Πρέπει να ζητήσουμε τώρα διαγραφή του χρέους;

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τη δημόσια συζήτηση για το αίτημα διαγραφής όλου ή του μεγαλυτέρου τμήματος του δημοσίου χρέους, το οποίο μάλιστα πολλοί χαρακτηρίζουν "επαχθές" - πιθανότατα έχοντας δίκιο κάποιες φορές. Επί παραδείγματι, τμήμα του χρέους δημιουργήθηκε για την χρηματοδότηση εξοπλιστικών προγραμμάτων τα οποία τίποτα δεν συνέβαλαν στην αμυντική ικανότητα της χώρας, έκαναν πλούσιους κάποιους μιζαδόρους και αποτέλεσαν εξαιρετική εμπορική επιτυχία επιχειρήσεων άμεσα συνδεδεμένων με τους δανειστές. Ναι, το συγεκριμένο τμήμα του χρέους (δεν νομίζω πως είναι ιδιαίτερα μεγάλο), είναι επαχθές.

Ανακύπτει λοιπόν εύλογα ένα ερώτημα επί της στρατηγικής που πρέπει να έχει η χώρα μας, καθένας από εμάς ως πολίτης, στο ζήτημα αυτό. Είναι τώρα λογικό να προτάξουμε το αίτημα αυτό και, επαναλαμβάνω, τώρα να ζητήσουμε τη διαγραφή όλου ή τμήματος του χρέους;

Η γνώμη μου είναι πως η συζήτηση για τη διαγραφή του μεγαλυτέρου μέρους του χρέους έπεται της ανάληψης συγκεκριμένων πρωτοβουλιών αφενός για την απελευθέρωσή μας από το "τρίγωνο της καταστροφής" (οικονομική ολιγαρχία, "πολιτικό" σύστημα, μέσα "ενημέρωσης"), αφετέρου για τον ευαγγελισμό και την πραγάτωση της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, δηλαδή ενός οικονομικού & αναπτυξιακού μοντέλου που θα αξιοποιεί το ελληνικό συμβολικό, οικονομικό και ανθρώπινο κεφάλαιο στηριζόμενο σε μια νέα σχέση με την εργασία έχουσα στο επίκεντρό της τη δημιουργικότητα.

Μέχρι τότε, φοβάμαι πως η πρόταξη της - αναμφισβήτητης - πραγματικής ανάγκης διαγραφής του σημαντικότερου μέρους του χρέους μάλλον ενεργοποιεί αρνητικά αντανακλαστικά στους συμπατριώτες μας στην υπόλοιπη Ευρώπη αλλά και ένα μειδίαμα ευτυχίας στην ντόπια οικονομική ολιγαρχία.

Όλα τα λεφτά (η αρχή του τέλους;)

H δήλωση του Κοντομηνά είναι όλα τα λεφτά:

«Σε αντίθεση με τα θηριώδη μη εξυπηρετούμενα δάνεια γνωστών επιχειρηματιών, τα δάνεια του ομίλου DEMCO που έχουν συναφθεί με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, υπερκαλύπτονται με εγγυήσεις από την προσωπική μου περιουσία».

Ναι, λέει αλήθεια ο Κοντομηνάς. Εκείνοι που συνιστούν την ελληνική οικονομική ολιγαρχία, αυτοί δηλαδή που επί της ουσίας κυβερνούν τη χώρα με πιόνια το "πολιτικό" σύστημα και τα μέσα "ενημέρωσης", έχουν δανειακές υποχρεώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων, μερικοί μάλιστα ίσως ξεπερνούν και το δισεκατομμύριο.

Είναι φυσικό ότι κατά κανόνα τα δάνεια αυτά δεν εξυπηρετούνται και οι όποιες εγγυήσεις τα συνοδεύουν δεν επαρκούν να τα καλύψουν. Εννοείται πως η προσωπική περιουσία των "επιχειρηματιών" είναι στο απυρόβλητο.

Τι θα γίνει λοιπόν με όλους αυτούς; Τι θα συμβεί με τα "κόκκινα δάνεια" εκατοντάδων εκατομμυρίων που έχουν φορτωθεί οι Τράπεζες και κατά συνέπεια ο Έλληνας και ο Ευρωπαίος Φορολογούμενος που δίνει τα χρήματά τους για να τις ανακεφαλαιοποιήσει;

Πώς θα μπορέσουν τέτοιου ύψους οφειλές να μείνουν στο απυρόβλητο την στιγμή που αρχίζουν σύντομα να γίνονται κατασχέσεις στους μικρομεσαίους για μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ - πολλές φορές και για λιγότερα; Νομίζω πως πρόκειται για ένα μη διαχειρίσιμο πολιτικό πρόβλημα. Το "πολιτικό" σύστημα δεν μπορεί να κόψει τον ομφάλιο λώρο που το κρατά στη ζωή. Για αυτό και η καταρρευσή του είναι προδιαγεγραμμένη. Το ζητούμενο είναι αν θα καταρρεύσει και η οικονομική ολιγαρχία, οδηγώντας στη δημιουργία μιας αυθεντικά νέας κατάστασης ή απλά οι ολιγάρχες θα αλλάξουν πιόνια και ετικέτες.

Τι θα συμβεί τελικά στη χώρα; Η γνώμη μου είναι απλή και την έχω εκφράσει από καιρό: Αν δεν δημιουργηθεί μια νέα οικονομική ελίτ στη χώρα, αυτόφωτη, αυτόνομη και αυτοδύναμη, η οποία θα έχει ένα πολύ διαφορετικό σύστημα αξιών από την ψευτο-ελίτ που γνωρίσαμε (για να το πω όσο πιο ευγενικά μπορώ), τίποτα καλό δεν θα μπορέσει να γίνει στην Ελλάδα.

