Για την ημέρα του πατέρα

19 Ιουνίου 2016
Παράλιον Άστρος, Κυνουρία Αρκαδίας
Λίγο πριν το ξημέρωμα

Πρώτη φορά κατάλαβα πως είσαι μεγάλος το 1998. Ήμουν στο τρίτο έτος στο Ηράκλειο. Ήρθατε επίσκεψη με τη μαμά. Είδα να μπαίνει στο σπίτι ένας γέρος. Ήταν περίεργο. Ήσουν τότε 70 ετών, εγώ 21. Σκέφτηκα πως δεν πειράζει που ήσουν σχετικά μεγάλος, γιατί ήσουν καλά στην υγεία σου. Εξάλλου πριν πέντε μόλις χρόνια η φυσική σου κατάσταση ήταν εντυπωσιακή. Πόσο πολύ μπορεί να είχε αλλάξει εν τω μεταξύ;

Πάρα πολύ, δυστυχώς.

Πριν λίγες μέρες, την Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016. Η επικοινωνία μας πια περιορίζεται στα εξαιρετικά απολύτως απαραίτητα. Ένα νεύμα, ένα βλέμα, μια σύντομη φράση. Οι ουρολοιμώξεις συχνές και επίπονες. "Μην ανησυχείς", μου είχε πει στο τηλέφωνο για να με καθησυχάσει ο ουρολόγος της κλινικής, όπου είχες εισαχθεί επειγόντως ενώ ήμουν στη Φινλανδία, "χρειάστηκε να τοποθετήσουμε καθετήρα, γνωρίζω όμως ασθενείς που τα έχουν καταφέρει με καθετήρα ακόμα και για δυο χρόνια". 

Ήταν τότε αρχές Ιουνίου του 2013, ήδη δηλαδή έχουν περάσει περισσότερα από τρία χρόνια.

Για μέρες ο πυρετός δεν υποχωρεί. Μήπως τελικά αυτήν τη φορά δεν είναι ουρολοίμωξη; Κάτι περίεργο συμβαίνει. Η συμβουλή του ειδικού είναι να δούμε μήπως υπάρχει λοίμωξη αναπνευστικού. Ο γενικός γιατρός πολύ σωστά προτείνει να γίνει ακτινογραφία, καθώς τελευταία δεν συνεργάζεσαι με τις αναπνοές όταν προσπαθεί "να σε ακούσει". Η ακτινογραφία όμως έκρυβε εκπλήξεις. Έτσι λοιπόν τώρα πηγαίνουμε στην κλινική για την απαραίτητη αξονική, ακολουθώντας κατά γράμμα τις χθεσινές οδηγίες. 

Μπαίνουμε στο αυτοκίνητο. Είσαι πάντα στη θέση του συνοδηγού. Η Λία κάθεται πίσω. Σαν να δυσφορείς κάπως. Έχει ζέστη, έχεις πυρετό και δεν κάθεσαι άνετα. Σου κρατώ το χέρι για να νιώσεις λίγη ασφάλεια και ξεκινάμε. Φαίνεσαι ήρεμος. "Πρόσεξε", λες ξαφνικά και δυνατά. Έκπληξη μεγάλη. Ενστικτωδώς το πόδι μου πατάει με δύναμη το φρένο. Σταματαμε περίπου μισό μέτρο από το σοβιετικής κατασκευής αυτοκίνητο, του οποίου ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος οδηγός έκρινε πως το οχτάγωνο σήμα με το κόκκινο φόντο και τα κεφαλαία λευκά γράμματα "STOP" δεν ήταν κάτι που τον αφορούσε.

Αυτός ήσουν πάντα. Ορθολογιστής. Είχες καιρό να μιλήσεις, το έκανες όταν έπρεπε. Σημαντικό να κρατάει ο γιος το χέρι για να νιώθει ο πατέρας ασφάλεια, πιο σημαντικό όμως να φτάσουμε με ασφάλεια στον προορισμό μας. Σίγουρα επίσης θα έχεις θυμώσει μαζί μου. Έπρεπε να τον είχα δει, κι ας πέρασε το στοπ.

Οι εξετάσεις έγιναν και επιβεβαίωσαν τα αναμενόμενα. Τελικά, μεταξύ πολλών σοβαρών άλλων, έχεις πλέον και χολοκυστίτιδα. "Είναι 88 ετών ο πατέρας σας...", λένε ξεκινώντας με συμπάθεια όλοι οι γιατροί και μετά την φράση αυτή όλες οι διευκρινίσεις, οι αναλύσεις και οι θεραπευτικές επιλογές τίθενται υπό πρίσμα διαφορετικό. 

Πράγματι, είσαι 88 ετών. Τι σημαίνει άραγε αυτό; Μήπως ότι δεν θα κάνουμε το καλύτερο δυνατόν; Δεν νομίζω. Σίγουρα όμως χρειάζεται σκέψη σοβαρή ως προς το τι πραγματικά είναι το καλύτερο δυνατόν.

Πριν οχτώ μέρες στην Ακρόπολη (11-6-2016)

Η σκέψη του Βασίλη για τις διακοπές στο Άστρος είναι πράγματι εξαιρετική. Τελευταία φορά είχαμε πάει όλοι μαζί στα Χανιά το 2010. Τώρα πια έχουμε τη μεγάλη απώλεια, είναι αδύνατον να πάμε όλοι μαζί. Η ζωή όμως προχωράει. Έχουμε νέα αγαπημένα πρόσωπα στην οικογένεια και πάνω απ' όλα έχουμε τον Γιώργο και τη Βάλια. Το κίνητρο είναι ισχυρό.

Φοβόμουν πως θα σε κουράσει το ταξίδι, τελικά όμως ήταν άνετο. Η καθημερινή επαφή με τον Γιώργο και τη Βάλια σίγουρα αναζωογονητική για σένα, όπως και πολύ ενιαφέρουσα για τα παιδιά που περιεργάζονται τον "μεγάλο" παππού τους. Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ πως θα είχαν ουσιαστική επικοινωνία  τα 18 μηνών εγγόνια με τον 88χρονο, ασθενή παππού τους. Ασύλληπτο, πραγματικά. Πρωτόγνωρο.

Είναι μεγάλη ευτυχία να συνυπάρχουν τρεις γενιές σε μια οικογένεια.

Δεν είχαμε συζητήσει ποτέ για την ημέρα του πατέρα. Υπήρχε άραγε τη δεκαετία του '80 και την '90; Ήταν γνωστή στην Ελλάδα; Δεν θυμάμαι τίποτα σχετικό. Αρχικά σε φαντάζομαι να λες ότι δεν είσαι σύμφωνος με την ιδέα. Κάθε μέρα είναι ημέρα του πατέρα, κάθε μέρα είναι ημέρα της μητέρας, κάθε μέρα είναι μια μέρα για να κάνουμε το δέον γενέσθαι. Ίσως όμως μετά να μου έλεγες πως οι γιορτές έχουν λόγο ύπαρξης, πως είναι σημαντικές για να μας θυμίζουν τις προτεραιότητές μας.

Σε λίγο ξημερώνει, φοβάμαι πως το μυαλό μου είναι μπερδεμένο. Θέλω να σου πω πολλά, νιώθω όμως πως οι σκέψεις μου είναι ατάκτως ερριμμένες. Πρέπει να τις συγκροτήσω. Θα το κάνω, θα το καταφέρω, σύντομα. 

Θα σου πω μόνο το εξής: 

Στενοχωριέμαι πολύ που δεν μπορούμε να συζητήσουμε. Μου λείπει η τετράγωνη λογική σου. Μου λείπει η ορθολογική ανάλυση και η συμβουλή σου. Θλίβομαι που δεν μπορώ να σου περιγράψω μια μεγάλη επιτυχία ή μια μεγάλη αποτυχία. Μου λείπει η επικοινωνία με το πρότυπο που είχα για περισσότερα από 30 χρόνια.

Όμως, με ειλιρίνεια απόλυτη,

Το γεγονός ότι είσαι εδώ και σε όλες τις παραπάνω καταστάσεις και σε πολλές περισσότερες, μπορώ να σε κοιτάξω στα μάτια και να σε ρωτήσω αν είσαι καλά και εσύ να μου απαντήσεις με ένα νεύμα, ένα βλέμα ή μια σύντομη φράση, είναι με διαφορά μεγάλη ό,τι σημαντικότερο έχω στη ζωή μου.

Χρόνια πολλά μπαμπά.

Η προσέγγιση Stra.Tech.Man. ως αναγκαία προϋπόθεση επιτυχίας στις Νεοφυείς Επιχειρήσεις

Φρανκφούρτη, Γερμανία
24 Μαΐου 2016

Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να ευχαριστήσω θερμά τον καλό φίλο και εξαίρετο επιστήμονα και πανεπιστημιακό δάσκαλο Χάρη Βλάδο για τη μεγάλη τιμή που μου κάνει φιλοξενώντας κείμενό μου στο νέο του πόνημα, το βιβλίο "Στρατηγική Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων σε Συνθήκες Κρίσης: Η προσέγγιση Stra.Tech.Man" που σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Κριτική, το οποίο θεωρώ πως έχει μεγίστη χρησιμότητα τόσο σε φοιτητές και ερευνητές όσο και σε επιχειρηματίες. 

Η εμπνευσμένη προσέγγιση Stra.Tech.Man., που μπορεί να είναι μια αποτελεσματική πυξίδα σε κάθε είδους επιχείρηση, βρίσκει ιδανικό πεδίο εφαρμογής στη νεοφυή επιχειρηματικότητα – Στις επιχειρήσεις δηλαδή που είναι νέες σε ηλικία, έχουν κάποια προϊοντική ή διαδικαστική καινοτομία και στοχεύουν σε ταχεία ανάπτυξη των μεγεθών τους.

Στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια βιώνουμε την άνθιση των νεοφυών επιχειρήσεων και, πολύ περισσότερο, μια ολοένα και αυξανόμενη συζήτηση γύρω από αυτές. Ξαφνικά πολλοί και διάφοροι φορείς στη δημόσια σφαίρα, ιδιώτες και οργανισμοί, με ενθουσιασμό αναφέρονται στη νεοφυή επιχειρηματικότητα ως μια από τις λίγες διεξόδους που υφίστανται στην παρούσα κατάσταση της οικονομίας που χαρακτηρίζεται από τέλμα και απαισιοδοξία.

Έχοντας εργαστεί τα τελευταία δεκαέξι χρόνια στον τομέα, αρχικά ως επιχειρηματίας και στη συνέχεια ως επενδυτής, σίγουρα δεν θα μπορούσα να είμαι αντίθετος στη νεοφυή επιχειρηματικότητα – πολύ περισσότερο μάλλον αφού έδωσα σημαντικό ποσοστό του χρόνου, της ενέργειας και των πόρων μου για την προώθησή της στην Ελλάδα, μέσα από την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων, αλλά και στην Ευρώπη, μέσα από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Νέων Επιχειρηματιών.

