Διδάσκεται η επιχειρηματικότητα;

Πρόσφατα δημοσίευσα ένα άρθρο για τα σεμινάρια παρακμής, την δραματική εκείνη στρέβλωση που προσπαθούν να εισαγάγουν στην κοινότητα της επιχειρηματικότητας. Πωλούν ελπίδα ψεύτικη σε νέους απελπισμένους από την ανεργία λέγοντας τους ότι "θα γίνουν επιχειρηματίες σε δέκα μέρες". Πρόκειται δυστυχώς για πραγματικό έγκλημα.

Από τα διάφορα σχόλια που πήρα ξεχώρισα ένα, ανώνυμο δυστυχώς, που ρωτούσε αν και πως διδάσκεται η επιχειρηματικότητα. Απαντώ λοιπόν: Ναι, διδάσκεται!

Διδάσκεται κυρίως από την μητέρα και τον πατέρα στην βρεφική & προνηπιακή ηλικία. Τότε που διαμορφώνονται τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα, της συμπεριφοράς, της προσωπικότητας συνολικά. Τότε που δεν έχει σημασία τι λέμε στο παιδί, αλλά τι βλέπει το παιδί να κάνουμε. Διότι απλά εκείνο μιμείται, μαθαίνει, διαμορφώνεται.

Αν λοιπόν θέλουμε να διδάξουμε την επιχειρηματικότητα ας προσέξουμε πρώτα και κύρια το προσωπικό μας παράδειγμα. Γονείς κλέφτες και τεμπέληδες δύσκολα θα δημιουργήσουν ένα δημιουργικό άτομο που θα προσφέρει στην κοινωνία, που θα είναι φορέας της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. Είναι δυστυχώς επειδή οι επιτυχημένοι της εποχής μας έχουν κατά κανόνα βασιστεί στην κουλτούρα της αρπαχτής, στην κλοπή δηλαδή, που συνήθως οι γόνοι τους επιλέγουν δρόμους παρακμής. 

Στην οικογένεια λοιπόν. Εκεί διδάσκεται η επιχειρηματικότητα. Άντε και στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο. Εκεί μαθαίνει κάνεις να απολαμβάνει της χαρά της δημιουργίας, την ευτυχία της προσφοράς, την αξία της ομάδας. Αν δεν το κάνει εκεί, αργότερα είναι μάλλον αδύνατον. 

Απαξιώνουμε λοιπόν την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση σε μια στρατηγική για την επιχειρηματικότητα; Τίποτα δεν μπορεί να γίνει εκεί;

Σαφώς και μπορούν πολλά να γίνουν! Μπορεί και πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο προώθησης της δημιουργικότητας και της αποτελεσματικότητας σε όλα τα επίπεδα. Μια νέα λύση να επιβραβεύεται επιπλέον της σωστής που λέει το βιβλίο. Έτσι θα έχουμε καινοτομία. Οι ομαδικές εργασίες να επιβραβεύονται επιπλέον των ατομικών. Έτσι θα δημιουργήσουμε κουλτούρα συνεργασίας.

Η επιχειρηματικότητα λοιπόν δεν μπορεί να είναι "ένα μάθημα" αλλά οφείλει να είναι μια ευρύτερη αντίληψη, μια φιλοσοφία που θα διέπει όλα τα διδασκόμενα μαθήματα σε όλες τις βαθμίδες. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν μαθηματικά και φιλολογία. Αυτές είναι οι αρχές, αυτά είναι τα θεμέλια, χωρίς αυτά πάμε ολοταχώς στην παρακμή. Στα μαθηματικά και την φιλολογία όμως, όπως και σε όλα τα άλλα βασικά μαθήματα, πρέπει να εφαρμοστούν μέθοδοι που θα οδηγούν σε δράσεις δημιουργικότητας και συνεργασίας. Έτσι θα δημιουργήσουμε αληθινή επιχειρηματική παιδεία και όχι με κάθε λογής "σεμινάρια" και "ειδικούς".