Ούτε φυσικά θα μπορέσει να επιτύχει ποτέ, καμία μεταρρύθμιση.

Σχέδιο Υποστήριξης & Ενθάρρυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων

Αναδημοσίευση από το EMEA.gr

Ασπρόπυργος
28 Δεκεμβρίου 2013

Σχέδιο Υποστήριξης & Ενθάρρυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων

Το πλέον επώδυνο σύμπτωμα της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων. Το πρόβλημα αυτό είναι στην ουσία του πανευρωπαϊκό, στην Ελλάδα όμως μεγιστοποιείται και οι συνέπειές του στην ίδια τη συνοχή του κοινωνικού ιστού είναι ορατές. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Στην Ελλάδα πια έχουμε περισσότερους από 1,500,000 ανέργους, σχεδόν δηλαδή το ένα τρίτο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, ενώ η ανεργία των νέων έχει εκτοξευτεί σε αστρονομικά ποσοστά, στο επίπεδο του 60%.

Δεν χωρά αμφιβολία καμιά πως κάθε στρατηγική αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης θα πρέπει να έχει στο επίκεντρό της τη μαζική δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πράγματι, αν το 1,500,000 συμπολιτών μας δεν αποκτήσει εκ νέου αγοραστική δύναμη ώστε στη συνέχεια να αρχίσει σιγά σιγά να κάνει αγορές και στη συνέχεια επενδύσεις, δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση επανεκκίνησης της οικονομίας της χώρας.

Στο σημείο αυτό έχει ενδιαφέρον να συζητήσουμε για το «είδος» των θέσεων εργασίας που πρέπει να δημιουργηθούν – θυμίζουμε πως αυτό μάλιστα πρέπει να γίνει «μαζικά». «Καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή» λέει σοφά ο ελληνικός λαός, η αλήθεια όμως είναι πως για να υπάρχουν πιθανότητες ανάκαμψης της οικονομίας μας και εύρεσης μιας βιώσιμης θέσης στο παγκοσμιοποιημένο σκηνικό, οι θέσεις εργασίας που πρέπει να δημιουργηθούν κατά κανόνα θα είναι «έντασης γνώσης». Πέραν αυτού, πρόσφατα ο Eric Schmidt δήλωσε στην Αθήνα πως «για κάθε θέση εργασίας έντασης γνώσης που δημιουργείται, δημιουργούνται ακόμα πέντε της παραδοσιακής οικονομίας». Είναι λοιπόν προφανές πως η Ελλάδα πρέπει να στοχεύσει στη μαζική δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, θέσεων εργασίας δηλαδή έντασης γνώσης.

Δεν θέλει ιδιαίτερες γνώσεις για να αντιληφθεί κανείς πως η μαζική δημιουργία τέτοιων θέσεων εργασίας προϋποθέτει επενδύσεις. Τίθεται λοιπόν αμέσως το ερώτημα ως προς το ποιος θα κάνει τις επενδύσεις αυτές. Γενικά, στην ερώτηση αυτή υπάρχουν τρεις ομάδες απαντήσεων: (α) Το Κράτος με τους διάφορους φορείς και προγράμματά του, (β) Οι Τράπεζες, ομοίως με τους διάφορους οργανισμούς και θυγατρικές τους, (γ) Οι ιδιώτες, είτε φυσικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις. Δυστυχώς για την Ελλάδα η σκληρή αλήθεια είναι πως το Κράτος και οι Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν ουσιαστικά πτωχεύσει. Δεν μένει κανείς λοιπόν άλλος να επενδύσει στην επιχειρηματικότητα, πέρα από τους ιδιώτες.

Τα καλά νέα είναι πως για τους ιδιώτες, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, η επένδυση στην επιχειρηματικότητα είναι πολύ πιο ελκυστική από παλιότερα. Αυτό συμβαίνει κύρια λόγω της υψηλής αβεβαιότητας που υπάρχει στα παραδοσιακά επενδυτικά προϊόντα. Τα κακά νέα όμως είναι επίσης πολλά: Η ελληνική οικονομία καταρρέει και το success story έχει βρει τη θέση που του αξίζει δίπλα στην κοκκινοσκουφίτσα και τον Πινόκιο. Ακόμα η φορολογία αλλάζει διαρκώς και μόνο προς τα πάνω ενώ ο κίνδυνος κουρέματος καταθέσεων παρά τις συνεχείς περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις παραμένει υπαρκτός – Με βάση τουλάχιστον τις δημόσιες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μελλοντική διαδικασία διάσωσης Τραπεζών που θα βρεθούν σε δυσχερή θέση.

Στο περιβάλλον αυτό, συνειδητοποιώντας ότι (α) αν δεν δημιουργηθούν θέσεις εργασίας έντασης γνώσης δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση όπως και ότι (β) μόνο οι ιδιώτες μπορούν να επενδύσουν για τη δημιουργία των παραπάνω θέσεων, γίνεται επιτακτική η ανάγκη για τη χάραξη ενός Σχεδίου υποστήριξης και ενθάρρυνσης των ιδιωτικών επενδύσεων.