Παρά ταύτα, δεν μπορώ να είμαι ανήσυχος με τις εξελίξεις που παρατηρώ στην πολύπαθη χώρα μας – και όχι μόνο – κατά τα τελευταία δυο χρόνια. Μου θυμίζει τα φοιτητικά μου χρόνια στο Ηράκλειο Κρήτης όπου με έκπληξη άκουγα ανθρώπους στο κυλικείο του πανεπιστημίου, σε καφετέριες στο κέντρο της πόλης, ακόμα και σε περίπτερα και super market, να συζητούν για το χρηματιστήριο και για το νέο «δυνατό χαρτί» που είχαν μόλις αγοράσει και ήταν «βέβαιοι» πως σε ελάχιστο χρόνο θα τους απέφερε σημαντικότατα κέρδη – Διότι ήταν έξυπνοι και δεν χρειαζόταν πια να «ταλαιπωρούνται» με τις σπουδές ή τις εργασίες τους.

Αυτή ακριβώς ήταν η «κουλτούρα της αρπαχτής» που κατέστρεψε όχι μόνο την ελληνική οικονομία αλλά και, σε μεγάλο βαθμό, τα ίδια τα θεμέλια της κοινωνίας μας.

Δεν μπορώ να μην διαπιστώσω πως παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται στην σκηνή της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η αποθέωση της «καταπληκτικής ιδέας» και του μεγάλου «κύκλου χρηματοδότησης». 

Πρόκειται για μια ζάλη, μια μορφή ναρκωτικού, που μας κάνει να ξεχνάμε το προφανές: Ότι το επίθετο «νεοφυής» έπεται του ουσιαστικού «επιχείρηση» – και, όπως πολλές φορές έχει αποδειχτεί ιστορικά με τους πιο εντυπωσιακούς τρόπους, όπως για παράδειγμα με το «dotcom bubble» στις αρχές του αιώνα μας – ακριβώς όταν ξεκινούσα την επιχειρηματική μου διαδρομή – οι νόμοι της αγοράς και των επιχειρήσεων παραμένουν αμείλικτοι ανεξαρτήτως των αλλαγών ή εξελίξεων στις διάφορες παραμέτρους του επιχειρηματικού γίγνεσθαι.

Ο Χάρης Βλάδος, παρέχοντας σημαντικότατη υπηρεσία στον κλάδο του επιχειρείν τόσο από την ακαδημαϊκή & ερευνητική  όσο και την εφαρμοσμένη εκδοχή του έχει προτείνει την προσέγγιση Stra.Tech.Man. ως εργαλείο / μπούσουλα για τη δημιουργία και διοίκηση των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στο υφιστάμενο περιβάλλον μας, εκείνο δηλαδή των μεσαίων, μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που είναι η κύρια μορφή επιχειρηματικότητας στον Ελλαδικό χώρο και μάλιστα στο περιβάλλον της οικονομικής (και κοινωνικής, πολιτικής, αξιακής, κ.ο.κ.) κρίσης που βιώνουμε, ή ορθότερα που έγινε ευρύτερα αντιληπτή, από το 2009 και έπειτα.

Είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τους νεοφυείς επιχειρηματίες η προσέγγιση Stra.Tech.Man., τόσο για όσους έχουν ήδη ξεκινήσει όσο και για τους επίδοξους, διότι έχει δυο βασικότατα χαρακτηριστικά – προϋποθέσεις για επιτυχία: Είναι σφαιρική και ορθολογική. Καταφέρνει να συνοψίζει τρεις βασικότατους άξονες για την ορθή διοίκηση και χάραξη στρατηγικής της επιχείρησης – Στρατηγική, Τεχνολογία και Μάνατζμεντ – προωθώντας τον ορθολογισμό ως κριτήριο λήψης αποφάσεων (κάτι που τόσο έντονα έχει λείψει από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα).

Ακούω συχνά επίδοξους επιχειρηματίες να μιλούν για ιστορίες επιτυχίας (κύρια προερχόμενες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού) όπου έγιναν εξαγορές νεοφυών επιχειρήσεων σε υψηλότατο τίμημα, όπως για παράδειγμα του WhatsApp και του Instagram, την στιγμή που οι εξαγοραζόμενες επιχειρήσεις είχαν από ελάχιστα έως μηδενικά έσοδα. Δημιουργούνται έτσι ψευδαισθήσεις ότι το φαινόμενο αυτό μπορεί να επαναληφθεί και μάλιστα στην Ελλάδα. Καλώς η κακώς – καλώς κατά την άποψή μου – οι περιπτώσεις αυτές ούτε μπορούν ούτε πρέπει να αντιγραφούν.

Οι επιχειρήσεις αυτές απλώς έτυχε να αναπτύξουν κάποια χαρακτηριστικά συμπληρωματικότητας προς μια άλλη, ευημερούσα και ταχέως αναπτυσσόμενη επιχείρηση – εν προκειμένω το facebook – η οποία προτίμησε να τις εξαγοράσει παρά να αναπτύξει αυτές τις υπηρεσίες εσωτερικά τόσο για λόγους χρόνου/κόστους όσο και για να «γλυτώσει» έναν αυριανό ανταγωνιστή. Δεν υπάρχει όμως τίποτα επαναλήψιμο στις στρατηγικές του WhatsApp & του Instagram. Αντίθετα, η στρατηγική του τύπου «θέλω να έχω πολλούς χρήστες και μετά θα δω πως  θα βγάλω χρήματα» έχει οδηγήσει στο κλείσιμο δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, ή και χιλιάδες σε παγκόσμια κλίμακα,  νεοφυείς επιχειρήσεις. Η ίδια η σύγκριση της πορείας του facebook με εκείνης του twitter είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτική: Καλές επιχειρήσεις είναι εκείνες που καταφέρνουν να αυξάνουν τα έσοδα και τα κέρδη τους στη βάση μιας μέσο- και μακροπρόθεσμης στρατηγικής.

Πλήθος μελετών καταλήγει σε συμπεράσματα που κάθε επιχειρηματίας με στοιχειώδη εμπειρία και ανοιχτό μυαλό θεωρεί προφανή: Καλές επιχειρήσεις είναι εκείνες που είναι τακτοποιημένες. Που κάνουν προγραμματισμό και προϋπολογισμό. Που οι κινήσεις τους είναι υπολογισμένες. Που προσέχουν τις σχέσεις τους με πελάτες και προμηθευτές. Που παρακολουθούν προσεκτικά και σέβονται τον ανταγωνισμό. Που δαπανούν χρόνο, ενέργεια και πόρους για να καταλάβουν τις τάσεις της αγοράς τους. Που σκέφτονται το σήμερα, το αύριο και το μεθαύριο, βασιζόμενες σε μια ορθολογική ανάλυση του τι συνέβη χθες και προχθές. Που δίνουν απόλυτη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό τους και κάνουν ότι μπορούν για να το υποστηρίξουν με συστήματα και διαδικασίες.

Τελικά, επιτυχημένες επιχειρήσεις δημιουργούν οι άνθρωποι που προσέχουν όλα τα παραπάνω αλλά κάνουν και κάτι ακόμα, που προϋποθέτει ανοιχτό μυαλό (ορθολογισμό) και παραμερισμό των εγωισμών:  Καταφέρνουν να προσλαμβάνουν συνεργάτες που είναι καλύτεροι από εκείνους.

Μίλησα παραπάνω για την ανάγκη προϋπολογισμού. Θα ήθελα να δώσω μεγίστη έμφαση στο σημείο αυτό: Η ορθή  διαχείριση των οικονομικών, λογιστικά, φορολογικά, ταμιακά και καθ οιονδήποτε άλλο τρόπο, είναι προϋπόθεση απαραίτητη για την επιτυχία των επιχειρήσεων, είτε παραδοσιακών ή νεοφυών. Πολλές φορές ακούω νέους επιχειρηματίες να λένε ότι «βαριούνται» τα λογιστικά, «δεν καταλαβαίνουν» τα φορολογικά και θεωρούν τους προϋπολογισμούς και απολογισμούς ως «περιττή γραφειοκρατία». Ειλικρινά, δεν γνωρίζω συνταγή άλλη για πιο βέβαιη αποτυχία σε μια επιχείρηση. Όσο σημαντικός είναι ο πελάτης, όσο σημαντικό είναι το προϊόν, άλλο τόσο σημαντική είναι και η διαχείριση των οικονομικών.

Ο Καθηγητής Daniel Isenberg του Harvard Business School σε μια διάλεξή του που είχα την τύχη να παρακολουθήσω συνέκρινε τις επιχειρήσεις SEGWAY και ACTAVIS. Η πρώτη είχε εξαιρετική προϊοντική καινοτομία (το γνωστό δίτροχο όχημα που «μένει όρθιο μόνο του» χάρη σε γυροσκοπικούς μηχανισμούς κ.α.), εντυπωσιακή χρηματοδότηση (άνω των $400 εκ.), και συμβούλους & επενδυτές τα μεγαλύτερα ονόματα του παγκοσμίου επιχειρηματικού κύκλου. Η ACTAVIS ήταν μια μικρή εταιρεία στην Ισλανδία που παρήγαγε αντίγραφα (γενόσημα) φάρμακα. Οι δυο επιχειρήσεις ξεκίνησαν το 2009. Η μια με την επένδυση των $400 εκ, η άλλη με εξαγορά περίπου $12 εκ. Λιγότερο από δέκα χρόνια μετά, η SEGWAY είχε πρακτικά χρεοκοπήσει, ενώ η ACTAVIS αύξησε την αξία της κατά χίλιες φορές και πουλήθηκε περίπου $12 δις. Η ACTAVIS  μπορεί εξ ορισμού να μην είχε προϊόντική καινοτομία, καθότι παρήγαγε αντίγραφα φαρμάκων, ήταν μια εταιρεία με πολύ προσεγμένα οικονομικά, καταπληκτική διαχείριση ανθρωπίνου δυναμικού, εξαιρετικές πωλήσεις και απίστευτα logistics. Με λίγα λόγια ήταν μια εταιρεία που αξιοποίησε πλήρως την τεχνολογία, χάραξε ορθή στρατηγική και είχε άριστη διοίκηση.

Όπως φανερώνει το παραπάνω παράδειγμα, και πάμπολλα άλλα στη βιβλιογραφία αλλά και στο εξαίρετο αυτό βιβλίο του Χάρη Βλάδου, η μεθοδολογική, ορθολογική προσέγγιση είναι αυτή που μπορεί να αποδώσει καρπούς με τρόπο προβλέψιμο. Είναι η βάση του επιχειρείν, τόσο παραδοσιακού όσο και νεοφυούς, που θα επαναφέρει την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη συνολικά στην τροχιά της ανάπτυξης και της προόδου.  

Offshore και κακιστοκρατία

Βουδαπέστη, Ουγγαρία
4 Ιουνίου, 2016

Βρίσκομαι αυτές τις μέρες στη Βουδαπέστη για το 5ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεανικής Επιχειρηματικότητας - Ένα ιδιαίτερα σημαντικό εξαμηνιαίο γεγονός για τη νεανική επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη, το οποίο κατά ενδιαφέροντα τρόπο γεννήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2014. Συζητώντας με τους συναδέλφους στο περιθώριο του συνεδρίου, φυσιολογικά ρωτούν όλοι για την επικαιρότητα στην Ελλάδα. 

