Για τον Ανδρέα Παπανδρέου και την κρίση

Όπως κάθε άνθρωπος που επιχειρεί να κάνει κάτι αξιόλογο στη ζωή του, ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε πολλά λάθη, μερικά μάλιστα μεγάλα. Αυτό όμως δεν αλλάζει την ιστορική πραγματικότητα: Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε την Ελλάδα.

Παρέλαβε τη χώρα στις παρυφές του τρίτου κόσμου και εμφυλιοπολεμικά διχασμένη. Οι υποδομές παιδείας και υγείας ήταν απαράδεκτες. Την έφερε σε ένα σημείο που με λίγη καλή διάθεση θα μπορούσε να την αποκαλέσει κανείς μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα. Βεβαίως γεμάτη αντιφάσεις και μεγάλα προβλήματα.

Κάτι πολύ ύπουλο όμως ξεκίνησε το 1988 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Είναι πολλοί αυτοί που οργανωμένα προσπαθούν, έχοντας σε μεγάλο βαθμό επιτύχει μέχρι σήμερα, να γίνουν τα αδιαμφισβήτητα λάθη και οι αδυναμίες του Ανδρέα Παπανδρέου πλυντήριο για τη διαφθορά και την παρακμή τους.

Κάθε λογής λούμπεν 'στέλεχος τους κινήματος', τόσο παλιά όσο και νεόκοπα, από αυτούς που βυθίστηκαν στη διαφθορά και πρόδωσαν τον Ελληνικό λαό, λέει με στόμφο ότι τελικά 'φταίνε οι επιλογές του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η ιστορία και η πολιτική δεν θα τους κάνουν αυτήν τη χάρη. Αυτό που θα γράψει είναι ότι η τηλεκρατία, η κακιστοκρατία, το τρίγωνο της καταστροφής μεταξύ οικονομικής ολιγαρχίας, μέσων "ενημέρωσης" και "πολιτικού" συστήματος, δεν ήταν 'επιτεύγματα' του Ανδρέα αλλά όλων εκείνων που, όπως οι ίδιοι έχουν παραδεχτεί, "αν δεν υπήρχε ο Ανδρέας, δεν θα τους ήξερε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους".

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, μέσα στα λάθη και τις αντιφάσεις του και πριν τον προδώσουν οι βιολογικές του δυνάμεις, εκπροσωπούσε την πολιτική με την αυθεντική έννοια του όρου. Αυτό ακριβώς που χρειάζεται να ανακτήσει η χώρα μας.

Ορίζοντας τη Δεξιά και την Αριστερά ως προς την Επιχειρηματικότητα

Πολλές φορές έχω γράψει στο ιστολόγιο αυτό ότι επικρατεί γενική σύγχυση περί του νοήματος της "δεξιάς" και την "αριστεράς" στην εποχή μας. Ποια πολιτική είναι αριστερή και ποια είναι δεξιά; Πολύ περισσότερο, τι είναι "πρόοδος" και τι "συντήρηση" σήμερα;

Ισχυρίζομαι ότι η έννοια της επιχειρηματικότητας προσφέρει μια ιδανική βάση για τον εκ νέου ορισμό της δεξιάς και της αριστεράς με βάση τη σημερινή πραγματικότητα.

Δεξιά λοιπόν είναι η αντίληψη της επιχειρηματικότητας ως ένα ταξικό και κληρονομικό προνόμιο που κύρια αφορά μια ευνοικρατική εμπορική σχέση με το κράτος.

Αριστερή είναι η πολιτική εκείνη που βλέπει την επιχειρηματικότητα ως μια μαζική, καθολική κοινωνική επιλογή καθώς και που εξασφαλίζει τη δυνατότητα του υποκειμένου να βελτιώσει τη μοίρα του αλλά και την κοινωνία συνολικά βασιζόμενο στην εργατικότητα, την ομαδικότητα και τη δημιουργικότητά του.

Δεν πρέπει να προκαλεί καμία έκπληξη πως πολλοί αυτοπροσδιοριζόμενοι ως "αριστεροί" μάλλον ευρίσκονται στις παρυφές τους ακροδεξιάς βάσει του παραπάνω ορισμού, όπως και αντιστρόφως πολλοί "δεξιοί" εκφράζουν ιδιαίτερα προοδευτικές πολιτικές.

Ελπίζω, όπως είμαι βέβαιος και πολλοί άλλοι, η νέα ελληνική κυβέρνηση να αποδειχτεί πραγματικά αριστερή. Σε όρους του 21ου αιώνα, όχι του 19ου.

Realpolitik στη Χερσόνησο του Αίμου

Υπάρχει μια ουσιώδης διάφορα μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης: Η πρώτη, μαζί με την επιθυμία της επανεκλογής της, έχει την ευθύνη για την τύχη της χώρας. Πολλές φορές λοιπόν, αυτή είναι η δέουσα συμπεριφορά, μια κυβέρνηση κάνει αυτό που σε βραχύ και μέσο χρόνο είναι αντιδημοφιλές ώστε μακροπρόθεσμα να ωφεληθεί η χώρα.

Οι οικονομικές πολιτικές λιτότητας, όταν εφαρμόζονται σωστά, αποτελούν κλασική περίπτωση της παραπάνω κατάστασης.
Μια σωστή αντιπολίτευση βεβαίως οφείλει να κάνει το ίδιο. Να φροντίζει για το μακρόχρονο συμφέρον της χώρας και όχι να λέει όσα ακούγονται ευχάριστα στα αυτιά των ψηφοφόρων. Ελάχιστες φορές βέβαια το έχουμε δει αυτό. Γράφω ελάχιστες και όχι καμιά για να μην κατηγορηθώ ως απόλυτος και δογματικός, η αλήθεια είναι όμως πως δεν μπορώ να θυμηθώ εν Ελλάδι αντιπολιτευτικό λόγο με τα χαρακτηριστικά αυτά.