Ποια θα ήταν τα βασικά στοιχεία του Σχεδίου αυτού; Νομίζω πως τα ακόλουθα θα ήταν λογικά:

1.      Θέσπιση φοροαπαλλαγής για ιδιώτες και επιχειρήσεις ως ποσοστό επενδύσεων που πιστοποιημένα πραγματοποιήθηκαν σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Επί παραδείγματι για κάθε 1.000 € που αποδεδειγμένα επενδύονται θα μπορούσε να υπάρχει φοροαπαλλαγή 750 €.

2.      Δημιουργία Ταμείων Συνεπένδυσης (co-investment funds) για ιδιώτες επενδυτές. Δηλαδή, αν ένα σύνολο ιδιωτών επενδυτών, φυσικών προσώπων ή/και επιχειρήσεων, αποφασίσουν να επενδύσουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις, θα μπορούσε το Κράτος ή η Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεπενδύουν ένα αντίστοιχο ποσό στην ίδια επιχείρηση – matching fund σε ποσοστό 50%.

3.      Προώθηση δημιουργίας συνεταιριστικών ταμείων σποράς (cooperative seed capital funds) για επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις με συνεπένδυση του Κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα με μέθοδο crowdfunding θα μπορούσε να συγκεντρωθεί ένα κεφάλαιο ύψους 1 εκ. ευρώ και ένα ισόποσο matching fund θα μπορούσε να επενδυθεί από κρατικούς ή/και Ευρωπαϊκούς φορείς.

4.      Θέσπιση φορολογικής αμνηστίας για επαναπατρισμό κεφαλαίων υπό τον αυστηρό όρο της επένδυσής τους σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Θα μπορούσε δηλαδή ένας ιδιώτης ή επιχείρηση να προβεί σε επαναπατρισμό κεφαλαίων, ενδεχομένως πληρώνοντας ένα τέλος επαναπατρισμού 2%, και να του χορηγείται φορολογική αμνηστία για τα χρήματα αυτά υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι το 50% από αυτά θα επενδύεται για δημιουργία θέσεων εργασίας έντασης γνώσης.

Κρίνω σκόπιμο να σημειώσω πως όλα τα matching funds που αναφέρονται παραπάνω δεν αποτελούν επιπλέον κόστος για τον ελληνικό ή τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Μπορούν εύκολα να βρεθούν με κατάργηση κάθε είδους επιδότησης και αξιοποίησης των κεφαλαίων αυτών για υποστήριξη επενδυτικών δράσεων όπως οι παραπάνω που αναφέρθηκαν.

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων (EBAN – The European Trade Association for Business Angels, Seed Funds and other Early Stage Market Players) έχει καταγράψει αναλυτικά τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν επιτύχει σε μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών, μεταξύ αυτών και η Πορτογαλία στην περίοδο της κρίσης, του μνημονίου και του ΔΝΤ. Το ΕΒΑΝ έχει εκφράσει τη διάθεσή του να συνεισφέρει με μεταφορά τεχνογνωσίας προς την ελληνική κυβέρνηση και οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή για τη χάραξη και την εξειδίκευση του Σχεδίου υποστήριξης και ενθάρρυνσης ιδιωτικών επενδύσεων.

Δυστυχώς η κρίση δεν είναι ένα κακό όνειρο που κάποια στιγμή θα τελειώσει. Είναι το αποτέλεσμα, το σύμπτωμα, ενός οικονομικού μοντέλου που κατέρρευσε. Αν δεν αλλάξουμε τις βασικές παραμέτρους του οικονομικού αυτού μοντέλου, έξοδος από την κρίση δεν θα υπάρξει. Εναπόκειται στον καθένα από εμάς να κάνει τον μετασχηματισμό αυτόν πράξη, ξεκινώντας από την ίδια την εργασία και την πιθανή επιχειρηματική του δραστηριότητα, συνεχίζοντας με τις επενδυτικές επιλογές του. Η υιοθέτηση ενός Σχεδίου για την υποστήριξη και την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικό μέσο για την αφύπνιση της δημιουργικότητας και της αυτοπεποίθησης των Ελλήνων.

Εξάλλου, ο ελληνικός λαός πληρώνει 2,000,000,000 € κάθε χρόνο για φροντιστήρια. Το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να επενδύσει ένα μικρό τμήμα από τα χρήματα αυτά στα ίδια του τα παιδιά, με έναν πολύ πιο υγιή τρόπο. Βοηθώντας τα όχι να παπαγαλίσουν αλλά να πραγματώσουν τη δημιουργικότητά τους και να κάνουν πράξη την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. 

Ιδιωτική Χρηματοδότηση Νεοφυών Επιχειρήσεων: Από το Συναίσθημα στη Λογική

Αναδημοσίευση από το Euro2day.gr

Το τελευταίο διάστημα γινόμαστε μάρτυρες όλο και περισσοτέρων περιπτώσεων που επιχειρήσεις ή και ιδιώτες παίρνουν διάφορες πρωτοβουλίες ενίσχυσης νεοφυών επιχειρήσεων, είτε μέσω της χρηματοδότησής τους, ή με προγράμματα εκπαίδευσης και  μεταφοράς τεχνογνωσίας ή ακόμα και με συνδυασμό των παραπάνω μεθόδων. Εκ πρώτης όψεως είναι μια αναμφίβολα θετική εξέλιξη.

Ψάχνοντας λίγο παραπάνω τις συγκεκριμένες περιπτώσεις όμως με έκπληξη θα διαπιστώσει κανείς πως κινητήρια δύναμη, ο λόγος ύπαρξης, των παραπάνω πρωτοβουλιών δεν είναι άλλος από την «προσφορά στην κοινωνία», ετούτη ιδιαίτερα τη δύσκολη στιγμή που περνά η χώρα μας. Πηγή λοιπόν των σχετικών χρηματοδοτήσεων είναι οι προϋπολογισμοί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και προσωπικά ή εταιρικά κονδύλια που υπό κανονικές συνθήκες θα κατευθύνονταν σε αγαθοεργίες.