Προσπάθησα να τους ενημερώσω για την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τις off-shore εταιρείες, η οποία κατέληξε σε μια από τις πλέον παράλογες αποφάσεις στην ιστορία του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Πραγματικά  ποτέ στο παρελθόν δεν έχω δεί ξανά συνομιλητές μου από το εξωτερικό να εκπλήσσονται τόσο πολύ και τόσο αρνητικα. 

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Τις τελευταίες μέρες γίναμε όλοι μάρτυρες μιας εξωφρενικής συζήτησης σχετικά με τις «off-shore εταιρείες», οι οποίες – ορθώς – βρίσκονται στο στόχαστρο των διεθνών μηχανισμών καταπολέμησης της διαφθοράς (σημειώνοντας βεβαίως πως περισσεύει η υποκρισία στις εν λόγω διεθνείς προσπάθειες αφού παγκοσμίως οι οικονομικές ελίτ βασίζουν την οικονομική τους υπόσταση στις off-shore).

Καθώς το ευρύ κοινό μάλλον αγνοεί τι πραγματικά είναι οι off-shore εταιρείες, παρακάτω απαριθμούνται τα βασικά τους χαρακτηριστικά μιας off-shore:

1. Έχει έδρα σε έναν «φορολογικό παράδεισο» (“Tax Haven”)
2. Στους φορολογικούς αυτούς παραδείσους η φορολογία εισοδήματος είναι ΜΗΔΕΝ (εξ ου και “Tax Haven”)
3. Οι εταιρείες αυτές δεν είναι καν υποχρεωμένες να τηρούν λογιστικά βιβλία και να διατηρούν τα συνήθη φορολογικά στοιχεία (δεν έχουν αρχεία)
4. Προσφέρουν ένα πέπλο κάλυψης ως προς την ταυτότητα των ιδιοκτητών τους (μέσα από εκπροσώπους μετόχων κλπ)
5. Δεν έχουν προσωπικό, υποδομές ή άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Πρόκειται για «εταιρείες – σφραγίδες».

Τα παραπάνω δεν αποτελούν μια εξαντλητική περιγραφή των χαρακτηριστικών μιας off-shore επιχείρησης ενώ φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις ή και ενδιάμεσες καταστάσεις (όπως π.χ. το καθεστώς που μέχρι πρόσφατα είχαν ακόμα και χώρες της ΕΕ όπως Λουξεμβούργο, Κύπρος, Μάλτα – μέχρι σε κάποιο βαθμό και η Ιρλανδία). Πιθανότατα  όμως δίνουν ένα καλό περίγραμμα για τις ανάγκες της υπόθεσης που συζητάμε.

Για ποιο λόγο να κάνει κάποιος μια off-shore επιχείρηση; Μπορεί να υπάρχουν θεμιτοί και αθέμιτοι λόγοι, στην πραγματικότητα όμως οι αθέμιτοι είναι εκείνοι που κυριαρχούν. Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων οι off-shore εταιρείες είναι ένα μέσο για την αποφυγή της φορολογίας στον τόπο πραγματικής τέλεσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως επίσης και «αποθήκευσης» των ρευστών διαθεσίμων που έχουν συγκεντρωθεί από αυτή. Μην ξεχνάμε όμως πως μπορεί  υπάρχουν και θεμιτοί λόγοι, όπως για παράδειγμα η προστασία μιας ομάδας δημιουργών από ένα απολυταρχικό καθεστώς στη χώρα τους (που είναι περισσότερο σύνηθες απ’ ότι θα θέλαμε να νομίζουμε).

Δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς με την άποψη ότι  οι off-shore επιχειρήσεις είναι ένα δημιούργημα της απληστίας. Έχει δυστυχώς αποδειχτεί πως όσο περισσότερα χρήματα βγάζει κάποιος, τόσο περισσότερο τον ενοχλεί να πληρώνει φόρους. Για να το δει κανείς όσο πιο απλά γίνεται:

- Αν βγάζεις 40.000 τον χρόνο και πρέπει να πληρώσεις τις 15.000, δηλαδή 37,5%, θα σου φανεί πολύ, θα διαμαρτυρηθείς – πιθανόν έντονα – αλλά μάλλον τελικά θα το πληρώσεις (και κάπως έτσι βγήκε το ρητό για τις δυο βεβαιότητες της ζωής: Πρώτον κάποτε θα όλοι θα πεθάνουμε και δεύτερον, μέχρι να πεθάνουμε θα πληρώνουμε φόρους) 

- Αν πάλι βγάζεις 400.000 τον χρόνο και πρέπει αντιστοίχως να πληρώσεις 150.000, σου φαίνεται πολύ πιο άσχημο. Το ποσό είναι υπερβολικό!  θα κάνεις ότι περνά από το χέρι σου για να μειώσεις το ποσό που οφείλεις  να πληρώσεις – κάπου εκεί θα αναζητήσεις επαγγελματικές συμβουλές για το λεγόμενο tax structure optimization (κορυφαία στιγμή του οποίου είναι η δημιουργία των off-shore επιχειρήσεων).

-  Αν όμως  βγάζεις 4.000.000 ή 40.000.000. ή και 400.000.000 δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να πληρώσεις τα 1.500.000, 15.000.000 ή 150.000.000. Θα χρησιμοποιήσεις όλα τα διαθέσιμα εργαλεία όπως οι off-shore επιχειρήσεις και θα μειώσεις κατακόρυφα τα ποσά αυτά – Φροντίζοντας να βρεις και πολλές καλές δικαιολογίες για να εκλογικεύσεις την παράνομη και ανήθικη αυτή σου πράξη (όπως π.χ. «μπορεί να μην πληρώνω φόρο εισοδήματος αλλά κάνω αγαθοεργίες [CSR…] ενώ συνεισφέρω και την τόνωση της κατανάλωσης και της απαχόλησης].

Δυστυχώς, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, η απληστία έρχεται  μαζί με τη συγκέντρωση του πλούτου, είναι σχεδόν νομοτελειακό – Να μια μεγάλη πρόκληση για το εκπαιδευτικό μας σύστημα και την κοινωνία συνολικά.

Όλα τα παραπάνω αναφέρθηκαν για να εξηγηθεί η κατά κανόνα, αλλά όχι πάντα, ένοχη φύση των off-shore επιχειρήσεων και για να εξηγηθεί πως κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα διαφωνούσε με την απαγόρευση συμμετοχής σε off-shore επιχειρήσεις εκείνων που επιθυμούν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι – κάθε άλλο μάλιστα.

Αυτό που συνέβη όμως στο Ελληνικό Κοινοβούλιο δεν έχει καμία σχέση με το παραπάνω! Αντίθετα είναι μια πρωτόγνωρη, ασύλληπτη, αντισυνταγματική, αντιευρωπαϊκή και βαθιά αντιδημοκρατική ομόφωνη απόφαση όλων των «κομμάτων» (ο Θεός να τα κάνει…) που αφαιρεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι σε όσους Έλληνες πολίτες συμμετέχουν σε επιχειρήσεις του εξωτερικού.

Είναι πραγματικά συγκλονιστικό. Τι μας λέει πλέον ο νομοθέτης, για τους δημιουργούς που θα ήθελαν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι:
- Ο ελαιοπαραγωγός της Μεσσηνίας δεν μπορεί πια να κάνει μια επιχείρησης business development & logistics στη Γερμανία 
- Ο ξενοδόχος της Ρόδου δεν μπορεί να κάνει ένα γραφείο πωλήσεων στην Αγγλία
- Ο γιαουρτάς της Ηπείρου δεν μπορεί να κάνει μια μονάδα παραγωγής στις ΗΠΑ 
- Οι δημιουργοί των νεοφυών επιχειρήσεων δεν μπορούν να κάνουν παραρτήματα στη Μ. Βρετανία, τη Σουηδία και το Ισραήλ
- Ο αρχιτέκτονας της Μακεδονίας δεν μπορεί να κάνει επιχείρηση στη Μ. Ανατολή

...και πλήθος άλλων παραδειγμάτων.

Μια ακόμα σημαντική παράμετρος είναι εκείνη της διασποράς: Τα εκατομμύρια των Ελλήνων στη Β. Αμερική, στην Αυστραλία, στις άλλες χώρες της Ευρώπης και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, είναι ένας πολύτιμος πολιτικός, κοινωνικός και οικονομικός πόρος για τον ελληνισμό. Πολλοί από τους ομογενείς μας έχουν διακριθεί στον επιχειρηματικό στίβο. Οι άνθρωποι αυτοί, που πολλοί από αυτούς ειλικρινά επιθυμούν να προσφέρουν κάτι στην πατρίδα, είναι πια δια νόμου αποκλεισμένοι από τη διαδικασία του εκλέγεσθαι. Πρόκειται περί τραγωδίας.

Είμαι απόλυτα βέβαιος πως η απόφαση αυτή θα ‘πέσει’ τόσο στα ελληνικά όσο και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Δεν μπορώ να καταλάβω πως αφαιρείται το δικαίωμα του εκλέγεσθαι ενός Ευρωπαίου πολίτη σε μια χώρα – Μέλος της ΕΕ, επειδή επιχειρεί σε μια άλλη χώρα – Μέλος (ή και οπουδήποτε άλλού). Θα έλεγε κανείς πως έχουμε να κάνουμε με τον ορισμό του παραλογισμού!

- Σε μια χώρα που περνά βαθιά κρίση και η μοναδική της ελπίδα είναι η ανάπτυξη της εξωστρεφούς οικονομίας, 
- Σε μια χώρα που έχει μια τεράστια διασπορά και προσπαθεί με κάθε τρόπο να ενισχύσει τους δεσμούς της διασποράς με την πατρίδα, 
- Σε μια χώρα που η εικόνα της σε πελάτες, προμηθευτές και επενδυτές του εξωτερικού η έχει πληγεί βαρύτατα και για το λόγο αυτό πολλοί προτιμούν να συναλλάσσονται με νομικές οντότητες που εδρεύουν αλλού – πράγμα που ευθέως ζητούν από τους Έλληνες δημιουργούς, 
- Σε μια χώρα που σε τελική ανάλυση έχει capital controls και οι τραπεζικές κινήσεις με το εξωτερικό απαγορεύονται,

...στη χώρα αυτή το λαμπρό, φωτισμένο πολιτικό της σύστημα αποφάσισε να στερήσει βασικά πολιτικά δικαιώματα σε όσους επιχειρούν στο εξωτερικό.

Η απόλυτηομοφωνία του όλου  λεγόμενου «πολιτικού»φάσματος στην ψήφιση αυτής της άθλιας ρύθμισης είναι εντυπωσιακή. Τελικά, είναι όλοι τους συνένοχοι. Τελικά, η κυρίαρχη αντίληψη του «κυβερνώ», σε όλο το φάσμα, παραμένει εκείνη του «διορίζω».  Κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται με το «παράγω», έχουν όλοι όμως αναλυτικές απόψεις για το «καταναλώνω». Η Ελλάδα έτσι γίνεται μια τριτοκοσμική χώρα. Ένα κράτος – ντροπή.

