι αληθινοί μας άφησαν. Ιδιωτεύουν, στην καλύτερη περίπτωση, ή εγκατέλειψαν τον μάταιο κόσμο τούτο στη χειρότερη. Μιλάμε για μια αληθινά τραγική κατάσταση, όπου η επανάσταση, όπως είπαμε παραπάνω, εκφυλίστηκε σε έναν περίπατο στην Ομόνοια υπό τους ήχους της ντουντούκας, κουπόνι, Ριζοσπάστη και καφεδάκι. Ίσως και σουβλάκια μετά στο Μοναστηράκι ή ουζάκι κάπου στα Εξάρχεια.

Ο Χρόνης Μίσσιος θα είχε πράγματι  ατελείωτο υλικό για να γράψει σήμερα. Μιλάμε για την παρακμή της πολιτικής σε όλο της το μεγαλείο. Απογοήτευση πλήρης.

Ας μην υπάρχει βέβαια ψευδαίσθηση καμία: Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν και στους, κατ' όνομα και μόνο, «φιλελεύθερους». Πήξαμε στους υποτιθέμενους θιασώτες του laissez faire, όπου όλως περιέργως κύριος πελάτης είναι το ελληνικό δημόσιο.

Γενικώς, πήξαμε στο δήθεν.

Η χώρα όμως έχει ανάγκη το αυθεντικό, η χώρα έχει ανάγκη την ειλικρίνεια, σε τελική ανάλυση η Ελλάδα έχει ανάγκη την αλήθεια. Μόνη λύση η ουσιαστική, αυθεντική επιστροφή στην πολιτική. Την πολιτική ως πρόγνωση, ως επιστήμη. Την πολιτική ως υπέρτατη τέχνη. 

Όσο δεν ανταποκρινόμαστε στην υποχρέωση της πολιτικής, εκχωρούμε τα δικαιώματα του πολίτη. Παύουμε να έχουμε πολιτισμό, δεν έχουμε πόλεις. Μένουμε μόνο με τη διάχυτη, σάπια παρακμή που βιώνουμε στην Ελλάδα και αλλού.