Για να το πούμε απλά, τα χρήματα που σήμερα πάνε στα startups προορίζονταν για το «Χαμόγελο του Παιδιού», το «Ίδρυμα Ελπίδα» ή ίσως κάποιον οργανισμό της Εκκλησίας. «Υπάρχει κάτι κακό σε αυτό;», δίκαια θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης. «Ναι, υπάρχει» αποκρίνομαι με παρρησία. Αφενός, πράγμα καθόλου ασήμαντα, τα ιδρύματα που ανέφερα και πολλά, πολλά ακόμα έχουν μεγάλη ανάγκη των χρημάτων αυτών, ειδικά στις συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης που συναντά κανείς στην Ελλάδα του 2013. Αφετέρου και κατά μείζονα λόγο αποτελεί πρόβλημα μεγίστης σημασίας ότι τα κεφάλαια αυτά νοούνται ως «έξοδα» για όσους τα προσφέρουν και όχι σαν «επενδύσεις». Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες που ακολουθώντας τη λογική της αγαθοεργίας ενισχύουν τα startups, δεν περιμένουν στην πραγματικότητα τίποτα περισσότερο από λίγη (ή περισσότερη) «καλή δημοσιότητα».  Δυστυχώς όμως το γεγονός αυτό καθιστά το εγχείρημα από την αρχή θνησιγενές και αποτυχημένο.

Εξηγούμαι: Όπως μπορεί να δει κανείς σε ένα εξαιρετικά δημοφιλές ενημερωτικό video που δημοσίευσε το «EBAN – The European Trade Association for Business Angels, Seed Funds and other Early Stage Market Players – www.eban.org»  [μπορείτε να το δείτε εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=1b8YLBFQy44] τα χρήματα είναι το λιγότερο

σημαντικό από όσα προσφέρει ένας επενδυτής πρώιμου σταδίου. Πολύ σημαντικότερα των χρημάτων είναι το δίκτυο επαφών, οι γνωριμίες, η διοικητική τεχνογνωσία και γενικότερα το ισχυρό ενδιαφέρον να «πάει καλά» η επιχείρηση στην οποία έχει επενδύσει τα χρήματά του. Είτε μας αρέσει όμως ή όχι, απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η επιλογή του επενδυτή να έχει γίνει με ορθολογικά και όχι με συναισθηματικά κριτήρια, καθότι στον κόσμο των επιχειρήσεων το συναίσθημα είναι με αναγκαίο, δεν είναι όμως – από μόνο του – ικανό.

Ο παράγοντας αυτός έχει ειδικά για την Ελλάδα μια πολύ μεγάλη σημασία σε σχέση με την κινητοποίηση της Διασποράς. Πράγματι, στην ελληνική Διασπορά μπορεί να βρει κανείς πολλούς, πολύ πετυχημένους επιχειρηματίες και επενδυτές. Είναι να απορεί κανείς που μέχρι σήμερα δεν έχουμε μεγάλο αριθμό επιτυχημένων συνεργιών μεταξύ επενδυτών πρώιμου σταδίου από τη Διασπορά και νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ισχυρίζομαι ότι ένας βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η πρόταξη του συναισθηματικού κινήτρου («να βοηθήσουμε την Ελλάδα») από το ορθολογικό («να δημιουργήσουμε βιώσιμες επιχειρήσεις και να επιτύχουμε καλές αποδόσεις στα κεφάλαιά μας»).

Αφού λοιπόν καλωσορίσουμε ενθέρμως την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, της μοναδικής μορφής επιχειρηματικότητας δηλαδή που μπορεί να δημιουργήσει μαζικά τις ποιοτικές θέσεις εργασίας που χρειάζεται η χώρα, θα πρέπει με τρόπο ξεκάθαρο να τονίσουμε πως τα χρήματα αυτά πρέπει να επενδύονται με καθαρά ορθολογικά κριτήρια ώστε να δημιουργηθούν βιώσιμες επιχειρήσεις και καλές αποδόσεις για τους επενδυτές – οι οποίοι θα φροντίσουν να προσφέρουν «smart money», με άλλα λόγια να βοηθούν τις επιχειρήσεις που επενδύουν με την εμπειρία και το δίκτυο επαφών τους όπως επίσης, φυσικά, και να είναι απαιτητικοί απέναντί τους.

Αν αντίθετα τα startups «καταναλώνουν» χρήματα που ορθά προορίζονταν για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και άμβλυνσης κοινωνικών ανισοτήτων, τότε η ζημιά θα είναι διπλή: Ούτε τα startups θα επιτύχουν, ούτε τα ιδρύματα τα έχουν τους απαραίτητους πόρους για να λειτουργήσουν.

Μια τελευταία παράμετρος που σίγουρα πρέπει να θιγεί είναι και η εξής: Όσο επιχειρήσεις και ιδιώτες δεν επενδύουν με ορθολογικά κριτήρια στα startups αφήνουν δυστυχώς «χώρο» στους γνωστούς-αγνώστους ειδικούς τους «ιδιωτικοδημοσίου τομέα», οι οποίοι έχουν νέο πεδίο δόξης λαμπρό στην «αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας». Είναι πραγματικά κρίμα υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο τομέα διαφθοράς και να έχουμε και στον τομέα των επενδύσεων στα startups τα αποτελέσματα που είχαμε σε πλήθος άλλων κλάδων.

Τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί αυτό; Είναι απλό: Να λειτουργήσει η αγορά με ορθολογικά και όχι με συναισθηματικά κριτήρια. Όσο υπάρχουν πολλοί και σοβαροί άνθρωποι που ορθολογικά επενδύουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις προσδοκώντας να αναπτύσσονται βιώσιμα και να επιτυγχάνουν καλές αποδόσεις στα κεφάλαιά τους, τόσο θα απομακρύνονται οι γνωστοί «αετονύχηδες».

*Ο Δημήτρης Τσίγκος είναι μέλος Δ.Σ. του EBAN – The EuropeanTrade Association for Business Angels, Seed Funds and other Early Stage MarketPlayers. 

Νομοθετώντας για μια τεχνολογική επανάσταση: Μια πρόκληση για την ΕΕ!

Αναδημοσίευση από το ΕΜΕΑ.gr

Ο όρος «distributed dynamic web service composition» πιθανότατα να μην είναι ιδιαίτερα κατανοητός στους περισσότερους από εμάς, δεν παύει όμως να αποτελεί την επιστημονική περιγραφή μιας επερχόμενης επανάστασης στην πληροφορική που θα αλλάξει την καθημερινότητά μας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Η «νοημοσύνη» των υπολογιστών δεν θα είναι πια περιχαρακωμένη στον Η/Υ, το tablet ή το smartphone μας αλλά θα βρίσκεται κυριολεκτικά παντού και οποιαδήποτε στιγμή θα μπορεί να κάνει τη ζωή μας ευκολότερη, επιτρέποντάς μας να επικεντρώνουμε την προσοχή μας στα θέματα που μόνο ο ανθρώπινος νους μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Το τριετές ερευνητικό έργο CHOReOS (www.choreos.eu) που πρόσφατα ολοκληρώθηκε με την υποστήριξη της ΕΕ συνεισέφερε σημαντικά στην περεταίρω ανάπτυξη των τεχνολογιών αυτών, φέρνοντας τες ένα βήμα πιο κοντά στην εμπορική τους αξιοποίηση. Αξίζει να σημειωθεί πως στο CHOReOS, τη διαχείριση του οποίου είχε ο Γαλλικός όμιλος THALES και την επιστημονική ευθύνη ο επίσης Γαλλικός ερευνητικός οργανισμός INRIA, υπήρχε σημαντική ελληνική παρουσία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και τις επιχειρήσεις MLS και Virtual Trip.

Η πρακτική εφαρμογή του «distributed dynamic web service composition» όπως αναφέρθηκε θα φέρει επαναστατικές αλλαγές τόσο στη βιομηχανία της πληροφορικής όσο, κυρίως, στην καθημερινότητα όλων μας. Για να μπορέσει όμως να γίνει πραγματικότητα η επανάσταση αυτή υπάρχει ανάγκη νομοθετικής μέριμνας, μιας ρύθμισης που θα δημιουργήσει το κατάλληλο έδαφος για τη νέα αυτήν πραγματικότητα.

Εδώ και αιώνες υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις που υποχρεώνουν επιχειρήσεις για δημοσιότητα συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικές με τις υπηρεσίες που παρέχουν. Επί παραδείγματι θα έχουμε δει στα χωριά μας ότι στα καφενεία υπήρχε στον τοίχο ανηρτημένος τιμοκατάλογος με ότι προσέφεραν οι μικρές αυτές επιχειρήσεις ενώ ομοίως όλα τα εστιατόρια μας δίνουν τιμοκατάλογο μόλις καθίσουμε σε κάποιο τραπέζι τους. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις μέχρι πρόσφατα δημοσίευαν υποχρεωτικά σε εφημερίδα τους ισολογισμούς τους, ενώ ακόμα και σήμερα σύνδεσμοι και σωματεία ανακοινώνουν υποχρεωτικά σε εφημερίδα τις γενικές τους συνελεύσεις. Επίσης, αν και ο συγγραφέας το αποφεύγει επιμελών, όσοι συνάνθρωποί μας αποφασίζουν να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου, υποχρεούνται σε δημόσια ανακοίνωση του γεγονότος σε εφημερίδα.

Η ίδια υποχρέωση, με ακριβώς την ίδια φιλοσοφία, επεκτάθηκε στην εποχή του διαδικτύου. Για παράδειγμα οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο επιχειρήσεις υποχρεούνται να έχουν στην ιστοσελίδα τους πληροφορίες για την τιμή της μετοχής τους και παρόμοιες υποχρεώσεις δημοσιότητας πληροφοριών υπάρχει για πλήθος πληροφοριών σε μεγάλη ποικιλία επιχειρήσεων και οργανισμών. Έχει γίνει ήδη λοιπόν ένα βήμα όσον αφορά τη δημοσίευση πληροφοριών στο διαδίκτυο.

Το βήμα όμως αυτό μέχρι σήμερα έχει γίνει μισό και είναι ανεπαρκές. Παράλληλα είναι υποχρέωση του νομοθέτη να το ολοκληρώσει για να δημιουργήσει όπως είπαμε τις κατάλληλες συνθήκες για την επανάσταση του «distributed dynamic web service composition». Ποιο είναι το πρόβλημα; Είναι απλό: Η υποχρέωση δημοσίευσης πληροφοριών στο διαδίκτυο αφορά την ανάγνωσή τους από χρήστες και μόνο αυτό. Αυτό που θα έπρεπε να γίνεται επιπλέον είναι η δημοσίευση των πληροφοριών να γίνεται έτσι ώστε να μπορεί να «διαβαστεί» από άλλα προγράμματα (που χρησιμοποιούν οι χρήστες, π.χ. στο κινητό τους) αλλά και πέραν της ανάγνωσης να υπάρχει η δυνατότητα αλληλεπίδρασης, όπως ερωτήσεων και συναλλαγών.