Ίσως τελικά βέβαια να ήταν μια χρήσιμη απόφαση καθότι αποκαλύπτει τι πραγματικά είναι η «κακιστοκρατία» για την οποία τόσες φορές έχει μιλήσει ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης. Αποκαλύπτεται έτσι ποιος πραγματικά κυβερνά αυτήν τη χώρα.

Το ερώτημα πλέον  τίθεται όλο και πιο επιτακτικά: Ως πότε θα ανεχόμαστε τη διακομματική κακιστοκρατία;  Ας ελπίσουμε ότι στο 6ο ή στο 7ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεανικής Επιχειρηματικότητας θα μπορέσει να δοθεί μια καλύτερη απάντηση στο ερώτημα - έκπληξη «Μα καλά, η κυβέρνηση κάνει αυτά τα απαράδεκτα, εσείς όμως τι κάνετε;»

Ἕκτωρ, Αἴας και Αἰνείας: Διδάγματα για τη σύγχρονη Ελλάδα

Πρέπει να ήμουν στη Δευτέρα ή στην Τρίτη τάξη του Δημοτικού όταν είδα στο σπίτι δυο κάπως περίεργα, χοντρά βιβλία: Την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Αμφότερες, αν δεν κάνω λάθος,  σε μετάφραση των Νίκου Καζαντζάκη και Ιωάννη Κακριδή. Νομίζω πως τότε τα βιβλία αυτά  διδάσκονταν στο Γυμνάσιο.

Για κάποιο λόγο που δεν είμαι σίγουρος πως μπορώ να εξηγήσω, άρχισα να διαβάζω με μεγάλο ενθουσιασμό την Ιλιάδα. Αντίθετα, την Οδύσσεια νομίζω πως ουδέποτε κατάφερα να την τελειώσω – ούτε καν ως μαθητής γυμνασίου, αργότερα. Διάβαζα τις ραψωδίες της Ιλιάδας ξανά και ξανά, απολαμβάνοντας το κείμενο, τις λέξεις και τις τόσο παραστατικές εκφράσεις που περιέχει.

Ποτέ δεν μου άρεσε να διαβάζω για τον Αχιλλέα, τον κορυφαίο των Αχαιών. Ένιωθα ότι σαν ημίθεος που πολεμούσε με θνητούς κατά κάποιο τρόπο προσωποποιούσε την αδικία.  Ένα unfair έναντι των αντιπάλων του θα έλεγα σήμερα. Επίσης σιγά σιγά μειώθηκε το ενδιαφέρον μου για τον Αγαμέμνονα, ειδικά όταν διάβαζα για την ιστορία του μετά τη λήξη του Τρωϊκού Πολέμου. Ο Νέστωρ και ο Διομήδης ήταν αναμφισβήτητα μορφές που τράβηξαν το ενδιαφέρον μου, καμία όμως δεν συγκρινόταν με τον Αίαντα τον Τελαμώνιο και τον Έκτορα.

Για τον Αίαντα θα μιλήσω αναλυτικά σε επόμενη ανάρτηση. Το γεγονός ότι ήταν Βασιλιάς της Σαλαμίνας, την οποία έβλεπα από το μπαλκόνι του σπιτιού μας στον Ασπρόπυργο, βοηθούσε πολύ να τον θεωρήσω λίγο «δικό μας παιδί» και να εντείνει τον θαυμασμό μου.

Για ένα παιδί δημοτικού ήταν πολύ ενδιαφέρον να διαβάζει για τον ήρωα με την τεράστια δύναμη που κατατρόπωνε τους εχθρούς. Ο καλύτερος πολεμιστής των Αχαιών πέραν του ημιθέου Αχιλλέα, ο οποίος όμως αδικήθηκε κατάφορα από τους ίδιους τους συμπολεμιστές του. Σημειώνω πως ο Βασιλιάς της Σαλαμίνας μονομάχησε με τον Έκτορα και υπερίσχυσε – όχι όμως τόσο καθαρά ώστε να του «κατοχυρωθεί» η νίκη στη μονομαχία, που τελικά κρίθηκε ως ισοπαλία.

Όταν ο Πάρης σκότωσε τον Αχιλλέα, οι Αχαιοί τελικά επέλεξαν να δώσουν τα όπλα του τελευταίου στον Οδυσσέα, αδικώντας κατάφορα τον Αίαντα. Εκείνος, δικαίως, εξοργίστηκε. Δεν μπόρεσε, δυστυχώς, να ελέγξει την οργή του. Η Αθηνά όμως τον τύφλωσε και ξέσπασε σε ...ένα κοπάδι πρόβατα. Όταν το πρωί κατάλαβε τι είχε κάνει, ο ίδιος έδωσε τέρμα στη ζωή του. Άδικο τέλος για μια κορυφαία μορφή.

Το δίδαγμά μου από την ιστορία του Αίαντα του Τελαμώνιου είναι σαφές: Η ζωή είναι πολύ συχνά, πολύ άδικη. Η οργή όμως έναντι της αδικίας δεν οδηγεί πουθενά παρά στην απόλυτη καταστροφή, όπως έκανε στον ήρωα από τη Σαλαμίνα. Πρέπει αντίθετα να δεχόμαστε την αδικία, να διδασκόμαστε από εκείνη και να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τους παράγοντες και τις συνθήκες που τη δημιούργησαν. Με αποφασιστικότητα μεγάλη, όχι όμως με οργή.

Επανέρχομαι στον Έκτορα, τον κορυφαίο των «εχθρών» της Ιλιάδας. Πάντα μου φαινόταν μια μαγική προσωπικότητα. Όσο περνούν τα χρόνια η άποψή μου αυτή ενισχύεται. Αναμφίβολα τον θεωρώ παράδειγμα λαμπρό, μορφή διδακτική και καθοριστική για τη συγκρότησή μου – Νομίζω μάλιστα πως πολύ κακώς δεν του έχει δοθεί στην εκπαίδευση η δέουσα σημασία.

Πρώτα και κύρια, ο Έκτορας ηγείται του στρατού της Τροίας σε έναν πόλεμο για τον οποίο ο ίδιος ούτε ευθύνεται ούτε τον επιθυμούσε. Γνώριζε πως ο Πάρης ήταν υπεύθυνος για το επερχόμενο κακό και πρότεινε να λυθεί το θέμα με τον προφανή τρόπο: Μονομαχία του Πάρη με τον Μενέλαο, πράγμα που τελικώς έγινε. Οι Θεοί όμως είχαν αποφασίσει ο πόλεμος να γίνει και έτσι με παρέμβασή τους νικητής δεν αναδείχτηκε.

Ο Έκτορας προτρέπει τον Πάρη να πάρει μέρος στη μάχη.

Στην πορεία ο Έκτορας ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του στρατού της Τροίας. Μονομάχησε με πολλούς και μόνο με τον Αίαντα, όπως είπαμε παραπάνω, δεν κατάφερε να επικρατήσει, ερχόμενος ισόπαλος - αν και με ελαφρύ, μη επαρκές δυστυχώς για εκείνον, προβάδισμα του Βασιλιά της Σαλαμίνας. Όταν μονομάχησε με τον Πάτροκλο και επικράτησε, γνώριζε πως έκανε το μοιραίο βήμα.

Ήρθε έτσι ο κορυφαίος των Τρώων αντιμέτωπος με τη μοίρα του. Έπρεπε να μονομαχήσει με τον Αχιλλέα. Ο Έκτορας είναι καλός, είναι πάρα πολύ καλός. Είναι σε επίπεδο τελειότητας για τα μέτρα των θνητών. Ο αντίπαλός του είναι όμως ημίθεος. Η μάχη είναι άδικη και χαμένη εκ των προτέρων.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης θα πει αιώνες μετά:

Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει

όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)

πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,

κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε. 

Δεν το γράφω τυχαία. Όσο το σκέφτομαι τόσο συμπεραίνω πως ο Έκτορας αναμφίβολα υπήρξε ο πρώτος από τους "Τριακόσιους" ή έστω ο πρόδρομός τους. Έκανε το χρέος του προς την πατρίδα, έπραξε το δέον γενέσθαι, ακόμα και αν ήταν γνώστης της μοιραίας κατάληξης που θα είχε η προσπάθειά του.

Για ότι σημαίνει η Ελληνική Παιδεία, ο Έκτορας ήταν ένας μεγάλος Έλληνας.

Είναι ιδιαίτερα διδακτική η πορεία της μονομαχίας. Ο Έκτορας σταθμίζει τα δεδομένα. Έρχονται στο προσκήνιο η λογική και το συναίσθημα. Η απόφασή του είναι πάρα πολύ δύσκολη, μα είναι δεδομένη και οριστική. Θα μονομαχήσει, γνωρίζοντας πως θα ηττηθεί. Μετά κυριαρχεί το ένστικτο. Δειλιάζει, φοβάται. Τρέχει να σωθεί. Καταφέρνει όμως να συγκροτήσει τις σκέψεις του, να σταθεί στα πόδια του και να κάνει το καθήκον του. Το κάνει μάλιστα πάρα πολύ καλά. Μόνο εύκολος αντίπαλος δεν ήταν για τον Αχιλλέα! Προσεκτική ανάγνωση της ιστορίας οδηγεί στο ότι ο ημίθεος των Αχαιών είχε διπλή παρέμβαση υπέρ του από την Αθηνά ώστε τελικά να επικρατήσει. Στο τέλος, ξεψυχώντας ο Έκτορας προβλέπει το τέλος του Αχιλλέα.

Η αναλογία με την ίδια τη ζωή είναι προφανής. Από πολύ μικρή ηλικία γνωρίζουμε καλά τη νομοτέλεια που μας διέπει. Το τέλος θα έρθει για όλους και δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να γίνει για να το σταματήσει. Σημασία όμως έχει η διαδρομή. Ο φόβος είναι που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη. Πρέπει να τον ζήσεις, να τον κατανοήσεις σε βάθος, να μην τον αποφύγεις ως σκέψη, ώστε εν τέλει να καταφέρεις να τον διαχειριστείς, να ανασυγκροτήσεις την σκέψη και τις δυνάμεις σου ώστε τελικά με τις πράξεις σου, με την εντιμότητα, τη δικαιοσύνη και την προσφορά, πράττοντας το δέον γενέσθαι, να δώσεις νόημα στη ζωή σου.

Στο εκπαιδευτικό μας σύστημα νομίζω πως θα έπρεπε να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στον Έκτορα. Η αίσθηση της προσφοράς, του καθήκοντος αλλά και η ίδια η αριστεία χωρίς αμετροέπεια, που τόσο έντονα χαρακτήριζε τον ήρωα της Τροίας, είναι οι ποιότητες που έλειψαν τόσο από την Ελλάδα και μας οδήγησαν στην ηθική, κοινωνική και εν τέλει οικονομική χρεοκοπία. Πρέπει όλοι να μελετήσουμε, να διδαχτούμε από το παράδειγμα του Έκτορα. Να είμαστε δίκαιοι. Να πράττουμε τελικά το σωστό, να παίρνουμε τις δύσκολες αποφάσεις όταν χρειάζονται.