Εν πάση περιπτώσει, τελικά η ευθύνη ανήκει στην κυβέρνηση και όχι στην αντιπολίτευση.

Ανταποκρινόμενες στην κατάσταση αυτή, ή έτσι έλεγαν, πολλές κυβερνήσεις μιλούσαν για τον αναγκαίο ρεαλισμό, τον πραγματισμό δηλαδή και ορθολογισμό που πρέπει να διέπει την πολιτική τους για το καλό της χώρας. Η περίπτωση κυβέρνησης Σημίτη είναι η πλέον χαρακτηριστική στην προώθηση της ρητορικής αυτής. Επίσης είναι όμως χαρακτηριστική και ως προς το υποκριτικό της συγκεκριμένης πράξης. Από τα Ίμια και τον Οτζαλάν μέχρι το Χρηματιστήριο και τους Ολυμπιακούς Αγώνες ο πραγματισμός ήταν απλά το περιτύλιγμα για την εξυπηρέτηση αφανών οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων.

Αυτή ήταν η Realpolitik στη Χερσόνησο του Αίμου.

Οι κυβερνήσεις Καραμανλή, Παπανδρέου και Σαμαρά που ακολούθησαν επικαλέστηκαν όλες τον ορθολογισμό, μετεκλογικά βεβαίως. Φοβάμαι πως καμιά δεν παρέκκλινε από τα πεπραγμένα του δασκάλου της τηλεκρατίας.

Τίθεται λοιπόν το αντίστοιχο ερώτημα ως προς τη νέα κυβέρνηση της Αριστεράς και τον Αλέξη Τσίπρα. Δεν χώρα αμφιβολία πως ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά ήταν μια από τα ίδια. Ακολούθησε την εκλόγιμη στρατηγική λέγοντας αυτά που ήθελε να ακούσει ο ψηφοφόρος, έχοντας μάλιστα το πλεονέκτημα πως σε σχέση με τα μιζοκόμματα αυτός δεν είχε μέχρι σήμερα την ευκαιρία να διαψεύσει προσδοκίες.

Η ευκαιρία βεβαίως για διάψευση προσδοκιών δόθηκε μεγαλοπρεπώς με την ανάληψη της κυβέρνησης. Τώρα το κόμμα της Αριστεράς έρχεται αντιμέτωπο με την πραγματικότητα. Ήδη ακούγονται δυνατές φωνές διαμαρτυρίας. Ο ρεαλισμός όμως είναι υποχρεωτικός, αν κάποιος ενδιαφέρεται έστω και λίγο για το καλό της χώρας.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν σαφής: Η Ευρώπη θα λύσει το ελληνικό ζήτημα με βάση τον ορθό λόγο, που είναι το θεμέλιο της ιστορίας της. Έχει δίκιο ο Υπουργός των Οικονομικών.

Η αληθινή πρόκληση προς την κυβέρνηση Τσίπρα είναι να ασκήσει ορθολογική πολιτική με την αυθεντική έννοια του όρου. Δηλαδή, να μην μείνει στη ρητορική περί πραγματισμού αλλά να τον εφαρμόσει. Τι είναι λοιπόν ορθολογική πολιτική σήμερα; Σαφώς στο ένα σκέλος είναι η αποδοχή της πραγματικότητας του διεθνούς δανεισμού όπως επίσης και η ανάγκη διατήρησης λογικού ύψους πλεονασμάτων στον κρατικό προϋπολογισμό.
Από την άλλη όμως πρέπει να γίνουν κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις όπως:

• Η προώθηση της πολιτικής και η δημιουργία σχετικών συμμαχιών για την ομοσπονδιοποίηση της ΕΕ με αμοιβαιοποίηση του χρέους και ενιαίο προυπολογισμό.
• Η απάντηση του ερωτήματος του ποιος, πως και γιατί παράγει στην Ελλάδα. Επιχειρηματικότητα, καινοτομία, χρηματοδότηση, εξωστρέφεια, συνεταιριστικό κίνημα, περιφερειακή ανάπτυξη.
• Σπάσιμο του αφανούς ελέγχου των μέσων μαζικής ενημέρωσης από τμήματα της οικονομικής ολιγαρχίας.
• Έρευνα και απόδοση ευθυνών στο τραπεζικό σύστημα για το ζήτημα των κόκκινων δανείων.
• Καταπολέμηση της διαφθοράς στην πολιτική με δρακόντεια νομοθεσία και λογιστικός έλεγχος με πόθεν έσχες της περιουσιακής κατάστασης όλων όσων άσκησαν κυβερνητική εξουσία, από τους Πρωθυπουργούς μέχρι και τους Δημάρχους, από το 1974 μέχρι σήμερα.

Με ένα τέτοιο πλέγμα μέτρων μπορεί να γίνει σαφές εντός και εκτός Ελλάδας πως στη χώρα μας συνέβη καθεστωτική και όχι μια απλή διαχειριστική αλλαγή. Έτσι, υπάρχουν όντως αληθινές προοπτικές η αξιοπιστία μας να ξεκολλήσει από το μηδέν στο οποίο βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια, πράγμα που θα επηρεάσει θετικά τόσο τη διαπραγμάτευση του εξωτερικού δανεισμού όσο και την προσέλκυση επενδύσεων.
Η παραπάνω πολιτική είναι κατ' εμέ μια ορθολογική πολιτική ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Η χώρα, όλοι εμείς, πρέπει τελικά να αποφασίσουμε που ανήκουμε.