Με πολύ απλά λόγια, όταν περπατώ από την Ομόνοια προς το Σύνταγμα το κινητό μου τηλέφωνο (οι εφαρμογές που εκείνο φιλοξενεί, για την ακρίβεια) θα πρέπει να γνωρίζουν ποια είναι τα κοντινά μαγαζιά που έχουν cappuccino freddo σε τιμή μικρότερη των 2 € ή που είναι η πλησιέστερη επιχείρηση που έχει κάποιο job opening για προγραμματιστές που γνωρίζουν Java αλλά και σε πόση ώρα θα περάσει το επόμενο μετρό από τον σταθμό πανεπιστήμιο με κατεύθυνση το Ελληνικό. Ιδανικά, εκτός από το να έχω πρόσβαση από το κινητό μου σε όλες αυτές τις πληροφορίες θα πρέπει, όπως είπαμε παραπάνω, να μπορώ να κάνω και συναλλαγές, π.χ. να πάρω το ηλεκτρονικό μου εισιτήριο ή να υποβάλλω το βιογραφικό μου για το job opening.

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στο παραπάνω σενάριο είναι ότι πολύ σύντομα θα αντιληφθούμε πως δεν χρειάζεται να μείνουμε στο smartphone αλλά οι «υπολογιστές» που χρησιμοποιούμε για τέτοιου είδους αλληλεπιδράσεις θα μπορούν να είναι στο αυτοκίνητο, στο ρολόι ή ακόμα και στα ρούχα μας. Μόλις αρχίζει να εφαρμόζεται η παραπάνω πρακτική, η ζωή μας ποτέ ξανά δεν θα είναι η ίδια και, παρά τα θρυλούμενα, θα είναι πολύ, πολύ καλύτερη. Θα πάψουμε να ανησυχούμε για τα τετριμμένα και θα μπορέσουμε να αφιερώσουμε τον ούτως ή άλλως λίγο χρόνο μας σε εκείνα που πραγματικά έχουν σημασία.

Είναι μεγάλη η ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση να βρεθεί στην παγκόσμια πρωτοπορία, αφήνοντας πίσω ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία και τους άλλους παίχτες της διεθνούς αγοράς, νομοθετώντας για το «distributed dynamic web service composition». Τεχνικά, τα πράγματα είναι πολύ απλά. Δεν χρειάζεται παρά να συμφωνηθεί το πρωτόκολλο βάσει του οποίου θα δημοσιεύονται οι πληροφορίες ώστε να είναι κατανοητές από προγράμματα τρίτων κατασκευαστών καθώς και να καθοριστεί πως θα γίνονται οι συναλλαγές και πως θα υπάρξει ένας κοινός «κατάλογος» όλων αυτών των υπηρεσιών. Υπάρχουν ήδη πολλές σχετικές προτάσεις τόσο από το CHOReOS όσο και από άλλα ερευνητικά consortia. Ας επιλεγεί μια και να νομοθετηθεί για όλη την ΕΕ. Είναι απολύτως βέβαιο πως τόσο η βιομηχανία όσο και οι χρήστες θα ανταποκριθούν θετικά και οι – θετικές! – εξελίξεις θα είναι ραγδαίες!

Από το SPD στο ΠαΣοΚ: Μια αντίληψη για τη δημοκρατία δρόμος

Το SPD υπέστη μια μεγάλη ήττα στις Γερμανικές εκλογές. Η Καγκελάριος Μέρκελ πέτυχε μια μεγάλη νίκη, δίχως όμως να κατακτήσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Τα δυο μεγάλα κόμματα της Γερμανίας ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού. Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν αρκετά και κάποια στιγμή κατέληξαν σε συμφωνία.

Το παραπάνω σκηνικό νομίζω είναι οικείο σε όλους τους Έλληνες τα τελευταία χρόνια με τις πολυκομματικές κυβερνήσεις συνεργασίας. Όχι όμως, υπάρχει μια τεράστια διαφορά! Αν δούμε τα νέα, το SPD θα πάει σε καθολική ψηφοφορία των μελών του για να εγκρίνει την κυβέρνηση συνεργασίας! Γιατί το κάνει αυτό; Διότι απλά θα μετέχει σε μια κυβέρνηση που θα εφαρμόσει πρόγραμμα διαφορετικό από εκείνο με το οποίο το κόμμα κατέβηκε στις εκλογές.

Στην Ελλάδα, το 2009 και το 2012 είχαμε παρόμοιες εμπειρίες. Το ΠαΣοΚ το 2009 κέρδισε με το "λεφτά υπάρχουν". Στη συνέχεια, μπήκε στο μνημόνιο χωρίς εκλογές, χωρίς καθολική ψηφοφορία των μελών του, χωρίς ούτε μια απόφαση της κεντρικής του επιτροπής! Κάποιοι ένιωσαν "μικροί Θεοί" και σήκωσαν το βάρος της σωτηρίας του ελληνικού λαού, όπως εκείνοι την αντιλαμβάνονταν, μόνοι τους.