Ο Έκτορας πραγματώνει ένα παράδειγμα πολύ απαραίτητο για την ελληνική κοινωνία. Την κοινωνία που, δυστυχώς, έφτασε να θεωρήσει ως πρότυπό της εκείνο του "τζάμπα μάγκα" - κάτι για το οποίο όλοι θα έπρεπε να ντρεπόμαστε.

Στα δύσκολα προβλήματα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Όταν λέμε ότι "κάποιοι πρέπει να πληρώσουν το τίμημα" πρέπει να ξέρουμε καλά πως στους "κάποιους" συχνά περιλαμβανόμαστε και εμείς οι ίδιοι. Οφείλουμε να ακολουθήσουμε τα βήματα του Έκτορα προς την προσφορά, το καθήκον, την επικράτηση της λογικής και τους συναισθήματος επί του ενστίκτου.

Κλείνω με μια σημείωση - παραπομπή για μελλοντικό κείμενο στο ιστολόγιο αυτό: Μια ακόμα μορφή από το στρατόπεδο των Τρώων που θεωρώ ιδιαίτερα διδακτική είναι εκείνη του Αινεία. Όπως κάποτε, σε μια δύσκολη συζήτηση μου είχε πει με ενθουσιασμό ένας Καθηγητής της Ιατρικής Αθηνών αναφερόμενος σε μερικούς φοιτητές του, "κάποια Ρώμη θα θεμελιώσουν". Καθήκον δικό μας είναι να προσφέρουμε στους νέους τη δυνατότητα να ακολουθήσουν τα βήματα του Αινεία, λεπτομέρειες όμως θα δώσω σε επόμενη ανάρτηση.

Προς το παρόν, δεν μπορώ παρά να εκφράσω εκ νέου το θαυμασμό μου στη μορφή του Έκτορα, την οποία θεωρώ παράδειγμα ζωής παντοτινό.

Για τις εσωκομματικές εκλογές της "Νέας Δημοκρατίας" - Γιατί δεν είμαι #metonkyriako

Με θλίψη και, το ομολογώ, κάποια απόγνωση παρακολουθώ συμπολίτες που εκτιμώ πολύ να τρέφουν ελπίδες «αλλαγής» στο πολιτικό σκηνικό βάσει πιθανής ανάδειξης Μητσοτάκη σήμερα στην προεδρία της "Νέας Δημοκρατίας".

Φοβάμαι ότι όσο κατάφερε ο Γ.Α. Παπανδρέου να κάνει το "ΠαΣοΚ" ένα σύγχρονο, Ευρωπαϊκό κόμμα, άλλο τόσο θα καταφέρει να επιτύχει το ίδιο ο Κ. Κ. Μητσοτάκης με τη "Νέα Δημοκρατία", εφόσον εκλεγεί.

Η αλήθεια είναι πως όποιος ήξερε έστω και λίγα για την ιστορία του μορφώματος που αρχικά ονομάστηκε "ΠαΣοΚ", γνώριζε πως καμία προσδοκία με αφορμή την ανάδειξη Παπανδρέου στη θέση του Προέδρου είχε οποιαδήποτε βάση. Τόσο λόγω της δυναμικής και των εσωτερικών συσχετισμών στο μόρφωμα, όσο και λόγω της προσωπικής διαδρομής του "νέου" Προέδρου.

Εννοείται πως πιθανή εκλογή του Μεϊμαράκη, ενός ανθρώπου με μαύρο παρελθόν και ανύπαρκτο παρόν, δεν θα φέρει απολύτως τίποτα καλύτερο. Ο Μητσοτάκης είναι σίγουρα πιο συμπαθής. Η πολιτική όμως δεν είναι θέμα συμπάθειας.

Έτσι και στη "Νέα Δημοκρατία", δεν χρειάζεται να είσαι κάποιος μεγαλόσχημος αναλυτής για να καταλάβεις πως οι εσωτερικοί συσχετισμοί στο έτερο των μιζοκομμάτων αλλά και η διαδρομή του Μητσοτάκη εξασφαλίζουν πως τίποτα αξιόλογο δεν θα μπορέσει να κάνει - Τολμώ να το γράψω μισή ώρα πριν τη λήξη της διαδικασίας και μη γνωρίζοντας, ακόμα, αν θα εκλεγεί ή όχι.

Είτε μας αρέσει ή όχι, ο Μητσοτάκης δεν είναι χθεσινός. Είναι γόνος μιας εκ των οικογενειών που κράτησε τις τύχες της χώρας για δεκαετίες. Θέλοντας και μη, προσωποποιεί το νεποτισμό και την αντίληψη της "πολιτικής" ως λειτουργία μηχανισμών. Είναι η αντίληψη που έριξε τη χώρα στον γκρεμό. 

Ο ίδιος για δεκαετίες ήταν προβεβλημένο στέλεχος, βουλευτής και υπουργός. Η πορεία του είναι παράλληλη με εκείνη του Παπανδρέου. Δυστυχώς οι λόγοι που απέτυχε ο Παπανδρέου δεν θα διαφέρουν από τους λόγους που κάνουν και τη δική του αποτυχία το πιθανότερο σενάριο.

Ας καταλάβουμε όλοι πως με τα μιζοκόμματα "ΠαΣοΚ" και "Νέα Δημοκρατία" αποκλειστικά δύο και μόνο πράγματα χρειάζονται: 1) Θέση εκτός νόμου, 2)Σε βάθος έρευνες από εισαγγελείς για τις παράνομες χρηματοδοτήσεις και την εκτεταμένη διαφθορά τους.

Θέλω να δώσω μεγάλη έμφαση στις χρηματοδοτήσεις. Τα δυο μιζοκόμματα, έχει αποδειχτεί, είχαν αφανείς χρηματοδοτήσεις. Πρέπει να διερευνηθούν. Όχι τόσο για την απόδοση ποινικών, όσο για τις πολιτικές ευθύνες. Για να μάθουμε όλοι, ποιος τελικά κυβερνούσε αυτήν τη χώρα, ποιος είναι ο πραγματιικός υπεύθυνος της καταστροφής. Πράγμα που μέχρι σήμερα αγνοούμε.

Οφείλει επίσης να διερευνηθεί η ασύλληπτη τραπεζική χρηματοδότηση των δυο μιζοκομμάτων. Χρηματοδότηση που εν τέλει, μέσω της ανακεφλαιοποίησης, πλήρωσε ο Έλληνας φορολογούμενος. Χρηματοδότηση που δεν είχε κανένα τραπεζικό κριτήριο, που δεν τηρούσε ούτε καν τα στοιχειώδη προσχήματα. Και στην περίπτωση αυτή, το θέμα δεν είναι η απόδοση πιθανών ποινικών ευθυνών, αλλά η αποκάλυψη του αληθινού συστήματος εξουσίας.

Κάνω εδώ μια σημείωση, για να προλάβω ανούσιο αντίλογο: Το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να ακολουθήσει το θλιβερό μονοπάτι της παρακμής, ακολούθησε την εκλόγιμη στρατηγική του ψέμματος και την κυβερνητική τακτική της μεταπολίτευσης, αφενός μεν αποτελεί θέμα μιας άλλης συζήτησης που σύντομα θα ανοίξω στο ιστολόγιο αυτό, αφετέρου δε δεν αλλάζει την ουσία των πραγμάτων για τα μιζοκόμματα.

Μοναδική λύση για τη χώρα είναι η Επιστροφή της Πολιτικής. Πολιτικής με την αυθεντική έννοια του όρου, Πολιτικής ως υψίστης των τεχνών. Στην πορεία αυτή, οι πρωταγωνιστές του χθες ο μόνος ρόλος που μπορούν να έχουν είναι εκείνος του θεατή.

«Γράμμα στον Κωστή» - Διαβάζοντας το βιβλίο της Ξένιας Καλογεροπούλου

Ήταν κάποια Παρασκευή ή Σάββατο βράδυ τον Αύγουστο του 2011. Είχαμε μιλήσει πριν λίγο στο τηλέφωνο και το είχαμε πει. Αύριο θα πηγαίναμε στο νέο, τότε, Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν είχαμε δώσει κάποια ιδιαίτερη σημασία ή έμφαση, απλώς είχαμε πει να πάμε. Βόλευε, βλέπεις, καθώς ούτε πολλή ζέστη είχε και ο μπαμπάς φαινόταν να είναι σε κατάσταση που μπορούσε να ακολουθήσει χωρίς πολλά προβλήματα.

Η νύχτα όμως, εκείνη η Παρασκευή ή Σάββατο, εξελίχθηκε διαφορετικά. Αργήσαμε πολύ, διασκεδάσαμε νομίζω, με αποτέλεσμα το ξυπνητήρι στις 9:30 να ακούγεται ως κάτι ασύλληπτα βάρβαρο. Κατάφερα πάντως να σηκώσω το τηλέφωνο, να καλέσω στο σπίτι και να ενημερώσω ότι «καλύτερα να πάμε μια άλλη φορά, γιατί χθες αργήσαμε λίγο να γυρίσουμε».

Η άλλη φορά όμως δεν ήρθε ποτέ. Δεν πρόλαβα, έφυγε ξαφνικά μετά από λίγες εβδομάδες.

Αυτή η εμπειρία, που με δίδαξε με τον πιο σκληρό τρόπο να μην αφήνω ποτέ για αύριο κάτι που μπορώ να πω ή να κάνω σήμερα για έναν άνθρωπο που αγαπω πραγματικά, ήταν που αναδύθηκε πάλι στις σκέψεις μου διαβάζοντας το "Γράμμα στον Κωστή" της Ξένιας Καλογεροπούλου.

Η απώλεια είναι δύσκολη, πολύ δύσκολη. Είναι ό,τι πιο δύσκολο αντιμετωπίζει κανείς στη ζωή του. Δεν παύει όμως να είναι τμήμα της ίδιας της ζωής και σε κάποιο βαθμό να τη νοηματοδοτεί. Καθένας αντιδρά διαφορετικά στην κατάσταση αυτή. Κάποιοι σωπούν και κλείνονται στον εαυτό τους. Άλλοι θέλουν να εκφραστούν, να μιλήσουν. Η έκφραση μέσω του γραπτού λόγου, μέσω της συγγραφής ενός γράμματος, έχει για μένα τη μαγική ιδιότητα του συνδυασμού των παραπάνω αντιδράσεων. Εκφράζεσαι, μιλάς, μα παραμένεις σιωπηλός. Κάτι που μπορεί να είναι ιδιαιτέρως ανακουφιστικό.

Η Ξένια Καλογεροπούλου έχει ακριβώς την ηλικία της μητέρας μου. Γεννήθηκαν με δυο βδομάδες διαφορά, το Σεπτέμβρη του 1936. Αυτό, θέλοντας και μη, με οδήγησε να κάνω μια σειρά αναπόφευκτων συκρίσεων αφού η συγγραφέας αφιερώνει πολύ χρόνο στο γράμμα της μιλώντας για τα παιδικά και τα νεανικά της χρόνια. Δεν μπορώ να μην παρατηρήσω ότι ένα κοριτσάκι μιας μάλλον εύπορης και σίγουρα πολύ μορφωμένης οικογένειας στο Ψυχικό βίωσε την κατοχή, την απελευθέρωση και τον εμφύλιο αρκετά διαφορετικά από την κόρη δυο βοσκών στον Ασπρόπυργο. Οι δυσκολίες ήταν λιγότερες και οι ευκαιρίες σημαντικά περισσότερες.