Αν το κάνουμε τα παραπάνω θα έχουμε προχωρήσει πολύ πέρα από την "εκμάθηση της επιχειρηματικότητας". Θα έχουμε θέσεις τα θεμέλια της οικονομίας της δημιουργικότητας και της συνεργασίας. Του μοναδικού δρόμου δηλαδή προς την ευημερία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Tα παραπάνω ισχύου διότι, όπως πολλές φορές έχουμε πει, η επιχειρηματικότητα είναι κάτι πάρα πολύ διαφορετικό από το "κάνω εταιρεία", όπως δυστυχώς το αντιλαμβάνεται η δημόσια συζήτηση στην εποχή μας. Η επιχειρηματικότητα τελικά είναι μια αντίληψη, μια στάση ζωής. Η ετοιμότητα και η αποφασιστικότητα για ανάληψη δράσης προς υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων. Είτε είναι κανείς αυτοαπασχολούμενος, ή ιδιωτικός ή και δημόσιος υπάλληλος - Ο τύπος της εργοδοσίας είναι απολύτως αδιάφορος ως προς την επιχειρηματικότητα η οποία ευαγγελίζεται μια νέα σχέση με την εργασία που θα έχει στο επίκεντρό της τη δημιουργία.

Για όλους αυτούς τους λόγους είναι απολύτως αδύνατον να διδάξεις την επιχειρηματικότητα με σεμινάρια, με ειδικούς και με "μαθήματα επιχειρηματικότητας".

Όσοι αδιαφορώντας κατάφορα για τον ορθό λόγο & το δέον γενέσθαι κερδοσκοπώντας προωθούν "σεμινάρια επιχειρηματικότητας" απλώς επαναφέρουν θλιβερά την αντίληψη του "νερού του Καματερού". Ευτυχώς, θα έχουν και την ίδια κατάληξη. Η κοινωνία όμως θα προχωρήσει μπροστά.

Καθένας από εμάς είναι δυνητικός φορέας της αλλαγής. Καθένας από εμάς είναι δυνητικός εκπαιδευτής της επιχειρηματικότητας. Ας αναλάβουμε τώρα τις ευθύνες μας.

Σεμινάρια Παρακμής

Η "μεταπολίτευση" είναι αναμφίβολα μια περίοδος παρακμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Παρακμής πολυεπίπεδης σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας. Ειδικά η περίοδος από το 1996 και μετά, με αποκορύφωμα το "πάρτι" των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004, η παρακμή αυτή έλαβε τεράστιες διαστάσεις.

Ένα από τα πιο εμβληματικά προϊόντα της παρακμής ήταν το σεμινάριο. Σεμινάρια για τα πάντα. ΚΕΚ, ΙΕΚ, οτιδήποτε. Η απόλυτη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος με πραγματικά μηδενικό αποτέλεσμα. Αντί να αξιοποιήσουν τα Ευρωπαϊκά κεφάλαια για επενδύσεις, τα έκαναν σεμινάρια. Ήταν ο ιδιότυπος ελληνικός "εκσυγχρονισμός" - η πιο αισχρή στρέβλωση λέξης στη σύγχρονη ιστορία.

Πώς δούλευε αυτή η "μπίζνα";