Ομοίως, η Νέα Δημοκρατία το 2012 κέρδισε με το "Ζάππειο". Κέρδισε για να επαναδιαπραγμετευτεί το μνημόνιο. Τι έκανε; Συνέχισε ακριβώς την ίδια πολιτική. Είδατε εσείς τη Νέα Δημοκρατία να κάνει κάτι αντίστοιχο με το SPD για να εγκρίνουν τα μέλη της την αλλαγή πολιτικής; Έκανε μήπως κάποιο έκτακτο συνέδριο για να νομιμοποιήσει τη ριζική αυτή αλλαγή; Τίποτα.

Ποιο είναι το θλιβερό συμπέρασμα; Στη χώρα που γεννήθηκε η δημοκρατία, δημοκρατία δεν υπάρχει. Οι ηγεσίες των λεγόμενων κομμάτων έχουν μάλλον παρεξηγήσει τη θέση και την εξουσία τους. Νομίζουν πως μπορούν να αποφασίζουν ερήμην των κομμάτων τους και το κάνουν συνεχώς και απροκάλυπτα.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Απλά, η πλήρης απαξίωση των θεσμών και της δημοκρατίας που γενά όλα τα φαινόμενα που βιώνουμε. Τι θα συνέβαινε άραγε αν το 2010 ο Γ.Α. Παπανδρέου πήγαινε σε εκλογές για να πάρει τη λαϊκή εντολή για ένα πρόγραμμα σκληρής δημιοσιονομικής προσαρμογής; Θα εφαρμοζόταν καλύτερα ή όχι; Θα λειτουργούσε η δημοκρατία μας καλύτερα ή όχι; Τα ίδια φυσικά ισχύουν και για τον Α. Σαμαρά του 2012, ίσως και για τον Α. Τσίπρα του μέλλοντος.

Πόση είναι λοιπόν η απόσταση από το SPD έως το ΠαΣοΚ; Πόση είναι η απόσταση από τον Γερμανικό μέχρι τον Νεοελληνικό πολιτικό πολιτισμό; Είναι δυστυχώς μεγάλη η απόσταση, είναι ένας σεβασμός για τη δημοκρατία δρόμος.

Δράση και Δημιουργία Ξανά: Τώρα είναι η ώρα των καθαρών θέσεων

Στις 5 Μαΐου 2012 έγραψα ένα άρθρο σε αυτό το ιστολόγιο με τις σκέψεις μου για τις εκλογές της 6ης Μαΐου. Το άρθρο αυτό, που πήρε μεγάλη δημοσιότητα, αφού ανέλυε γιατί ένας σκεπτόμενος ορθολογικά πολίτης είναι αδύνατον να στηρίξει με την ψήφο του μορφώματα - δήθεν κόμματα όπως το "ΠαΣοΚ", η "Νέα Δημοκρατία", ο "ΣυΡιζΑ" και το "ΚΚΕ", κατέληγε στο εξής: "Πιστεύω πως ψήφος σε οποιοδήποτε από τα κόμματα αυτά έχει ορθολογικά χαρακτηριστικά και ΔΕΝ είναι "χαμένη ψήφος", όπου αυτά τα κόμματα ήταν η Δράση, η Δημιουργία Ξανά, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οι Οικολόγοι-Πράσινοι και το Κόμμα Πειρατών.

Δεκαοχτώ μήνες αργότερα κρίνω πως η ανάλυσή μου για τα "mainstream" κόμματα έχει δυστυχώς επιβεβαιωθεί. ΠαΣοΚ, ΝΔ, ΣυΡιζΑ, ΚΚΕ και Δημ.Αρ. συνεχίζουν τον δρόμο της παρακμής, ενώ τα άλλα κοινοβουλευτικά "κόμματα" προσφέρουν υλικό πλούσιο για τον κωμδιογράφο του αύριο και τον ιστορικό του μέλλοντος.

Δυστυχώς όμως, η πρόβλεψή μου πως τα προτειμόμενα στους συμπολίτες μου κόμματα θα κατακτούσαν την πολιτική ηγεμονία (έγραφα "Αυτό για το οποίο είμαι ΑΠΟΛΥΤΑ ΒΕΒΑΙΟΣ είναι πως τα κόμματα αυτά έχουν ήδη κατακτήσει την ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΉ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ και είναι μόνο θέμα χρόνου, λίγου μάλιστα, αυτό να αποτυπωθεί και στους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς."), έχει διαψευσθεί οικτρά. Τα κόμματα αυτά δεν έχουν μπορέσει σε καμία περίπτωση να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθώ στα δυο πιο ελπιδοφόρα, κατά την ταπεινή μου γνώμη, από αυτά δηλαδή την Δράση και τη Δημιουργία Ξανά. Τα υπόλοιπα, Οικολόγοι Πράσινοι, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Πειρατές, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, φοβάμαι πως έχουν χάσει τη δυναμική τους και δεν μπορούν να δώσουν σήμερα αξιόπιστες εναλλακτικές - Ελπίζω να με διαψεύσουν.

Στις εκλογές του Μαΐου 2012 η Δράση και η Δημιουργία Ξανά συγκέντρωσαν αθροιστικά ένα ποσοστό της τάξης του 4% ή 250,000 ψήφους. Στη συνέχεια, συνεργάστηκαν ξαφνιάζοντας πολλούς από όσους τα υποστήριξαν. Προσωπικά, σαν ένας από αυτούς, όχι μόνο δεν ξαφνιάστηκα από τη συνεργασία, αλλά την καλωσόρισα λέγοντας ότι "Όλοι εμείς διαφέρουμε σε πολλά. Ερχόμαστε από διαφορετικές αφετηρίες, ενδεχομένως έχουμε άλλους στόχους. Την ώρα αυτή όμως που κινδυνεύουμε με την απόλυτη καταστροφή, ας μας ενώσει η κοινή λογική: Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, Οικονομία της Δημιουργικότητας, Ανθρώπινα Δικαιώματα."