Μετά από σκέψη νομίζω πως καταλήγω στο εξής συμπέρασμα: Περίπου 60 χρόνια μετά, το χάσμα διαβίωσης ως προς τη διαθεσιμότητα των αγαθών έχει σίγουρα περιοριστεί. Οι ανέσεις που είχε η μικρή Ξένια Καλογεροπούλου δεν υπήρχαν ούτε στα πιο τρελά όνειρα των συμμαθητριών της στον Ασπρόπυργο. Είναι όμως σαφές ότι το πολιτιστικό / μορφωτικό χάσμα από την άλλη έχει διευρυνθεί σημαντικά. Δυστυχώς η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στις "φτωχές" περιοχές δε σηματοδότησε και μια πολιτιστική / μορφωτική ανάπτυξη, όπως δυστυχώς εύκολα βλέπει κανείς από τα παντού ευρισκόμενα σημάδια του νεοπλουτισμού.

Κάτι άλλο που βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στο Γράμμα, ήταν οι αναφορές της Καλογεροπούλου στις προοπτικές διεθνούς καριέρας. Δεν έχω λόγο να μην πιστέψω όσα γράφει και φαίνεται πως είχε όντως τη δυνατότητα να εξελιχθεί στο εξωτερικό. Δεν το έκανε γιατί δεν μπόρεσε να σπάσει τους δεσμούς της με την Ελλάδα. Δηλαδή, με τον πρώτο της σύζυγο Γιάννη Φέρτη και μετά με τον Κωστή Σκαλιόρα. Έκανε άραγε σωστά; Η συγγραφέας αρνείται να το παραδεχτεί, δική μου εντύπωση είναι όμως πως κατά βάθος το έχει μετανιώσει. Αναρωτιέται πως θα ήταν η ζωή της αν είχε κυνηγήσει το όνειρό της στη Μ. Βρετανία, στη Γαλλία, ακόμα και στην Ινδία. Το δίδαγμα στον αναγνώστη νομίζω είναι πως πρέπει να φερθεί διαφορετικά από την Ξένια Καλογεροπούλου, αν φυσικά είναι προετοιμασμένος για τις δυσκολίες. Ζούμε μονάχα μια φορά, είμαστε πολίτες του κόσμου.

Οποτεδήποτε διαβάζει κανείς ένα βιβλίο, βλέπει μια ταινία ή απλά συμμετέχει σε μια συζήτηση που περιλαμβάνει το θέμα του θανάτου, αυτομάτως νομίζω πως ανακύπτει το ερώτημα, συνειδητά ή μη, του νοήματος της ζωής. Η πληρότητα είναι ίσως η μοναδική απάντηση. Εντύπωσή μου ως αναγνώστης του γράμματος είναι πως το προνόμιο της πληρότητας τόσο ο Κωστής Σκαλιόρας όσο και η Ξένια Καλογεροπούλου το είχαν κατακτήσει.

Πράγμα ίσως είναι η μοναδική αληθινή ευτυχία - Ελεύθερη, μάλιστα, και προσβάσιμη σε ολους.

Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου

Η στρέβλωση των λέξεων είναι ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά, ή μάλλον καλύτερα, μια από τις κύριες παθογένειες της πολιτικής περιόδου που ονομάσαμε «μεταπολίτευση». Από την «Αλλαγή» του Ανδρέα Παπανδρέου, στην «Κάθαρση» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στον «Εκσυγχρονισμό» του Κωνσταντίνου Σημίτη και μετά στην «Επανίδρυση» του Κωνσταντίνου Καραμανλή του νεωτέρου.

Η στρέβλωση των λέξεων, όπως και η οικειοποίηση των συμβόλων, δεν είναι νέα τακτική. Εφαρμοζόταν συστηματικά στο παρελθόν, ιδιαίτερα μάλιστα από απολυταρχικά, ανελεύθερα καθεστώτα. Έχει σκοπό να μπερδέψει τη μάζα. Επί παραδείγματι, τα ένοπλα ελληνικά  τμήματα των ναζί οικειοποιήθηκαν τη φορεσιά του τσολιά, ενός συμβόλου αντίστασης και ελευθερίας του ελληνικού λαού, ο δικτάτορας Παπαδόπουλος οικειοποιήθηκε το σύμβολο του Φοίνικα, και πολλά άλλα παραδείγματα.

Το φαινόμενο βέβαια έλαβε κωμικές διαστάσεις τα τελευταία έξι χρόνια. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ο νεώτερος μας βεβαίωνε ότι «λεφτά υπάρχουν» και στη συνέχεια ο Αντώνης Σαμαράς ανταγωνιζόταν επάξια τις διάφορες θεατρικές επιθεωρήσεις με τις παραστάσεις που έδινε στο Ζάππειο Μέγαρο. 

Μιλάμε για παρακμή που κανείς μας δεν περίμενε να ζήσει.

Μετά όμως ήρθε η περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα ο οποίος πήγε τη μέθοδο αυτή στο απόγειό της. Ο νέος, συμπαθής και συνήθως χαμογελαστός πολιτικός, κατά δήλωσή του «Αριστερός», υποσχέθηκε στον ελληνικό λαό ότι «θα σκίσει τα μνημόνια το πρώτο βράδυ της εκλογής του» και ότι «με ένα νόμο, σε ένα άρθρο, θα καταργήσει τα μνημόνια και όλους τους εφαρμοστικούς τους νόμους». Τον θυμόμαστε μάλιστα ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επιχειρηματολογεί πως «ακόμα και αν βγούμε από το μνημόνιο», όπως, μάλλον κάνοντας μαύρο χιούμορ, ισχυριζόταν ο Αντώνης Σαμαράς, «θα πρέπει να καταργηθούν όλοι οι εφαρμοστικοί τους νόμοι» για να αναπνεύσει ο ελληνικός λαός.

Ο ελληνικός λαός ο οποίος τον πίστεψε και τον ψήφισε.

Τι συνέβη τελικά; Τίποτα δεν σκίστηκε. Τίποτα δεν καταργήθηκε. Έγινε μια διαπραγμάτευση – παρωδία όπου περισσότερο διαπραγματευόταν ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και λιγότερο με τους δανειστές της χώρας. Μετά, οδηγηθήκαμε σε ένα δημοψήφισμα – παρωδία, το οποίο διενεργήθηκε σε διάστημα …πέντε ημερών, δίχως σαφές και πλήρες ερώτημα, με ερώτημα ακόμα χειρότερα που είχε ανατραπεί από την ίδια την πραγματικότητα και που εν τέλει κάθε πολίτης απάντησε διαφορετικά και για άλλους λόγους. Μια πραγματικά μαύρη σελίδα της δημοκρατίας μας.

Το καλύτερο όμως ήρθε μετά. Εκεί ο Έλληνας πρωθυπουργός βροντοφώναξε με τις πράξεις του ότι «σας δουλεύω κανονικά» και σε λίγες μέρες μετά το ΟΧΙ στα μέτρα των 8 δις, είπε το μεγάλο ΝΑΙ στα μέτρα των 14 δις.

Ίσως τελικά αυτό να σήμαινε το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. «ΌΧΙ, δεν μου φτάνουν 8 δις, θέλω παραπάνω».

Αυτό που ακολούθησε την υπογραφή του 3^ου μνημονίου ήταν μια ιδιαίτερα άβολη για όλους, αποκαλυπτική της αλήθειας διαδικασία. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετατραπεί και αυτός σε μια ομάδα που αυτοσκοπό της έχει τη διατήρηση του ελέγχου της εξουσίας – πράγμα που πιθανότατα θα καταφέρει για κάποιο διάστημα ακόμα. Οι υπόλοιπες ομάδες (είναι ντροπή να τις λέμε κόμματα …) δεν κατάφεραν να εκφράσουν τίποτα νέο, κανένα ουσιαστικό εναλλακτικό σχέδιο για τη χώρα. Η πολιτική απουσιάζει από τις εκλογές αυτές. Η πολιτική απουσιάζει από τη δημόσια σφαίρα γενικότερα. Η δημοκρατία μας δεν λειτουργεί – έχουμε με άλλα λόγια μια μπλοκαρισμένη δημοκρατία.

Ο μεγάλος διανοητής και δάσκαλος της Πολιτικής Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ένας από τους ελαχίστους – αν όχι ο μόνος – πολιτικός της μεταπολίτευσης με την αυθεντική έννοια του όρου, μιλά στα βιβλία του για την «πολιτική ως απάτη». Αυτό που περιγράφει και αναλύει ο Χαραλαμπίδης, ήρθε ο Αλέξης Τσίπρας να μας το επιδείξει με τον πλέον παραστατικό τρόπο. Η πολιτική ως απάτη και ο πολιτικός ως απατεώνας.

Η παρακμή του συστήματος έχει φτάσει σε μεγέθη που είναι δύσκολο πια ακόμα και να περιγραφούν.

Αποτελεί μεγάλη πρόκληση προς όλους εμάς, προς οποιονδήποτε έχει έστω και μικρό ενδιαφέρον να γίνει κάτι καλό σε αυτόν τον τόπο, να ανακτήσουμε την αυθεντική έννοια των λέξεων που περιγράφουν τη δημόσια σφαίρα. Να απελευθερώσουμε τις έννοιες από την στρέβλωση που έχουν υποστεί. Όχι, η πολιτική δεν είναι απάτη. Αντίθετα, η πολιτική είναι η ύψιστη των τεχνών. Επίσης όχι, το κυβερνώ δεν σημαίνει διορίζω ούτε μοιράζω το δημόσιο χρήμα σε μια κλειστή ομάδα μεσαζόντων και εργολάβων. Κυβερνώ σημαίνει σχεδιάζω και υλοποιώ, σημαίνει εν τέλει δημιουργώ ένα καλύτερο αύριο ξεκινώντας από σήμερα.

Στο ιστολόγιο αυτό έχω πολλές φορές δημοσιεύσει κείμενα που παρουσιάζω τις απόψεις μου για το σύστημα εξουσίας που έφερε την Ελλάδα στην καταστροφή («Τρίγωνο της Καταστροφής»: Εγκληματική οικονομική ολιγαρχία – «πολιτικό» σύστημα – μέσα «ενημέρωσης»), για την ανάγκη της μαζικής επιστροφής μας στην πολιτική με την αυθεντική έννοια τουόρου (ακούγοντας, επιτέλους, τον Αριστοτέλη που μας φωνάζει από το παρελθόν ότι «ὁ ἄνθρωπος φύσει πολιτικὸν ζῷον») και για ένα σχέδιο δράσης που θα μπορέσει να ανασυντάξει τη χώρα και σιγά σιγά να την ξαναφέρει στην πρόοδο και στην ανάπτυξη (κυβέρνηση ειδικών – ενίσχυση διάκρισης εξουσιών – απόδοση ευθυνών – απλή αναλογική – οικονομία γνώσης, συνεργασίας & δημιουργικότητας – προώθηση ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, κλπ). Δεν σκοπεύω να τα επαναλάβω εδώ. Έχω επίσης εξηγήσει γιατί κανένα από τα «παλιά» κόμματα (που δεν είναι κόμματα με την αυθεντική έννοια του όρου αλλά απλές ομάδες διεκδίκησης της εξουσίας) δεν μπορεί να προσφέρει λύση στην παρούσα δύσκολη κατάσταση.