Πάρα πολύ απλά. Οι μεν, οι "εκπαιδευτές", ελάμβαναν αμοιβή αδρή για αμφιβόλου ποιότητας εκπαιδεύσεις και καταρτίσεις. Δεν αναφέρομαι τόσο στους εκπαιδευτές καθαυτούς, όσο στους κάθε λογής "διαχειριστές". Οι δε, οι "εκπαιδευόμενοι", στην περίπτωση που δεν πληρώνονταν και εκείνοι (!!!) [ποιος θα ξεχάσει τα "αμοιβόμενα σεμινάρια;], αγόραζαν μια ψεύτικη ελπίδα. Στις "καλές" περιπτώσεις έπαιρναν μόρια για τον ΑΣΕΠ! (βλέπε πιστοποιητικά δεξιοτήτων πληροφορικής που πολλές φορές έφτασαν να θεωρούνται ανώτερα του πτυχίου!!!), στις λιγότερο καλές έπαιρναν ένα "πιστοποιητικό παρακολούθησης" και γέμιζαν ανούσια το βιογραφικό τους... Μιλάμε δηλαδή για "εμπόριο ελπίδας" που είχαμε να δούμε από τα συγχωροχάρτια του μεσαίωνα της Καθολικής Εκκλησίας.

Αυτήν ακριβώς την πρακτική οι κύκλοι της παρακμής προσπαθούν τώρα να επαναλάβουν και με την "επιχειρηματικότητα".

Κάθε λογής άσχετος ξεκινά να κάνει "σεμινάρια επιχειρηματικότητας". Έφτασαν να λένε πως θα διδάξουν τους άτυχους νέους "πως να γίνουν επιχειρηματίες σε 10 μέρες"... Απορώ που θα φτάσουν.

Τα σεμινάρια όπως έγιναν στην Ελλάδα ήταν μια ξεκάθαρη ύβρις. Η νέμεσις που ακολούθησε ήταν νομοτέλεια. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι περίπου το 2008 αντί να δώσουν 100 εκ. ευρώ σε δημιουργία ταμείων χρηματοδότησης υψηλού ρίσκου (το έργο "Digital Leap") το ακύρωσαν για να κάνουν με τα ίδια χρήματα ...σεμινάρια σε "γονείς" και "μηχανικούς" τα οποία εύγλωττα ονόμασαν "e-Γονείς" και "e-Μηχανικοί". Ήταν λοιπόν "e-Παρακμή" τους που μας οδήγησε εδώ που φτάσαμε.

Τώρα ευελπιστούν να μεταφέρουν τον καρκίνο των "σεμιναρίων" και στην επιχειρηματικότητα. Να εκμεταλλευτούν τα αδιέξοδα, την απελπισία των νέων και να πλουτίσουν μια ακόμα φορά πουλώντας ελπίδες.

Ελπίζω πως η κοινωνία πλέον έχει πάθει, έχει μάθει και θα τους αντιμετωπίσει όπως τους αρμόζει.

Η μεταμφίεση της παρακμής σε νεανική επιχειρηματικότητα

Τελικά στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις.

Με το ζόρι νέος. Με το ζόρι επιχειρηματίας. Με το ζόρι Πρόεδρος. Τι να πει κανείς... Δεν έφτασε τυχαία η χώρα μας στην κατάσταση που είναι σήμερα.

Ευτυχώς όμως, παράλληλα με την παρακμή και τις διάφορες μεταμφιέσεις της σε "νεανική επιχειρηματικότητα", ένα νέο δυναμικό κίνημα δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων και ποιοτικών θέσεων εργασίας γεννιέται!

Έχουμε πει πολλές φορές ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα είναι ένοχη και φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάρρευση της οικονομίας της χώρας μας. Ένα τμήμα της "νεανικής" εκδοχή της δυστυχώς δεν έμεινε ανεπηρέαστο.

Αυτό που όλοι περιμένουμε είναι από την επίσημη έκφραση της ελληνικής επιχειρηματικότητας είναι πρώτα και κύρια να αναλάβει τις ευθύνες της και στη συνέχεια να προχωρήσει στην υλοποίηση ενός συγκεκριμένου σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη της οικονομίας της δημιουργικότητας & της συνεργασίας την οποία τόσο πολύ έχει ανάγκη η χώρα μας και η Ευρώπη συνολικά.

Οι νέοι και οι νεοφυείς επιχειρηματίες θα είμαστε στην πρώτη γραμμή οποιασδήποτε τέτοιας προσπάθειας.