Mέχρι εκεί, όλα καλά. Είχαν προηγηθεί κάποιες περίεργες (τουλάχιστον...) θέσεις της Δημιουργίας Ξανά  για το μεταναστευτικό, όμως πολλοί είχαμε πει "δεν γίνεται να συμφωνούμε και στα πάντα", προσπαθώντας να προτάξουμε τα μείζονα επί των ελάσσονων. Κάποια στιγμή όμως, ήρθε η απόλυτη έκπληξη, αρνητική βεβαίως. "Θα συνεργαστούμε με τη ΝΔ ή/και το ΠαΣοΚ, αν παραστεί ανάγκη, για να σωθεί η χώρα", ήταν το μήνυμα του "Συνασπισμού Δημιουργία Ξανά". Όχι, χειρότερα δεν γινόταν. "‎Όταν θέλεις να πρεσβεύεις το "νέο", δεν μπορείς να αυτοπροσδιορίζεσαι με το λεξιλόγιο του "παλιού"", έγραψα στους φίλους της Δημιουργίας Ξανά.

Σήμερα, βλέπω πολλούς από τους φίλους που στήριξαν και συμμετείχαν στην Δράση και τη Δημιουργία Ξανά να εξανίστανται με τα πεπραγμένα της συγκυβέρνησης. Της συγκυβέρνησης εκείνης που θα στήριζε ο συνασπισμός των δυο αυτών κομμάτων, αν ο ελληνικός λαός τον έβαζε στη Βουλή. Με λύπη μεγάλη,θα πω ότι "ευτυχώς δεν τον έβαλε", διότι ήταν έτοιμος να διαπράξει το απόλυτο λάθος, να ευαγγελίζεται δηλαδή το "νέο" και να συμπράξει κυβερνητικά με το "παλιό".

Έγραφα, μιλώντας για τη "γενιά του δέκα": "Με μεγάλη θλίψη λοιπόν είδα κόμματα όπως η Δημιουργία, Ξανά! να συζητούν ενδεχόμενο "μετεκλογικής συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία". Η θέση της Νέας Δημοκρατίας είναι ακριβώς εκεί που είναι και του ΠαΣοΚ: Πρώτα τίθενται εκτός νόμου και μετά παρουσιάζονται στα ειδικά δικαστήρια για να λογοδοτήσουν. Τίποτα παραπάνω, τίποτα λιγότερο.".

Γνωρίζω πως πολλούς ίσως ξενίσει η αποστροφή για τα ειδικά δικαστήρια. Ας που επιτραπεί να επιμείνω, δίχως ίχνος εκδικητικότητας. Αν ήταν στο χέρι μου, θα έδινα γενική αμνηστεία. Όμως, να το θυμόμαστε, οι ευθύνες θα αναζητηθούν όταν η κοινωνική έκρηξη λάβει διαστάσεις αναξέλεγκτες. Τότε, είναι πολύ καλύτερα να αποδοθούν με όρους (ευρωπαϊκού) πολιτικού πολιτισμού, διότι η εναλλακτική θα είναι ο όχλος. Για να προχωρήσουμε μπροστά, μαζί με όλα τα άλλα θέλουμε και την αλήθεια και η αλήθεια απαιτεί απόδοση δικαιοσύνης.

Πρέπει να πάρουμε μια απλή απόφαση, όλοι εκείνοι που έχουμε έστω και το ελάχιστο ενδιαφέρον αυτή η χώρα να προοδεύσει. Τα μπάζα της μεταπολίτευσης πρέπει να πάνε σπίτι τους. Το ίδιο σημαντικό με το να εφαρμόσεις την ορθή πολιτική, ίσως ακόμα πιο σημαντικό και από αυτό, είναι να έχεις την ηθική νομιμοποίηση να το κάνεις! Για παράδειγμα, αν έχεις διορίσει τη μισή περιφέρειά σου στο δημόσιο, δεν έχεις το ηθικό δικαίωμα να κάνεις τις περικοπές προσωπικού που ενδεχομένως χρειάζονται.

Η Δράση και η Δημιουργία Ξανά έκαναν ένα θανάσιμο λάθος: Ενώ, όπως είπα παραπανω, ευαγγελίστηκαν το νέο, έριξαν παλαιοκομματικές γέφυρες συνεργασίας με το παλιό. Όπως όμως ξέρουν όλοι οι άνθρωποι που έχουν δημιουργήσει και επιχειρήσει οργανωμένα, η αλλαγή απαιτεί ρήξη, όσο επώδυνη και αν είναι αυτή.

Σήμερα λοιπόν τα δυο αυτά κόμματα πρέπει να πάρουν καθαρή θέση: Αφήνουν οποιοδήποτε ενδεχόμενο συνεργασίας με το "ΠαΣοΚ" και τη "Νέα Δημοκρατία" (θα έπρεπε να βάζω πολλά περισσότερα εισαγωγικά καθότι αμφότερα τα ονόματα είναι ψευδεπίγραφα), ή αντιλαμβάνονται πως για να γυρίσει η Ελλάδα στον δρόμο της ανάπτυξης, της προόδου και της δημοκρατίας οφείλει να απαλλαγεί από το πολιτικό προσωπικό που την κατέστρεψε;