Το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να παρουσιαστεί ως νέο, δυστυχώς όμως στην πορεία του από το 2012 μέχρι σήμερα, ειδικά τους τελευταίους οχτώ μήνες, μας έπεισε όλους ότι δεν είναι μια μεταμόρφωση του παλιού. Οπότε τι μένει;

Τίποτα. 

Από τα κόμματα που κατέρχονται στις εκλογές σήμερα, Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2015, νομιζω πως κανένα δεν δικαιούται την ψήφο ενός ορθολογικά σκεπτόμενου πολίτη. Ακόμα και αν υπάρχουν (πολύ λίγες) περιπτώσεις που θεωρώ συμπαθείς (όπως π.χ. ο συνασπισμός Δημοκρατικοί – Κοινωνία Αξιών – Κόμμα Πειρατών), φοβάμαι πως υπό τις παρούσες συνθήκες ακόμα και ειλικρινείς προσπάθειες είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.

Η χώρα χρειάζεται επανεκκίνηση. Χρειάζεται μιας μορφής «αποχουντοποίηση». Μια καθεστωτική αλλαγή (Προσοχή: Αυτό δεν έχει σε τίποτα να κάνει με πολιτειακά θέματα. Έχει να κάνει με το που βρίσκεται η ισχύς επί της διαδικασίας  λήψης και εφαρμογής πολιτικών αποφάσεων).

Η μεγάλη ήττα των τελευταίων οχτώ μηνών, που επικυρώθηκε με την υπογραφή του 3^ου μνημονίου, προσέφερε μιας πρώτης τάξεων ευκαιρία για καθεστωτική αλλαγή. Επιτέλους, ακόμα και οι δικτάτορες όταν συνέβη η κυπριακή τραγωδία αποσύρθηκαν και παρέδωσαν σε ένα νέο καθεστώς. Αντίθετα, το τηλεοπτικό πριγκιπάτο των Αθηνών, έχοντας επιφέρει μια αντιστοίχου μεγέθους τραγωδία στη χώρα, ευτυχώς ακόμα μόνο στο επίπεδο της οικονομίας, μένει σφιχτά γαντζωμένο στις καρέκλες του και δεν λέει να αποχωρήσει.

Τα πράγματα είναι απλά: Η κυβέρνηση όφειλε να παραιτηθεί αφού η κύρια προγραμματική της υπόσχεση εκ των πραγμάτων απεδείχθη απατηλή. Θα μπορούσε κάλλιστα να σχηματιστεί μια εξωκοινοβουλευτική κυβέρνηση ειδικών με ευρεία κοινοβουλευτική στήριξη και διετή τουλάχιστον εντολή η οποία θα μπορούσε να κάνει τις μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που χρειάζονται ώστε η δημοκρατία μας να ξαναλειτουργήσει, η οικονομία μας να ξανασταθεί στα πόδια της και η κοινωνία μας να αρχίσει να ξαναβρίσκει τη συνοχή της.

Η κάστα των Αθηνών επέλεξε να μην προχωρήσει σε αυτήν τη λύση αλλά αντίθετα να μας ξαναπάει σε μια διαδικασία άνευ περιεχομένου, σε εκλογές – παρωδία. Εκτίμησή μου είναι πως αργά ή γρήγορα στην παραπάνω λύση θα οδηγηθούμε, αφού οποιαδήποτε κυβέρνηση και να προκύψει από τις εκλογές είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να κάνει τα παραπάνω, μόνο που δυστυχώς το σημείο επανεκκίνησης θα είναι τελικά ακόμα δυσμενέστερο.

Κάποιοι φίλοι σχολιάζοντας απόψεις μου είπαν πως η εξωκοινοβουλευτική κυβέρνηση (τύπου π.χ. Παπαδήμου, μου είπαν), έχει αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά, ίσως ακόμα και να αποτελεί εκτροπή. Νομίζω πως απόψεις σαν και αυτές είναι ενδεικτικές της σύγχυσης που υπάρχει. Πρώτα απ’ όλα, ο Λουκάς Παπαδήμος, ένας άνθρωπος άρρηκτα συνδεδεμένος με το σύστημα Σημίτη που έφερε την καταστροφή στη χώρα, ήταν ο μόνος (μάλλον) εξωκοινοβουλευτικός στην κυβέρνησή του, στην οποία πρωτοστατούσαν κορυφαία στελέχη των δυο μιζοκομμάτων. Από εκεί και μετά, πουθενά το σύνταγμά μας δεν λέει ότι στις εκλογές επιλέγουμε την εκτελεστική μας εξουσία. Αντίθετα λέει πως επιλέγουμε τους νομοθέτες μας και επίσης μιλά σαφέστατα για διάκριση της εκτελεστικής από τη νομοθετική και τη δικαστική εξουσία. Η πραγματικότητα που βιώνουμε όμως είναι εκείνη της απολύτου κυριαρχίας της εκτελεστικής επί της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας, κυριαρχία που κατ’ εμέ είναι από τις κυρίαρχες αιτίας της παρακμής μας. Νομίζω μάλιστα πως το ασυμβίβαστο μεταξύ θέσεως υπουργού και βουλευτή θα ήταν ένα μεγάλο βήμα μπροστά.

Κατά την γνώμη μου λοιπόν η ΑΠΟΧΗ είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή  στις σημερινές εκλογές – παρωδία. ΑΠΟΧΗ ως πολιτική κίνηση αποδοκιμασίας του συστήματος που έφερε την καταστροφή και επιμένει να κρατά την εξουσία. ΑΠΟΧΗ για την πλήρη απονομιμοποίηση του συστήματος αυτό και ως καταλύτης για το ξεμπλοκάρισμα της δημοκρατίας μας.

Δεν έχω καμία ψευδαίσθηση σχετικά με το αν το ένοχο σύστημα εξουσίας θα πάρει το μήνυμα της αποχής ή όχι. Εννοείται πως δεν θα το πάρει και θα μείνει γαντζωμένο στις καρέκλες του. Όλοι εμείς όμως  που πιστεύουμε στη χώρα αυτή πρέπει να διαφυλάξουμε την αξιοπιστία μας για την επόμενη μέρα. Η συμμετοχή στη διαδικασία παρωδία της 20^ης Σεπτεμβρίου είναι συνενοχή που δεν μας αξίζει. Η αποχή είναι συνεπής στάση διαμαρτυρίας και κραυγή αγωνίας ώστε να κλείσει επιτέλους αυτός ο κύκλος της μεταπολίτευσης, που τον ακούμε να κλείνει από το 1996 αλλά ακόμα κυριαρχεί στη χώρα συνεχίζοντας την καταστροφική ιστορική διαδρομή του.

Ήθελα να γράψω κάποια ιδιαίτερα σχόλια για το Ποτάμι, τους Ανεξάρτητους Έλληνες και την Ένωση Κεντρώων. «Κόμματα» στα οποία έχουν εγκλωβιστεί πολλοί συμπολίτες μας εναποθέτοντας ελπίδες για το μέλλον. Δεν θα το κάνω αναλυτικά, θα παραπέμψω μόνο στα αντίστοιχα κείμενά μου για τις προηγούμενες εκλογές και θα αναφέρω ακόμα μια φράση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη: Είναι καιρός από το μύθο να περάσουμε στο λόγο.

Κλείνοντας την παρουσίαση των σκέψεών μου για τις σημερινές εκλογές, που είμαι βέβαιος πως θα μείνουν στην ιστορία ως εκλογές παρωδία, ως διαδικασία άνευ περιεχομένου, θα ήθελα να σας προτρέψω να επανέλθουμε στον ελληνικό τρόπο. Θεμέλιο του ελληνικού τρόπου σκέψης και πράξης νομίζω πως είναι το «οὐδεὶς ἑκὼν κακός».

Ας μην επιτιθέμεθα λοιπόν  σε ανθρώπους, αλλά σε πολιτικές, σε ιδέες και εν τέλει σε πράξεις. Διαφορετικά, το σύστημα εξουσίας απλώς θα επιλέξει δυο-τρία «μαύρα πρόβατα», όπως πρόσφατα έκανε με τον Τσοχατζόπουλο, και μέσω της τιμωρίας και διαπόμπευσής τους θα επιχειρήσει να παραμείνει στην εξουσία. Στην Ελλάδα όμως χρειαζόμαστε ουσιαστική αλλαγή εξουσίας.

Εύχομαι η επανεκκίνηση της δημοκρατίας και της οικονομίας μας να συμβεί δίχως να απαιτηθεί πρώτα μια καταστροφή που θα ξεφεύγει από την σφαίρα της οικονομίας. Μακάρι να ήμουν και βέβαιος για αυτό, δυστυχώς όμως δεν είμαι.

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην περιμένουμε την καταστροφή να συμβεί και να επανέλθουμε μαζικά στην αυθεντική πολιτική. Να περάσουμε από το μύθο στο λόγο.

Σκέψεις εξ Άπω Ανατολής - Ι: Βραδυπορειακός - Ταλαιπωριακός

Τόκυο,

17 Ιουλίου 2015

Παρακολουθώ τα γεγονότα στην Ελλάδα με την καθαρή ματιά που προσφέρει το να βρίσκεσαι στην άλλη άκρη του κόσμου. Η κατάσταση δυστυχώς έχει πια ξεφύγει απολύτως. Όσα συνέβησαν τις τελευταίες εβδομάδες, μάλλον τους τελευταίους μήνες, είναι πιο σωστό, σίγουρα θα μας πάρει καιρό να τα μάθουμε σε βάθος και να τα εμπεδώσουμε. Το σίγουρο είναι όμως πως η δημόσια σφαίρα κυριαρχείται από ένα εντονότατο αίσθημα πτώσης και παρακμής.

Αναθάρρησαν μέχρι και τα μιζοκόμματα. Φτάσαμε, λέει, να στηρίζουμε το ευρωπαϊκό μέλλον μας στη Φώφη και στο Μεϊμαράκη.

Είναι Ιούλιος 2015, όχι 1946, ούτε 1965, ούτε καν 1974 ή 1981,  και όμως το κατεστημένο της κακιστοκρατίας εξακολουθεί να θέτει δήθεν διλήμματα μεταξύ από τη μία του  τριτοκοσμικού, ο-θεός-να-τον-κάνει- "καπιτάλα" (μαφιόζου εν τοις πράγμασι), από την άλλη του τεμπελχανά "δημοσίου υπαλλήλου" (που πολλές φορές είναι και ιδιωτικός υπάλληλος ή και "επιχειρηματίας").

Ας δείξουμε κάποιο έλεος. Έχει προχωρήσει ο κόσμος.

Επιχειρούν να στήσουν και πάλι σκηνικό ποδοσφαιροποίησης της δημόσιας συζήτησης πάνω στο υποτιθέμενο δίλημμα "ευρώ ή δραχμή;".  Μόνο που αντί για το μεγάλο ντέρμπι που σχεδίασαν, αντί για το "Ολυμπιακός - Παναθηναϊκός", ή για τους φίλους από το Βορρά, το "ΠΑΟΚ - Άρης", τους βγαίνει τελικά κάτι σε βραδυπορειακός - ταλαιπωριακός... Παρακμή ακόμα και στην προπαγάνδα.

Η κωμικότητά τους έχει πια ξεπεράσει κάθε όριο.

Οι δυνάμεις της δημιουργίας, της συνεργασίας, της ανεκτικότητας, οι νέες συλλογικότητες, ο νέος ανθρωπισμός σε τελική ανάλυση, οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Αρχικά να συγκροτηθούν και να εκφραστούν. Οι Έλληνες πρέπει να επιστρέψουν στην Πολιτική.

Αν όχι τώρα, πότε;

Για να προλάβω βέβαια όσους αναζητούν εναγωνίως να βγάλουν ειδήσεις, η συμμετοχή σε μια εκλογική διαδικασία, είτε σαν ψηφοφόρος ή σαν υποψήφιος, είναι το τελευταίο βήμα σε μια μακρά, πελύπλοκη διαδικασία το οποίο αν απομονωθεί, όπως συστηματικά γίνεται, τελικά στερείται οποιουδήποτε νοήματος. Είναι πράξη κενή.

Για να έχει νόημα μια εκλογική επιλογή πρέπει να έχει προηγηθεί η πολιτική παιδεία, η ενημέρωση και η συνειδητοποίηση, η ευθύνη και η συμμετοχή, το σχέδιο, η κριτική και η ομιλία. Τότε ναι, μια ψήφος αξίζει.

Ας μην επικεντρώνουμε λοιπόν στο τελευταίο βήμα και ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Να επιστρέψουμε στην ύψιστη των τεχνών, στην πολιτική. Ουδείς άλλος δρόμος υπάρχει μπροστά μας.


Πάντα αγωνιστικά και αισιόδοξα,

Δημήτρης Τσίγκος

The real bet for the future of Greece depends on what happens on Monday

The very people responsible for the Greek tragedy are coming back crawling out of the woodwork, trying to take advantage of the situation to exonerate and rebrand themselves.

People who should have been in prison (or at least hiding in their holes) are staging their comeback, pretending to be advocates for the European integration.

We won’t let them.

At the end of World War Two, Nazi collaborators were held accountable for their crimes and expelled from public offices all over Europe. 

With the exception of Greece, that is, where they merely changed sides, aligning themselves with the Allies. The Greek people, who fell for that scheme (along with the unfortunate intervention of the USSR), had to endure a civil war followed by decades of poverty and subordination.

This history is about to be repeated.

The stupid reactionary verbalism and the amateurish governing style of SYRIZA assisted in the revival of the disastrous “triangle of power”, that of the criminal economic oligarchy, the mass media outlets that it owns, and the Greek politicians that serve as its lackeys.

 

Members of this “triangle” understand that, whether with the drachma or the euro, Greece will continue to require further economic assistance. 

They also know that among the few entities able to offer their “support”, the E.U. will remain be the more realistic and viable option (obviously no one will accept the help of mafia czars or of the sponsors of jihadists). 

That’s why they try to re-invent themselves as the “European connection”. 

We won’t let it happen.

The ruling powers in E.U. (that is, the ones insisting on the failed model ofintergovernmentalism, where a few powerful countries take all the decisions and smaller countries are forced to comply), are eagerly waiting to use any Greek government misstep to their advantage — and the same holds for the local powers of decay.

Let them hear this loud and clear:

A vote of YES is a vote for the European Federation, a vote for a “united states” of Europe, so to speak — and not a vote to their criminal plans for the subjugation of smaller European countries.

In the same vein, a vote of NO is a loud “no” to the failed paradigm of intergovernmentalism — a heroic cry against the rule of power and the law of the jungle.

As for abstention or black and invalid ballot papers, those represent nothing more that a de facto delegitimisation of a meaningless referendum. 

Greeks shall remain united.

Whatever we do on Monday, even in it leads to a  haircut on deposits or other extreme but necessary measures, we’ll need further assistance from abroad. 

Our local criminal oligarchic establishment understands this all too well, and no longer even pretends to keep up appearances.

WE SAY NO TO THE BOGUS REFERENDUM

Whatever one choses to vote, YES, NO, absence, invalid or blank ballot, we are not forgetting those who destroyed Greece from 1974 onwards.They are guilty and they will be punished for what they did. We want the truth, and we won’t allow their crimes to be forgotten.

Reconciliation presupposes justice.

Greece is facing an unprecedented cul-de-sac. The best thing that can happen with regard to the referendum, is for it to be postponed. But even if it goes through as planned, its result won’t matter one iota. Neither Greece can exist outside of Europe nor Europe can continue on the dead end path of intergovernmentalism. 

All this makes the actual result of the referendum irrelevant. Whatever one votes, what’s important is what will happen on Monday.

The establishment of a negotiating team accepted by all parties to do the right thing for Greece and Europe has become an absolute necessity.

This message is a cry of despair and a shout of determination.

We’ll march forward united with no fear for Greece and Europe.

Η Πέμπτη Φάλλαγα του ΟΧΙ

Όπως πολλές φορές έχει αναλυθεί στο ιστολόγιο αυτό η Ελλάδα είναι μια χώρα που κυβερνάται από ένα σύστημα εξουσίας βάση του οποίου είναι μια οικονομική ολιγαρχία Λατινοαμερικανικού τύπου, με εκτεταμένη διαφθορά και ξεκάθαρα εγκληματικά χαρακτηριστικά, η οποία ολιγαρχία έχει δυο κύρια εργαλεία: Το - λεγόμενο - "πολιτικό" σύστημα και τα - λεγόμενα - μέσα "ενημέρωσης".

Την εβδομάδα του δημοψηφίσματος, πέρα από το δράμα του κυρίως θέματος, ζούμε και έναν δεύτερο εφιάλτη: Πρόσωπα που είχαν μπει στο "χρονοντούλαπο της ιστορίας", αυτοί που φοβόνται να κυκλοφορήσουν με λιγότερους από πέντε μπράβους, και είχαν εντέχνως "εξαφανιστεί" από το δημόσιο βίο, ξαφνικά επανήλθαν για να μας προστατέψουν από το μοιραίο λάθος.

Κορυφαίος όλων ο "κουρασμένος Πρωθυπουργός", ο ανεπανάληπτος Βούδας της Ραφήνας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο Β'. Ο άνθρωπος που υπό τη δική του ηγεσία οδήγησε τη χώρα να αυξήσει εκρηκτικά τόσο τα ελλείμματα όσο και το δημόσιο χρέος της! Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν, που "πέταξε την καυτή πατάτα" το 2009 και μετά κυριολεκτικά εξαφανίστηκε, βγήκε από τη ναφθαλίνη για να μας συμβουλέψει να ψηφίσουμε ΝΑΙ.

Το ίδιο φυσικά ο αρχιτέκτονας της καταστροφής, Κωνσταντίνος Σημίτης. Ο αρχιερέας της διαπλοκής, αυτός που δήλωσε ότι "δεν είχε καταλάβει τίποτα" από όσα έκανε ο Άκης Τσοχατζόπουλος. Αυτός που φρόντισε να διασπαθιστούν δυο τεράστια κοινοτικά πλαίσια στήριξης, ναι αυτός, ήρθε και αυτός να μας πει να ψηφίσουμε ΝΑΙ.

Ακόμα και ο ανυπέρβλητος, ο ανεπανάληπτος, ο ασύγκριτος Κώστας Λαλιώτης επανεμφανίστηκε μετά από 10+ χρόνια για να φωτίσει με το λόγο του την σκέψη του έθνους.

Για να το πούμε απλά,  οι ψεύτες και οι κλέφτες από τα μιζοκόμματα ‪και τις μεταμορφώσεις τους συντάσσονται με το ΝΑΙ μπας και σώσουν το τομάρι τους. Πλανώνται πλάνην οικτράν. Κανείς δεν θα τους χαριστεί.

Ακόμα περισσότερο γραφικοί βέβαια είναι οι "λειτουργοί της ενημέρωσης". Εργαζόμενοι στα κανάλια της ολιγαρχίας, που για κάποιο άγνωστο λόγο έχει αφήσει στο απυρόβλητο η "κυβέρνηση του λαού", έχουν ξεσαλώσει μια εβδομάδα τώρα. Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα;

Ειλικρινά, αν βλέπεις τον Πρετεντέρη και την Τρέμη να υποστηρίζουν το ΝΑΙ και εφόσον έχεις ακόμα υγιή ένα σημαντικό αριθμό εγκεφαλικών κυττάρων, ποια άραγε είναι η αυθόρμητη αντίδραση σου;

Το ΟΧΙ φυσικά.

Δεν χωράει καμία αμφιβολία: Ενδεχομένως (;) άθελά του, το τρίγωνο της καταστροφής παίζει το ρόλο της 5ης Φάλαγγας του ΟΧΙ. Άθελά τους (;) του δίνουν φτερά.

Τι συμβαίνει όμως; Όντως οι ολιγάρχες και τα πιόνια τους έγιναν δέκτες Θείας φώτισης; Όχι βέβαια. Κάτι πολύ πιο απλό συμβαίνει.. Το τρίγωνο της καταστροφής προσπαθεί να σωθεί συντασσόμενο με το ΝΑΙ. Γνωρίζουν πως ότι και να συμβεί, είτε με ευρώ ή με δραχμή, η χώρα αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί εκ νέου εξωτερικό δανεισμό. Από αυτούς που θα προσφερθούν να "βοηθήσουν", οι λιγότερο κακοί θα είναι οι Ευρωπαίοι (υπάρχει ιστορική μνήμη για το που μας οδήγησε το "καλύτερα τούρκικο φακιόλι παρά λατινική καλύπτρα στην Πόλη").

Έτσι, όπως οι συνεργάτες των Γερμανών συντάχθηκαν με τους Άγγλους μετά την απελευθέρωση για να σωθούν, έτσι και οι κύριοι υπεύθυνοι της χρεοκοπίας δήθεν συντάσσονται με τους Ευρωπαίους, ομοίως για να σωθούν.

Πλανώνται όμως πλάνην οικτράν. Οι μέρες της κυριαρχίας τους είναι μετρημένες.

Ο ελληνικός λαός θα δώσει την Κυριακή ξεκάθαρο μήνυμα: ΝΑΙ για την Ελλάδα στην Ευρώπη.ΝΑΙ για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία και την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Αυτό βεβαίως εκ των πραγμάτων συνεπάγεται  ΟΧΙ στην παρηκμασμένη οικονομική ολιγαρχία και στα θλιβερά της πιόνια.

Να το πω όσο πιο απλά γίνεται: Όσο κι αν  είναι δύσκολο, μην σκέφτεσαι  τους ΣαμαροΒενιζέλους να πανηγυρίζουν την Κυριακή το βράδυ. Σκέψου την πατρίδα σου και το μέλλον που της αξίζει.

ΝΑΙ στην Ευρώπη, ΝΑΙ στην ελπίδα.